Wp/rki/သဘာဝရွီးချယ်မှုနန့် ဇီဝဗေဒဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်
'ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်' ဆိုစွာ စကားလုံးကို Charles Darwin မှ 1859 ခုနှစ်တွင် 'မျိုးစိတ်တိဧ မူလအစ' စာအုပ်တွင် ပထမဆုံး ဖော်ပြခရေ။ Darwin ရေ Galapagos ကျွန်းတိသို့ လားရောက်စဉ်တွင် ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်အယူအဆကို တင်ပြခရေ။ သက်ဟိမျိုးစိတ်တိအားလုံးရေ ဖွံ့ဖြိုးဆဲပတ်ဝန်းကျင်သို့ ပိုပြီးကေကောင်းမွန်စွာ လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စီရန်အတွက် အချိန်ကြာမြင့်စွာ ၎င်းရို့ဧ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနန့် ခန္ဓာဗေဒဖွဲ့စည်းပုံနှစ်ခုလုံးကို ပြောင်းလဲစီကြောင်း ၎င်းက မှတ်ချက်ပြုခရေ။ ခြားနားချက်မှာ သဘာဝဖြစ်စဉ်အရဖြစ်ပြီး ပြုပြင်မွမ်းမံထားရေ မျိုးစိတ်တိရေ သျှင်သန်ရန်ခက်ခဲရေ။ ဒေရေမှာ သဘာဝရွီးချယ်မှုဧ အဆိုပြုထားရေ အယူအဆဖြစ်ပြီး ဒါဝင်က ၎င်းအား သျှင်သန်ခြင်းဧ အသင့်လျော်ဆုံးဟု ခေါ်ရေ။
ဇီဝဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်
[edit | edit source]Evolution ရေ ပြောင်းလဲနီရေ ပတ်ဝန်းကျင်နန့် ပိုပြီးကေကောင်းမွန်ရေ လိုက်လျောညီထွေ လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စီရန်အတွက် သက်ဟိမျိုးစိတ်တိဧ စရိုက်လက္ခဏာတိ မည်သို့ပြောင်းလဲလားကြောင်း သျှင်းပြရန် ဇီဝဗေဒပညာသျှင်တိက အဓိကအသုံးပြုသည့် သိပ္ပံသီအိုရီတစ်ခုဖြစ်ရေ။ ၎င်းရေ အများအားဖြင့် မျိုးဆက်တိတစ်လျှောက် ကြီးမားရေ အချိန်အတိုင်းအတာတစ်ခုအတွင်း အမွေဆက်ခံရေ စရိုက်တိ ဆက်တိုက် ပြုပြင်ပြောင်းလဲခြင်း ဖြစ်ရေ။ သုတေသီတိက ၎င်းကို လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုအဖြစ်သာမက လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုဧရလဒ်အဖြစ် မှတ်ယူကတ်ရေ။ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်တစ်ခုအနီဖြင့် ကမ္ဘာကြီး မည်သို့ဖြစ်ပေါ်လာရေကို သျှင်းပြရေ။ တခါတရံတွင် ဇီဝ မျိုးစုံမျိုးကွဲ တိကို ဖြစ်ပေါ်စီသည့် ဖြစ်စဉ်အမျိုးမျိုးဧရလဒ်အဖြစ် သျှင်းပြရေ။. သဘာဝရွီးချယ်မှု ရေ ၎င်းရို့အနက်မှ တစ်ခုဖြစ်ရေ။ ဒါဝင်ဧ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်အယူအဆရေ သဘာဝအတိုင်း ရွီးချယ်မှုဖြစ်ရေ။ Darwinian Theory of Evolution ရေ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်ရေ သဘာဝရွီးချယ်မှုဧ ရလဒ်ဖြစ်ကြောင်းနန့် သဘာဝရွီးချယ်မှုရေ သက်ဟိတိဧ အမွေဆက်ခံသည့်လက္ခဏာတိဖြင့် ဘက်လိုက်မှုဟိကြောင်း သျှင်းပြရေ။ သက်ဟိတိဧ လိုက်လျောညီထွေဟိရေ စွမ်းရည်ရေ သဘာဝရွီးချယ်မှုမှတစ်ဆင့် ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်တွင် သက်ဟိတိကို ကူညီပီးရေ အရာဖြစ်ရေ။
ပြင်သစ်သဘာဝပညာသျှင် Jean-Baptiste Lamarck ဧအဆိုအရ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်ရေ အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းတိအသုံးပြုခြင်းနန့် သုံးစွဲခြင်းဆိုင်ရာဥပဒေနန့်ပတ်သက်ရေဟု သျှင်းပြခရေ။ သစ်ကုလားအုတ်ပိုင်ရေ သက်ဟိသတ္တဝါအချို့ဧ အင်္ဂါရပ်နန့် လည်ပင်းရှည်ခြင်းရေ ၎င်းရို့ဧ သဘာဝနန့် လိုက်လျောညီထွေဟိမှုဧ ရလဒ်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက သျှင်းပြရေ။ ရှည်လျားရေလည်ပင်းတိရေ မြင့်မားရေသစ်ပင်တိပေါ်တွင် အရွက်တိကျက်ရန် ကြိုးစားမှုဧရလဒ်ဖြစ်ရေ။ ဒေဇာတ်ကောင်ရေ မျိုးဆက်တစ်ခုမှ တစ်ခုသို့ ကူးဆက်ရေ။
သဘာဝရွီးချယ်မှုနန့် မျိုးရိုးလိုက်မှု
[edit | edit source]Darwin ဧ Evolution သီအိုရီအရ အကိုင်းအခက် မျိုးနွယ်နန့် သဘာဝ ရွီးချယ်မှုရေ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်အတွက် အချက်နှစ်ချက်ဖြစ်ရေ။ ရာသီဥတု၊ အပူချိန်၊ အရင်းအမြစ်တိ ရဟိနိုင်မှုစရေဖြင့် ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်ဖြစ်စဉ်အပေါ် ကြီးမားရေ သက်ရောက်မှုဟိခရေ။ အလတ်စား A တွင် ဘက်တီးရီးယားတိ ကြီးထွားနီရေ ဆိုပါစို့။ ၎င်းရို့ရေ ကျွေးမွေး၊ မျိုးပွားကာ ၎င်းရို့ကိုယ်မိမိ အံဝင်ခွင်ကျဖြစ်နီစီရန် ၎င်းရို့ရေ ကြားခံ A မှ B ဧ ပါဝင်မှုကို ပြောင်းလဲပါက၊ ဘက်တီးရီးယားတိုင်းရေ ၎င်းကို ပြုလုပ်နိုင်မည်မဟုတ်ပေ။ အခြီအနီသစ်တိနန့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စီနိုင်ရေ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုသာ အလယ်အလတ် B တွင် သျှင်သန်နိုင်မည်ဖြစ်ရေ။ နီာက်ဆုံးတွင် ၎င်းရို့ရေ ကွဲထွက်လားပြီး မျိုးစိတ်အသစ်တိ ပေါ်ပေါက်လာမည်ဖြစ်ရေ။ ဒေတွင်၊ အလတ်စားဧသဘောသဘာဝရေ အသင့်လျော်ဆုံးကို စစ်ထုတ်ပြီး ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်အတွက် စတင်ခြင်းအမှတ်အသားဖြစ်ရေ။
သဘာဝရွီးချယ်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စီနိုင်သည့် နီာက်ထပ်အချက်တစ်ခုမှာ အမွေဆက်ခံခြင်းပင်ဖြစ်ရေ။ သက်ဟိနှစ်ခုရေ တူညီရေအရင်းအမြစ်ကို ယှဉ်ပြိုင်ကတ်ရေ။ တစ်ခုက အခြားတစ်ခုထက် အတိကြီးပိုမြန်နိုင်ရင် အခြားတစ်ခုကို လွှမ်းမိုးလားလိမ့်မယ်။ ယင်းချင့်ကြောင့် သက်ဟိတိဧ အမွေဆက်ခံရေ ဗီဇရေ ၎င်းရို့ကို ရွီးချယ်ပြီး ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးလာစီရန် ကူညီပီးရေ။ တစ်နည်းဆိုရကေ ပြောင်းလဲနီရေပတ်ဝန်းကျင်နန့် လိုက်လျောညီထွေစွာ လိုက်လျောညီထွေဟိလေ၊ သဘာဝအားဖြင့် ရွီးချယ်ခံရရန် အခွင့်အလမ်း ပိုတိလေဖြစ်ရေ။
သဘာဝရွီးချယ်မှု
[edit | edit source]မလုံလောက်ရေ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုတိ၊ သဘာဝအရင်းအမြစ်တိ၊ သားကောင်တိ၊ ပြိုင်ဆိုင်မှုတိ စရေရို့ရေ အသင့်တော်ဆုံးကို ရွီးချယ်ရန်အတွက် သဘာဝကပီးရေ အံ့သြဖွယ်စိန်ခေါ်မှုတိဖြစ်ရေ။ အမွေဆက်ခံထားရေ လိုက်လျောညီထွေမှုပိုဟိရေသူရေ သျှင်သန်ရန် အခွင့်အလမ်းပိုတိမည်ဖြစ်ပြီး အခြားသူတိ သျှင်သန်မည်မဟုတ်ပါ။ သဘာဝအားဖြင့် ရွီးချယ်ထားရေ အရာရေ ကြီးထွား၊ မျိုးပွားပြီး လူဦးရေအသစ်ရေ အခြားသူတိဧ ကုန်ကျစရိတ်ဖြင့် ပေါ်ပေါက်လာမည်ဖြစ်ရေ။ ယင်းချင့်ကြောင့်၊ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်အတွင်း 'အသင့်တော်ဆုံးရေ သျှင်သန်ခြင်း' ဟိကြောင်း အကွျှန်ရို့ ကောက်ချက်ချနိုင်ပါရေ။