Wp/rki/အမ်ပဲဒါကလီးဇ်
အမ်ပဲဒါကလီးဇ် (Empedocles,Ἐμπεδοκλῆς,empedoklɛ̂, Empedoklēs; (444–443 BC) ရေ ဆိုကရေးတီး မတိုင်မီ ဂရိအတွေးခေါ်ဆရာတစ်ဦးဖြစ်၍ စစ္စလီကျွန်းဟိအကရာဂါ့စ်မြို့သားတစ်ဦးဖြစ်ရေ။[1] အမ်ပဲဒါကလီးဇ်ဧ အတွေးခေါ်တိရေ ဓာတ်ကြီးလေးပါးဆိုင်ရာ စကြဝဠာဧ ဇာစ်မြစ်သဘောတရားတိ စတင်ဖော်ထုတ်ခခြင်းကြောင့် လူသိအတိဆုံးဖြစ်ရေ။ ၎င်းက ချစ်ခြင်းတရားနန့် ပဋိပက္ခတရားနှစ်ခုရို့ရေ ဓာတ်တိကို ရောနှောစေရေ၊ ကွဲကွာစေရေဟု အဆိုပြုခလီရေ။
ပိုက်သာဂိုးရပ်စ်ဧ ဩဇာသက်ရောက်မှုဟိကာ ပိုက်သာဂိုးရပ်စ်ဝါဒီဖြစ်ရေ အမ်ပဲဒါကလီးဇ်ရေ တိရစ္ဆာန်ယစ်ပူဇော်မှုဓလေ့၊ အစားအစာအတွက် တိရစ္ဆာန်သတ်ခြင်းတိကို စိန်ခေါ်ခပြီး ထင်ရှားခရေ ပြန်လည်ဝင်စားခြင်းဆိုင်ရာ အယူဝါဒကို ဖွံ့ဖြိုးစေခသူလည်းဖြစ်ဧ ။ ၎င်းဧ စိတ်ကူးအယူအဆတိကို စကားပြေဖြင့် မှတ်တမ်းတင်ခရေ နောက်ဆုံးဂရိဒဿနပညာသျှင်ဟု ယေဘုယျအနီဖြင့် ယူဆကတ်လီရေ။ ၎င်းဧ လက်ရာအချို့သျှင်သန်ကျန်ရစ်ရာ ဆိုကရေးတီးမတိုင်မီ အခြားရေသူတိဧ လက်ရာတိထက် ပိုတိကြောင်းတွိ့ရရေ။ အမ်ပဲဒါကလီးဇ်ဧ သေဆုံးခြင်းကိုပင် ရှေးခေတ်စာရီးဆရာတိက ဒဏ္ဍာရီသဖွယ် တင်စားခကတ်ပြီး တိစွာရေ စာပီလက်ရာတိဧ အကြောင်းအရာတစ်ရပ်လည်းဖြစ်လာခလီရေ။
အတွေးအကြံ
[edit | edit source]အရာရာကို ဓာတ်လေးပါးဖြင့်ဖွဲ့ရေ။ မြေ၊ ရေ၊ လီ၊ မီးရို့ဖြစ်ရေ။ ပြောင်းလဲမှုနန့် ရွေ့လျားမှုရို့ရေ အထည်ဒြပ်၊ ချစ်ခြင်းတရား၊(အဖရိုဒိုက်တီ)နန့် ပဋိပက္ခတရားရို့ကြောင့် ဖြစ်ရေ။
ကိုးကား
[edit | edit source]- ↑ A History of Greek Philosophy from the Earliest Period to the Time of Socrates