Wp/sty/Тубылтора (ауыл)
Тубылтора (урысца Тоболтура) - ауыл Тубыл районның, Төмән улысның, Рәсәй Федерацията. Дегтяревское ауыл йерлеккә кергеселгән.
Тубылтора Төмән улысның ҡышлыҡ йағынта, Тубыл йылғаның уң йаҡ ҡабатынта, Торатан (Тобольсктан) 29 цағырым турытан Ҡабеле йаҡҡа.
Климат: ҡаты континенталь
Ҡалыҡ: 2010 йылның йасылыуы пуйынца, Тубылтора ауылта йәшәйте 359 кеше. 49,6% пицәгеше, 50,4% иргеше.
Милләт исәбе: 2002 йылта йасылғаннар 382 әтәм – себер татарлар.
Ауылны пашлауцылар икке әкәле-энеле Пәкмәмәт (Пағыш) мән Туҡмәмәт пулғаннар, аларның тоғомо Багишев памилийәтә пулып әлегә ҡәтәр туған ауылларынта йәшәйтеләр.
2000-нце йылта ауыл 600 йыллыҡ юбилейын пайрам иткән, алай та археологларның табышлары йерлеккә 800 йә ҡәттә 900 йәш пулыуын күргәсәте.
Ауылның төнйаҡ-көнпатыш йағынта элек «Ҡан ауыл» урыннашҡан пулған, ул «Аҡ Тубылтора» тигән исемне йөрөткән. Пөгөн пы урын «Әүәс түбә» тип аталаты.
XVI-нцы асырта Тубылтора мән Себертә илпашлыҡ пулған пыуынның - Тайбоғитларның үәкиле - Тубылаҡ илпашлыҡны алып парған. Тубылтора үс уаҡытынта Себер ҡанныҡның терәк пунктларының перәүе пулған. Йерлек Тубыл йылғаның йары пуйынта, алай уҡ олло йулның йанынта шәп урыннашҡан.
Тубылтората урыннашҡан Себернең иң пороңҡо таш мәцете пар.
Пер саман Тубылтората ҡалыҡ арата Ҡупшан-ҡәчи тип йөрөтөлгән кеше йәшәгән, исеме Ҡопланта пулған. XVIII-нце асырта ауылтан алыс пулмаған йертә ул пер йәшерелгән пайлыҡ табып алған. Аннан суңҡы төннә ул төш күргән. Төшөнтә шыҡлар мыңа табылған пайлыҡны йаҡшы эшкә – мәцет салыуға ошланҡалы өнтәгәннәр. Ул цын мөсөлман кеше шалай ҡылыпты. Пөгөнкө көнтә пы пороңҡо себертатар ауылта Төмән улысның иң күптәнке таш мәцете аман тораты.
Тубылтора ауылта алай уҡ ике астана пар - йаҡшыларның сыйаратлары урыннашҡан. Астананың перәүентә пер ҡатын-ҡыс Тәүләтҡәли ҡысы Пибинәсирә, игенцесентә - Аибҡуча (Ҡучай Пағауттин), аның өц улы йерләнкән.
• Таш мәцет, Ҡупшан-ҡәчи (Ҡопланта) салған.
• Торацыҡ түбә.