Wp/sdh/مەنسوور یاقووتی
مەنسوور یاقووتی (۵ ئسفەند ۱۳۲۷ لە ئاوایی کیوەنان شارستان سونقور لە پارێزگاێ کرماشان - )، چیرۆکنۊس، ھەڵوەسوان و ڕەخنەکەر ئەدەبیە. ئەوە کوڵەچیرۆکەیل و چیرۆکەل بڵێن، کارەیل گرینگێگ ئافرانیە و یەکێگ لە کەسایەتیەیل ناسیاێ لە ناو نۊسەرەیل دەھەێ ۴۰ و ۵۰ ێ ئەدەبیات فارسی ئیران تیەدە ئەژمار. یاقووتی گشت کارەیلی وە زوان فارسی نوساس.
ژیان[edit | edit source]
مەنسوور یاقووتی ۵ ئسفەند ۱۳۲۷ لە ئاوایی کیوەنان شارستان سونقور لە پارێزگاێ کرماشان لە بنەماڵەێگ کوردزوان ھاتە دنیا. وەدۊای بارکردن وە کرماشان لە ۷ ساڵی ئڕاێ وانەخواندن سەرەتایی چیە فێرگەێ داریووش لە کرماشان و ئڕاێ دەبیرستانیش چیە فێرگەێ کەزازی و لەورە دیپلۆم گرت. وەدۊای دیپلۆم چۊ سپایی زانست چیە ئاواییەیل کوردنشین کرماشان و بۊە فێرکەر (موعەلم). لە مانگ مێر ۱۳۵۰ لە ناو فێرکردن و ئیوەتکردن کرماشان ئستخدام فەرمی بۊ و وەدۊای ۵ ساڵ کارکردن لە ئاوایی بۊ وە فێرکەر لە فێرگەێ حوسێنعەلی گوویا لە شار کرماشان.
مەنسوور یاقووتی لە شاریوەر ۱۳۵۸ بێ تاوانواست (کەیفەرخاست) یا دادگا چین لە فێرکردن و ئێوەتکردن پاکسازی کریا و لە ئەو کاتە لە لاێ نوسەری کارەیل ترەکێگ چۊ کارکەری، چەودێری و ماڵپیەرێزی کرد.
دەسوەسەرکردن و دەبەندکردن[edit | edit source]
یاقووتی یەکم کەڕەت لە چەرخەێ وانەخواندن لە فێرگەێ کەزازی لە کرماشان لە ساڵ ۱۳۴۶ دەسوەسەر کریا. دەسوەسەرکردن دوەمی لە ساڵ ۱۳۵۶ لە سەردەم حەکوومەت نزامی ئەزھاری بۊ. ئەو لەی سەردەمە لە بەندیخانەێ شارەوانی کرماشان، بریادە بەندیخانەێ کومیتەێ ھاوبەش دژە خراوکاری و تا وەھاز بون دەوڵەت بەختیار لەورە مەن. یاقووتی وەدۊای ئنقلاویش چالاکی سیاسی خوەیا بەردەوام کرد و لە مانگ تیر ۱۳۶۰ وە مدووێ چالاکیەیل و پەیوەندیەیل سیاسیی، کومار ئسلامی وە شوونی بو و سێ ساڵ نەھێنی ژیاد. ئەو لە ۶ فەروەردین ۱۳۶۳ لە تێران دەسوەسەر کریا و بریادە بەندیخانەێ دیزڵ ئاباد و وە ماوەێ ۵ ساڵ لەورە مەن.
شێواز ئەدەبی[edit | edit source]
عەباس مەعرووفی لە گوڤار گەردوون وە مدووێ رستەیل کوڵ، ئەدەبیات سەروەخوە و دۊر لە لاسایی (تەقلید) یاقووتی نازناو چخۆف ئیران دادە پێ. یاقووتی ھەلەێوا ئڕاێ شیەوکردن فەزایل ئاوایی و ژیان وەرزێرەیل و بندەسەیل و وێنەسازیەیل رئال و ڕەخنەکەرانە لە کومەڵەێ ئاوایینشینەیل کوردستان ئیران، جێگەێ گرینگێگ لە ئەدەبیات ئاوایی و ھەلەێوا ئەدەبیات ئقلیمی فارسی ناوچەێ باشوور کوردستان ئیران دێرد. ئەو ھەلەێوا بێجگە کارەیل داستانی ک فرەتر رئالن لە شاخەیل تر جوور کووکردن ئەفسانەیل، سیەرنجکردن لە ئەدەبیات فولکلۆر و شانامەێ کوردییش کار کردیە.