Wp/sdh/ئاڵاێ کوردستان

پێشینەی ئاڵاێ کوردستان

ئاڵاێ کوردستان ئەو جوورە ک داوا کریەێت، ئڕای یەکم کەڕەت وه دەس رێبەرەیل پارت «خوەیبوون» ئەو کار چی تا خوەیبۊن کوردەیل له خەبات دژ وه ئمپراتووری رۊ وه مردن عسمانی نیشان بیەێد. ئی ئاڵا پێشتر وه ئەندامەیل دەستەێ نوانەرەیل ناونەتەوەئی له کونفرانس ئاشتی پاریس نیشان دەریایۊ که نەخشەێگ ئەڕای خوەیبۊن کوردستان عسمانی چۊ بەشیگ له پەیمان ١٩٢٠ سْرڨْس کیشایۊن. «خوەیبۊن» له ژێر ئی ئاڵا له سال ١٩٢٧ یەکمین دەوڵەت کوردی له تەبعید دامەزراند و تا ساڵ ١٩٣٢ دەس وه شەڕیگ درێژ کرد تا خوەیبۊن نەتەوەئی کوردەیل که له سال ١٨٤٨ له کیس چۊ، دجاره زنەوە بکەد.

له سال ١٩٤٦ کومار کوردستان مەهاباد ئاڵاێ ترەکێگ له لایەن دەوڵەت کوردی چۊ ئاڵاێ فرمی کومار قەبوول کریا ک وەگەرد ئاڵاێ خوەیبۊن جیاواز بۊ. لە ئاڵاێ کومار مەهاباد، نیشانەێ پێنۊسێگ لە ناوڕاس ئاڵاگە هاتیە.

له سال ٢٠٠٢ زائینی دەوڵەت ئقلیم کوردستان ئەراق ئاڵاێ فەرمی و ئستاندارد خوەی لە ئاڵاێ خوەیبۊن وەرگرت و وەێ مدوو ئیرەنگە له دنیا چۊ ئاڵای نەتەوەئی حکوومەت هەرێم باشوور کوردستان قەبوول کریاس و له «بنگەێ ئاڵا» وه فەرمیەتی ناسەریاس.

وه شوون ئی زەمینەێ میژووئیه، ئی ئاڵا له چەند جمشت کوردی قەبوول کریا و له گشت بەشەیل وڵات لە لایەن بڕێگ لە حزبەیل ئەو کار چی. وەلێ هەر وەی مدووە ک حکوومەت باشوور کاردستان ئەی ئاڵا وە ناو خوەی سەبت کردیە، بەش فرەێگ لە حزبەیل و لایەنەیل سیاسی کوردستان ئەڕا نیشان داێن جیاوازی و سەروەخوەیی خوەیان لە حکوومەت باشوور، لە ئاڵایل ترەک ئسفادە کەن. خوەوەڕێوەبەرایەتی ڕۆژئاڤاێ کوردستان لە ئاڵاێگ ترەک ئسفادە کەێد تا سەروەخوەیی خوەی لە ڕێبەرایەتی حکوومەت هەرێم و پارتەیل دەسەڵاتدار ئەو حکوومەتە نیشان بیەێد.

ئاڵاێ حکوومەت باشوور کوردستان

• 
  ئاڵای حکوومەت هەرێم باشوور کوردستان

شروڨەێ ئاڵاگە

ئاڵاێ نەتەوەئی حکوومەت هەرێم باشوور کوردستان سێ ڕەنگ و یەک نیشان دیرد. زەمینەێ سێ ڕەنگ ئاڵاگە سێ ڕەنگ وه شیوەێ ئاسووئی دیرد. چین ژۊەر سوور، چین ناوین چەرمگ و چین ژێرین سەوزه. عەرز ئاڵا دو-سوەم توولیه.

نیشانەی نەتەوەئی

خوەر ناوین ئاڵا، ٢١ پرشەێ یەکسان و ھاوشێوە دیرد و کیشایەتی یەک-دوم توول ئاڵاس. گردیەگەێ ناو خوەر که ٢١ پرشه له دەوری دەسپێک بوون خوەی یەک-دوەم پاناێ خوەرەگەس. سەر پرشەیل تیژن و گشتیان وەل یەکا یەک ئەنازە دێرن. نیشانەێ خوەر ڕێک له ناوەین ئاڵا کەفتیە و جوورێگ که قەرینه داشتوود و له بەش بانین یەکێگ له پرشەیل له تەوق(وەسەت) ئاڵا باێد.

ڕەنگەیل ئستاندارد ئاڵا

ڕەنگ	PMS ژمارەێ	HEX RGB	DECIMAL RGB
سوور	PMS 032C	#FF0000	255.0.0
زەرد خوەر	PMS 116C	#FCD116	252.209.22
چەرمگ	Example	#FFFFFF	255.255.255
سەوز	PMS 355C	#009E49	0.158.73

ڕووژ ئاڵا

لە ساڵ ٢٠٠٩ پارلمان کوردستان ئەراق ڕایگەیان کە ڕووژ ١٧ێ کانوونی یەکەم (١٧ دسامبر زائینی وەراێوەر وه ۲ سێ گوجەر گەرمەسیری، وەراێوەر وه ۲۷ وەفراوەر سەردەسیری، و وەراێوەر وه ٢١ ئازەر کووچیْ خوەری) ھەر ساڵ وەکو ڕووژ ئاڵا دیاری بکەریەد و لەو ڕووژە سەرجەم ئاڵاگان سەر دەمودەزگایل ھەرێم کوردستان ئەراق بگۊەڕیەن و نوو بکەریەن. له ئی ڕووژە بۊ کە ئڕاێ یەکم کەڕەت له سال ١٩٤٧ ئاڵاێ کوومار کوردستان مەهاباد لەسەر دەمودەزگایل ئەو حکوومەتە ھەڵکریا، یە لە حاڵێگە ک ئاڵاگەێ کوومار مەهاباد وەگەرد ئاڵاێ حکوومەت باشوور کوردستان جیاواز بیە.

شێوەیل ئەوکاربردن ئاڵا

• ئڕاێ ھەڵوەسین وە دارەو، پێویستە خوەرەگەێ لە ھەردوو ڕووەو دییار بوود.
• له بەرز کردن ئاڵا لە بار پانی، ڕەنگ سوور لە سەرەوە و ڕەنگی سەوز لە خوارەسه.
• له بەرز کردن ئاڵا لە بار درێژی، ڕەنگ سوور لە لاێ چەپ و ڕەنگ سەوز لە لاێ ڕاسته.
• ئڕاێ لە یەخەدان ئاڵا چیو مداڵ لە سەر سینگ، ئەشیا لە لاێ چەپ و لە سەر دڵ ھەڵ بگرێد.
• ئڕاێ دانان ئاڵا لە سەر مێز، پێویستە وە لای چەپ مێزەگه بوود.

ئاڵایل ترەک کوردستان

• 
  ئاڵای میرنشین سۆران، ١٨١٦ - ١٨٣٥
• 
  ئاڵای کییانیْ کوردستان، ١٩٢٢ - ١٩٢٤
• 
  ئاڵای کومار ئارارات، ١٩٢٧-١٩٣٠
• 
  ئاڵای شوڕش خوەرئاواێ کوردستان، ٢٠١٢
• 
  ئاڵای کومار مەھاباد، ١٩٤٦

پەیوەندی وه دەرەو

• ئاڵا و سروود نیشتمانی
• ماڵپەڕ حکوومەت ھەرێم کوردستان