Wp/tig/ለናይ ሰልፍ መዓርክ 60ታት-7

ለናይ ሰልፍ መዓርክ 60ታት - 7ይ ክፈል
መሐመድ እድሪስ

ዑስማን ቤረግ ለጸብጠው ዐሳክር እንዴ ገርገረው፡ መዐነውየት ሰበት ረክበው፡ እግል ፋሽ ወሺመት ኩሎም ዎር-ዎሮቶም እግል ልጽበጦ አስክ ጀሀት ደብር ኮንታሪ ሄረረው። እብ ምንተሐት እግል ዐብዱ መሐመድ ፋይድ፡ እግል ከራር ኣድም ወሓጅ ሰበት ረአዎም፡ አስኮም ገጾም ተሐት ትከረው። ሰልሲቶም እብ ጀንገዴዳለ መሓዝ ገይሶ እንዴ ዐለው፡ ንትዐዴ ምኑ ቤለው። ለኣሱሩም ናይ ዎሮት ጀላብ እግል ልምሰል፡ አሰርለ መርሖም ሀለ እት ካይዶ፡ ሓጅ እት መርሖም ክልኢቶም ደርቡ ገብአው። ኩሎም ግረ እንዴ ትወለበው ክም ተዐደው፡ ለኣሱሮም እግል ኢልትረኤ እበን ወዕጨይ እት ካይዶ ሰኒ አሬመው ከደብር ሰርቀት ፈግረው። ደርቦም ገብኦ ለዐለው ፖሊስ ዐሬናሆም እት ልብሎ፡ ኣሱሮም ሰበት በደ ምኖም፡ አስክ መረዊት ተሓት እንዴ ትከረው ክም ተሐበዐው ምኖም ህዬ፡ ስፍሩያም ወጽምኣም ሰበት ዐለው፡ ብለዕ ወሲቶ እግል ልሕዘው፡ እብ ሐዲስ አስክ መረዊት ለዓል አቅበለው። እብ ተዕበት እንዴ ተከለው እት ልትመንቀሾ እት ገበዮም ኮከን ማይ ርሶሕ ሰበት ረክበው፡ መንፈሶም ተሐደሰ። ላኪን ምሽክለት ረክበው።

ለማይ እብ ሕፍንከ እንዴ ጀቀፍከ እግል ትስቴ ምኑ እተ ኢልትቀደር ምኑ ልቅብ ግንድ ሕመራይ ዐለ። ለዕጨት እግል ኢልብተኮ ሒለት ሐግለው! ዕጨት ሕመረት ስፍሩይ እት እንተ እግል ትቅረጨ ኢኮን፡ ጽጉብ ዲብ እንታመ የአሶ፡ ኬወ ተአትሐዝየ። ሰበት እሊ እግል ልርወው ኢኮን፡ ብሽረ ሰውረት ኤረትርየ እትለ ናይ ሰልፍ መትኣምባት ግድለ ስለሕ ዲብ 60ታት ፍንጌ ምናድሊን ሰውረት ወጄሽ አባይ ገብእ ለዐለ መዓርክ ምነ ምናድል ሀይለስላሴ ወልዱ ለከትበዩ ክታብ ዐዋቴ ለትነሰኣቱ። ከእግል ዮም 7ይ ክፋል፡ ማይመ ሰበት ሐግለወ ክሌሕ-ክሌሕ ጸብጠቶም። ሐር ላቱ ኢሐምቀው፡ እንዴ ባሰረው፡ ቅሽን ቀጢን ምነ ሕመረት እንዴ በትከው፡

እግለ ልሕጹ ክም ዕንድር እግል ልትነፍዖ እቡ እብ ምልሃዮም እት ልትደገጎ በትከዉ። ወእግለ ዕንድር እተ ግብ ልቅብ ለዐለ ማይ እንዴ ኣተዉ ማዮም እት ጀብዶ ረወው ምኑ። ትዕባም ሰበት ዐለው ወምድርመ እንዴ ጸልመተ ገበይ ሰበት በዴት ምኖም፡ ምነ ለዐለው ዲበ ወስ ኢወደው። እታሆም ሳክባም እት እንቶም፡ ወሬሕ ሰበት ፈግረ እንዴ ቀንጸው፡ ክም ሐዛዘው ለገበይ ሰበት ረክበወ፡ አስክ ጀሀት ኮንታሪ አተላለው ከዲብ ዐድ-ሃቦክ አተው። እለ አካነት እለ ማርየ ነቡሩ ለዐለው ክፋል መረዊ ለዓል ቱ።

እቱ እግል ዎሮት ልትዓወን ምስሎም ለዐለ እናስ ማርያይ እንዴ ሀረሰው፡ ከበር ሓምድ ረክበው ምኑ ወሐር፡ ሐሊብ እምጸአ እሎም ወእንዴ ሰተዉ ገበዮም አተላለው። ወቅት ሰላት አስቡሕ ሳዐት 5፡ 30 ለገብእ ህዬ፡ ከረ ሓምድ እተ ዐለው ዲቡ ዐድ ሰጎ በጽሐው። ምስል ሓምድ፡ ዐዋቴ መሐመድ ፋይድ ለብእቶም ሑዳም አንፌራም ሌጠ ጸንሐዎም። * * * 1 ሰብተምበር 1961 ሓምድ ዐዋቴ ምን ቤቱ እንዴ ፈግረ ምስል ስስ መልህያሙ እት ሀደምደሜ ሰልፋይት ጠልገት እንዴ ለክፈ ንዳል ክም አንበተ ለበሸረ እተ ዕለት ሰበት ተ፡ ሸዐብመ ክል ሰነት ለልትዘከረ ወለልሐሽመ አምዕል ተ። ሐርብ አዳል እት ዮም 1 ሰብተምበር 1961 ክም ገብአ ወክም እንቡተት ንዳል ስለሕ ለልሐሱቡ ህለው። ምናተ፡ ለቀዳምያም ምናድሊን ለመዕረከት አዳል ገብአት ዲበ ዕለት አማን፡ ሄለል ሰብተምበር እንዴ ኢትገብእ፡ 26 ሰብተምበር ክምሰል ዐለት ቱ ለሸርሖ። ምነ ናዮም እበ ኢትትፈንቴመ፡ ጀሪደት ዘመን “ፖሊስ እት ረአስ ቴልየት ሓምድ እድሪስ ዐዋቴ ለረክበዉ ዐውቴ” ሐንቴለ ልብል አርእስ፡ እት ናይ ጅምዐት 29 ሰብተምበር 1961 ጥብዐተ፡ እግል እሊ ተ ለአከደት፦ …አትላተ ገጽ ምሴ፡ (26 ሰብተምበር) ዐሳክር ፈደሬሽን ምን ሰንበል ለትለአከው ፖሊስ መትቃውመት ቅብላት ቃኑን፡ ምስለ እብ ሓምድ እድሪስ ዐዋቴ ለልትበሀለ ሽፍታይ ለልትመርሖ ድድ ቃኑን እንዴ ተሓረበው፡ እግል ቤረቅ ኖረግ ኖራይ ለልትበሀል እናስ ቤት መዐለ (ቢንዓምር) ምስል ዎሮት መነሸር ለጅንሱ መንዱቁ ወ 14 ጠልገት ጻብጣም ህለው። … እሊ ሽፍታይ እሊ፡ ዎሮት ምነ እዴ ማን ናይ ሓምድ እድሪስ ዐዋቴ ለዐለው ቱ። ምድር ጽልሙት ሰበት ዐለ፡ ለአካን ህዬ፡ ደብዐት ሰበት ተ፡ ፖሊስ እግለ ተርፈው እግል ለዐሩቦም ኢቀድረው።

ላኪን፡ ቤረግ ኖራይ እግለ መትቀዳም ቅወት ፖሊስ ለትነፌዕ ወትሰዴ ሐብሬ ወመፋሂም ሃይብ ሀለ። እትሊ ከበር እሊ ቤረቅ ኖራይ እንዴ ትበሀለ ስሙይ ለሀል (ዑስማን ቤረግ) ክም ትጸበጠ አኪድ ቱ። እግለ አግደ ጽበጡ ምን እንረኤ ህዬ፡ ሐርብ አዳል እት ዮም 26 ሰብተምበር 1961 ክም ዐላ ቱ ለትሸረሐ። ስለሕ ከረ ሓምድ መብዝሑ አልቢኒ ዐለ። አልቢኒ (አፈድስቲ)

እት ክፋል ሐባሪሁ፡ እግል ተንሺን ሀደፍ ለነፈዐ ክልኤ ስነን ፍግር ለቤለየ ነኣይሽ ምጥመዕ ሐጺን ሰበት ብእተ፡ ሓምድ እግለ አዛኒት እት ልብል ቱ ሰምየ ለዐለ። እለ እንዴ ሰማ ቱ ህዬ ለምዕል፡ “ዮም አዛኒት ክርን ወዴት፡ ወእለ ሕነ እግል ሰልፍ ኢነት ሕነ ወአባያምነ ገጽ-እብ-ገጽ እንዴ ትዋጅሀነ ከትሓረብነ። ሐቆ እለ ስካብ እት ዐራት ይሀለ!” ቤለ፡ እግለ ገሌሁ አዳም ለሰሐለት ወእግል ገሌሁመ ለአግበሐት አምዕል ጀርቤ፡ እግል 26 ሰብተምበር 1961፡ ክም ዕውትት ወታሪካይት አምዕል እት ኖተት እብ ሕሽመት ከትበየ ልትበሀል። አዳል እት ሞጎራዬብ ለህለ ዐቢ ደብር ቱ። ምን ቅብለት አስክ ግብለት ልትመደድ። ምን ጀሀት ምውዳቅ ጸሓዩ ሀይኮተ-ተሰነይ እንዴ ትበገስከ፡ አስኩ ለትአፈግር ስለል ጨባብ ህሌት። ብለቅ ወመድሮረይ ለትመለአ አጸድፍ ሰበት ቱ፡ እምበለ ውላድለ ባካት እንዴ ዘግነ ለፈግሩ አለቡ። እት ገሌ አካናቱ፡ አዳም ኢኮን፡ አጣልመ ኢፈግሩ። አዳል ለትፈናተ ዕጨይ ወግሬ ወቀረጽ ለብእቱ፡ እብ ቀንጠብ ለትገልበበ ምድር ሰዐር ቱ። እቱ ለአተ፡ አዳም ኢኮን ንዋይመ ኢልትረኤ። ማይ አዳል ጋሸ እብ ቀሊል እተ ኢረክቡ ፍንቱይ መጻብብ ቱ ለልትረከብ። እብ ጀሀት ግብለት አዳልመ ሐቴ ገበይ ሌጣ ተ ለህሌት። ክምሰለ እት ግብለት ለህሌት፡ ህታመ እት ሐስያት ተ ለህሌት። ርሽመት ደብር አዳል ሐንታለ ትትበሀል።

ምን ሐንታለ ክም ደነንከ አጋርተ-ፋረ (ገበይ አገር) ትበጼሕ። እንሰ እብ ሐቴ ስለል አስክ አጋርተ-ፋረ እግል ትፍገር ትቀድር። ምኑ ገጽከ ለዐል ጸባብ ወኦስ ሰበት ገብአት፡ እንሰ ኢትፈግሩ። አስክለ ቀንጸት ምኑ ቤለደሬ እግል ተአቅብል አውመ አስክ ምውዳቅ ጸሓይ አስክ ግራሸ እንክር ሀይኮተ እግል ትንሰእ በ። ምኑ ህዬ አስክ አዳል እምበል አጣል እግል ልፍገር ለቀድር ንዋይ ኢሀለ። እት አዳል ክም ፈገርከ እብ ጽርግየ ሀይኮተ-ጎኜ ለልሐልፍ እብ ዋዴሕ እግል ትፈርጉ ትቀድር። ላሊመ አስክ ባናታት አንዋር ከሰለ እንዴ ኢተርፍ እብ ዋዴሕ ሰበት ልትረኤከ፡ መርበይከ ኢበዴ ምንከ። ግብለታይ እንክር አዳል እግል ኖሱ አስክለ ጽርግያ ቱ ለልትመደድ። እት አዳል ለትፈናተ ሔዋናት ከደን ክም ነላት፡ አራባት፡ እምበርሀገ፡ ዔው፡ ወነን፡ ሐየት (እት ዘበን ቅዱም)፡ ከራክሬ ወሐገል እብ ብዝሔ ህለ። እት ርሽመት አዳል ነኣይሽ ቀርዋት ምን ኢገብእ፡ ከረቢት ለትመለኣ ቱ። አዳል እብ ጀሀት ምፍጋር ጸሓዩ ወቅብለት ምፍጋር ጸሓዩ፡ አስክ ሞጎራዬብ፡ ጀሀት ቅብለት ህዬ አስክ ሀዋሻይት ደሬከ። አዳል ሓለት ሀወእ ሰኔት ሰበት ቡ፡ እት ወክድ ሐጋይ ገሌ ሰብ ንዋይ ለሓጉ ዲቡ። ወክድ ከረም ላኪን፡ ዔቶት ከደን ሰበት በዜሕ ዲቡ፡ ለኢትዘግን እቱ ምድር ክጡረት ቱ። ፖሊስ አስክ አዳል እግል ልፍገሮ ሐቆመ ጀረበው፡ እብ ምንቀደም እብ ጀሀት ሀይኮተ፡ እብ

ሓሪት ህዬ እብ ቤለ-ደሬ እግል ልጀርቦ ቦም። እብ ክልኢቱ እትጅሃት አስክ አዳል እግል ልፍገር ለወጠነ፡ ዝያድ አርበዕ ሳዐት ነስእ ምኑ።