Wp/rki/ရခိုင်လျှောက်ထုံး(၃၂)
မင်းဧပတ္တမြားလက်စွပ် သုံးကြိမ်တိုင် ပြန်ရောက်ရေတွင်မှုခင်းစီရင်ရေ လျှောက်ထုံး
[edit | edit source]တစ်နိရေအခါ ပြည့်သျှင်မင်း ဖလောင်းကြီးရေ မဟာမုနိဘုရားကို ဖူးမြော် ကြည်ညိုရန် ထွက်တော်မူလီရေ။ မင်းကြီးဝတ်ဆင်တော်မူရေ ပတ္တမြားလက်စွပ် ရေကျွတ်၍ ရေထဲသို့ကျလီရေ။ လက်စွပ်ကို ငါးတစ်ကောင်ရ၍ ြုမိုလီရေ။ တစ် လမျှဟိလတ်ရေအခါ ထိုငါးကို တံငါတစ်ယောက်ရလီရေ။ ငါးဝမ်းမှ လက်စွပ်ကို တံငါ ရလီရေ။ တံငါယောကျာ်းရေ ကြောက်လန့်ခြင်းကြောင့် လက်စွပ်နန့်အတူ ငါးကိုပါ ဆောင်ယူလာခပြီး မင်းကြီးထံ ဆက်သလီရေ။ မင်းကြီးက အမတ်ပညာ ကျော်ကိုမေးတော်မူလီရာ အမတ်ကြီးလျှောက်ထုံးမူကား-
အသျှင်မင်းမြတ်။ ။ လက်စွပ်တော်ရေသို့ကျရေအခါ၌ ငါးရေ မျိုယူသိမ်းထား လီရေ။ ထိုငါးရေ မိမိအသက်ကို အသေခံလျက် တံငါထံဝင်ရောက်လီရေ။ ထို ငါးမှလက်စွပ်ကို တံငါရ၍ ဆက်သလာရရေ။ ဤအရာကိုထောက်၍ မှန်တိုင်းလျှောက် ရပါကေ ဉာဏ်နည်းသူရို့ ြုငိုငြင်ရာရေ အကြောင်းဟိပါရေ။
အသျှင်မင်းကြီး။ ။ ဘုန်းကျက်သရေကြီးကျယ်ကြောင်းကို ပြည်သူအတိ သိထင် စေပြီးမှ ခုနှစ်လနန့်ပြီးအောင် စီစဉ်ပါမည်။ လျှောက်လီကေ ပတ္တမြားကိုယူလျက် သား တစ်အတွင်း၌ မြှုပ်လီရေ။ ထိုပတ္တမြားသားတစ်ကို အရွယ်သင့်တော်အောင် လှီးပြီး အခြားသားတစ်တုံးတိနန့်အတူရော၍ ကြဲထားလီရေ။ ထိုသားတစ်တိကို ကျီး၊ စွန်တိချီယူကြလီရာ ပတ္တမြားဟိရေသားတစ်လည်း ပါလားလီရေ။ ဆယ်ရက်ခန့် ကြာရေအခါ ထိုစွန်ငှက်ကို ငှက်ခတ်သားရို့ရဟိလီရေ။ စွန်ဝမ်းမှ ပတ္တမြားကိုရ၍၉၂ ငှက်ခတ်သားရေ စွန်ကောင်နန့်အတူတကွ ပတ္တမြားကို မင်းထံ ဆက်သရောက်လာပြန် ရေ။ ယင်းသို့နောက်မှ မထင်ရှားသူတစ်ယောက်အား ပတ္တမြားကိုအပ်၍ ရောင်းစေရေ။ ကုလားတစ်ယောက်ရေ အသပြာတစ်ရာပီးပြီး ထိုပတ္တမြားကို ဝယ်ယူလီရေ။ ထို ကုလားရေ ပတ္တမြားကိုရွှေနန့်ကွင်းရန် ပန်းတိမ်ရေတစ်ဦးထံ အပ်လီရေ။ ထို လက်စွပ်ကွင်း၍ပြီးကေ ပန်းထိမ်အိမ်၌ ကုလားသို့မအပ်မှီ သူခိုးခိုး၍ ပါလားလီရေ။ ကုလားရေ လက်စွပ်ကိုရလိုမှုနန့် မင်းထံလျှောက်ထားလာရေ။ မင်းကြီးက အမှုကို အမတ်ကြီးသို့ အပ်လီရေ။ အမတ်ကြီးလည်း အမှုကိုစစ်ဆေးရာ လက်စွပ်အကြောင်း ကို သိဟိလီရေ။ အမတ်ကြီးလည်း ပြီးအောင်စီရင်မည်ဟုဆိုလျက် ဆိုင်းငံ့၍နေလီ ရေ။
ပန်းတိမ်အိမ်မှ လက်စွပ်ခိုးယူရေသူရေ မြစ်ဆိပ်၌ ရေချိုးရေအခါ လက် စွပ်ကိုချွတ်၍ တစ်နေရာ၌ထားလီရေ။ ထိုလက်စွပ်ထားရာအပါး၌ ြွကက်တွင်းတစ်ခု ဟိလီရေ။ ြွကက်ရေ တွင်းမှထွက်လာပြီး အစာရှာရာ လက်စွပ်ကိုတွိ့ပြီး ယူလား လျက် တွင်းသို့ဝင်လားလီရေ။ တရားသူကြီး ကျွန်တစ်ယောက်ရေ ြွကက်သား စားလို၍ ြွကက်ရှာရန်လားလီရေ။ ထိုသူရေ အဆိုပါြွကက်တွင်းကိုတွေ့၍ တူးလီ ရေ။ ြွကက်တွင်းဟိ ပတ္တမြားလက်စွပ်ကို ရလီရေ။ ထိုသူရေပတ္တမြားလက်စွပ်ကို မထားဝံ့သဖြင့် မိမိသခင်ဖြစ်သူ တရားသူကြီးထံ အပ်နှံထားလီရေ။ တရားသူကြီးရေ လက်စွပ်ကိုမြင်ကေ ပြည့်သျှင်မင်းကြီးလက်စွပ်ဖြစ်ရေကိုသိဟိပြီး အကြံဖြင့် ဝမ်းသာ လားလီရေ။
အမတ်မဟာပညာကျော်ရေ ခုနှစ်လနန့် တံငါမှု၊ ဌက်ခတ်မှု၊ ကုလား ပန်းတိမ်မှု တိကို စီရင်မည်ဟု မင်းထံလျှောက်ထားသူဖြစ်ရေ။ အထက်အမွေမှုတွင်လည်း ဓမ္မ သတ်ကိုပယ်၍ ငါရို့စီရင်ရေအမှုကိုဖျက်ခရေ။ တရားသူကြီးရေ မဟာပညာကျော် ကို အြုငိုးဖြင့်အရှက်ခွဲရန် အကြံဖြစ်လီရေ။ သို့နန့်လက်စွပ်ကို ခုနှစ်လလွန်ပြီးမှ မင်းထံ ဆက်မည်ကြံလျက် လုံြုခုံစွာ ထုပ်သိမ်းထားလီရေ။ တရားသူကြီး အခြားအိမ်သို့ထွက် လားခိုက် မယားဖြစ်သူရေ လက်စွပ်ကိုထုတ်ယူကြည့်ရှုနေလီရေ။ အိပ်ချင်ရေဖြစ် ၍ လက်စွပ်ကိုအနီးတွင်ထား၍ အိပ်ပျော်လားလီရေ။ ထိုအခိုက် ကျီးတစ်ကောင် ရောက်လာပြီး လက်စွပ်ကိုချီယူလားကာ အသိုက်၌ထားလီရေ။
တရားသူကြီးရေ အိမ်သို့ပြန်ဝင်လာပြီးလက်စွပ်ကို ကြည့်ရှုစစ်ဆေးရာ မိမိ ထားရာတွင်မတွိ့၍ မယားကိုမေးလီရေ။ မယားလည်း ကွယ်၍သာဆိုသဖြင့် လင် မယား ရန်ရှက်တင်ဖြစ်ကြရေ။ သို့ကြောင့် လင်မယားကွာရှင်းလိုကြောင်း မင်းကြီးထံ၉၃ လျှောက်ထားလီရေ။ မင်းကြီးလည်းအမှုကို အမတ်ကြီးသို့အပ်၍ စီရင်စေရေ။ အမတ်ကြီးရေ တရားသူကြီးမယားအား အမှုရင်းကို စုံစေ့အောင်စစ်ဆေး မေးမြန်းလီရေ။ လက်စွပ်ပျောက်လီရေအကြောင်းဖြစ်ရေကို သိရလီရေ။ ထိုအခါအမတ်ကြီးက အမှုကိုစီရင်ပီးပါမည်။ ဆိုင်းငံ့ပါဦးဆို၍ နေလီရေ။ ထိုရေကာလတစ်နိတွင် ကျောင်းသားသူငယ်တစ်ဦးရေ ကျီးသိုက်ကို မြင်သဖြင့်တက်လီပြီး၊ ကျီးသိုက်ကိုနှိုက်ရာ လက်စွပ်ကိုရလီရေ။ ကျောင်းသား ငယ်ရေ လက်စွပ်ကို ဆရာဘုန်းကြီးသို့ ပီးအပ်လီရေ။ ထိုဘုန်းကြီးလည်း ရတနာ ဖြစ်ရေ၊ မင်းနန့်ထိုက်ရေဥစ္စာသာဖြစ်ရေ။ မင်းအားဆက်မည်ဟူ၍ ပြည့်သျှင်မင်း ကြီးထံ ဆက်သလီရေ။ မင်းကြီးလည်း အမတ်ပညာကျော်ကိုခေါ်၍ လက်စွပ်ရကြောင်း ပြလီရေ။ အမတ်ကြီးရေ လက်စွပ်ကို သားတစ်၌ထည့်၍ ငှက်စာကျွေးရေ လက်စွပ်ရက်ကစ၍ တွက်စစ်ကေရက်ပေါင်း(၁၉၀)ဟိပြီဖြစ်ကြောင်း သိလီရေ။ စီရင် ရန် ရက်(၂၀)သာလိုတော့ရေ။ အမှုကိုစီရင်တော့မည့်အကြောင်း မင်းကြီးအားလျှောက် ထားလီရေ။
အမတ်ကြီးရေ ဘုန်းကြီးအား လက်စွပ်မည်သို့ရကြောင်း မေးလျှောက်လီ ရေ။ ဘုန်းကြီးက တပည့်သူငယ်ရကြောင်း ပြောပြလီရေ။ သူငယ်ကိုမေးရာ ကျီး သိုက်မှရကြောင်း အမတ်ကြီးထံ လျှောက်ထားဆိုလီရေ။ ကျီးသိုက်ကိုသူငယ်ပြ၍ သိလတ်ကေ ညအခါ ကျီးဖို၊ကျီးမစုံကို ရအောင်ဖမ်း၍ လက်စွပ်တော်နန့်တူရေ လက်စွပ်တစ်ကွင်း လုပ်ဆောင်စေရေ။ ထိုလက်စွပ်ကို ကျီးနှုတ်သီး၌ မြဲစွာချည်လျက် နံက်ကေအခါ လွှတ်လီရေ။ ကျီးဖို၊ကျီးမပျံလားရာသို့ မင်းစေလုလင်တိကို ကြည့် စေရေ။ ကျီးဖို၊ကျီးမရို့ ရေစားနေကျဖြစ်ရေ တရားသူကြီးအိမ်တွင် နားလီရေ။ တရားသူကြီးမယားရေ ပျောက်လားရေလက်စွပ်ကို ကျီးနှုတ်သီးတွင်ပါလာရေဟူ လျက် အုတ်အုတ်ကျက်ကျက်လိုက်ကြ၍ ကျီးကိုဖမ်းကြောင်း အမတ်ကြီးထံ မင်းစေ ရို့လျှောက်လာရေ။ အမတ်ကြီးရေ တရားသူကြီးလင်မယားခေါ်ယူပြီး မေးမြန်းလီ ရေ။ ကျီးနှုတ်သီး၌ပါလာရေလက်စွပ်ကို သင်ရို့ဘယ်မှာရသနည်းမေးရာ အိမ်မှာစေ ရေကျွန်ကပီးအပ်၍ ရကြောင်းပြောလီရေ။ ထိုကျွန်ကိုအပ်စေ၍ မေးလီရာ ြွကက်တွင်းတူးရာကရကြောင်း လျှောက်ထားလီရေ။ ထိုြွကက်တွင်းကိုပြစေ၍ သိ လတ်ကေ ထိုအရပ်၌လူမပြတ်ချထား စောင့်နေစေပြီး ကြည့်ရှုရန်ခိုင်းထားလီရေ။ ထိုအခါ အထက်ခိုးသားရေ အဖေါ်တိနန့်ရေချိုးရန်လာပြန်ရေတွင် ရေအရပ်၌ မိမိလက်စွပ်ချထားရာမှ ပျောက်လားကြောင်း အဖေါ်တိသို့ပြောဆိုလီရေ။ ထိုစကား၉၄ ကို မင်းစေကြားသိကေ ထိုသူအားခေါ်ယူလားပြီး၊ အမတ်ကြီးထံအပ်ပီးလီရေ။ အ မတ်ကြီးက ထိုသူကို စစ်မေးလီရေ။ ပျောက်လားရေ လက်စွပ်ကို ဇာကရသ နည်း။ မှန်ကန်စွာ ထွက်ဆိုရမည်ပြောလီကေ ပန်းတိမ်အိမ်တွင် ခိုးရာမှရရေ လက် စွပ်ဖြစ်ကြောင်း လျှောက်ထားလီရေ။ ထိုပန်းတိမ်ကိုခေါ်ယူ၍မေးရာ သင်္ဘောသား ကုလားအပ်ရေပစ္စည်းဖြစ်ကြောင်း၊ ကုလားကိုမေးရာ-အသပြာတစ်ရာပီး၍ ဝယ်ရ ကြောင်းတိကို လျှောက်ထားကြလီရေ။ အမတ်ကြီးလည်း အကြောင်းစုံသိပြီးဖြစ် ရေအခါ ထိုအကြောင်းတိကို မင်းကြီးအားလျှောက်ထားလီပြီးမှ အမှုကိုစီရင်ထုံး ကေကား-
လက်စွပ်တော်ရေသို့အကျတွင် မြေလက်မခံ၍ ငါးသိမ်းထားရေ။ ထိုငါးကို တံငါရရေ။ ထိုတံငါလက်စွပ်ကိုမြင်ကေ မထားဝံ့၍ မင်းထံဆက်သလာရေတိမှာမြေပိုင်ရေပိုင် တိုင်းနိုင်ငံအတွင်း၌ ဟိရေသူရို့ရေ အစိုးရအသျှင့်ကျွန်တစေသာ ဖြစ် ကြရေ။ လက်စွပ်တော်ကို တံငါဆက်၍ရရေ့နောက်ပိုင်း ထိုလက်စွပ် မင်းလက်သို့ မရောက်ပျောက်လီကေ တံငါကပီး၍ရရေကြောင့် လက်စွပ်တန်ဖိုးကို တံငါသို့ မင်း က ပီးသင့်ရေ။
တံငါဆက်လာရေ့နောက် ထိုလက်စွပ်ရေ သတ္တဝါမျိုးစုံထံရောက်မှ မပျောက် မဆုံး ဆက်သလာရောက်ပြန်ရရေ။ တရားကျမ်းဂန်၌ သူတော်ကောင်းရို့ဥစ္စာကို ရေမှာပစ်လည်းမနစ်။ မီးမှာပစ်လည်းမချစ်ဟူ၍ဆိုရေ ရှေးဟောင်းပညာဟိရို့ ဆို ရေစကားဟိရေ။ အသျှင်မင်းတရားကြီး ဘိသိက်ခံတော်မူရာ အင်္ဂါပြည့်စုံ တရားစောင့် ထိန်းတော်မူရေဖြစ်၍ လူနတ်ကြည်ညိုရေကြောင့် သုံးကြိမ်တိုင်အောင် လက်စွပ်တော် ကို နတ်ရို့ညွှန်ရာလူလာ၍ ပို့ဆက်သလာရရေ။
ရဟန်းကေကား တရားနန့်လျှော်ရေဖြစ်၍ ပစ္စည်းလေးပါး မြဲစေသင့်ပါရေ။ တံငါနန့်ငှက်ခတ်သမားမှာ ကိုယ်နန့်မထိုက်ရေအရာကို သိတတ်ရေသဘောဟိသူဖြစ် ၍ မင်းဘဏ္ဍာထိန်းအပ်ရေ ကျွန်ကောင်းလက္ခဏာဝင်ရေ။ တရားသူကြီးမှာ ြွကက်နန့်တူရေ။ ပန်းတိမ်မှာ စွန်နန့်တူရေ။ ကုလားမှာ ငါးနန့်တူရေ။ ခိုးသူမှာ ကျီးနန့်တူရေ။ ထိုငါးစရေသတ္တဝါလေးကောင်ရို့ ဒဏ်ရောက် ရေ့နည်းတူ ကုလားစရေလူလေးဦးရို့ မင်းပြစ်သင့်ရာရေဟူ၍ စီရင်လီကေ နွေ ကာလစင်ဖြစ်လျက် မိုးကြီးရေးထန်စွာရွာလီရေကြောင့် မင်းကြီးလည်းအားရတော် မူ၍ ဆင်တော်မူရေလက်ကောက်ကို မဟာပညာကျော်အမတ်သို့ တရားဆုပီးတော် မူလီရေ။[1]
ကိုးကား
[edit | edit source]- ↑ ရခိုင်လျှောက်ထုံးများ၊ နန္ဒာထွန်း၊ ရခိုင်သားကြီးစာပေ၊ ရန်ကုန်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ၊ ၂၀၀၃
ကျမ်းကိုးစာရင်း
[edit source]- ၁။ ဓညဝတီအရေးတော်ပုံ အသျှင်ကဝီသာရမထေရ်၊ သံတွဲမြို့ နန်းမြင့်စာပေ၊ ၂၂၅-ပန်းဆိုးတန်း၊ရန်ကုန်
- ၂။ မဟာပညာကျော်လျှောက်ထုံး အသျှင်ကတိသာရမထေရ်၊ သံတွဲမြို့။ ဟံသာဝတီပုံနှိပ်တိုက်၊ အမှတ်(၅၃) နတ်မောက်လမ်းသွယ်၊ ရန်ကုန်မြို့။
- ၃။ ရခိုင်ရာဇဝင်သစ်ကျမ်း ဦးစန္ဒာမာလာမင်္ကာရ၊ ရမ်းဗြဲမြို့တောင်(ပထမအုပ်) ကျောင်းဆရာတော်၊ ဟံသာဝတီပုံနှိပ်တိုက် မန္တလေး
- ၄။ ၎င်း-(ဒုတိယအုပ်) -၎င်း-
- ၅။ ဓညဝတီရာဇဝင်သစ်ကျမ်း အထက်ကျောင်းတော်ဆရာတော် ဦးဉာဏ (ပထမတွဲ) ရသေ့တောင်မြို့။
- ၆။ င/မည်ရာဇဝင် ပေမူမှတဆင့်ကူးလျက် ရေးမူ တက္ကသိုလ်များစာကြည့်တိုက်၊ ရန်ကုန်
- ၇။ မင်းရာဇာကြီးအရေးတော်ပုံ -၎င်း-
- ၈။ မဟာရာဇဝင်တော်ကြီး ဦးသာထွန်းအောင် ရခိုင်ပြည်သတင်းစာပုံနှိပ်တိုက်၊ စစ်တွေ
- ၉။ ဝိမလလျှောက်ထုံးများ ပေမူ၊ စာရေးသူထံတွင်ရှိ
- ၁၀။ ဦးဦးသာထွန်း၏ မှတ်စုများ လက်ရေးမူ
- ၁၁။ ဖားပြုတ်ကေရာဇဝင် ပေမူ၊ ဦးပညာစာရ၊
- ၁၂။ င/စည်ရာဇဝင် မဟာမုနိဗုဒ္ဓဝိဟာရကျောင်း၊ စစ်တွေ
- ၁၃။ ရခိုင်ကျမ်းနတ်ဓမ္မသတ် ဦးပညာစာရ၊ မဟာမုနိဗုဒ္ဓဝိဟာရ၊ စစ်တွေ၊ အမျိုးသားစာကြည့်တိုက်၊ ရန်ကုန်
- ၁၄။ သစ္စနိဒါန်းကျမ်း ပေမူ၊ အမျိုးသားစာကြည့်တိုက်၊ ရန်ကုန်
- ၁၅။ ဦးဒိုးဝေရာဇဝင် ပေမူ၊ မြို့မကျောင်းတိုက်၊ တောင်ကုတ်
- ၁၆။ မောင်ပုံရာဇဝင် ပေမူ
- ၁၇။ ကျောက်ရိုးရာဇဝင် လက်ရေးမူ၊ စာရေးသူထံရှိ