Wp/tig/ሕላይ ዲብ ዓዳት ትግረ

መእተዪ

መናሰባት ሕላይ ዲብ ዓዳት ትግረ

ሸዐብ ትግሬ ለኢለሐሉ ዲባ መናሰበት ህሌት እግል ልትበሀል ኢልትቀደር።ወክድ፡ፈረሕ፡ ከረህ፡ ሽቅል፡ ወክድ ፈዶት ወፋግዖት፡ ወክድ ሰፈላል፡ ግድዐት (ሕንጽሮ) ወጎማም ዲብ ጎሉ፡ ዲብ ህዳዬም.. ረቢሆም ዲብ ረምቆ ወለዐብዶ፡ ሕድ ዲብ ለአትዐግቦ፡ ሕድ ዶል ለሐምዶ፡ ዶል ፈቱ፡ ዶል አቡ... እት ረአስ ጀበነት፡ እት ርዕዮ፡ እም እግል ውላደ፡ ፈታይ እግል ፋታዩ አው እግል ፈተይቱ፡…እማት እግል ፋርሰን (ወክድ ዐውቴሁ፡ ዎሞቱ)...እብ ...ዓመት ገቢል ትግሬ ለኢልሐሌ ዲብ መናሰበት ህሌት እግል ኒበል ይእንቀድር።

እሊ ክሉ ሕላይ ህዬ እብ ድቁብ ለኢትከተበ አሽዓር ለትነደቀ ቱ። ክመ ዲብ መናሰበት ሕላይ፡ መበገሲ ሕላይመ ሰኒ ብዞሕ ቱ። ገሌ ምኑ ህዬ፤ ግብእ፡ ሰፈላል፡ድመል፡ከብድ-ሕፍን… ወለመስሉ እግል ንፍቀድ እንቀድር።“ሔልየት በዲር ምን እሊ ናይ አማን ሽዑር ልትበገሶ ሰበት ዐለው፡ ሕላዮም ሰኒ ድቁብ ወለአሰሜዕ ወለአደሜዕ ዐለ። እብ ደቅብ መዓኒሁ ወግርመት መካሪቱ ህዬ ልትፈረግ” ለልብሎመ ህለው።

ሕላይ ሚ ሸርሖ እቡ ነብረው?

ዲብ ሙጅተማዕ ትግሬ እብ ሕላይ ለኢልትሸረሕ ጋር ይዐለ። ክሉ መዋዲት ወኣዳብ-ሰኒ እብ _ ሕላይ ልትሐመድ ነብረ። ክሉ መዋዲት-እኩይ ህዬ ለአትዐጉቦ ወሰቁቆነብረው። ገሌ ምነ እብ ሕላዮም ሐሙዱ ለዐለው ጋራት ምን እንርኤ፡ ዕሽረት፡ ምርወት፡ ፋሽ፡ ሐበን፡ አደብ-ሰኒ፡ ጽጎት፡ ሕድርኖት ጋሻይ፡ ሸረፍ፡ ሐጠር፡… ቶም። ገሌ ምነ እብ ሕላይ ለአትዐጉቦም ወሰቁቆም ህዬ፡ ፈርሀት፡ ከያነት፡ አከይ-መቅሬሕ፡ አከይ- ምርወት ወአከይ-ሐበን… ለመስሎ ዐለው።

ሕለይ

ሕለይ እብ ትግራይት ለሐለው ፈናኒን ሰኒ ብዝሓም ቶም ገለሆም እብ ሰበት ፊቲ ወ ሻም ወ ገሌሆመ ሀዬ እብ ክሱስ ፊቲ ወጠን ለሐለወ ሰኒ ቡዙሓም ቶም::

ገሌ ሚና እታ ለትቀደማ ዘመን ለሐለው ፋናኒና ረኤነ ምንገእ ከምሰል ፈናን ኤድሪስ ወድ ኣሚር ወለ መሱሎ ለሐሉ ዓለው ወላ ልሽዕሮ ፈናነን ዓለው::

ፈናን ኤድሪስ ወድ አሚር!

እብ ክሱስ ሕለይ ወድ አሚር ሪኤና ምንገቢእ እስክ ኤላ-ዮም ከሊማቱ ምንገብእ ወ ሕላዩ ላመስል ሕለይ ትግሬ እብ ጠዕሙ ወ ለዘቱ ላገራማ ወላትፈታ ቱ::

ከምስልሁ ማ ክሎም ፈናኔን ትግሬ ሐቆ ፋናን ውድ አሚር ላአንበተው ምን ሕላይ ወድ አሚር እንዴ አስተብደው ቱ እግል ልሕለው ለአንበተው:: አሰክ እለ ዬሞ ለህለናሀ ሕለይ እብ ሶት አወመ ሀዬ እብ ክርን ወድ አሚር እንዴተሰጃለ ለትሰምዐ ምንመ ይሀለ ገሌ ገሌ ህቱ አብ ክርንቱ ለሐለዩ ሸሪጥ ሀለ ልትበሀል በስ ሰኒ ወድሕ ይኮን ልትበሀል::

ሕለይ እድሪስ ወድ አሚር ለበዝሐ አው ሀዬ ክሉ ለ ሕለዩ ዲብ ፊቲ ለአተንከበ ቱ ለዐለ: ከምሰለ ልተበሀል ሐቴ በዐል ሸም አወ ፈተይት ዐለት እግሉ ልትበሀል. ወለ ፈተይቱ አትሀደዋ ምኑ ልትበሀል ከኢግለ ዲብ ለሐዜ እስከ ሰሕል ጌሰ ዎ ምኑመ እስከ ሱደን አተ ልትበሀል. ዲብ ሱደን መ ዲብ በርሱደን ቱ ለዐለ ወዲቡ እግለ ፈተይቱ ሙኒት በህለት አምነ ተ ለቲት በሀል ሐለ እግለ ዲብ ሱደን::ክእነ እትልብል ሐለ

አቅሎሌኮ ትደረኮ ከደን ገብአ ሞደዩ

ሊሊት መነም መጽአየ ግል ልትፈዴ ለዕደዩ

ጽሙእ ኢት መይ ለአተበርድ

ዎ ፈቲ ሚቱ ስረዩ

ቤለ ከሐለ እግለ ፈተይቱ ለዐለት ከ ተሀዴት ምኑ. ምኑ መ ኢይትገሰ እስከ ሱዑድየ ሰፈራ ዎ ምኑ ዲብ ክዌት ነብር ዐለ እስከ ዬም ሞቱ ሰነት 1964 ዲብ ክዌት ቤት አመኑ አተ በህለት ዲብ ክዌት ረሕመ ልትበሀል::

ምነተ ወድ አሚር ዲብ ክዌት መ አይትገሰ ለሐሌ ዐለ እግለ ምን ክሉ ልቡ ፈቲየ ለዐለ ፋተይቱ ለታ ( ሚኒት)በህለት ኣምና:ከ ክኢኒ በለ:

አነ ገድም ተሐለልኮ ከጸብጠትኒ ሕለለ

ክስረ ብሹል ገሮበ ለ እምበል ለኩፋ ሌትካረ

አበየቱ ወአበይኪ ለይሰምዖ ሊትለኬ

ፊቲ ግለ ይለአምራ ተአምስሎ ሕንቀቄ

ለአትለሌ........

ናይ አምር ሕላይ እት ምድር ትግሬ

እሊ' አምር ሕላይ ምን ዘበን በዲር ክም ቱ ልብሎ። ወለዘይድማ እብ ዘበን በዲር ብዙሕ ሐለው፣ አዜማ ገሌዲ ሐሉ' ደአም ሑድ ቱ። ከሐይለት ለናይ ዘበን በዲር ምንለሀይ ለሀይ እት ልጸብ'ጦ' አስክ እለ ምን ሐሳብ ብዝሓም ልትሐሌ' ሀለ'። ከሓይለት ለእሙ`ራም ሑዳም ቶም፣ ደአም ብዙሕ ክም አፍገረው ልትበሀል።

ህቶም ኖሶም እት ለሐሉ' ክእነ ወዱ' ዐለው ልብሎ፣ እብ አጫብዖም እዘኖም እንዶ ለጸሞ' እብ ውቅል ክርን ሐሉ' ዐለው። ለእቡ' ሐሉ' ምስምሳ ምን ብዙሕ ሞላድ ቱ፣ ክእና' ለመስ'ል፣ እብ ለዘበን፣ እብ ለምድር፣ ወእብ ገደቦታት ወደመምል፣ ወእግል ሐመ'ዶት ለሓጥራም ወፈዳይብ ቱ። ወምን ክል እናስ ለእግሉ ሐሉ' ገሌ ህያብማ ረክቦ፣ ከገሌሆምዲ እብ ለሕላዮም እግል መምበሮሆም ለለአክ'ል ረክቦ። ለሕላዮም እት ሰልፍ እብ በይኖም ለሐሱ'ቦ ወሐር ላታ እት ገጽ ክሉ' ሐል'ዎ። ወሐትሐቴ' እዋን እብ ሀምገም አጊድ ሐሉ'።

እብ ለሐይለቶም እት ቅብላት ናይ ሕድ በልሶ ምንማ ሰብ በናቢን ገባይል ገበ'ኦ፣ ወሀዬ ናይ ሕድ እግል ልጽበጦ ፈቱ፣ ከጸብጦማ። ብዕዳም ሓይለትማ ሀለ'ው፣ ህቶምዲ እግል ማል ልርከቦ ኢሐሉ፣ ምንማ ለምስምሰ ለእቡ' ሐሉ ክም ለናይ ለእሙራም ቱ። ገድም እብ ለሕላዮም ማል ኢነሱእ ወኢሐዙ'ማ፣ ደአም ሐሉ'። ወህቶም-ማ እብ ለሕላዮም እት ገጽ ሕድ በልሶ። ከገሌ ምኖም-ዲ ብዙሕማ ሐለው አክል ለናይ ለእሙ'ራም ሓይለት። ወለብዕዳም ላታ ሑድ ሌጣ ሐለው።

ለሓይለት ክሎ'ም እብ ጅምላ እት ለሐይለቶም ጦግ ዎሮት ብዙሕ ረዩም፣ ወካልእ ሀዬ ብዙሕ ሐጪ ርልትረከ'ቦ፣ ወእሎም ሕድት እዋን ጸኑ'ሕ። ከእት ልትሐለ'ው፣ ለረዩም ጦግ ክምሰል ሂጋ ልቡሎ፣ ወእግል ለሐጪር ጦግ ላታ አክል ለጦግ ለረዩም እግል ልግበእ እብ ገበይ ቃና ልስሑቦ። ምን ለሓይለት ክሎ'ም እንዴ ሰምዐው እግል ለሕላይ ለጸብጦ ሀለ'ው። ለሕላይ እግል ልጽበጥ ለሐዛ፣ እት ለሓይላይ ገይስ ከልብሎ'፣ እለ' ለትመስ'ል ሕላየት እግልዬ አጽብጠኔ'። ወህቱ ሐድ ሰለስ ማ አርበዕ ዶል እብ ምህለቱ ሐል'ያ እሉ።

ሐር ለጻብጣይ እባ' እባ' እት ቀደም ለመጽብጣዩ ሐል'የ። ወሰኒ' ኣመረያ ምን ገብ'እ ለሓይላይ ፣ገድም ጸበጥክሀ ፣ልብሎ'። ወክእና' እብ ለትመስ'ል ገበይ ምን ሓይላይ ማ ምን ጻብጣይ እግል ለሐይለት ልትመሀሮ። ወሐትሐቴ' እዋንማ ለሓይለት ኖሶም እግል ለሕላዮም እግል ለተ'ጽቡጦ ሐዙ'፣ ከእግል ለላባ'ም እንዶ አምሀረው ለተ'ውሩሶ። ሐር ምን ለስብ ለሐይለት ለወርሰው ብዕዳም ሀዪ ወሩ'ሶ።