Wp/rsk/Помаранче

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | rsk
Wp > rsk > Помаранче
Помаранче
Наукова класификация
Царство Plantae
Дивизия Magnoliophyta
Класа Magnoliopsida
Ряд Sapindales
Фамилия Rutaceae
Род Citrus
Файта C. ×aurantium Citrus
Подфайта ×aurantium f. aurantium
Двойне мено Citrus × aurantium


Помаранче то гибрид цитрусох. Настало зоз крижаньом

Помаранче - цале преполовене и очисцени сеґмент
Помаранче - цале преполовене и очисцени сеґмент

помела (Citrus maxima) и мандарини (Citrus reticulata). То мале жимжелєне древо високе до 19 метери. Квитки му били, пейцчленни, а плод то гиспердиюм. Помаранче то овоц рижних файтох цитрусох зоз фамилиї Rutaceae. Тота назва першенствено повязана зоз Citrus × sinensis[1], хтору ше наволує и сладке помаранче, же би ше розликовала од зродней Citrus × aurantium, хтору ше звичайно наволує горке помаранче. Сладке помаранче ше репродукує на нєполни способ (апомиксис през нуцеларни ембрион); сорти сладкого помаранчеца наставаю зоз мутациями[2]. Помаранче то гибрид медзи помелом (Citrus maxima) и мандарину

Помаранче после очисцаня лупи
Помаранче после очисцаня лупи

(Citrus reticulata). Ґеном хлоропласта, а з тим и мацеринска линия, припадаю помелови. Комплетни ґеном сладкого помаранчеца бул секвенционовани. Помаранче походзи зоз реґиону хтори облапя южни Китай, сиверовосточну Индию и Мянмар[3][4], а найвчаснєйше споминанє сладкого помаранчеца було у китайскей литератури 314 п.н.е. Спрам податкох з 1987. року утвердзене же помаранчецово древо медзи найвецей култивировану овоцу на швеце. Стебла помаранчеца ше масовно ховаю у тропских и субтропских климатских условийох пре їх сладку овоц. Плод помаранчеца мож єсц

Citrus × sinensis
Богати урожай помарнчатох на єдним конаре, Флорида

швижи або ше го може прерабяц за продукцию соку або пре його пахняцу скору[5]. Спрам податкох зоз 2012. року сладки помаранчата творели приблїжно 70% продукциї цитрусох.

Року 2017. урожай помаранчатох у цалим швеце виношел 73 милиони тони. Бразил продуковал 24% вкупней шветовей продукциї, а шлїдзели Китай и Индия.

Ботанїцки информациї и терминолоґия[edit | edit source]

Шицки стебла цитрусох припадаю єдному роду Citrus и оставаю такповесц у подполносци интерфертилни. Ту уключени ґрайпфрут, лимун, лимети, помаранчата и рижни други файти и гибриди. Понеже интерфертилносц помаранчатох и других цитрусох принєсла числени гибриди и сорти, а тиж так вибрани и мутациї пупчатох, таксономия цитрусох досц контроверзна, збунююца и нєдошлїдна. Плод було хторого цитрусного древа ше трима за хиспердиюм, односно за файту модификованей бобки, прекрити є зоз скорку хтора настала з нєровним загрубнуцом мура ваєчнїка[6].

Велї вариєтети файтох достали розлични мена. Помаранче ше першенствено одоноши на сладке помаранче - Citrus sinensis. Помаранчецово древо жимжелєне, кветне древо штреднєй висини од 9 до 10 m, а даєдни барз стари прикладнїки древа можу буц високи и 15 m. Їх елипсасте лїсце, навименково розпоредзене, длугоке од 4 до 10 cm и маю зарнасти рубци. Сладки помаранчата рошню у розличних велькосцох, а їх випатрунок ше руша од сферних по длуговасти. Нука под скору ше находзи порозна ткань, били, горки мезокарп або албедо. Плод то гиспердиюм и ма у себе числени розлични сеґменти, звичайно коло дзешец, спомедзи хторих кажди розгранїчени з мембрану и ма у себе велї везикули наполнєти зоз соком и звичайно даскельо нашеня (маґочки). Кед є нєузрети, полод желєни. Зарнаста нєправилна скорка узретого плода може буц од блядо помаранчецовей по жовто-помаранчецову фарбу, алє часто затримує желєни шпляхи або, под цеплима климатскима условиями, остава подоплно желєна. Як и кажда друга цитрусна овоц, сладке помаранче нєклимактеричне. Ґрупа Citrus sinensis подзелєна на штири класи зоз розличнима характеристиками: звичайни помарнчата, червени або пиґментовани помарначата, мегки (сочни) помаранчата и помаранчата без квашнїни.

Рижни цитруси понукнути на предай у єдним супермаркету на Новим Зеланду

Други ґрупи цитрусох тиж познати як помаранчата то:

  • Мандарина (Citrus reticulata) то ориґинална файта цитрусох и вона родоначальнїк звичайного помаранчеца[7].
  • Горке помаранче (Citrus aurantium), познате и як севильске помаранче, квашне помаранче (особлїво кед ше хаснує як подлога за древо сладкого помарнчеца), биґарада помаранче и мармаладове помаранче. Так як и сладке помаранче, вона помело х мандарински гибрид, алє вона настала зоз окремней гибридизацийней подїї.
  • Берґамот (Citrus bergamia Risso), хтору ше ховало углавним у Италиї пре скорку, продукує примарну есенцию за парфеми, тиж так ше хаснує и за ароматизованє чаї Ерл Ґрей. То гибрид горкого помаранчеца ґу лимуну.
  • Понцирус (Poncirus trifoliata), дзекеди уключена до роду (класификована як Citrus trifoliata ). Часто служи як подлога за стебла сладкого помаранчеца и других сортох цитрусох.

Барз вельке число сортох ма, подобнє як сладке помараче, мишанїну помела и мандарини. Даєдни сорти то гибриди мандарини и помела, ховани од истих родичох як и сладке помаранче (напр. танґор и понкан танджарина). Други сорти то гибриди сладкого помаранчеца и мандарини (напр. клементина). Прикмети мандарини углавним уключую менши и заокруглєни плод, лєгчейше ше им чисци скорка и менєй су квашни[8]. Помело прикмети уключую густи били албедо (на скори ядра, мезокарп) хтори блїзше повязани за сеґменти.

Стебла помаранчеца углавним каламени. Дно древа, уключуюци коренє и стебло, ше наволує подлога. а стебло хторе ноши плод ма два розлични мена: пупче (кед слово о процесу каламеня) и младнїк (кед ше спомина сорта помаранчеца).

Помаранче на Викиодлоги

Референци

  1. „Citrus ×sinensis (L.) Osbeck (pro sp.) (maxima × reticulata) sweet orange”. Plants.USDA.gov.
  2. „Orange Fruit Information”. 9. 6. 2017
  3. Morton, Julia F. (1987).Fruits of Warm Climates. бок 134—142
  4. „Orange fruit nutrition facts and health benefits”.
  5. „Citrus sinensis”. Germplasm Resources Information Network (GRIN). ARS, USDA.
  6. Bailey, H. and Bailey, E. (1976). Hortus Third. Cornell University MacMillan. N.Y. p. 275
  7. Morton, Julia F. (1987).„Mandarin orange; In: Fruits of Warm Climates”. New Crop Resource Online Program. Center for New Crops and Plant Products, Purdue University. бок 142—145.
  8. „Tangerines (mandarin oranges) nutrition facts and health benefits”. nutrition-and-you.com.