Wp/sty/Тубыл-тора (ауыл)

Тубыл-тора (урысца Тоболтура) - ауыл Тубыл районның, Төмән улысның, Рәсәй Федерацията. Дегтяревское ауыл йерлеккә кергеселгән.

Тубыл-тора Төмән улысның ҡышлыҡ йағынта, Тубыл йылғаның уң йаҡ ҡабатынта, Торатан (Тобольсктан) 29 цағырым турытан Ҡабеле йаҡҡа.

Климат: ҡаты континенталь

Ҡалыҡ: 2010 йылның йасылыуы пуйынца, Тубыл-тора ауылта йәшәйте 359 кеше. 49,6% пицәгеше, 50,4% иргеше.

Милләт исәбе: 2002 йылта йасылғаннар 382 әтәм – сыбырлар.

Тариҡ

Ауылны пашлауцылар ике әкәле-энеле Пәкмәмәт (Пағыш) мән Туҡмәмәт пулғаннар, аларның тоғомо Багишев фамилията пулып әлегә ҡәтәр туған ауылларынта йәшәйтеләр.
2000-нце йылта ауыл 600 йыллыҡ юбилейын пайрам иткән, алай та археологларның табышлары йерлеккә 800 йә ҡәттә 900 йәш пулыуын күргәсәте.
Ауылның төнйаҡ-көнпатыш йағынта элек «Ҡан ауыл» урыннашҡан пулған, ул «Аҡ Тубыл-Тора» тигән исемне йөрөткән. Пөгөн пы урын «Әүәс түбә» тип аталаты. XVI-нцы асырта Тубыл-Тора мән Себертә илпашлыҡ пулған пыуынның - Тайбугидларның үәкиле - Тубылаҡ илпашлыҡны алып парған. Тубыл-Тора үс уаҡытынта Себер Ҡанныҡның терәк пунктларының перәүе пулған. Йерлек Тубыл йылғаның йары пуйынта, алай уҡ олло йулның йанынта шәп урыннашҡан.
Тубыл-Тората урыннашҡан Сыбырстанның иң поронҡо таш мәцете пар.
Пер саман Тубыл-тората ҡалыҡ арата Ҡупшан-ҡәчи тип йөрөтөлгән кеше йәшәгән, исеме Ҡопланта пулған. XVIII-нце асырта ауылтан алыс пулмаған йертә ул пер йәшерелгән пайлыҡ табып алған. Аннан суңҡы төннә ул төш күргән. Төшөнтә шыҡлар мыңа табылған пайлыҡны йаҡшы эшкә – мәцет салыуға ошланҡалы өнтәгәннәр. Ул цын мөсөлман кеше шалай ҡылыпты. Пөгөнкө көнтә пы пороңҡо сыбыр ауылта Төмән улысның иң күптәнке таш мәцете аман тораты.
Тубыл-Тора ауылта алай уҡ ике астана пар - йаҡшыларның сыйаратлары урыннашҡан. Астананың перәүентә пер ҡатын-ҡыс Тәүләтҡәли ҡысы Пибинәсирә, игенцесентә - Аибҡуча (Ҡучай Пағауттин), аның өц улы йерләнкән.

Күренекле йерләр

• Таш мәцет, Ҡупшан (Ҡопланда) ҡәчи салған.

• Торацыҡ түбә.