Wp/sdh/فرانسوا ڤیۆن
فرانسوا دو مونتکوربیێ (François de Montcorbier) ، ناودار وە ڤیۆن ، لە ساڵ 1431 زایینی لە پاریس ھاتەسە دۆنیا و لە ساڵ 1463 میلادی نادیار بۊە و نەمەنەسەی. ناودارترین شائێر فەرانسەڤی ئاخەر سەدەگان ناوینە . ئەو زانستێگایە، زاناێ زانستگاێ پاریس بۊە دەور سن 21 ساڵەی . ئەوەڵ یەی خوازیاری زانست بێ نەزم بۊە ک ناو مەھەڵەی لاتین وە خوەشی ژیان بردیەسە سەر . لە سن 24 ساڵەێ لە ناو مرافە یەی کشیشێگ کوشێدو دەرچوود وەرەو پاریس . وەڵێم ئەفڤ خوەێد. لە دواێ ساڵەێگ ، ناو شەو، وە بۆن دزی وە زانستگاێ ناڤار گریەێد ک وە کومەک و فەرمان شازاێە-شائێر شاڕل دوڕلئان لە دەربار بڵۆڤا ئەی کەڕەتیشە دەرچوود و وە شار دۊری خەن .
کەوابوو ک زنەگێەی کەفتە ناو دەرەوەرەی و رێواری و تیرەبەختی . یەی جار تر لە باخ مونگ-سۆر-لوڤار کەفتە بەندیخانە، وەڵیم وەگەرد ھاتن لوویی چواردە ئازاد بۊ . لە دۊایەو شەش سال نەمەنی ، دۊاتر دوارە وەگەڕیاو وە پاریس . دوارە ناو یەی مرافە دەسگێر و مەحکوم بۊ وە لە سێدارە دان . لە دۊای داوای پێداچونەوەی لە بڕیار دادگا ، پارلمان حوکم خوەی شکان و ئڕاێ 10 ساڵ لە شار دەرەی کردن . ئەو 31 ساڵە بۊ . لەو وەختە دی رەدەێگ لەلێ نەمەم .
ڤیۆن جێ وە جێ ( بێدرەنگ ) ناو دەر کرد. لو لە (Le Lais) یەی شێعر شۆر و تازەکار ، ئێ لو تستەمان (le Testament ) کارەیل ئەسلی و گەوراین ک دەور ساڵ 1489 زایینی پەخش بۊنە، زمانەێگ ک بایەست ڤیۆن 59 ساڵە بۊاتاد. تاگەر ناوێن سەدەی شانزەھم، 34 جار وە پێشت سەر یەک منتەشر بۊنە.
سەرچاوەگان[edit | edit source]