Wp/rsk/Квинтни и квартни круг
Квинтни и квартни круг[edit | edit source]
Квинтни и квартни круг у музики то назва за розпоредзованє-шорованє скалох з помоцу чистих квинтох, односно квартох по хторих ше шорую початни мена шицких музичних скалох зоз повисшовачками (по квинтним кругу) и зоз знїжовачками (по квартним кругу), починаюци од Це-дура, односно а-мола хтори нє маю пред'знаки.
Пре правила у скали о розпорядку цалих и полутонох, скалом додаваме пред'знаки ткв. повисшовачки (#), лєбо знїжовчки (b). По истим принципe (основи) доставаме и дурски и молски скали.
Знаки за повисшованє и знїжованє нотох- пред'знаки[edit | edit source]
Повисшовачка (#) то знак у музики зоз хторим повисшуєме ноту (тон-звучно) за пол тона на висше. Повисшовачки ше пишу вше точно опрез ноти у цеку композициї, лєбо на початку линийовей системи такой после ключа на одредзене место (линию и пражнїну зависно од скали-тоналитета у хторей мелодия записана).
Знїжовачка (b) то знак зоз хторим ше знїжує нота (тон) за пол тона на нїжей. Tиж так исте правило применєне як и за ,, # " же ше знїжовачку пише опрез ноти, лєбо после одредзеного ключа на початку линийовей системи.
Розришовачка то знак зоз хторим врацаме повисшени и знїжени ноти (на нормалу) яки були скорей пременкох. За записованє розришовачкох важи исте правило як и за повисшовачки и знїжовачки, з тим же ше розришовачки у линийовей системи пишу у цеку композициї и на початку новей часци композициї кед вивершена модулация до нового тоналитета (до другей скали).
Прегляд скалох[edit | edit source]
Кед пошоровани квинти од тона ,,це” вше на висше по квинтним кругу, достанєме скали зоз повисшовачками (#). (квинта то интервал хтори ма розстоянє 5 тонох-нотох)
Скали по квинтним кругу
| Предзнаки | — | 1♯ | 2♯ | 3♯ | 4♯ | 5♯ | 6♯ | 7♯ |
| Дур | C | G | D | A | Е | H | Fis | Cis |
| Мол | a | e | h | fis | cis | gis | dis | ais |
Кед рушиме формовац скали по квинтним кругу на нїжей, доставаме скали зоз знїжовачками (b). Исти скали доставаме и кед их рушиме формовац по квартним кругу на висше (кварта то интервал хтори ма розстоянє 4 тонох).
Скали по квартним кругу
| Предзнаки | — | 1♭ | 2♭ | 3♭ | 4♭ | 5♭ | 6♭ | 7♭ |
| Дур | C | F | B | Es | As | Des | Ges | Ces |
| Мол | a | d | g | c | f | b | es | as |
Литература[edit | edit source]
- Основна теорија музике, Марко Тајчевић, 1997, pp. 83 — 84