Wp/rki/အတည်ပြုခြင်းဆိုင်ရာ ဘက်လိုက်မှု
အတည်ပြုခြင်းဆိုင်ရာ ဘက်လိုက်မှု ရေ လူတစ်ဦးက ၎င်းယုံကြည်ရေ တန်ဖိုးတိကို အတည်ပြုထောက်ခံရေ သတင်းအချက်အလက်တိကိုယှာဖွီရန်၊ အဓိပ္ပာယ်ကောက်ယူရန်၊ မျက်နှာသာပီးရန်နန့် ပြန်ပြီးကေမှတ်မိရန် ကြိုးပမ်းရေ စိတ်သဘောထားကိုခေါ်ရေ။ [1] လူတိရေ သူတိဧအမြင်တိကို ထောက်ခံရေ သတင်းအချက်အလက်တိကိုသာ ရွေးချယ်အတည်ပြုပြီးကေ သူတိဧအမြင်မျာနန့် ဆန့်ကျင်ရေအချက်အလက်တိကို လျစ်လျူရှုခြင်း၊ သတင်းအချက်အလက်တစ်ခုရေ ၎င်းတိဧသဘောထားတိကို ထောက်ခံရေဟု လိုသလို အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုခြင်း စရေတိမှာ ဘက်လိုက်မှုကို ပြနီရေ။ ဘက်လိုက်စွာ အတည်ပြုရာမှ အကျိုးဆက်အနိန်နန့် မိမိလိုချင်ရေရလဒ်တိအတွက် စိတ်ခံစားမှု အထူးပြင်းထန်လာတတ်ရေ။ အတည်ပြုခြင်းဆိုင်ရာ ဘက်လိုက်မှုကို အလုံးစုံကုန်စင်အောင်တော့ မဖယ်ရှားနိုင်ပါ၊ ယကေလည်း ဝေဖန်ပိုင်းခြားတိးခေါ်မှုစွမ်းရည်ကို ပညာပီးခြင်းနန့် လိ့ကျင့်ပီးခြင်းတိနန့် ထိန်းချုပ်နိုင်ရေ။
အနက်အဓိပ္ပာယ်
[edit | edit source]အင်္ဂလိပ် စိတ်ပညာသျှင် ပီတာဝစ်ဆင်က အတည်ပြုခြင်းဆိုင်ရာ ဘက်လိုက်မှုကို လူတိဧ ယုံကြည်ချက် ယပိုင်မဟုတ်ကေ တန်ဖိုးတိကို ခိုင်မာစွာ အတည်ပြုပီးရေ သတင်းအချက်အလက်တိကိုသာ လိုချင်ရေ စိတ်သဘောထားဖြစ်ရေ။ [2] အတည်ပြုခြင်းဘက်လိုက်မှုရေ သိမြင်မှုဆိုင်ရာ ဘက်လိုက်မှု ဧ ဥပမာတစ်ခုဖြစ်ရေ။ အတည်ပြုခြင်းဆိုင်ရာ ဘက်လိုက်မှု ကို ကိုယ့်ဘက်ကိုကိုယ် ဘက်လိုက်မှု ဟုလည်း ခေါ်ကတ်ရေ။
အတည်ပြုခြင်းဆိုင်ရာ ဘက်လိုက်မှု အမျိုးအစားတိ
[edit | edit source]သတင်းအချက်အလက်တိကို ဘက်လိုက်စွာယှာဖွီခြင်း
[edit | edit source][[Wp/rki/ဖိုင်:Fred_Barnard07.jpg|alt=A drawing of a man sitting on a stool at a writing desk|right|thumb|314x314px| အတည်ပြုခြင်းဆိုင်ရာ ဘက်လိုက်မှုရေ ကိုယ့်ကိုယ်ကို "ဟုတ်ရေ မှန်ရေ" ဟု ပြောနေတတ်ရေ ချားလ်စ်ဒစ်ကင်း ဧ ဇာတ်ကောင် "ယွတ်ရိုင်းယာ ဟိ" ပိုင့် ဆင်တူရေ။[3]]] လူတိက သူတိဧယူဆချက်တိနန့် ကိုက်ညီရေ အထောက်အထားတိကိုသာ တစ်ဖက်သတ် ယှာဖွီလေ့ဟိကြောင်း စမ်းသပ်မှုတိက တွိ့ဟိခရေ။ [1] :177–78 [4] ယှာဖွီလိုရေ အကြောင်းအရာနန့်သက်ဆိုင်ရေ အထောက်အထားအားလုံးကို ယှာဖွီရဖို့အစား သူတိဧသီအိုရီကို ခိုင်မာစွာ ထောက်ခံရေ အဖြေတစ်ခုရဖို့သာ မေးခွန်းထုတ်တတ်ကတ်ရေ။ [5] သူတိဧယူဆချက်တိ လွဲမှားရင်ဘာဖြစ်မလဲ ဆိုရေထက် သူတိမျှော်မှန်းထားရေ ယူဆချက်မှန်ကန်ကေဧ အကျိုးဆက်တိကိုသာ ရှာကတ်ရေ။ [5]
သတင်းအချက်အလက်တိကို ဘက်လိုက်စွာအဓိပ္ပာယ်ကောက်ယူခြင်း
[edit | edit source]ဉာဏ်ရည်ထက်သူတိစွာ ထူးထူးဆန်းဆန်းအရာတိကို ယုံကြည်တတ်ကတ်ရေ။ အကြောင်းက သူတိယုံကြည်ရာကို ဉာဏ်ရည်မဲ့စွာ ကာကွယ်ချေပရာမှာ ကျွမ်းကျင်ကြလို့။
အတည်ပြုခြင်းဆိုင်ရာ ဘက်လိုက်မှုတိစွာ အထောက်အထားတိစုဆောင်းခြင်းမှာတင် မပြီးကေပါ။ လူနှစ်ယောက်မှာ တူညီရေအချက်အလက်တိဟိကေတောင်မှ ထိုသူတိဧအချက်အလက်ကို အထအနကောက်ခြင်းက ဘက်လိုက်နိုင်သိမ်းရေ။
သတင်းအချက်အလက်တိကို ဘက်လိုက်စွာပြန်ပြီးကေမှတ်မိခြင်း
[edit | edit source]လူတိရေ သက်သေအထောက်အထားတိကို မှတ်ဉာဏ်ထဲတွင် ကြားနီပုံစံအတိုင်း မှတ်ထားပင်ကေ ထိုအထောက်အထားတိအနက် ထိုသူတိဧမျှော်မှန်းချက်တိကို အားဖြည့်ပီးရေတိကိုသာ ပိုမှတ်မိလွယ်နေတတ်ရေ။ ဒေပိုင်အကျိုးသက်ရောက်မှုကို "ရွေးချယ်မှတ်မိခြင်း" ယပိုင်မဟုတ်ကေ "ဘက်လိုက်စွာမှတ်မိစေရေ မှတ်ဉာဏ်" ဟုခေါ်ရေ။ [7] စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာသီအိုရီတိတ်ငင် ရွေးချယ်မှတ်မိခြင်းနန့် ပတ်သက်ပနာ ၎င်းတိဧခန့်မှန်းချက်တိ အသီးသီးကွဲပြားကတ်ရေ။ စခီမာသီအိုရီက မိမိတိဧမျှော်မှန်းချက်တိနန့် ကိုက်ညီရေ အချက်အလက်တိရေ မကိုက်ညီရေအချက်အလက်တိထက် ပိုမိုမှတ်မိလွယ်ရေဟု ဆိုထားရေ။ အချို့ကမူ အံဩဖွယ်ရာ အချက်အလက်တိကသာ မှတ်မိလွယ်ကတ်ရေဟုဆိုရေ။
ကိုးကားချက်တိ
[edit | edit source]- ↑ 1.0 1.1 Nickerson 1998
- ↑ Plous 1993
- ↑ How to ignore the yes-man in your head
- ↑ Kunda 1999
- ↑ 5.0 5.1 Baron 2000
- ↑ Kida 2006, p. 157
- ↑ Social cognition: key readings, 2005
ပြင်ပလင့်ခ်တိ
[edit | edit source]- Skeptic's Dictionary: အတည်ပြုမှုဆိုင်ရာဘက်လိုက်မှု - Robert T. Carroll
- KH Grobman မှ အတည်ပြုခြင်းဆိုင်ရာ ဘက်လိုက်မှုအကြောင်းသင်ကြားခြင်း ၊ အတန်းလက်ကမ်းစာစောင်နန့်နည်းပြဧမှတ်စုတိ
- မင်းဒေလောက်မစမတ်ကျဘူးဆိုစွာကို အတည်ပြုရာတွင် ဘက်လိုက်မှု
- Simon Fraser တက္ကသိုလ်အတွက် Rod McFarland မှအပြန်အလှန်အကျိုးသက်ရောက်မှုသုံးဆလိ့ကျင့်ခန်း အတည်ပြုခြင်းဆိုင်ရာ ဘက်လိုက်မှုအကြောင်း လိ့လာစရာတိ
- ၁၉၇၉ ခုနှစ်၊ စတန်းဖို့ဒ် Assimilation bias လိ့လာချက်အကျဉ်းချုပ် - Keith Rollag, Babson College