Wp/rki/အနာဂါမ်ဆရာသက်ကြီး

အနာဂါမ် ဆရာသက်ကြီး

ဆရာသက် ခေါ် ဦးဖိုးသက်မှာ ရန်ကုန်မြို့တဖက်ကမ်း ဒလ ပျော်ဘွယ်ကြီးရွာနေ ဦးကျော်တုတ်-ဒေါ်ငွေဥ ရို့မှ မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၂၃၅ ခုနှစ် ဝါ ခေါင်လဆန်း ၃ ရက်၊ ရေကြာနေ့တွင် မောင်ဖိုးသက်ကို ဖွားမြင်ခလီရေ။ မွေးချင်းလေး ယောက်ရို့တွင် မောင်ဖိုးသက်မှာ အကြီးဆုံးဖြစ်ဧ့။

ပျော်ဘွယ်ကြီးရွာမှာ ရန်ကုန်မြို့ဧ့ တောင်ဘက် ၇ မိုင်မျှသာကွာပနာအိမ်ခြီ တစ်ထောင်ကျော် ဟိရေရွာကြီးဖြစ်ဧ့။ ရွာသူရွာသားရို့မှာလည်း တိရေအားဖြင့် သမ္မာအာဇီဝ ဖြစ်ရေ လယ်ယာ အလုပ်ဖြင့်အသက်မွေးကြသူတိ ဖြစ်ရေ။ မောင်ဖိုးသက် အသက် (၁၁)နှစ်အရွယ်တွင် ဖခင်ဦးကျော်တုတ် ကွယ်လွန်လားအနိန်နန့် မိခင် မုဆိုးမကြီး ဒေါ်ငွေဥက သားသမီးလေးယောက်အား အကြော်ရောင်းပနာလုပ်ကျွေးခရရေ။ သားကြီးမောင်ဖိုးသက်ကိုလည်း မြန်မာစာ ခြီာက်တန်းအထိ ပညာသင်ပီးခရေ။ ကျောင်းနေဆဲမှာပင် ကျောင်းအားရက်တိ၌ လှည်းဦးစီး၊ သမ္ဗာန်ဦးစီး အဖြစ်နန့် စပါးသယ်ပို့ရေ လုပ်ငန်း၌ ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်လျက် မိခင်ကြီးဧ့ စီးပွားရီးကို ကူညီပံ့ပိုး ခရေ။

ယပြီးကေနောက် ရိုးသားကြိုးစားရေ မောင်ဖိုးသက်ကို ဆန်စက်ပိုင်သျှင် တစ်ဦးက သဘောကျပနာသူဧ့ဆန်စက်၌ တာလီ စာရီးခန့်ထားခရေ။ တစ်လ ၆ ကျပ်စားမှ ၂၅ ကျပ်အထိ လစာတိုး ပီးခရေ။ ယင့်ခါ မောင်ဖိုးသက်ရို့မိသားစု စားဝတ်နေရီး ချောင်လည်လာခရေ။ မောင်ဖိုးသက် အသက်(၁၆) အရွယ်တွင် ပျော်ဘွယ်ကြီးရွာမှ လယ်ပိုင်သျှင် တစ်ဦးဖြစ်ရေ ဦးသိန်း ဒေါ်သူဇာရို့ဧ့ သမီးထွေးမမျှင်နန့် အိမ်ထောင်ကျလီရေ။ ယင့်ခါ သူရေ ယောက္ခမိသားစုနန့် အတူနီထိုင်လျက် လယ်ယာအလုပ်ကို လုပ်ကိုင်ခရေ။ စီးပွားရီးပြေလည်ပနာမိသားစု အသိုင်းအဝိုင်းမှာလည်း ပြည့်စုံအနိန်နန့် ကာလအတန်ကြာမျှ ပျော်ရွှင်စွာ နေခရရေ။ ထိုအချိန်ကာလအတွင်း ဘာသာရီးနန့် ပတ်သက်၍လည်း အလှူဒါနပြုခြင်း၊ ဥပုသ်သီလဆောက်တည်ခြင်း စရေ ကောင်းမှု ကုသိုလ်ရို့ကို ပြုလုပ်ဆည်းပူးနိုင်ခရေ။ အထူးအားဖြင့်ထိုခေတ်က ရဟန္တာဟု ကျော်ကြားရေ ဘုန်းတော်ကြီး ဦးသီလနန့် ပညာနေတ္တိ ဝိပဿနာကျမ်းပြု ဖိုဝန်းတောင် ဆရာညွန့်ရို့ဟောပြောရေ တရားတိကို ကြားနာခွင့်ရဟိခခြင်း၊ လယ်တီဆရာတော်ဧ့ ဒီပနီ ကျမ်းအချို့ကို ဖတ်ရှုခရခြင်းရို့ကြောင့် မောင်ဖိုးသက်မှာ ဘာသာရီးအခြီခံ အတော်အသင့် ပြည့်စုံလီရေ။

ယကေလည်းလည်း ယင့်ချင့်ပိုင်အစစချောမွေ့နေရေ အချိန်တွင် မမျှော်လင့်ရေ ကြမ္မာဆိုးတစ်ခုက မောင်ဖိုးသက်ရို့မိသားစု နန့်တကွ ပျော်ဘွယ်ကြီးရွာတရွာလုံးကို ဝင်ရောက် မွှေနှောက်ခရေ။ ထိုကြမ္မာဆိုးမှာ အခြားမဟုတ်။ ကာလဝမ်းရောဂါ ပင်ဖြစ်ဧ့။ ကာလဝမ်း ရောဂါ ကျရောက်လာအနိန်နန့် ရွာသူရွာသား အမြောက်အမြား သေကြေပျက်စီးကြရာတွင် မောင်ဖိုးသက်ရို့မိသားစုမှာ အထိအနာဆုံး ဖြစ်ခရေ။ မမျှင်ဧ့ အစ်မ မခင်ရို့လင်မယားနန့်အတူ တူမလေး မချစ်မြိုင် ကိုဖိုးသက်ဧ့ သမီးလေး မလှညွန့်ပါ ဝမ်းရောဂါထဲသို့ပါလားခကြရရှာရေ။

လယ်တီဆရာတော်နန့် ဆရာသက်

အသက်သုံးဆယ်ကျော်မျှသာ ဟိသိမ်းရေ ကိုဖိုးသက်မှာ မိမိလက်တွင်း၌ မချိမဆန့် အသက်ပျောက်လားခရသည့် တစ်ဦးတည်းရေ သမီးလေး မလှညွန့်အတွက် အကြီးအကျယ် စိတ်ထိခိုက်လားရေ။ လအတော်ကြာမျှ သောက ဝေဒနာကို မဖြေနိုင် ဖြစ်ခရရေ။ ရက်လညောင်းပနာမိမိစိတ်ကို အသင့်အတင့် ဖြေနိုင်ရေအခါတွင်မူ ကိုဖိုးသက်မှာ ပျော်ဘွယ်ကြီးရွာတွင် နေလိုစိတ်မဟိတော့ချေ။ ယင်းချင့်ကြောင့် ဇနီးမမျှင်နန့် ကျန်မိသားစုတိအား အနူးအညွတ် တောင်းပန်ပြီး ပျော်ဘွယ်ကြီးရွာမှ ထွက်လာခလီရေ။ မောင်ညိုခေါ် မိတ်ဆွေ တစ်ယောက်ကို အဖော်ပြုလျက် ရွာမှ ထွက်လာရေ ကိုဖိုးသက်ရေ မြန်မာပြည်တောတောင် အနှံအပြားသို့လှည့်လည်လျက် သောကငြိမ်းအေးကြောင်းတရားကို ယှာဖွီခရေ။ (သေခြင်းတရားဧ့ အချိန်အခါအရွယ်မရွီး အချိန်းအချက်မဟိထားပဲ ရောက်လာနိုင်ခြင်းအပေါ်သတိသံဝေဂ ရဟိကာ မသေရေတရားကို သိအောင်ရှာမည်ဟု လေးနက်မွန်မြတ်ရေသန္နိဋ္ဌာန် ဆုံးဖြတ်ချက်လည်း ဦးစီးပါဝင်ရေ။)

ရှေးဦးစွာ ဖိုဝန်းတောင် ဆရာညွန့်ထံသို့ရောက်ပနာအာနာပါန ရှုမှတ်နည်းကိုရဟိခရေ။ ထိုနောက် ညောင်လွန့်တောရ ဆရာတော်၊ သေက္ချတောင် ဆရာတော်၊ ဦးတိလောက ၊ ပဋ္ဋိပတ္တိအကျော် ဆရာတော်တိ ထံသို့လည်း ခိုဝင် ဆည်းကပ်ခရေ။ နောက်ဆုံးကား လယ်တီဆရာတော် ဖြစ်လီရေ။ ကိုဖိုးသက်ရေ လယ်တီဆရာတော်ထံ၌ (၇) နှစ်မျှ အနီးကပ် ဆည်းကပ်နီထိုင်လျက် ပဋ္ဋိပတ္တိအလုပ်ကို အားထုတ် ခရေ။ ဆရာတော်ဧ့ ဆုံးမ ဩဝါဒတိကို အလေးအနက် နာယူမှတ်သားခရေ။

ဒေပိုင်ကေ အိုးပစ်အိမ်ပစ် ဘဝဖြင့် ကိုဖိုးသက် တရားရှာခရေမှာ (၁၃) နှစ်မျှကြာ လားခရေ။ ထိုအချိန်ကာလအတွင်း ဆရာသမားတိ၊ သူတော်ကောင်းပညာဟိရို့ဧ့ ဆုံးမဩဝါဒ တိကို မပြတ်ကြားခရခြင်းကြောင့် လည်းကောင်း၊ တရားအသိ ထိုက်သင့်သလောက် တိုးပွားလာခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း ကိုဖိုးသက်ဧ့ သောကဝေဒနာမှာ သိသိသာသာကြီး လျော့ပါးလာခလီရေ။ ယင်းချင့်ကြောင့် ကိုဖိုးသက်ရေ အဖော်ဖြစ်သူ မောင်ညို နန့်အတူ လယ်တီဆရာတော်ကြီးအား ဖူးမြော်ကန်တော့ပြီး ဇာတိချက်ကြွေ မွေးရပ်မြေ ဖြစ်ရေ ပျော်ဘွယ်ကြီးရွာသို့ပြန်ခလီရေ။ (နှစ်ရှည်လတိ အိုးပစ်အိမ်ပစ် လေ့လာဆည်းပူးရင်းအားထုတ်ခကေလည်း ရည်မှန်းသည့် တရားအရသာတွေ့ဟိသိရရေအထိ ခရီးမရောက်အနိန်နန့် နောက်တစ်လှမ်းဆုတ် တပ်ခေါက်ပြန်သည့်သဘောဖြစ်ရေ။ ယကေလည်း နောင်အရှည်ကို ရည်မျှော်တွေးခေါ်ကာ လမ်းညွှန်မိန့်မှာရင်းချီးမြှင့်ရေ လယ်တီဆရာတော်ဧ့ တေးထပ် လင်္ကာမှာ ဦးဖိုးသက်အတွက် အလွန်တန်ဖိုးဟိရေ အားဆီးတစ်ခွက်သဖွယ်ဖြစ်စေခရေ။)

ရွာအပြန်

ပျော်ဘွယ်ကြီးရွာသို့ ရောက်ရေအခါ (မိမိဧ့ တရားအသိဖြင့် အတိအား ကူညီကယ်တင်ရန်ရည်မှန်းချက်လည်းဟိဟန်တူသူ ကိုဖိုးသက်ရေ မိမိအားယုံကြည်အားထားစွာ မျှော်လင့်ချက်ထားထောက်ပံ့လှူဒါန်းနေသူတိနန့် လက်ဟိတရားအဆင့်မျှဖြင့် ရင်ဆိုင်မတွေ့လိုသေးပိုင်ဖြစ်နီပေရာ) အိမ်သို့လားလိုစိတ် မဟိသေးအနိန်နန့် ကိုဖိုးသက်နန့်မောင်ညိုရို့ရေ ရွာထိပ်ဟိ ဓမ္မာရုံ၌ ယာယီသဘောဖြင့် စတည်းချနေကတ်ရေ။ ထိုဓမ္မာရုံမှာ တစ်ချိန်က ကိုဖိုးသက်ရို့မိသားစု ဆောက်လုပ်လှူဒါန်းခရေ ဇရပ်ပင်ဖြစ်ဧ့။

"ဒေသောက ဝေဒနာမျိုး နောက်ထပ်မပေါ်ပေါက် ရအောင် ငါအားထုတ်တော့မည်" ဟုသန္နိဋ္ဌာန် ချလိုက်ရေ။ ယပြီးကေနောက် ဇနီးမမျှင် အိမ်သို့နှုတ်ဆက်ရုံမျှပင် မလားတော့ဘဲ မောင်ညိုနန့်အတူ ဇရပ်မှာပင် ဖြစ်ပိုင် နီထိုင်လျက် တရားကို ဆက်လက် အားထုတ်ရေ။ အာနာပါနဖြင့် သမာဓိခိုင်မြဲအောင် ထူထောင်ပြီး မိမိခန္ဓာကိုယ်မှ ရုပ်နာမ်ရို့ဧ့ ဖြစ် ပျက်မှုတိကို ဝိပဿနာဉာဏ်ဖြင့် ထင်မြင်အောင် ရှုမှတ်ရေ။ သို့အားဖြင့် မကြာမီ ကာလအတွင်း၌ပင် ကိုဖိုးသက်ရေ ခန္ဓာကိုယ်ကပြရေ (ငယ်ထိပ်နီရာမှပြရေ) တရားကို လင်းလင်းချင်းချင်း ထိုးထွင်း သိမြင်ခလီရေ။ ယပြီးကေနောက် ကိုဖိုးသက်ရေ ရွာဦးဇရပ်မှာပင် ဆက်လက်နီထိုင်လျက် မရီးဒေါ်ရင် အပါအဝင် ရင်းနှီးသူ (၁၅) ဦးခန့်အား အာနာပါန အားထုတ်နည်းကို (တောင်းခံမှုတိကြောင့်) စတင်သင်ပြပီးရေ။ ကိုဖိုးသက်မှာ (လောကုတ္တရာစာပေအရာတွင်) စာတတ်ပေတတ် (ကျမ်းတတ်ပုဂ္ဂိုလ်) မဟုတ်ကေလည်း သူဟောပြောရေ တရားကား သျှင်းလင်းပြတ်သားရေ။ ယောဂီတိရာမက ယောဂီမဟုတ်သူတိလည်း တိုးတက်မှုရဟိပနာများစွာနှစ်သက်ကတ်ရေ။

ကိုဖိုးသက်ရေ သီတင်းဝါလကျွတ်ရေအခါ ယောဂီအချို့နန့်အတူ လယ်တီဆရာတော်ထံ လားရောက်ဖူးမြင်ရေ။ မိမိတရားပြပုံတိကိုလည်း ဆရာတော်အားလျှောက်ထားရေ။ လယ်တီဆရာတော်က အကြိမ်ကြိမ် သာဓု ခေါ်တော်မူပြီး ယောဂီ ၅၀၀၀ ထက်မနည်းအရေအတွက်ပြည့်မီရေအထိ ဆက်လက်တရားပြရန် တိုက်တွန်းတော်မူရေ။ ကျောင်းတိုက်ဟိ တပည့်သံဃာအတိကိုလည်း ကိုဖိုးသက်ဧ့နည်းနာကိုစံနမူနာယူရန်စရေတိုက်တွန်းချီးမွမ်းရေ၊ ယင့်ချင့်အပြင် မိမိအမြဲသုံးနေရေ လက်ကိုင်တောင်ဝှေးကိုလည်း ဒကာသက်အား ချီးမြှင့်တော်မူလိုက်လီရေ။

ကိုဖိုးသက်ရေ လယ်တီဆရာတော်ထံမှ ပြန်လာပြီးနောက် ဆရာတော်ဧ့ အားပီး တိုက်တွန်းချက်နန့်အညီ တရားပြမှုကို တိုးပနာပြုလုပ်ခရေ။ အနီးပတ်ဝန်းကျင် ရွာတိနန့်တကွ ရပ်နီး ရပ်ဝီးရေမှ လူတိ အဆက်မပြတ် လာရောက်ပနာကိုဖိုးသက်ထံ၌ တရားအားထုတ်ခကတ်ရေ။ ဆရာသက်ကြီး ဟူပနာလေးလေးစားစား အသိအမှတ်ပြုလာကတ်ရေ။ ဆရာသက်ကြီးရေ ပျော်ဘွယ်ကြီး ရွာ၌သာမက ရန်ကုန် -မြောင်းမြ -ရွှေကျင် စရေ အခြားမြို့ရွာတိ၌လည်း တရားပြခရေ။ ပျော်ဘွယ်ကြီးရွာမှာ ရန်ကုန်မြို့နန့်နီးအနိန်နန့် ရန်ကုန် မြို့မှ အစိုးရအမှုထမ်း တိနန့်အခြားသူတိလည်း ဆရာသက်ထံ မကြာမကြာ လာရောက် ကတ်ရေ။ နောင်အခါ၌ ငွေစာရင်းမင်းကြီး ဖြစ်လာမည့် ဦးဘခင်ရေလည်း တစ်ဦးအပါအဝင် ဖြစ်ခရေ။ (ဆရာသက်ကြီးဧ့ တရားအသိဖြန်ဝီလမ်းညွှန်ကူညီပီးမှုတွင် အနှောင့်အယှက်အဟန့်အတားသဘော အဆင်မချောမှုဟိသမျှကို မေတ္တာမပျက်ခွင့်လွှတ်သီးခံ နည်းမှန်စွာအနိုင်ရဟိချောမောပြေပြစ်စေခရေ။ အတ္တကြီးမားစွာ ဆက်ဆံပြောဆိုလာသူ ဝေဖန်ကဲ့ရဲ့လိုစိတ်ဖြင့်စုံစမ်းချဉ်းကပ်လာသူရို့ကိုပါ ပြဿနာအလျဉ်းမပေါ်စေပဲ သာယာချေငံ နည်းမှန်စွာ အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေနိုင်ခရေ။ အဝီးရေမှ အနှောင့်အယှက်ပြုသူအချို့ကိုကား ကူညီခွင့်ရပုံမပေါ်ပါ။)

ဘဝနိဂုံး

ဆရာသက်ကြီးဧ့ တပည့်အချို့ရေ ဆရာကြီးအသက်ထင်ယှား ဟိနီစဉ်ကပင် အာဇာနည်ကုန်း၌ ဟံသာဝတီကမ္မဋ္ဌာန်း ဌာနကို ဖွင့်လှစ်ခကတ်ရေ။ ထိုကမ္မဋ္ဌာန်းဌာနသို့ လာရောက်ပနာတရားပြခရေ။ ဆရာကြီးရေ မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၃၀၇ ခုနှစ်၊ နတ်တော်လဆန်း ၁၄-ရက်နိညတွင် ဗဟန်းရေတာရှည် လမ်းဟောင်းမှ တပည့်ဖြစ်သူ ဦးအုံးဧ့ နေအိမ်၌ ကွယ်လွန်ခရေ။ အသက်(၇၂) နှစ်အရွယ်တွင် ကွယ်လွန်ခခြင်းဖြစ်ရေ။ ဆရာကြီးဧ့ ရုပ်ကလာပ်ကို အာဇာနည် ကုန်း၌ တပည့်ကြီးငယ်ရို့က စည်ကားသိုက်မြိုက်စွာ သင်္ဂြုဟ်ခကြလီရေ။ (ဆရာသက်ကြီး မဟိတော့သည့်နောက်ပိုင်းတွင်လည်း ဆရာကြီးဧ့ တပြည့်သားမြေးရို့ဧ့ အားထုတ်မှုဖြင့် ကမ္မဋ္ဌာန်းဌာနတိ ကမ္မဋ္ဌာန်းပြဆရာတိ အစဉ်အဆက် ပွားတိတည်ဟိနေကာ ဆရာကြီးဦးဘခင်၊ ဆရာကြီးဦးဂိုအင်ကာ စရေဖြင့် တိုင်းပြည်နိုင်ငံနယ်နိမိတ်တိအပေါ် ကျော်လွှားထင်ယှားတရားဖြန်ဝီပီးနိုင်စွမ်းရေ အာဇာနည်ပုဂ္ဂိုလ်တိဆက်လက်ပေါ်ထွက်နေလျက် သူဧ့တရားတိ ရှန်သန်ပြန့်ပွားတည်ဟိနေရေ)