Wp/tig/ለናይ ሰልፍ መዓርክ 60ታት-8
ለናይ ሰልፍ መዓርክ 60ታት - 8ይ ክፈል
መሐመድ እድሪስ
ሐቆ ሐርብ አዳል፡ ለበዝሐው ምን ዴሽ ሱዳን እንዴ ትሳርሐው እት ከሰለ እንዴ ትገሰው መናዱቅ አስክ መጽኦም ልታከው ለዐለው መዋጥኒን፡ “አዜ ሚ ኒዴ፧ ሓምድ ስለሕ ጥዉር አለቡ፡ ለእሉ ረክብ እልናመ ናይ ስኒን ቀዳም ስለሕመ ሑድ ቱ። ከንትለዩ ገብእ መ ንጽነሕ፧” ለልብል ሰኣላት ሀረሰው። ትም እት ልብሎ እግል ኢለዐርዉ፡ ምን እድሪስ መሐመድ ኣድም እጃዘት ሐዘው። ምን ሓምድ እግል ኢልእዘሞመ ዔብ ገብአት እቶም። ወሐር ክልኦት ለልትለአኮ እግሎም አንፋር ሐረው። ህሌነ ምስልከ እግል ሊበሎ፡ ዐብደለ እድሪስ ለልትበሀል መዋጥን ጥለግ አስክ ሓምድ እግል ለአብጼሕ፡ መሐመድ ኣድም ገሲር ህዬ አስክ ካይሮ እጃዘት ለልትሰአል። ዐብደለ እድሪስ እብ ልብሰቱ ምን ገብእ ወሄራሩ ምስል ሸዐብ እግል ልትመሳሰል ለቀድር ወለባካት ሰኒ ለልአምር ቢንዓምራይ እንዴ ትበሀላ ቱ ለትሐረ።
ምንለ ዐለው እቱ መዐሳክር እብ ሐምሐምስ ወዐስዐስር እንዴ ትዛበው ካርያመን ለጸንሐው 75 ጠልገት እንዴ ነስአ ትበገሰ። እተ መደት ለሀ እሊመ ብዙሕ ቱ ዐብደለ እድሪስ እበ ልኡኩ ሜዳን አተ። ምናተ እት ለአንጎጌ እግሉ እግል ሓምድ ዐዋቴ ኢረክበዩ። እት ድብክ-አልገዴን ክም በጽሐ እግል ዐብደለ መሐመድ ዓምር ለልትበሀል ነፈር አሚን ለአከ ዲቡ ከአቅበለ። እሊ ጥለግ እሊ ምን ከሰለ አስክ ሜዳን ለትነደአ አወላይት ራድኢት ቱ ለዐለ። ከረ ሓምድ፡ እብ ሰበብ ሕዳን ጥለግ፡ ሞሎኮ ልትነፍዖ ሰበት ዐለው፡
እግል ሐቴ ጠልገት ሐዳስ አካን አልፍ ገንሕወ ዐለው። ሸዐብ እት ከደን ለረክበዩ ጥለግ ጥልያን ልግበእ ወእንግሊዝ፡ እግል ከረ ሓምድ ነፍዖም ገብእ እት ልብል ለአርዩ ከእት መአከብ ለአጸንሖም ሰውረት ኤረትርየ እትለ ናይ ሰልፍ መትኣምባት ግድለ ስለሕ ዲብ 60ታት ፍንጌ ምናድሊን ሰውረት ወጄሽ አባይ ገብእ ለዐለ መዓርክ ምነ ምናድል ሀይለስላሴ ወልዱ ለከትበዩ ክታብ ዐዋቴ ለትነሰኣቱ። ከእግል ዮም 8ይ ክፈል ቱ ዐለ። ህቶም ህዬ፡ እግለ ሸበህ ቱ ለቤለዉ፡ ተረርፍ ናይ ካልኣይ ሐርብ እዲነ እብ ዝላም ወጸሓይ ስጉር ለረኩቡ ጥለግ፡ ለልአደሜዕ ምንመ ኢገብእ፡ እት መደት መሕገዝ ነፌዕ እንዴ ቤለው እት ሽነጦም ለአኩቡ ወለአምሆ’ሎ እቡ ዐለው።
ሐሸው (ባሩድ) እንዴ አፍገረው ምኑ ልትነፍዖ እቡ ሰበት ዐለው ኢለኩፉ። ከአፎ ክም ለአሸቅዉ ናዮም አብሳር ዐለ እሎም። እሰልፍ እብ በሰር እግለ ዐረር ምነ ከብሱለት በይነ ወድወ። ሐቆሀ እት ረአስለ ዲብ ቀበተ ለጸንሖም ሐሸው፡ ክም መንደዲ ለትገብእ እሉ ክርቢት ወሱኩ ከሐር ረስለ ጠልገት (ዐረር) እት አካኑ በሉሱ ወለክፎ እበ። ለአደሜዕ እሎም ዐለ ህዬ። እለ ሸቅለት እለ ምን በዲር ለጸንሐት ወእብ ፍዕል ለልትሸቄቡ እት ገብእ፡ ክእነ ለመስል በሰር ሞሎኮ ልቡሉ ዐለው። ወድ-ጅግረ ለልትበሀል ኖዕ ናይ መንዱቅመ እብሊ አብሳር እሊ ሸቄ ዐለ። ለካልኣይ ልኡክ መሐመድ ኣድም ገሲር እማነት እንዴ ትከበታቱ ለትበገሰ፦ ካይሮ ክም በጽሐከ፡ ክሱሰን እግለ ምን ዐድ አስክ መስር እት ገይስ እትለ እንዴ ሸክፈ ዲብነ ለመጽኤነ ከሰእየት ለሀቤነ ከሐልፈ፡ እድሪስ መሐመድ ኣድም እንዴ ረከብከ፡ “ሓምድ ከደን እንዴ ፈግረ ልትሓረብ ህለ። ንትለዩ ወለ ስለሕ ብከ አስክነ ለትልእኩ እግል ንትጸበረከ፧” እንዴ ቴሉ፡ “እለ ልእከት እለ ምንለ አፉነ እተ እዝኑ ተአበጽሐ። ለእሉ ለሀይበከ በሊስ እንዴ ነስአከ ህዬ እብ ሸፋግ አቅብለነ ለትብል እማነት። ገሲር ምን በዲሩ እት ካይሮ ደረሳይ ሰበት ዐለ፡ እበየ ክም ተአቴ ወትፈግር ለበዴ ምኑ ነፈር ይዐለ። ምድር ለልአምር ወሻፍግ ክም ቱ ምን አምነዉ ቱ ህዬ ለልአከዉ። እብ ሸፋግ እንዴ ትገበሰ ካይሮ ሰበት አተ፡ ለልኡኩ ኢትአከረ እቡ። ለቴለል ላኪን ክምለ መስኢቱ ኢጸንሐ።
ክምለ እለ ሐድገዩ እንዴ ኢገብእ፡ ኩሉ እንዴ ትቃየረ ሰእየት ለልአበትክ እንዴ ገብአ ጸንሐዩ። አሰይድ ወልደኣብ ወልዴማርያም በይኑ ሸቄ፡ ሼኽ ኢብራሂም ሱልጣን በይኑ ወእድሪስ መሐመድ ኣድም ከማን እብ በይኑ። ሰልሲቶም ዙዐመ ኦሮትከ ገበይ ሕርየት በይኑ እት ለሐዝየ በንበን ሸቁ ጸንሐዉ። ምን ናይ እሎም ለልአኬ ህዬ ናይለ ደረሰ ካይሮ ቱ። እግል ኩሎም ምን ትፋሀመ ምስሎም ትቀየረው ዲቡ። ኩሎም ዎሮከ ጽግዑ እግል ለዓቤ፡ እሊ ቱ መትጋድላይ፡ ለሀይ ቱ ለጊጉይ፡ እት አማን ለሀለ ፍላናይ ቱ
እት ልብሎ ሰበት ሸርሐው እሉ፡ ሸይ ክም ትኬለመ ፈሀመ። እለ ዶል እለ ገሲር፡ “ምን ሕኔት እግል እድሪስ መሐመድ ኣድም ሌጠ ልእከቼ እንዴ አብጸሐኮ አቀብል፡ ሰልሲቶም ዕጋል እግል እርከቦም ቀረርኮ” ልብል። ገሲር ሻሁድ ለገብእ እሉ እት ካይሮ ነብር ለዐለ ኣድም እድሪስ ኖር እንዴ ነስአ ጌሰዮም። እሰልፍ እግል አሰይድ ወልደኣብ ወሐቆሁመ እግል ሼክ ኢብራሂም ሱልጣን ኦሮትምከ በይኑ እንዴ ረክበ ትፋሀመ ምስሎም። አነ ምን ከሰለ እንዴ ትለአኮ ማጽእ ህሌኮ። ንእበዩ ወንፍተዩ ለንዳል ስለሕ እንቡት ሀለ። ከረ ሓምድ ዐዋቴ ሐርብ አንበተው ወሐበት ምን ዐፍሽ ወሰዳይት ይህሌት እሎም። አዜ እንቱም ሚ ቱ ስታትኩም፡ ወሚ በሊስ እንዴ ጸበጥኮ እግል አቅብል፧” እት ልብል ትሰአለዮም። ምን ቀዳሙመ ለንዳል እምበል ጎማቶም ሰበት አስተብደ፡ እግለ ሰዳይት እበ ከስስ ረአይ ክልኢቶም ሐቴ ዐለ፡ ክምለ ለትፋሀመው ዲቡ ጋር ህዬ፦ … “እንሰዴ እንዴ እንቤ እብ ውቁል ኢንትሃጌ ወይእንሰዴ እንዴ እንቤመ ኢንትሃጌ” እት ልብሎ መውቀፍ ምግባይ ጸብጠው።
ለንዳል እንዴ ሸፍገ አንበቶቱመ ኢትረይሐው እሉ። አሰይድ ወልዴኣብ “እትሊ ወክድ ጎነ እት አንበቶት ግድለ ስለሕ ሸዐብ ፈዛዐቱ ካፍየት ቡ መስለኩም፧” ልብል እት ሀለ፡ ሼኽ ኢብራሂም ሱልጣን ህዬ፡ ‘ለእንቡት ሀለ ንዳል እብ እድሪስ መሐመድ ኣድም ለልትቀወድ ሰበት መስለ እቱ፡ “ግድለ ስለሕ እንቱም አንቡቱ ወብዕዳም ለአንቡቱ እብለ ኢከስስ፡ ሸዐብ ኤረትርየ እብ ኖሱ እግል ሐቁ እግል ልናድል እግል ልትጻገም ቱ” እንዴ ቤለ፡ ገጽ ከልኤኒ። እግል ገሲር ህይብት ለዐለት አግደ ፊነ (እማነት)፡ እግለ ልእከት እት እድሪስ መሐመድ ኣድም አብጽሖት ተ ለዐለት። እግሉመ ጌሰዩ፦ ምን ዐድ እብ ከሰለ ተሐልፍ እት ህሌከ ገለድ ለበይአከ እሎም ምን ዴሽ ሱዳን ለትሳርሐው ህለው። ሓምድ ህዬ እንዴ ፈግረ እት አዳል ሐርብ እንቡት ሀለ። አዜ ሚ ቱ ጸገምነ፡ እብ ብትክት በሊስከ እታኬ ህሌኮ፡ ቤለዩ። እድሪስመ ክምለ ክምለ ቀዳምያም “ላኪን ሸፍገው እቱ” ቤለ። “አነ ሸፍገው ሚ አከረው ይአምር። እብ ልኡክ ማጽእከ ህሌኮ።
ግድለ ስለሕ እንቡት ሀለ፡ ረአይከ ሀበኒ።” “አነ ረአዬ እግል ሀበከ፧” “ኣቤ እንተ።” በገ...፡ ምነ ምዕል ለእንተ ትትበገሳተ 12 ምዕል ዐልብ። እተ 12ይት ምዕል አነ ከሰለ ህሌኮ በልሰ እድሪስ። እብሊ ከፌነ እንዴ ትባሀለው፡ ገሲር እግል እድሪስ “እግለ ለአከውኒ፡ እድሪስ ምስልኩም እንዴ ትዋጅሀ ኖሱ እበ አፉሁ፡ ሜዳን ፍገሮ አው ኢትፍገሮ እግል ሊበለኩም ኖሱ መጽአኩም ሀለ እግል ኢበሎም ቱ” እንዴ ቤለዩ አስክ ለልዓርፍ እተ አካን ጌሰ። ገሲር ምስል ኤረትርዪን ደረሰ ጃምዐት ዕላቀት ትርድት ሰበት ዐለት እግሉ፡ ሑብ’ልወጠን
ምነ አሰሰው ህዬ ዎሮት ሰበት ዐለ፡ ረስሚ እግል ልርከቦም ላዝም ዐለ። ጉምዓም ሰበት ጸንሐዉ ላኪን ደስ ኢቤለዩ። እብ ለገብአት እግል ልትጋመዮም ሓስብ ዲብ እንቱ ኖሶም በድረዉ። እተ ሰክብ ዲቡ ለዐለ ሆቴል ክልኦት ምኖም መጽአዉ። ዎሮቶም እድሪስ ገላይዶስ፡ ለካልኣይ ህዬ መሐመድ ሳልሕ ሁመድ። እሎም ክልኦት ምነ እሙራም ወስሙያም ደረሰ ጃምዐት ዐለው። ምስል ገሲር ለወደወ ህጅክ ኖሱም ቱ ለአትበገሰወ። እተ መዋጅሀቶም እት ረአስለ ሰለስ ዙዐመ ምን ሕድ ለሰቱሩ ጋራት ክም ህለ እሎም ቱ ለሸርሐው እሉ። አስክ ከሰለ ክም አቅበለ ምስሎም ልቀእ ትሉሉይ እግል ለሀሌ እሉ፡ እግል ኩሉ ለጀሬ ተጠውራት ንዳል እንዴ ታብዐ ጀላብ እግል ልራስሎም፡ ለገብአ ነፈር እግል ለኣምሩ ለአለቡ ስቱር ዕልብ ቡስጠት እንዴ ሀበዉ ትሳርሐው ምኑ።
ገሲር እግለ በሀሎም ኢትቃወመዩ ወይአየደዩ፡ ለሀበዉ ቱ ዕንዋን ሌጠ እንዴ ነስአ ምኖም ሳርሐዮም። ፈጅራተ፡ ገሲር አስክ ከሰለ ለትበገሰ ዲበ አምዕል፡ ልሰዕ ዲብ ምስካቡ እት ሀለ፡ ጽቤሕ ምድር ሳዐት 6፡ 00 ለገብእ፡ እድሪስ መሐመድ ኣድም ባብ ከርከሐ ኢቡ። ቅድየቶም እትሙማመ ከፍኑቱያም እት እንቶም፡ ካልእ ዶል ለልአትራክቦም ሸይ ሻፍግ ይዐለ እሎም። እድሪስ ላኪን፡ ለአመጽአ እግለ ጋሪት ዐለት እሉ። ገሲርመ ኣምረ ዐለ፡ ለሰአየ ምኑ ሰበት ዐለት። እትለ ሰልፋይት መዋጅሀቶም ክልኢቶም ቁጽባም ሰበት ዐለው፡ እግል መፋሀመት ተ ለምጽአት። ለአትቃጸበዮም ህዬ ሚ ቱ ገብእ፧ ገሲር እብ ክሱስለ አምጸአቱ ቀድየት፡ ወህተ ህዬ ቀድየት ወጠን ልትሃጌ እት ሀለ፡ እድሪስ እት ሕሳባት እንዴ አተ አስቀበ። እሊ ለረአ ገሲር፡ እንዴ አዝመ ምኑ እግል ኢሊጊስ ለእከቱ በሊስ አለበ እግል ኢትግበእ ምኑ ሰበት ፈርሀየ፡ ላኪን እግል ኢልእዘም ምኑ ሰበት ኢከሀለዩ አትዐገበዩ። እብለ ለመጽአ ክላፍ ክልኢቶም ቁጹባም ሰበት ዐለው፡ እድሪስ ዐፎ እግል ልጥለብ ቱ ዲብ ገሲር ለአግወሐ ከመጽአ። ክእነ ህዬ ቤለዩ፦ ማሌ አነ ወእንተ እኩይ ወዴነ፡ እብ ምሽክለቲት ንኢሽ አክተለፍነ። አዜ ህዬ፡ ጋሻይ እብለ ሳደፈዩ ሰበት ደግም፡ እግል ኢትዳግሙ እንዴ እቤ ቱ ለመጽአኮከ። እሊ ክላፍ እሊ፡ እት ፍንጌዬ ወፍንጌከ ልትረፍ። ለናይ ማሌ ኩሉ ረአሱ ኢልትፈቀድ፡ ትረስዑ ምንከ። ገሲርመ ኢካለፈዩ። ዐፎ-ዐፎ እንዴ ትበሀለው፡ እብ ዐዙመት ናይ እድሪስ፡ እት ሐቴ ገሀወት ዐባይ ስምጥ ደፋረት ብሪጣንየ አፍጠረው። ገሲር አስክ ከሰለ ወህቱ አስክ ቤቱ ትፈናተው።