Wp/rki/ရခိုင်လျှောက်ထုံး(၃)
စန္ဒသူရိယမင်းကတ်ီးလက်ထက်မြေလှုပ်၊ ဂြိုလ်လားမညီ၊ ပျားစွဲရေ့ လျှောက်ထုံး။ (သက္ကရာဇ် ၉၇-၁၄၉)
[edit | edit source]သက္ကရာဇ်(၉၇)ရောက်ရေအခါ ခမည်းတော်သီရိရာဇာမင်းကတ်ီး လွန်တော်မူလီရေ။ ယင်းအခါသားတော်စန္ဒသူရိယ အိမ်ရှေ့မင်းရေ မိဖုရားစန္ဒိမာလာ နန့်ခမည်းတော်အရိုက်အရာ ရွှေထီးရွှေနန်း သိမ်းမြန်းစိုးစံတော်မူလီရေ။ သက်တော်ငါးဆယ့်ငါးနှစ်ဟိရေအခါ မြေပြင်းစွာလှုပ်ရေ။ ြုဂိုလ်လားမညီ ဆုတ်တက်နီရေ။ နန်းတော်မှာ ပျားစွဲရေ။ ယင်းသို့အတိတ်သုံးပါးဖြစ်ရေကို ပညာဟိအမတ်မျိုး တောင် ကုပ်စားအမတ် ဓမ္မဇေယျလျှောက်ရေကား အသျှင်မင်းမြတ် မြေလှုပ်ရေအလိုဓါတ်လီးပါးအခိုးဖြင့် ဥတုသုံးပါး၌ ခိုက်ရေအခါ ကြိမ်လတ်မူ မြေတုန်လှုပ်မြဲဖြစ်ပါရေ။ြုဂိလ်ဆုတ်တက်မညီ ဖြစ်ရေမှာလည်း နက္ခတ်နှစ်ဆယ့်ခုနှစ်လုံးစရေ အတွင်းတာ ရာ၊ အပြင်တာရာကတ်ယ်ရို့ရေ နီအားပဌာနြုပလျက်လားကတ်ရာ နီရေ ဒဏ္ခိဏယဉ်၊ဥတ္တရယဉ်၊ အလား၌လွန်ပြီးကေလားရေ လရက်ရပ်ပြီးကေနီရေ နာရီ၊ ဗီဇနာ၊ ခရာရို့၌နက္ခတ်တာရာရို့ရေ လကိုယှဉ်လျက်လားမြဲ မပြုမလိုက်နိုင်ရာဟိဧ။ ယင်းသို့အဖြစ်ကို အစိတ်အဖြာမသိနိုင်ရေသူရို့ရေ ြုဂိလ်လားဆုတ် တက်သမုတ်လီပြီးကေ ပြက္ခဒိန်လာရေ့အလိသာဖြစ်ရေ။ မင်း၌တစ်ခုလည်း အပြစ်မဟိ။ နန်းတော်မှာ ပျားစွဲရေအလို ယင်းပျားရေအရည်ကိုထားခပြီးကေ ပျံလီရေ ပြည့်သျှင်မင်းကို တိုင်းတစ်ပါးက အထူးထူးရေ လက်ဆောင်ဘဏ္ဍာအသွင်း ရောက်လာလိမ့်မေ။ အိမ်မဖွဲ့ပျံရေလည်းကောင်း၊ အိမ်ဖွဲ့ပြီးကေ အရည်ကို စုပ်ယူပျံရေလည်းကောင်း၊ ပျားပျံရေအရပ်ကို တူရူြုပုပြီးကေ ခေါင်းဆေးတော်မူရပါဖို့။
ယင်းပိုင်လျှောက်လီကေ သက်တော်ငါးဆယ့်နှစ်နှစ်တွင်း အဘိက်သိတ်ခံတော်မူပြီးကေ စန္ဒသူရိယမင်းကြီးရေ မိမိပိုင်တော်မူရေနိုင်ငံတိ၌ စေတီ၊ တန် ဆောင်၊ ဘုရား၊ တံတား၊ ကျောင်း၊ ဇရပ်တိတည်ကာ သက်တော်စေ့ ကောင်းမှုြုပုတော်မူရေ။ ပညာဟိအမတ်ဓမ္မဇေယျကို အဖဝိမလစားရေ မင်းတုံးမြို့ကို ထပ်မံပြီးကေ စားကျေးပေးတော်မူလီရေ။ ဆွေးနွေးချက် မြတ်စွာဘုရားသျှင်ဧ ဘိုးတော်၊အဉ္စနမင်းရေ မဟာသက္ကရာဇ် ၈၆၄၅ ခုနှစ် ကို ကာဝစနေ ́ကိန်းဆိုပြီးကေ (၂)ခုြွကင်းထားပြီးဖြိုရေ။ ရခိုင်ပြည် ရာလမာဟုမင်းနန့် ထီးနန်းခေတ်ြုပိုင်ကျပါရေ။ ရာလမာဟုမင်းရေ တကောင်းအဘိရာဇာအနွယ် ကံရာဇာကြီးမင်းဆက်(၂၄) ဆက်မြောက်ဖြစ်ရေ။ စန္ဒာသူရိယမင်းဧ ခမည်းတော် သီရိရာဇာမင်း၌ ပြဆိုခရေ သက္ကရာဇ် (၆၇-၉၇)ရေဘိုးတော် အဉ္စနမင်းြုဖိုခရေသက္ကရာဇ်မှစတင်ရေတွက်ခြင်း ဖြစ်ရေ။ ၎င်းသက္ကရာဇ်(၁၄၈)သို့ရောက်ရေအခါ ပထမသင်္ဂါယနာတင် အသျှင်မဟာကဿဖရေ သာသနာသက္ကရာဇ်နန့်ညီစီရန် (၁)ခုြွကင်းထားပြီးဖြိုရေ။ ရာဇဂြိုဟ်ပြည့်သျှင် အဇာတသတ်မင်းလက်ထက်ဖြစ်ရေ။ ရခိုင်ပြည် စန္ဒသူရိယ မင်းနန့်ထီးနန်းအပြိုင်ကျရေ။ စန္ဒသူရိယမင်းရေ သက္ကရာဇ် ၉၇ တွင်နန်းတက်ပြီးသက်(၅၂)၊ သက္ကရာဇ် ၁၄၉ ခုတွင် နတ်ရွာစံခရေ။ သက္ကရာဇ် ၁၄၈ကိုဖြိုရေနန့် ကြုံ ပြီးကေ ဖြိုြုပီးသက္ကရာဇ်(၂)ခုတွင်နတ်ရွာစံရေဟု မှတ်ရပါဖို့။[1]
ကိုးကား
[edit | edit source]- ↑ ရခိုင်လျှောက်ထုံးများ၊ နန္ဒာထွန်း၊ ရခိုင်သားကြီးစာပေ၊ ရန်ကုန်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ၊ ၂၀၀၃
ကျမ်းကိုးစာရင်း
[edit source]- ၁။ ဓညဝတီအရေးတော်ပုံ အသျှင်ကဝီသာရမထေရ်၊ သံတွဲမြို့ နန်းမြင့်စာပေ၊ ၂၂၅-ပန်းဆိုးတန်း၊ရန်ကုန်
- ၂။ မဟာပညာကျော်လျှောက်ထုံး အသျှင်ကတိသာရမထေရ်၊ သံတွဲမြို့။ ဟံသာဝတီပုံနှိပ်တိုက်၊ အမှတ်(၅၃) နတ်မောက်လမ်းသွယ်၊ ရန်ကုန်မြို့။
- ၃။ ရခိုင်ရာဇဝင်သစ်ကျမ်း ဦးစန္ဒာမာလာမင်္ကာရ၊ ရမ်းဗြဲမြို့တောင်(ပထမအုပ်) ကျောင်းဆရာတော်၊ ဟံသာဝတီပုံနှိပ်တိုက် မန္တလေး
- ၄။ ၎င်း-(ဒုတိယအုပ်) -၎င်း-
- ၅။ ဓညဝတီရာဇဝင်သစ်ကျမ်း အထက်ကျောင်းတော်ဆရာတော် ဦးဉာဏ (ပထမတွဲ) ရသေ့တောင်မြို့။
- ၆။ င/မည်ရာဇဝင် ပေမူမှတဆင့်ကူးလျက် ရေးမူ တက္ကသိုလ်များစာကြည့်တိုက်၊ ရန်ကုန်
- ၇။ မင်းရာဇာကြီးအရေးတော်ပုံ -၎င်း-
- ၈။ မဟာရာဇဝင်တော်ကြီး ဦးသာထွန်းအောင် ရခိုင်ပြည်သတင်းစာပုံနှိပ်တိုက်၊ စစ်တွေ
- ၉။ ဝိမလလျှောက်ထုံးများ ပေမူ၊ စာရေးသူထံတွင်ရှိ
- ၁၀။ ဦးဦးသာထွန်း၏ မှတ်စုများ လက်ရေးမူ
- ၁၁။ ဖားပြုတ်ကေရာဇဝင် ပေမူ၊ ဦးပညာစာရ၊
- ၁၂။ င/စည်ရာဇဝင် မဟာမုနိဗုဒ္ဓဝိဟာရကျောင်း၊ စစ်တွေ
- ၁၃။ ရခိုင်ကျမ်းနတ်ဓမ္မသတ် ဦးပညာစာရ၊ မဟာမုနိဗုဒ္ဓဝိဟာရ၊ စစ်တွေ၊ အမျိုးသားစာကြည့်တိုက်၊ ရန်ကုန်
- ၁၄။ သစ္စနိဒါန်းကျမ်း ပေမူ၊ အမျိုးသားစာကြည့်တိုက်၊ ရန်ကုန်
- ၁၅။ ဦးဒိုးဝေရာဇဝင် ပေမူ၊ မြို့မကျောင်းတိုက်၊ တောင်ကုတ်
- ၁၆။ မောင်ပုံရာဇဝင် ပေမူ
- ၁၇။ ကျောက်ရိုးရာဇဝင် လက်ရေးမူ၊ စာရေးသူထံရှိ