Wp/rki/ရခိုင်လျှောက်ထုံး(၅၈)

ပြည်အင်္ဂါ၊ မင်းအင်္ဂါ၊ မှူးမတ်အင်္ဂါစရေတိကို လျှောက်ထုံး

တစ်ရံရောအခါ ပြည့်သျှင်မင်းကြီးက ကျမ်းအလာ ဇဗ္ဗူဒီပါကျွန်း၌ဖြစ်ရေ တိုင်း ပြည်ကြီးရို့ကိုလည်းကောင်း၊ ပြည်အင်္ဂါစရေအကြောင်းအရာ အလုံးစုံရို့ကိုလည်း ကောင်း၊ မေးတော်မူလီရာ- အမတ်ကြီးမဟာပညာကျော် လျှောက်ထုံးမူကား-

အသျှင်မင်းမြတ်။ တိုင်းကြီးတစ်ဆယ့်ခြောက်တိုင်းကို အင်္ဂုတ္တိုရ် ဝိသာဓုပေါသထ သုတ်၌ လာရေမှာသေယျထိဒံအင်္ဂါနံ၊ မာဂဓာနံ၊ ကာသီနံ၊ ကောသလာနံ၊ ဝဇ္ဇီနံ၊မလ္လာနံ၊ စီတိယာ နံ၊ ဝံသာနံ၊ ကုရုနံ၊ ပဉ္စာလာနံ၊ မဇ္ဇာနံ၊ သူရသေနာနံ၊ အဿကာနံ၊ အဝန္တီနံ၊ ဂန္ဓာရာနံ၊ ကဗ္ဗောဇာနံ၊ ဒေချင့်ပိုင်ကျမ်းဂန်အရကေကား-

၁။ အင်္ဂါနံ - အင်္ဂတိုင်း၌လည်းကောင်း၊

၂။ မဂဓာနံ - မာဂတတိုင်း

၃။ ကာသီနံ - ကာသိကရာဇ်တိုင်း

၄။ ကောသလာနံ - ကောသလတိုင်း

၅။ ဝဇ္ဇိနံ - ဝဇ္ဇိတိုင်း

၆။ မလ္လာနံ - မလ္လတိုင်း

၇။ စီတိယာနံ - စီတိယတိုင်း

၈။ ဝံသာနံ - ဝံသတိုင်း

၉။ ကုရုနံ - ကုရုတိုင်း

၁၀။ ပဉ္စာလာနံ - ပဉ္စာလတိုင်း

၁၁။ မဇ္ဇာနံ - မဇ္ဇတိုင်း

၁၂။ သူရသေနာနံ - သူရသေနတိုင်း

၁၃။ အဿကာနံ - အဿကတိုင်း

၁၄။ အဝန္တီနံ - အဝန္တိတိုင်း

၁၅။ ဂန္ဓာရာနံ - ဂန္ဓာရတိုင်း

၁၆။ ကမ္ဗောဇာနံ - ကမ္ဗောဇတိုင်းလည်းကောင်း။

ထိုမှတစ်ပါး၊ ကမ္ဘာ့ အဘိဓါန်ကျမ်းအဆို၌လည်း တိုင်းကြီးနှစ်ဆယ့်တစ်တိုင်းဟူလျက် လာပြန်ပါရေ။

ပုံဗဟုတ္တေကုရုသက္ကာ၊ ကောသလာ မာဂဓာသိဝိ။

ကလိင်္ဂါဝန္တိ ပဉ္စလာ၊ ဝဇ္ဇိဂန္ဓာရ စီတယော။

ဝင်္ဂါဝိဒေဟာ ကမ္ဗောဇာ၊ မဒ္ဒါဘဂ္ဂင်္ဂသီတဌာ။

ကသ္မိရာကသီ ပဏ္ဍဝါဒီ၊ သိယုံဇနပဒန္တရာ။

ထိုသို့ဆိုရာ၌ ဇနပုဒ် အလိုစာဆိုယုတ်တက်ထွက်ဟိပါရေ။ ထိုမှတုံလည်း ပြည် ကြီးနှစ်ဆယ်ကို အဘိဓါန်ကျမ်း၌ လာပြန်ရေကား-

၁။ ဗာရာဏသီပြည် ၁၁။ သာကေတပြည်

၂။ သာဝတ္တိပြည် ၁၂။ ရာဇြုဂိဟ်ပြည်

၃။ ဝေသာလီပြည် ၁၃။ ကပိလဝတ်ပြည်

၄။ မိတိလာတိုင်း ၁၄။ သံသုမာရဂိရိပြည်

၅။ အာဠဝီပြည် ၁၅။ ဣန္ဒပတ္တနဂိုရ်ပြည်

၆။ တောသဗ္ဗိပြည် ၁၆။ ဥတ္တဌပြည်

၇။ ဥဇ္ဇေနီပြည် ၁၇။ ဝါဋလိပုတ်ပြည်

၈။ တက္ကသိုလ်ပြည် ၁၈။ စီတုတ္တရာပြည်

၉။ စပ္ပာနဂိုရ်ပြည် ၁၉။ သင်္ကဿနဂိုရ်ပြည်

၁၀။ သာဂလပြည် ၂၀။ ကုသိနာရုံပြည်

ယင်းပိုင် တိုင်းကြီးပြည်ကြီးရို့၌ ရာဇညော-မင်းရို့တုပ်ခွန်ဆက်ရေ ကျေး လက်ခရိုင် သင်္ဘောဆိပ်ရို့ကိုဆိုရာ သရတ္တဒီပနီကျမ်းဂန်၌လာရေကား-

ဇဗ္ဗူဒီ ပေါသကဋသဏ္ဍာနီာ၊ ဆနဝုတိယာ

ပဋ္ဋနကောဋိသကာသဟ ရေတိ။

ဆပဏ္ဍာသရတနာက ရေဟိနဝနဝုတိယာ ဒေါနမုခသတဆတ ဿေဟိ။

တိက္ခတ္တုံ တေသဌိယာ နဂရသဟ ဿေတိစ သမန္နဂတော။

ထိုသို့ပါဌ်အရကေကား- ဇဗ္ဗူဒီပေါ- ဇဗ္ဗူဒီပါကျွန်းရေ၊ သကဋသဏ္ဍာနီာလှည်းဥပမာဟိဧ။ ဆနဝု တိယာပန္နနကော ဋိသတသဟဿေတိ၊ ကုဋေကိုးသန်း ခြောက် သိန်းရေ သင်္ဘောဆိပ်ရို့နန့်လည်းကောင်း၊ ဆပဏ္ဍာသရတနာကရေဟိ-ငါးဆယ့် ခြောက်ပါးရေ ရတနာမျိုးရို့စည်ကား ရာဖြစ်ကုန်ရေ၊ နဝနဂုတိယာ ဒေါနမုခသတသ ဟဿေတိ- ကိုးသန်းကိုးသိန်းရေ ကျေးလက်ခရိုင်ရို့နန့်လည်းကောင်း၊ တိက္ခတ္တုံသုံးထပ်သေသဌိ ယာဂရသဟဿေဟိ-တစ်သိန်းရှစ်ရေင်း ကိုးထောင်ရေပြည့်ရံရို့နန့် လည်း၊ သမန္ဒာဂတော- ပြည့်စုံရေဟု ဆိုလိုရေ။ ထိုမှတုံလည်း-

ဧတ္တစအပါတာရ ပရိက္ခေပေါ သာပဏော နိဂမော။

သပကာရာ ပဏံနဂရံ တံတံဝိပရိတော

ဂါမောတိဣ မေသံ တိဏ္ဏံ ဝိသေရေ ဉာတဗ္ဗော။

ဆိုရာ၌-ပတ္တေဟ ဤအရာလည်း၊ အာပါကာရပရိက္ခေပေါတံတိုင်း အရံကင်း လျက်၊ သာပဏော-ဈေးပွဲ ရောင်းဝယ်ကုန်ရေရို့ဖြင့် စည်ကားရေရွာရေ၊ နိဂမောနိဂုံးလျင်တည်း။ သပါကာရဏံ-တံတိုင်းနန့်ဈေး စုံစွာဟိရေဌာနရေ၊ နဂရံ-ြုမို့ဟူရာ ဧ။ တံတံဝိပရီတော- ဒေချင့်ပိုင်ဆိုခရေအရပ်၌၊ ဈေးတံတိုင်းမဟိရေ အရပ်မူကား ဂါမောရွာကေတည်း။ ထိုမှတုံကေလည်း-

ဇနပဒေါတိဧကဿရညောရဇ္ဇော ဧကောကောဌာရေရဌန္တိသကလံ ရဇ္ဇံ ဒေဝိ တဗ္ဗံ။ ဒေချင့်ပိုင်ဟူရာ၌-

ဇနပဒေါတိ-ဇနပုဒ်မည်ရေကား၊ သကလံရဇ္ဇံ-အလုံးစုံရေ ကောင်းခြင်းနန့် ပြည့်စုံရေ၊ ရဌံ-တိုင်းကြီး ပြည်ကြီးဟူ၍၊ ဝေဒိတဗ္ဗံ-သိအပ် ဧ။ ထိုမှတုံလည်း ပြည်ကြီး ရို့၌၊ ြုမို့အင်္ဂါခုနှစ်ပါးကို သတ္တနိကယ်-ကျမ်း၌အလာကေကား-

ဣဓဘိက္ခဝေ-ရညောပစ္စန္တိမေနဂရေ

ဧကသိဟောတိ။ ပရိက္ခရာဟောတိ။

အနူပရိယာယပထောဟောတိ၊ ဗဟုအဝုဓံ သန္နိခိတံဟောတိ၊ ဗဟုဗလကာယော

ပဋိဝသတိ၊ ဒေါဝါရိတောဟောတိ၊ ပါကာရောဟောတိ။

ဘိက္ခဝေ- ချစ်သားရို့၊ ဣဓလောကေ-ဤလောက၌၊ ရညော- တရား၌ လိမ္မာရေမင်းဧ၊ ပစ္စန္တိမေ- အစွန်ဖြစ်ရေ၊ နဂရေ- ြုမို့၌

၁။ ဧသိတာ - တံခါးတံတိုင်းရေလည်းကောင်း၊

၂။ ပရိက္ခာ - ကျုံးမြောင်းရေလည်ကောင်း၊

၃။ အနူပရိယာယတော- သူရဲပြေးရေလည်းကောင်း၊

၄။ ဗဟုအဝုဓံ - တိစွာရေလက်နက်ကို၊ သန္နိခိတံ-စုရုံးခြင်းရေလည်း ကောင်း၊ ဟောတိ- ဖြစ်ဧ။

၅။ ဗဟုဗလကာယော - တိစွာရေဗိုလ်ခြေသူရဲ၊ သူခက်အပေါင်းလည်း ပဋိဝသတိစွဲရပ်နီဧ။

၆။ ဒေါဝါရီတော - တံခါးစီာင့်ရေလိမ္မာသူဟိခြင်းရေ၊ ဟောတိ-ဖြစ်ဧ။

၇။ ပါကာရော - ြုမိ့တံတိုင်း ခိုင်လုံခြင်းဟိရေ၊ ဟောတိ- ဖြစ်ဧ။

ဣမေတိ သတ္တဟိ နဂရ ပရိက္ခရေတိ- ဤခုနှစ်ပါးရေ ြုမို့အခြံအရံအင်္ဂါရို့ဖြင့်၊ သုပရိ က္ခတ္တ-ကောင်းစွာ ဝန်းရံအပ်ဧ။ ထိုမှတုံလည်း မင်းရို့ပြသရေ တရားခုနှစ်ပါးကို ရာဇ နီတိကျမ်း၌လာရေကား-

သာမိသာမိနူဂေါ မစ္စီာ၊ ဇနပဒေါပိသဇ္ဇနီာ။

ဒုဂ္ဂံဒုဂ္ဂဏော ပေတံ၊ ဒဏ္ဍော ဒေါသာနူရုပတော။

တောရေအယက္ခယသမ္ပတ္တိ၊ မိတ္တဉ္စဘယသံယုတ္တံ။

သတ္တပကတိယော- ဟောန္တိ၊ ဝုတ္တာနီတိ ဝိစက္ခဏာ။

၁။ သာမိ -အစိုးရတရားလိမ္မာရေမင်းလည်းကောင်း

၂။ သာမိနူဂေါ -မင်းအလိုကိုသိတတ်ရေ အမဇ္ဇောအမတ်လည်းကောင်း

၃။ သဇ္ဇနီာဇနပဒေါပိ- သစ္စာဓမ္မစရေသူတော်ကောင်းစီ့စုံစွာရေ ဇနပုဒ် ကျေးရွာ စည်ကားခြင်းလည်းကောင်း

၄။ ဒုဂ္ဂံဒုဂ္ဂဂုဏေပေတံ - ကျုံး မြောင်း ခိုင်ခန့်စွာပြအိုး၊ တန်ဆောင်း၊ ခက်ဘွယ်ဟိ ရြေုမိ့လည်းကောင်း

၅။ ဒေါသာနူရူပတောဒဏ္ဍော- အမှုကြီးငယ်ဟိလတ်ကေ၊ အဝီးအနီး မရွေးမူလျက် အပြစ် နန့်လျော်စွာ ဒဏ်ပီးခြင်းလည်းကောင်း

၆။ အက္ခယသမ္ပတ္တိကောရေ- ကျီ၊ ကျ၊ တိုက်၊ စည်၊ ဘဏ္ဍာ မကုန်နိုင်အောင်ဟိခြင်း လည်းကောင်း

၇။ ဘယသံယုတ္တံမိတ္တံ - ရန်သူရောက်ရေအခါ ကူညီညာရေ မိတ်ဆွေပြည်ထောင် မင်းချစ်ကျွမ်းဝင်တိခြင်းလည်းကောင်း။

ဣတိ ဒေပိုင်၊ သတ္တပကတိယော-မင်းဧပြကတေ့ခုနှစ်ပါးရို့ရေ၊ ဟောန္တိဖြစ်ကုန်ဧ။ ထိုမှတုံလည်း ြုမို့ဧကိရိယာ အစာလေးပါးကို သတ္တနိပါတ်အဂုတ္တိုရ်ကျမ်း၌၁၇၃ လာရေကား-

ဗဟုတိကာကဌောဒကံ-သန္နခိတံဟောတိ။

ဗဟုသာလိယဝတံ သန္နိခိတံဟောတိ။

ဗဟုတိလမုဂ္ဂမာသာပရဏ္ဏံသန္တိခိတံဟောတိ။

ဗဟုဘေသဇ္ဇံ သန္တိခိတံဟောတိ။

ဣမေသံစတုံန္နံအဟာရာနံနိကာမလာဘီ ဟောတိ။

၁။ ဗဟုသီကာကဌောနဒကံ- တိရေမြက် ထင်း ရေကို၊ သန္တိစိတံ- စုဆောင်း၍ ဟိခြင်းလည်းကောင်း။

၂။ ဗဟုသာလိယသတံ - တိရေစပါး၊ ပြောင်းကို၊ သန္နိစိတံ- လုပ်ဆောင်ရာ ကြီးကျယ် ဟိခြင်းလည်းကောင်း။

၃။ ဗဟုတိလမုဂ္ဂမာလာပရဏ္ဏံ- တိရေ နှမ်း၊ ပဲ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်မျိုးကို၊ သန္နိစိတံ လုပ်ခင်းဟိရေအရပ်လည်းကောင်း။

၄။ ဗဟုဘေသဇ္ဇံ- တိရေထောပတ်၊ ဆီဥ၊ ပျားရည်ကို သန္နံစိတံ-ဆိုက်ရောက်ပေါ တိဟိခြင်းလည်းကောင်း။

ဣမေသံစတုန္နံ အဟာရနံ - ဤလေးပါးစုံရေအစာရို့ဧ၊ ယတ္တ -အကြင်ြုမို့၌ နိဘာမလာတိ-အလိုဟိ တိုင်းပြည့်စုံရေ၊ ဟောတိ-ဖြစ်ဧ။ စစ်အင်္ဂါလေးပါးရို့ကို အဘိ ဓါန်ကျမ်း၌လာရေကား-

ဟတ္တိဿရထပတ္တိ- ဟူရာ၌

၁။ ဟတ္ထိ - ဆင် ၂။ အဿ - မြင်း

၃။ ရထ - ရထား ၄။ ပတ္တိ -ခြေရေ

(စတုရဂိနိသေနာ စစ်အင်္ဂါလေးပါးဟူရာရေ။)

မင်းရို့အားငါးပါးကို စတ္တာလိသနိပါတ်၌လာရေကား-

ဗလံပဉ္စဝိဓံလောကေ၊ ပုရိသသ္မံမဟဂ္ဂတေ။

အတ္ထဗာဟုဗလံနာမ၊ စရိမံစုရုတေဗလံ

ဘောဂဗလဉ္စဒီသာဝု၊ ဒုတိယံဝုစ္စတေဗလံ။

အမစ္စဗလဉ္စဒီဃာဝု၊ တတိယံဝုစ္စတေဗလံ။

အဘိဇစ္စဗလဉ္စေစ၊ တံစတုတ္တံအသံသလံ။

ယာနိစီတာ နိသဗ္ဗာနိ အဓိဂဏှာတိပဏ္ဍိတော။

တိဗလာနံဗလံသေဌံ၊ အဂ္ဂံပညာဗလံဗလံ။

ပညာဗလေ-နပတ္တဒ္ဓေါ-အတ္တံဝိန္ဒတိ ပဏ္ဍိတော။ မဟာရာဇာ-မြတ်ရေမင်းကြီး၊ ပုရိသသ္မိ-ယောကျာ်းကောင်း၌၊ ပဓဝိစံ ငါးပါးရေ၊ ဗလံ-အားရေ၊ ဗဟုလတံ ဟူရာ၌-

၁။ ဗဟုသုတအကြား အမြင်ထုံးကောင်းသက်သေပြည့်စုံလိမ္မာရေ နှလုံးအား သာကေအရင်း၊ လက်ရုံးအားမူကား-စရိယံ-ယုတ်ရေအား။

၂။ မဟာရာဇာ- မြတ်ရေမင်းကြီး။ ဘောဂဗလဉ္စ-ရွှေငွေစရေ့ဘဏ္ဍာထုပ် ခွန် အမှန်ကိုခံယူ၍တိစွာဟိခြင်း၊ ဒုတိယဗလံ-နှစ်ခုမြောက်ရေအား။

၃။ အမစ္စဗလံ- ပညာဆန်းကြယ် နက်နဲထိုးထွင်းရေ အမတ်ကောင်းဟိခြင်း၊ တတိယဖလံသုံးခုမြောက်ရေအား။

၄။ အဘိဇစ္စဗလံ- အလွန်အမျိုးစီာင့်ရေအမျိုးမြတ်ခြင်း၊ တံဖလံ ထိုအား ရေ စတုတ္တဗလံ-လေးခုမြောက်ရေအား။

၅။ ပညာဗလံ - ပညာထိုးထွင်းသိနိုင်ခြင်း။

သဗ္ဗာနိ-ခပ်သိမ်းကုန်ရေ၊ ယာနိစီတာနိ-အကြင်ငါးပါးရို့ကို။ ပဏ္ဍိတော ပညာဟိရေသူသာကေ၊ အသံသယံ-အချွတ်မယွင်း၊ အဓိဂဏှာ တိ-လွှမ်းမိုးဧ။ တံသ္မာယင်းချင့်ကြောင့်၊ ဗလာနံ-လေးပါးရေအားရို့ထက် ပညာဗလံ-ပညာအားကိုသာကေ၊ သေဌဗလံ-ချီးမွမ်းအပ်ရေအားဟူ၍၊ အဂ္ဂဗလံ-မြတ်ရေအားဟူ၍-ဝုစ္စတိ- ဆိုအပ်ဧ။ ထိုမှတစ်ပါးတုံလည်း မင်းကျင့်တရားဆယ်ပါးကို သုဝဏ္ဏသာမ ဇာတ်၌

၁။ ဓမ္မဉ္စမဟာရာဇ(မာတာပီတု-သုခတ္တိယ။)

ဣဓ ဓမ္မံစရိက္ခာန၊ ရာဇသဂ္ဂံဂမိဿတိ။

၂။ ပုတ္တဒါရေသု

၃။ မိတ္တာမစ္စီသု

၄။ ဝါဟနီသုဗလေသစု

၅။ ဝါမေသုနိဂမေသုစ

၆။ ရဌေသုဇနပဒေသုစ

၇။ သမဏဗြဟ္မတောသုစ

၈။ မိဂပက္ခိသု

၉။ ဓမ္မောသုစိဏ္ဏော သုဓါဝတော

၁၀။ ဓမ္မဉ္စရမဟာရာဇာ ဣန္ဒာ ဒေဝါသဗြဟ္မကာ သုစိဏ္ဏေနဒိဝံပတ္တာ၊ မာဓမ္မံ ရာဇပမာဒ။

မဟာရာဇာ-မြတ်ရေအသျှင်မင်းကြီး

၁။ မာတာပီတု - ဘိမရို့၌လည်းကောင်း

၂။ ပုတ္တဒါရေသု- သားသမီးရို့၌လည်းကောင်း

၃။ မိတ္တာ-မစ္စီသု - ဆွေမျိုးစရေမူးမတ်ရို့၌လည်းကောင်း

၄။ ဝါဟနီသုဗလသုစ- ဆင်မြင်းဗိုလ်ပါရို့၌လည်းကောင်း

၅။ ဂါမေသုနိဂမေသုစ- ရွာငယ် ရွာကြီးရို့၌လည်းကောင်း

၆။ ရဌေသုဇနပဒေသုစ- ဇနပုဒီနိုင်ငံအစွမ်းရို့၌လည်းကောင်း

၇။ သမဏဗြဟ္မကောသုစ - ရဟန်း၊ ပုဏ္ဏား သူတော်မြတ်ရို့၌လည်းကောင်း

၈။ မိဂပက္ခိသု - သားငှက်သတ္တဝါရို့၌လည်းကောင်း

၉။ ခတ္တိယ - ရေမြေအစိုးရရေ မဟာရာဇာမြတ်ရေ မင်းကြီး၊ ဓမ္မံ-တရားကို စရ- ကျင့်တော်မူပါလော့။ သုခိဏ္ဏော-ကောင်းစွာ ကျင့်အပ်ရေ၊ ဓမ္မော- သူတော်ကောင်း တရားရေ၊

သုခါဝတော- ချမ်းသာကိုဆောင်တတ်ဧ။ ရာဇ-မင်းမြတ်၊ ဣဓ-ဤလောက၌၊ ဓမ္မံ-တရားကို၊ စရိက္ခာန-ကျင့်၍၊ သဂ္ဂံ-နတ်ပြည်သို့၊ ဂမိဿ တိ-လားရအံ့။

၁၀။မဟာရာဇ- မြတ်ရေမင်းကြီး၊ ဓမ္မံ-တရားကို၊ စရ-ကျင့်တော်မူပါလော့၊ သဗြဟ္မ ကာ-ဗြဟ္မာနန့်တကွ၊ ဣန္ဒာဒေဝါ-သိကြားမျိုးရို့ရေ၊ သုစိဏ္ဏေန-ကောင်းစွာကျင့်သ ဖြင့်၊ ဒိဝံ-နတ်ပြည်သို့၊ ပတ္တာ-ရောက်ကုန်ဧ။ ရာဇ-မြတ်ရေမင်း ဓမ္မံ-တရားကို၊ မာ ပမာဒ-မမေ့မလျော့သင့်။

ဒေချင့်ပိုင်ကျမ်းဂန်လာရေ့အတိုင်း ပညာဟိရို့ဆိုခရေ ရာဇဝတ္တုစာဟောင်း၌ အလာမူလည်း-

ဇေယျာကြငှန်း၊ စိုးစံမြန်းရေ၊ ရွှေနန်းသျှင့် ဂုဏ်ကိုးအင်မင်းရို့မှာ တရားမ

စီာင့်၊ ထီးဖြူစီာင်းရို့၊ အကြောင်းကိရိယာကား၊ သတ္တဝါ အပေါင်းရို့အား၊ အနီး အဝီးမရွေး၊ ပညာတိကိုလက်သုံးဓါးပမာ ထက်အောင်သွေး၍ ဆိုရီးဟိလတ်ရာလည်း၊ ယုတ္တာယုတ္တိညှိ၊ ဂတိမလိုက်၊ တိမ်တိုက် ချွန်လွှား၊ မိုးြုကိုးလားသို့ စကားတည်ကြည်၊ အရှည်ထွန်းလင်းဘိအောင်၊ ကဝိလူသမာ၊ ကြားကေနှစ်ြုမို့သန်းမညှိးရေ၊ မင်းရို့ လက္ခဏာတည်း။

ရတနာစုံပြည့်ြုဖိုး၊ နဝရတ်ဂုဏ်ကိုးပါးြုခံရေ။ လောက်လုံ မင်းကောင်းမျိုးရို့ ကျင့်ရိုးပြည့်အင်္ဂါ၊ အပရိဟာနိ၊ ကျေးဇူးဟိရေ၊သတိမလွတ်သာတည်း။ ကျမ်းအမှာ သင်္ဂ ဟ၊ မခွစီလို၊ ဗြဟ္မစိုရ်မူ၊ နှလုံးဖြူ၍၊ အယူတည့်မတ်ရာဧ။ ဗဟုသုတဆိုရေမှာ၊ စကား၁၇၆ နဂ္ဃိကြားတိုင်းသိစီသား။ မေးပုစ ္ဆာလာသမျှ၊ ရွရွပြီးဖြေ၊ သူ့အနီကိုရိပ် ခြေသိတတ်မှ တည့်၊ ဉာဏဉာဏ်မဏ္ဍိုင်၊ ဒသဆယ်ချက်၊ ယွင်းမကွက်အောင်၊ ရွှေလက်မြဲစွာကိုင်၍၊ ခရိုင်တိုင်းတပါးမကား နှုတ်ဆက်၊မေတ္တာရှက်အောင်၊အမျက်မလွန်၊ ထုံးနည်းညွှန်လျက်၊ မတ်မွန် စီလွှတ်ထားသျှင့်၊ မိုက်မှားအဝိဇ္ဇာ မိစ ္ဆာဖုံးလွှမ်း၊ မင်းကြမ်းမင်းဆိုး၊ နည်းကိုခိုး ၍ စစ်ထိုးမြုပရှာတည့်၊ လုပ်စားသီးပွင့်မျိုး၊ ဆယ်ဘို့တစ်ဘို့၊ မင်းအခွန်၊ မလွန်ခံ စားရိုး က၊ တိုး၍မယူသာ၊ သူလှောင်လျှောက်ထား၊ ဂုံးစကားကြောင့် အမှားမဆိုရာရေ။ မ ဟာဓမ္မရာဇ် ရို့စီာစစ်။

နွယ်မြစ်စဉ်လာ၊ မြတ်ရာဇာရို့၊ စကြာရောက်ရာ၊ အကြောင်းမှာပေ၊ ပရမေဘုန်း သမ္ဘာ၊ မဟာဇနိန်၊ သာကိန်ဧကရာရို့၊ ကြီးကျယ်စွာမင်းတံဆိပ်၊ ဘိသိက်တော်ခံ၊ တိုင်း နိုင်ငံကို စိုးစံကွပ်ညှပ်နှိပ်၍၊ လူရို့ထိပ်မင်းစဉ်လာ၊ ဘိသိက်သွန်းရိုး၊ မော်ကွန်းထိုး၍၊ မင်းမျိုးမြတ်ကညာနန့်၊ လင်္ကျာရစ်ခရုသင်း၊ မင်းရို့သုံးရ ဗြဟ္မဏလည်း၊ မူလသိက္ခာ ရင်းနန့် မယွင်းကျမ်းအမှာ၊ ညီစွာကျင့်ရိုး၊ ဘီဘိုး ဆင်းသက်ဘိသိက် ဆက်မှန်ရာဧ။ ဂင်္ဂါငါးရပ်ရေ၊ စိးထွေ မပြန်၊ ဝတ်ဆံကြာမျိုး၊ မညှိုးပန်းသပြေနန့်၊ ညွန့်ဝေဝေမြက်မြေ ဇာ၊ ရေသဖန်း ပျဉ်ယှဉ်ရေနံသင့်ရာ၌၊ ပန်းစုံစွာသစ်လေးပင်၊ တောင်မြောက်လေးရပ်၊ တင့်အပ်စိုက်ထားကျင့်မူ၊ စစ်အင်္ဂါလေးပါးခင်း၊ ပုဏ္ဏားငါးရာ၊ ဖြူစွာခရုသင်းနန့်၊ သဲတ လင်းညီညွတ်ရာ၊ ဂင်္ဂါမြစ်ကမ်း ပွဲလမ်းမပြတ်၊ မဏ္ဍပ်သုံးဆောင်မှာလည်း၊ ဖြူနီဝါဆင်စ ရိုး၊ ငှက်ပျော၊ ကြံ၊ အုန်း၊ ပင်လုံးသီးပင်၊ ဝန်းကျင်ဆပ် လား၊ ခရားခက်ဆိုင်၊ စကားလှိုင် ၍၊ သင်းြုကိုင်စီကြောင်းထားလော့၊ ဖြောင့်မမှားရေ၊ တရား၌လိမ္မာ၊ အမတ်သူဌေး၊ ဘီဘေးရိုးမှန်စွာနန့်၊ မင်္ဂလာအခါ နက္ခတ်ကောင်း၊ ပညာမြော်မြင်၊ ရေမြေ့သျှင်လည်း၊ ဂုဏ်ကေအသိ၊ ဂတိလေးပါး၊ တရားတည်စီကြောင်းတည်း။ ရှေးထုံးဟောင်း ကျမ်းအ လာ၊ မညီယုတ်တတ်၊ ပေါ့ပျက်မဟိသာတည်း။

ကြီးတေဇာကျွန်းလုံးမိုး၊ ဘိသိက်ခံပြီး သစ္စာကြီးတည်၊ စီာထီးမင်းကောင်းမျိုးရို့ ဆိုရိုးစဉ်လာ၊ ကိုယ်ဧအသက်၊ ပရွတ်ခြပုန်း၊ နှလုံးမခြားသာ တည်း။ သတ္တဝါကို၊ မေတ္တာ ထုံးခွေရစ်၊ ညွန့်သစ်တက်ဝေကျက် သရေကြောင့်၊ ြုဖိုးဝေလူနတ်ချစ်ဧ။ လေးပါးအပြစ် သျှင်းသျှင်းကွာ၊ ပြည်သူလုပ်ခွန် မလွန်စား ထိုက်ရာရေ။ မဟာနွယ်မြစ်၊ ဘုန်းပွင့်သစ်။ ရဟန်းသိက္ခာ၊ မင်းမှာဘိသိက်၊ သူတော်စိတ်ရေ၊ မဖိတ်ကျင့်ရိုး၊ အမြတ်မျိုး။ ဒေချင့်ပိုင် ဘိသိက်ခံရေမင်းရို့ကျင့်ရာရေ့ အကြောင်းထုံးဟောင်းနန့်အညီ အဂုတ္တိုရ်ကျမ်း၌ အပရိတယနိယတရား ခုနှစ်ပါးရို့ရေကား- ကတမေစလိဓဝံဝဓဇ္ဇံနံ၊ ဝုဎိုယေဝပါဋိင်္ကခါ။ နီာပရိဟာနိ။

ထိုသို့ဟူရာ၌-သတ္တခုနှစ်ပါးကုန်ရေ၊ အပရိယာနိယဓမ္မ-တိုင်းနိုင်ငံရို့ကို စည် ပင်စီတတ်ရေ တရားခုနှစ်ပါးရေ၊ ဘိသိက်ခံရေမင်းရို့ မမေ့စီရအောင် စီာင့်အပ် ရေတရားကို ပါဠိကင်္ခါအလိုဟိအပ်ဧ။ ပရိဟာနိ-ဆုတ်ယုတ်ရေ မကောင်းကျိုးတရား ကို၊ နီာပါဋိကင်္ခါ-အလိုမဟိရာ။ ယင်းရို့ ခုနှစ်ပါးတရား အဓိပ္ပါယ်ကေကား-

၁။ပညာဟိမူးကောင်းမတ်ကောင်းရို့နန့် ပစ္စုပ္ပန်သံသရာ တိုင်းပြည်သာယာရေ အ ကြောင်းတိကို မပြတ်စည်ဝီးပြောဆိုခြင်း။

၂။ရှေးမင်းကောင်း မင်းမြတ်ရို့ထုံးဥပဒြေုပလျက်၊ ကောင်းရေအမှု ပညတ်ထားခရေ ကို မဖောက်ပြန်ခြင်း။

၃။သူတော်မြတ်ရို့အား၊ ဂါရဝတရား မပြတ်ြုပု၍ ကောင်းရေစကားကိုနားထောင်ခြင်း။

၄။ သွမ်းသွပ်၍ သူ့မယားရို့ကို ကျူးလွန်စွာမြုပုခြင်း။

၅။ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပစီာင့်နီကုန်ရေ သမ္မာဒေဝနတ်ရို့အား၊ နတ်စာမပြတ်ပီးခြင်း။

၆။ရဟန်း၊ သံဃာရို့၌ကောင်းရေအကျင့်ကိုကျင့်ရာရေအကြောင်း ပညတ်စီာင့် ရှောက်ခြင်း။

၇။ တိုင်းတပါး၌ဟိရေ သူတော်ကောင်းပညာဟိရို့အား ရောက်ပေါက်ပီးကမ်း မင်းချင်း မိတ်ဆွေဝင်ခြင်း။

ဤခုနှစ်ပါးရေတရားရို့ရေ တိုင်းပြည်သာယာရေ အကြောင်းလျင်တည်။း ထိုမှသင်္ဂဟတရား လေးပါးဟူရေကား-

သဿမေဓံ၊ ပုရိသမေဓံ၊ သမ္မာပါသံ၊ ဝါစာပေယျန္တိ။

စတ္တာရိသင်္ဂဟဝတ္တုနိ အဟေသုံ။

၁။ သဿမေဓံ -အခွန်အထုပ်ပြည်သူရို့၌ ဆယ်ဘို့တစ်ဘို့ခံယူရာ လွန်စွာမြုပုလုပ်ခြင်း

၂။ ပုရိသမေဓံ - မင်းမှုထမ်းစွဲမြဲသူရို့အား၊ ရိက္ဇာဝတ်စားပီးကမ်းခြင်း

၃။ သမ္မာပါသံ - ဆင်းရဲသားပြည်သူရို့အား ဥစ္စာရင်းနှီးပီးကမ်းခြင်း

၄။ ဝါစာပေယျံ - ဆွေကြီး မျိုးကြီး၊ သူတော်ကောင်းပညာဟိရို့အား ချစ်ဘွယ်ရေ စစကားကိုဆိုတတ်ခြင်း။

ဣတိဣမာနိစတ္တာရိ၊ ဤလေးပါးရေတရားရို့ရေ၊ သင်္ဂဟဝတ္တုနိ- သင်္ဂဟ တရားရို့ရေ၊ ဟေသုံ-ဖြစ်ကုန်ဧ။

အမတ်ကောင်းအင်္ဂါရှစ်ပါးရာဇနီတိကျမ်း၌လာပြန်ရေကား-

သုတဝါ-သီလဝါသူရော၊ ဝီရဝါ၊ သိဒ္ဓိကောဗလံ၊ အလုဒ္ဓေါပီယစုပေါစ၊ မန္တိနီဌင်္ဂမုစ္စတေ။

၁။ သုတဝါ- အကြား၊ အမြင်၊ ထုံးဟောင်းသက်သေနန့်ပြည့်စုံ၍ ဉာဏ်ပညာ ဆန်းကြယ်ကြီးရင့်ခြင်း။

၂။ သီလဝါ - သီလသီတင်း စီာင့်ခြင်း။

၃။ သူရော - ရဲရင့်ရေသတ္တိလည်းဟိခြင်း။

၄။ ဝီရဝါ - လုံ့လဝီရိယနန့်ပြည့်စုံခြင်း။

၅။ သိဒ္ဓိကော - ရန်ကိုအောင်တတ်ပြီး စီတတ်ရေစွမ်းရည်နန့်ပြည့်စုံခြင်း။

၆။ ဗလံ - စွမ်းပကားခွန်အားလည်းဟိခြင်း။

၇။ အလုဒ္ဓေါ - သူ့စည်းစိမ်ဥစ္စာကိုဖျက်ဆီးလိုရေအကြံကင်းခြင်း။

၈။ ပီယရူပေါ - ချစ်ဘွယ်ရေစကားကိုလည်းဆိုတတ်ခြင်း။

အဌင်္ဂ-ထိုအင်္ဂါရှစ်ပါးကို၊ မန္တိနီာ-အမတ်ကောင်းဧအင်္ဂါဟူ၍၊ ဝုစွတေ -ဆိုရာဧ။ စစ်သူကြီးအင်္ဂါကိုးပါးမူလည်း ပညာဝါပရမဒ္ဒန္တေ၊ ဇေယျဘုမ္ဓိသုဇာနကံ။ ဗျသနီ သု ပရိစ္စာဂံ၊ သမော ဒုက္ခံ သမောသုခံ၊ သမတ္ထံသုစိသတ္ထညံ၊ ဝါဟနီသု အစီဒကံ။ ဂိရသူရဂုဏော ပေတံ၊ သေနာ-မောက္ခေဝိဓီယတေ။

၁။ ပရမဒ္ဒန္တေ - တဘက်ရန်သူကိုနှိမ်နှင်းရာ၌ ပညဝါ့-ထိုးထွင်းရေ ပညာဟိခြင်း။

၂။ ဇေယျဘုမ္မိသုဇာနကံ -အောင်မြေအောင်ရပ် စစ်ထွက်စစ်ချီ ကောင်းကင်တိမ်နီမိတ် နီလားနီလာစရေ အမှုရို့ကို တတ်သိလိမ္မာခြင်း။

၃။ ဗျသနီသု - စစ်မြေမလှပျက်လတ်ရေအခါ၌ အပရီစ္စာဂံ- ရဲမက်ဗိုလ်ခြေရို့ကို သိမ်းရုံး ချုပ်တတ်ခြင်း။

၄။ သမောဒုက္ခံသမောသုခံ- မင်းနန့်ဆင်းရဲချမ်းသာပမာတူမျှြုပတတ်ခြင်း။ ၅။ သမတ္ထံ - စွမ်းပကားခွန်အားလည်းဟိခြင်း။

၆။ သုခီ - သန့်သျှင်းစင်ကြယ်ရေအလေ့ဟိခြင်း။

၇။ သတ္ထညံ - သေနင်္ဂဗျူဟာစရေ ကျမ်းဂန်ထုံးသက်သေတတ်ခြင်း။

၈။ ဝါဟနီသု - ရဲမက်ဗိုလ်ခြေရို့ကို အစီဒကံ- မပင်မပန်းစီမှုြုပုတတ်ခြင်း။

၉။ ဝီရသူရဂုဏောပေတံ - လုံ့လဝီရိယနန့်ပြညု့်စုံခြင်း ဧတံ-ဤကိုးပါးရေအင်္ဂါရို့နန့် ပြည့်စုံရေသူကို သေနာမောက္ခေ-သေနာပတိ စစ်သူ ကြီးအရာ၌၊ ဝိဓီယတေ-ခန့်ထားအပ်ဧ။

ထိုမှတုံလည်း တစ်တိုင်းတစ်ပြည်သို့စီသူ တမန်အင်္ဂါရှစ်ပါးကို အင်္ဂုတ္တိုရ်ကျမ်း၌လာ ရေကား-

အဌဟိဘိက္ခဝေ-အင်္ဂေဟိ-သမန္နာဂတော ဒူတေယျံဂန္တုမရဟတိ။ကတမေဟိ၁၇၉ အဌဟိ။ ရေတာစ ဟောတိ။ သာဝေတာစ။ ဥဂ္ဂဟေတာစ၊ ဓါရေ တာစ၊ ဝိညာတာစ၊ ဝိညာပေတာစ၊ ကုသလောစ၊ သဟိတာဟီတဿ။နီာစ၊ ကလမာကာရကော။

မဟာရာဇာ-မြတ်ရေမင်းကြီး၊ အဌဟီအင်္ဂေဟိ-ရှစ်ပါးရေအင်္ဂါရို့နန့်၊ သမန္နာ ဂတောပြည့်စုံရေသူရေ။ ဒူတေယျံဂန္တံ-တမန်အရာ၌ခန့်ခြင်းငှာ၊ အရဟတိ-ထိုက်ဧ။ ကတမေ ဟီ-အဌဟီ-ရှစ်ပါးဟူရေကား-

၁။ရေတာစ - သူ့စကားကိုကြားကေ အစအဆုံးအဓိပ္ပါယ်ကို ကုန်စွာနားလည်ခြင်း။

၂။ သာဝေတာစ - ကြားရေစကားကို ဆန်းကြယ်အောင်ဆိုနိုင်တတ်ခြင်း။

၃။ ဥဂ္ဂဟေတာစ - အထူးအဖြင့်မှတ်သားသိတတ်ခြင်း။

၄။ ဓါရေတာစ - အမှတ်မြဲစွာမမေ့မလျော့ခြင်း။

၅။ ဝိညာတာစ - လူဧအရိပ်အခြေကိုသိတတ်ခြင်း။

၆။ ဝိညာပေတာစ - လူဧအရိပ်အခြေ၊ အရည်အချင်းကို သူတစ်ပါးအား ပြောဆိုလေ့ ဟိခြင်း။

၇။ သဟီတာဟီတဿ- စီးပွားရီး၌ သန့်ရေဥစ္စာနန့်၊ ကုသလောစ-လိမ္မာရေ အသက်မွေးမှုဟိခြင်း။

၈။နီာစကလဟကာရကော- တစ်တိုင်းတစ်ပြည်သို့စီရာ၌ မျက်လိုကျူးလွန် စွာရန်ရှက် တင်မှု မဟိခြင်း။

က္ကုမေအဌ၊ဤရှစ်ပါးရို့ရေတမန်စီရာ အမတ်ရို့အင်္ဂါမည်ဧ။ ထိုမှတပါး ပြည့်သျှင်မင်းရို့၌ယုံအပ်ရေကျွန်ကောင်းအင်္ဂါငါးပါး ရာဇနီတီကျမ်း ၌ လာရေကား-

ပါပါစတျံနီဝါရေယျ၊ ဟီတေယောဇယျဂုံဟဏံ။ ဂုဟေယျစ ဂုဏံကရေ-အာပဒေစ၊ နဇဟတေ။ ဒဒေယျကာ လေသုမိတ္တ၊ လက္ခဏံ ပဏ္ဍိတာအာဟု။ ဆိုရာ၌ သုမိတ္တာကျွန်ကောင်းရေ-

၁။ စတျံ - အသျှင်မင်းအား၊ ပါပါ-မကောင်းမှုမှ၊ နီဝါရေယျမဖြစ်စီရာ။

၂။ ဟီတေ - သံသရာအကျိုးစီးပွားရို့၌ ယောဇေယျ-ထွန်းလင်းစိမ့်ရေငှာ၊ ဂုဟဏံ - အသျှင်မင်းအား၊ ဂုဟေယျ- ပြောဆိုတတ်ခြင်း။

၃။ ဂုဏံ - အသျှင်ကျေးဇူးဟိရေအမှုကို၊ ကရေ- ြုပရာဧ။

၄။ အာပဒေစ- အမှုကြီးငယ်ဟိရေအခါ၌၊ ဏဇဟတေ-အသျှင်မင်းကို မစွန့်စီာင့်ရှောက် ရာဧ။

၅။ ကာလေ - သင့်ရေအခါ၌၊ ဒဒေယျ-အသျှင်မင်းအားပီးရာဧ။

ဣဒံ- ဤငါးပါးရေအင်္ဂါနန့် ပြည့်စုံစွာ-သုမိတ္တလက္ခဏံ-ကောင်းရေ လက္ခ ဏာဟိရေသူကို၊ သုဒါသံ- ကျွန်ကောင်းဟူ၍၊ ပဏ္ဍိတာ-ပညာဟိရို့ရေ၊ အာဟု-သိ ကုန်ရာဧ။

မဟာရာဇ-မြတ်ရေမင်းကြီး ရှေးပညာဟိသူမြတ်ရို့ ပညတ်လျှက်ထားခရေ မင်းရို့ ကိရိယာ(၁၅)ပါးဟူရေကား-

၁။ ဆင်ယာဉ် မြင်းယာဉ်ရို့၌အိပ်စက်မလားအပ်။

၂။ ယစ်မျိုးငါးပါးကိုမရေက်မစားအပ်။

၃။ သင့်ရေအရပ်ကိုလွှတ်၍တစ်ခြားအရပ်၌အိပ်စက်မနီအပ်။

၄။ စားရေအစာအာမှထွက်၍မကျအပ်။

၅။ ခါးဝတ်ပုဆိုးကိုဥက္ခောင်းတော်သို့မတင်အပ်။

၆။ ရာသီရောက်ရေမိန်းမ၊ မီးယပ်နီရေမိန်းမရို့အား မနှီးနှောအပ်။

၇။ စကားထွက်ဝင်မဆိုအပ်။

၈။ အပျော်အရွှင်သဘင်လွန်စွာမြုပအပ်။

၉။ ရှေးမင်းကောင်းရို့ထုံးကိုမဖျက်အပ်။

၁၀။ မင်းကျိုးပြည်ရောင်ထွန်းအောင်ဆောင်ရေသူအားအပြစ်မြုပအပ်။

၁၁။ မြေကိုနင်း၍မလားအပ်။

၁၂။ သူတစ်ပါးချက်ြုပတ်၍ဆက်ရေအစာကိုမစားအပ်။

၁၃။ အခင်းကြီးငယ်ဟိ၍လားလာရာ၌ ရေမချိုးမဆေးမူလျှက်မနီအပ်။

၁၄။ ပြေးလွှားခုန်ပေါက်မလားအပ်။

၁၅။ အဆိပ်ဟိရေသတ္တဝါကိုゞင်း၊ဦးချိုဟိရေသတ္တဝါကိုゞင်းအရောမဝင်အပ်။

ဤတစ်ဆယ့်ငါးပါးရေ မင်းကိရိယာကို ပျက်လွန်ကျင့်လေကေ မင်းသက်တို ၍ ပြည့်ညှိုးငယ်စွာ ဟိလီရာရေ။ ဒေချင့်ပိုင်ကျမ်းဂန်ထုံးဟောင်း သက်သေညွှန်ဆိုလျှက် အမတ်ကြီးလျှောက်လီကေ ပြည့်သျှင်မင်းကြီးြုကိုက်တော်မူ၍ မင်းစီးဖောင်မှာသာ ထည့်ရေ မင်းဆောင်တန်ဆာ ပေါင်းဖြူကို အမတ်ကြီးသို့ ဆုပီးတော်မူလီရေ။

(မင်းဖလောင်းကြီးရေ ဘုရင်မင်းမြတ်ရို့ကျင့်သုံးအပ်ရေ ရာဇဓမ္မဆယ်ပါး၊ သင်္ဂဟ တရားလေးပါး၊ နာယကဂုဏ်ခြောက်ပါး၊ ရာဇဂုဏ်ရှစ်ပါးစရေ တရားအစုစု ကောင်းမှု အဖြာဖြာရို့ကို လွန်စွာအားထုတ်တော်မူလျှက် နန်းစံ ၂၂ နှစ်၊ သက်တော် ၅၉ နှစ်၊ သက္ကရာဇ် ၉၅၅ ခု၊ ဝါဆိုလဆန်း ၆ ရက်၊ တနင်္ဂနွေနီ့တွင် နတ်ရွာစံ တော်မူလီရေ။)