Wp/tig/ለናይ ሰልፍ መዓርክ 60ታት-1

ለናይ ሰልፍ መዓርክ 60ታት - 1ይ ክፈል
መሐመድ እድሪስ

ሰውረት ኤረትርየ እትለ ናይ ሰልፍ መትኣምባት ግድለ ስለሕ ዲብ 60ታት ፍንጌ ምናድሊን ሰውረት ወጄሽ አባይ ገብእ ለዐለ መዓርክ ምነ ምናድል ሀይለስላሴ ወልዱ ለከትበዩ ክታብ ዐዋቴ ለትነሰኣቱ።

ከእግል ዮም 1ይ ክፈል፦

ደብር ደብሎች ደም ትጸበሐ ሓምድ ዲብ ለሀርብ ወሲኪንጂ ዲብ ተልዩ አድሕድ ሐለለው። ለለሀርቦ ለትጸበሐው ወለመሉ ለልትደረሮ እተን ዐዶታት ብዝሓት ተን። ክእነ ሓር ወቀዳም እንዴ ገአው ሕድ ዲብ ከቦ ቤት-ሕሴን በጽሐው። ሓምድ እግል ዎሮ ለለአምሩ ወዲቡ ለረክበዩ ኣድም ዐሊ ሽከር ለልትበሀል በዐል መንዱቅ “አዜኬ ዮም መንቀጾም ዎሮ መጸአነ ሀለ መንዱቅከ ምን እዴከ ኢተአሪሙ፡ ክብ በል ምስልነ” እንዴ ቤለ ለአበግሱ እት ሀለ፡ እግል ብዕዳም ውላድለ ዐድ ሀዬ “ዐሊ ሲኪንጂ መጸአኩም ሀለ። እቲ ክም ቤለ፡ ነፍስኩም ኢተሆቦ ሓምድ ሓልፍ ሀለ ቦሉ። ወእግልዬ ልኡክ ለአኮ ዲብዬ፡ ዲብ አልገዴን ሀሌኮ” እንዴ ቤለዮም ገበዩ አተላለ። አልገዴን እብ ምፍጋር ደብር ደብሎች፡ እብ ምውዳቅ እብ ሐጫይር ዐነክል ክሉንቴባይ ወእብ ግብለት እብ ደብር-ቀይሕ ለትከለለት ዐድተ። ደብር ደብሎች መስከብ ዋኒን ገብእ እት ሀለ ብለቅ ዐብያት ለትመለአ፡ አዳም እግል ልፍገሩ ለኢረዴ ለለአንሸልህት ደብር ዐቢቱ። ምኑ ለልትበገስ መሓዝ እብ ጀፈር-ጀፈር ጀሀት ግብለት አልገዴን ለሐልፍ።

ምን ቤት ሑሴን ጀሀት ቅብለት እንዴ ግስከ፡ እት ምሓባር መሓዝ ደብሎች ሕረት-ቀይሕ ለልትበሀል ደብር፡ ከታይ-ኦን ለትበሀል ሖርመት ሀሌት። እግለ እንዴ ሐለፍከ ወእግል ደብር ጸሊም ጀሀት ድማን እንዴ ሐደግከ አልገዴን

ተአቴ። እሊ ቅሩብቱ፡ ሰውረት ኤረትርየ እትለ ናይ ሰልፍ መትኣምባት ግድለ ስለሕ ዲብ 60ታት ፍንጌ ምናድሊን ሰውረት ወጄሽ አባይ ገብእ ለዐለ መዓርክ ምነ ምናድል ሀይለስላሴ ወልዱ ለከትበዩ ክታብ ዐዋቴ ለትነሰኣቱ። ከእግል ዮም 1ይ ክፈል፦ ገበይ ክልኤ ሰዐትመ ምን ገብእቱ። ዕን ዶል ውድቀተ ከረ ሓምድ ዲብ አልገዴን ክም በጽሐው ዲብ ሐቴ እብ ክሎሊት ለተሐጸረ ሳትር ጥልያን ዲቡ ዓረፈው። እግለ ሰብ ዐድ “ማጽኣም ሀሌነ ምን ብኩም ድራር ንድኡ እትነ” ለቤለ ሓምድ ኖሱቱ። አልገዴን ኢደንገረው እከለት ወሐሊብ ሀበዎም። ለጠለብ ሸፋግ ምን ዐለት ዲቡ ድኢኮን ንዋይመ ወሓረደው እሎም። ለሸፋጎም እንዴ ረአው ለሀሌት እሎም ሀበዎም። ከረ ሓምድ ምን ቤት ሑሴን ክም ፈግረው፡ ፍንጌሆም ፈርግ ክልኤ ሰዐት ምን ተምምቱ፡ የአስረረ ወይአብረረ ሲኪንጂ ምስል ተለይቶሁ ጠበሽ ቤለ። እብ ረደ ልግበእ ወጀብር ሐብሬ ኢልሐግል፡ ሓምድ ምነ ዐድ ለዶል ክም ቀንጸ ኣመረ። አየ እግል ኢልብጸሕ ምን ቤለ ላኪን ኢተለዩ። ዲባሁ ምስል ዐሳክሩ እንዴ ትደረረ ዓረፈ ወእግለ ሸዐብ ክምለ እዩዱ ነዌ ወለሐርጽጽ እቱ አምሰ። ዕን ክም ወድቀት ዐሊ ሓምድ ክቡብ ለልትበሀል እናስ፡ እንዴ ኢልትረኤ ምን ቤት ሑሴን እንዴ ጨልቀ ጌሰ። የክ እት ልብል ከረ ሓምድ ምነ አካን ለዲበ ትደረረው እንዴ ኢቀንጾ አልገዴን በጽሐ። “አካን የሐበርኩም ምን ገብእ እት ኖስኩም አኬኩም እግል ንጨርሕገኩምቱ ለልብሎ ወእብ ክርባጅ ለገርፎ ዐሳክር እት አሰርከ ሀለው። ከነሐብሮም መንእቤ?” ቤለዩ እግል ሓምድ። “ጸዕደ ሀለ ምስሎም?” ትሰአለ ሓምድ፡ ምን ቃልስ ሻጊ እንዴ መርሑ ለልትሐረኮ እንግሊዝ ሰበት ዐለው። “ኢሀለ” በልሰ። “ለእብ ስምጥ ሺዱል ሻጊ ሀዬ?” ቤለዩ። እግል ዐሊ ኪሲንጂ በህለቱቱ።

“ኣቤ ዎሮ ፈናድ ሀለ” ቤለ። “ከደሐን ሰኒ፡ ሓምድ ሕሙም ሀለ፡ ምስሉ አርበዕ ነፈር ሌጠ ረኤነ፡ ኢትረሰዕ! ሕሙም ሀለ ወለ ምስሉ ዐለው አርበዕ ነፈር ናፍዓም ኢኮን በሉ ከእንዴ መርሐካሆም ምጸእ። ሕነ ተናን እግል ኒዴቱ እሉ ክም ረኤከ ሀዬ አቅብል” ቤለዩ። እሎምዲ ሰብሚ ቶም እንዴ ቤለ እግል ልቅበቦም ከእግል ልትሀመልቱ ለፍክሮም። አትደፋራስ ዐሊ ሲኪንጂ ወሀዳአት ሓምድ ክለ በርከ ተአምሩ። እለ ትርኢኒ ለፍንጌ ክልኢቶም ሀሌት ካቲማሀ ከፎ ክም ትገብእ እግል ልኣምር ታበዐ ለዐለ አዳም ብዙሕ ዐለ። ዐሊ ሲኪንጂ እግል ልትዐወትቱ ለልብሎ ዐለው። ሓምድ ምንክብ ኢረክበ ዲቡ ድኢኮን እግል ሻጊ እምበል ፊነ እግል ለአተንትህዩቱ ለልብሎ ላኪን በዝሑ። ሓምድ ምስል ጀማዐቱ ከበር ዐሊ ሲኪንጂ ክም ረክበ፡ ለእብ ነበሪት ማጽኦም ለዐለ ሃዉት ወጠወሺ እበ ሀይአቱ በልሰዉ። ሚዶል ክም ገይሶ እንዴ ኢልትአመሮ ለአካን ጠለቀወ። ገበዮም አስክለ ምኑ መጽአው ጀሀት ግብለት

ትገብእ እት ሀሌት፡ ቤት-ዐወድ እንዴ ሐልፈው ከታይ ኦን አድሮረው። ለምድር ዕጨይ ሻፍቅ ዐለ እቱ። ሐቆ ሰር ላሊ ሲኪንጂመ እግል ሰለስ ውላድ ቤት-ሑሴን እግል ዐሊ ኣድም ሱሌማን፡ ሓምድሃቦ ወመሐመድ ዑመር ለልትበሀሎ እብ ቀስብ ክም መርሑ እንዴ ወደዮም ምስል ሽለቱ ገጹ አስክ ከታይ ኦን ትበገሰ። ለመካይዱ አዳም እንዴ ኢልርእዩ እብ ስቱር እግል ልትሐረክ መስል ዐለ። እንዴ ትቀሰበው መርሑ ለዐለው አንፋር፡ ሓምድ ዲብ ከታይ ኦን ክም ጸኔሕ እበ ልኡክ ሕቡራም እግል ልግብኡ ቀድሮ፡ አውመ እብ ወግም ምነ ዐድ ፍግር ዶል ወደው ፍጀዕ አተዮም። ስኪንጂዲ እለ ገብአ ልግበእ፡ ህቶም ላኪን ጽልመት ሰበት ዐለት እብ ሰበቡ እግል ኢልትለከሞ እግለ ምርሐት እብ እቢ አበወ። እንዴ አትመሳመሰው ሲኪንጂ ነፍሱ እንዴ መሐከ ምነ ልእከቱ ምን ልውዕል እንዴ ቤለው “ሓምድ ላዝም ዲብ እለ ሕርም ከታይ ኦን እግል ልጽነሐናቱ። ገበይ ምን ይእንወስክ ለሐይስ ምን ተሐዜ አስክ ግፋቴ እግል ንምረሐከ” ቤለዉ። ወህቱ ሚዶል እግል ሓምድ እጸብጥ ከአፍሁ- ቅንጡ እንዴ ወዴክዉ እሰቅሎ ቱ ለልብል።

“ሚ ሀሌት እዬ ዲብ ግፋቴ? ምን እግሩ እግል እትረፍ ኢኮን። የለ! ምርሑ”ቤለ ከነሀረዮም። ለሜርሐት ምስሉ መትኣታል ደሐኖም ምንመ የዐለት እተ፡ ከዲብ እለ ጽልመት ዕነ ለነስእመ ለኢንርኤ ዲበ ከፎ ንምረሕ እንዴ ቤለው አቤኮ ኢኮን ወሰኒ፡ ሐረጋረገው። ሲኪንጂ ሐርቀመ ነወ እሎም፡ ምናተ ምድር ላሊቱ እለ ወዴ የዐለት እሉ። ለሉዲት ክርባጁ ልግበእ ወዲብ ኣድሁ ለረክበየ እበ እግል ኢልላድዶም እግል ልውዐው እቱቱ። ወወዐው ምን ገብእ ለሐረከቱ እግል ትትአመርቱ። ከእንዴ ኢፈቴ “ደሐንቱ ምድር ልጽበሕ እንቱምዲ እብሊ ጥሩቅ ኣንፍኩም እግል ትምርሑቱ” እንዴ ቤለ ዲብ ለዓድም እሎም አስክ አርድ ፈራጅ ልብል ለሰፈር እግል ልብጠር አዘዘ። ህቶም እስትሩሓም ዲብ እንቶም ሓምድ በዲሩ እግል ጀማዐቱ ማን ወገለብ ናይለ ሖርመት ዲበ አካናቶም እንዴ አጽበጠዮም፡ እብ ጀሀት ድገለብ ከታይ ኦን፡ አተላላይ ደብሎች ዲብለ ገብአት ዕንክለት ሽሪምሪሞ ዋርድየት እንዴ አፍገረ ዱሉይ ዐለ።

ቀደሙ እግለ ዋርድየት፡ ገበይ እንዴ ጸብጠው አስክነ መጽአው ምንገብእ፡ ደፈእ እንዴ ትብል ትከሬ ከአካንከ ጽበጥ። አስክነ እንዴ ኢልብሎ ገጾም አስክ ግፋቴ አበለው ምንገብእ አስእለኒ” ብህሉ ዐለ። ሲኪንጂ ዎሮ ሻውሽ ለልትረከብ እቶም 50 ዐስከሪ እቦም ፍሩር ዐለ። ክልኦት ምኖም ቤት-ሑሴን እንዴ ኢበጽሑ መላርየት ምን ጸብጠቶም ምን ኦንኮርቶ አቅበለው። ጽዋሮም ናይለ በዝሑ አቡዐሸረ ምስል ሐቴ ብሬን እንግሊዝ ዐለ። ስለሕ ወሴፈ ለጸዐነ አብቁል ብዙሕ ሀዬ ዐለ እሎም። ምድር ክም በርሀ ለሰለስ ሜርሐት

ወአሰሮም ዲብ አብቁል ለትጸዐነው ሲክንጂ ወሻውሽ ገበይ ግፋቴ ድማኖም እንዴ ሐድገወ ገጾም አስክ ከታይ ኦን ነስአው። ዋርድየት እብ ዕውድዋድቱ ለልርእዮም። መካይዶም እንዴ ትፋጠነ ምነ እተ ዐለ ዕንክለት እንዴ ትከረ ድፋዑ እንዴ ጸብጠ መጽኡ ክም ሀለው እንዴ ተአከደ ልእከቱ ሓለፈ። እብ ጀሀት ግብለት ከታይ ኦን ከረ አጋር ሓምድ ፈረጀለ፡ እብ እንክር ድገለብ ከረ ዐሊ ሁመድ ለልትበሀሎ ዐለው። አስቡሕ ሲኪንጂ ዐሳክሩ እብ ንዛም ዐስከሪ ሰፍ እንዴ አጽበጠዮም ብጋሰት ክም ገብአት ሸልሐፍ ሸልሐፍ ዲብ ልብሎ አስክነ አሴረረው። ዲብለ ሕርም ክም በጽሐው ክሲንጂ እንዴ አብጠረዮም “ሓምድ ሳድስ አው ሓምስ ረአሱ ዲብ እሊቱ ለሀለ። ጽዋሮም በዲር ለአበረ መናዱቅ ጥልያንቱ።

አዜ ገድም ቀደም አለንበዮት ድኢኮን ሐር ውላበት አለቡ። አብሽርኩም ሰብ ግብኦ፡ ክምለ እት ጠሊት እብ እዘኖም እግል ንዋልዮምቱ!” እንዴ ቤለ አትበገሰዮም። ሓምድ አነ አርበዕ ረሳሰት እብ ዕልብ እንዴ ይእለክፍ ዎሮመ ኢልልከፍ!! ለልብል ትእዛዝ ሓለፈ “ከሕ ለአበለ ነፍሱ ገምጸ አወዐ! እንዴ ቤለ ትእዛዝ ሓለፈ። ከሕ ለአበለ ዋይ እግለ ኖሱ! ለመንዱቅዬ ዲቡ እግል እትወለብ እቡቱ” እት ልብል እንዴ ደጋገመ ተሕዚር ሀበ። እለ ለአበለቱ እብ ቴንሽን ዲብ ነፍሱ ደማነት ታመት ምን ዐለት እሉ እት ገብእ፡ ብዕዳም እንዴ ለክፈው ሰሐተው ምንገብእ ለበርናምጁ እግል ኢልትፈንጠር ወሀደፉ እንዴ ትበርጀነ ለአኬት እግል ኢትምጸእ ፈርሀት ምን ዐለት እቱቱ።

እግለ ማርሐት ኖሱ እንዴ ኔሸነ አውደቀዮም ምን ገብእ ለሓርያም ገእ ረአሶም ሐር እግል ሊበሎ ክም ቀድሮመ ወግም ዐለ እሉ። ወእግለ ነዌ እሉ ለዐለ ሲኪንጂ ኖሱ እግል ልምዴ ምኑ ምን ሐዛመ እግል ልግበእ ቀድር። ሲኪንጂ ከታይ-ኦን ራይግ ዲብ እንቱ በጽሐየ። ከታይ-ኦን እብ ዕን ዐስከርየት አካን መቅተሊት ተ። ሲኪንጂ ላኪን ቅብቡ ሐድ ሓልፈት ምን ዐለት ሓምድ ዲብ ከታይ ኦን እንዴ ሀግተ እዬ ቀትለኒ ለትብል ፍክረት እት ሐንገሉ ኢዶረት። ሀርብ ምኑ ሰበት ዐለ ዲመ ሀርብ አምሰለ። ምን ሸንከቱ እንዴ ዐራቡ ቀትሉ ድኢኮን እንዴ በጥረ እሉ ልትጋደቡ ኢቤለ። እብለ ገብአት ሓምድመ ዲብለ ሕርም ኢጸንሐ። ሓምድ ክም ዐስከሪ ዲብለ ሕርም ለሀ እግል ልህገት አው እግል ልሽፈፍ ዐለት እሉ። ለገብአ ሐርብ አምር ለልብልመ ምነ አካን ወኬን ዲብ ብዕደት ወኢሸፈ። ለሖርመት ምን ቤት ሑሴን ትመጸአ ዲብ ሀሌከ ስጋደትተ። ማነ ወገለበ ጀማዐቱ ሻፋም ዲበ ምንመ ዐለው አስክ ዝበጦ ኢቤለዮም እግል ልልከፎ ሰበት ኢቀድሮ ሴመ ኢወዱ። እግልሚ ለአካን ቅወት እንዴ ኢትየመም እተ እንዴ ጸንሐት አባይ እምበል መቃወመት በጽሐየ ምንገብእ፡ እዴ ዛይደት እንዴ ረክበ እት ሐንቴ መራቀበቱ እግል ለኣትያቱ። በደል ልትሀጀም ሀዬ ሃጅማይ እግል ልግበእ ቱ። እለ እግል ኢትግበእ ሓምድ አዳም እግል ሊዴ እተ ዐለት እሉ አውመ ህቱ ለልትረከብ ዲበ መጅሙዐት ላዝም እግል ትጽበጠ ዐለት እለ። ላኪን እለ ኢወደ።