Wp/rki/ရခိုင်လျှောက်ထုံး(၁၇)

မြောက်ဦးမြို့ နရနု(အလီခင်)နန့်အင်းဝမြို့ နရပတိမင်းရို့ အပြန်အလှန်ပြုကြရေ ရာဇသံစာ သဝဏ်လွှာနှစ်စောင်

နရမိတ်လှမင်းစောမွန်ဧညီတော် အိမ်ရှေ့မင်းနရနုရေ နီာင်တော်လွန်လျှင် ထီးနန်းဆက်ခံ စိုးစံတော်မူရေ။ နန်းတက်မိဖုရားကား စောခမောက်ဖြစ်ရေ။ နန်း တက်ရေအခါ အလီခင်ဟူရေ ကုလားဘွဲ့မည်ကိုလည်း ခံယူလီရေ။ ထိုမင်း အလီခင်လက်ထက် အင်းဝဘုရင် ထူပါရုံဒါယကာ နရပတိရေ ရခိုင် သို့ချီလာခရေ။ ရခိုင်ရိုးမ ဖိုးခေါင်နွယ်ချိုတောင်အရပ်သို့ရောက်လာပြီး တပ်ချရပ်နား နီလီရေ။

ထိုအကြောင်းကို ရခိုင်ဘုရင်အလီခင်ကြားသိလီကေ တပ်အစီရင်နန့်တကွ ချီလာခပြီး ကမာအရပ်တွင် တပ်ချရပ်နားလိုက်ရေ။ ထို့နီာက် အင်းဝမင်းထံသို့ ရာဇသံစာပီးရန် အမတ်ဥဿလင်းကို စေလွှတ်လီရေ။ ပီးတော်မူလိုက်ရေ ရာဇ သံကေကား-

ဣတိပိရေဘဂဝါ၊ သွက္ခတော၊ သုပ္ပဋိပန္နော-စရေ ဂုဏ်တော်တရား သုံး ပါးနန့်အညီ ပရိယတ္တိ၊ ပဋိပတ္တိ၊ ပဋိဝေဓ၊ သာသနာတော် မညှိုးမနွမ်းစေရ၊ မူလသိက္ခာ၊ မင်းသမ္မာရို့ခံရာရေ ဘိက်သိက်တရား ဆယ်ပါးရေမင်းကျင့်၊ တစ်ဆယ့်နှစ်ဆင့် ရေ အင်္ဂါ၊ ကြိယာဒသ၊ သတ္တကျက်သရေ၊ လေးတွေသင်္ဂဟ၊ နိစ္စမြဲစွာ၊ အဝိဇ္ဇာနန့်၊ တဏှာမိတ်ပေါင်း၊ သူမကောင်းနန့်၊ ကင်းကြောင်းလုံ့လကိုသာ၊ ပညာဗလြုပလျက်၊ မင်း ရို့အား ငါးပါး၌ စရိမာ ဆုတ်ယုတ်တတ်ရေလက်ရုံးမာနအားကိုပယ်၍ အနီးအဝေး၄၇ မရွေး ပကတိတရားခုနှစ်ပါးနန့် သတ္တဝါရို့ကိုစောင့်ထိန်းလျက် အုပ်ချုပ်စီရင်လေ့ရှိရေ မြောက်ဦး ရွြှေုမို့တော်ကြီးအရှင် ကြားရောက်လိုက်ရေ။ အင်းဝရွြှေုမို့ရှင် အကြည်တော် လူသတ္တဝါရို့ဧ ဓလေ့စာရိုက်၊ သီလ၊ ဝါရိတ္တသီလ ထိုနှစ်ဝရေတရားကိုသာ ရှည်စွာ စွဲမြဲကျင့်ကြံရမည်ကို အသိပညာ သမ္မာတရား မကပ်မရှိခြင်းကြောင့် ဂင်္ဂါဝါလု၊ သဲစုအမျှ ရှေးကာလ၌ ပွင့်တော်မူကြရေဘုရားရှင်ရို့ သင်းပင်းသို့မဝင် သံသရာစက်ရဟတ်က မလွတ်၊ တဏှာအိုင်၌ပျော်ပိုက်လျှက်၊ ကေဘုမ္မကဝဋ်အလယ်၊ အမြင့်အနိမ့် တွိ့မြဲဓမ္မ တာ၊ နိဗ္ဗာန်မှဖီလာ၊ သမုဒယသစ္စာကိုသာ လေ့လာအားထုတ်ကြလီရေ။ ထိုသတ္တဝါ ရို့၌ တစ်ယောက်ရေသူအား သမ္မာဉာဏ်ကပ် ရောက်ဖြစ်ပွားရှိပြန်ကေ အချီတ္တ၊ ဗဟိဒ္ခရန်မလွတ် ရှိပြန်လီရေ။ အတိ ဇာတပဋိသန္ခေနန့်စွဲရင်းမှန်၍ နိက္ခမ ဆိတ်ငြိမ်ရာ သို့ ထွက်လားလီ၍ ကာယဝိညတ်၊ ဝဇီဝိညတ်၊ မနီာသမတ်နန့် ညီညွတ်ပြည့်စုံစေ လျက် သမ္မာပညာတက်မကို ဖြောင့်မတ်စွာကိုင်၍ အလွန်ကြီးကျယ်စွာ ဗလဝါမုခ၊ သမု ဒယ ဝဲတဏှာအိုင်မြစ်ထဲမှခွာ ကူးမြောက်တော်မူလီရေ။

အနုဇာတပဋိသန္ဓေပီးသူရို့ဧ ထုံးစဉ်လာကို ကျင့်ကြံမြဲစွဲလျက် အသက်ထက် ဆုံးနီရရေ။ အဝဇာကပဋိသန္ဓေ နီရေသားကေကား ရှေးပညာရှိရို့ထုံးကို မယူ ဆိုးသွမ်းပျော်ရွှင်၊ သဘင်လေ့လာ၊ သေစာယစ်မျိုး၊ ရေက်စားမက်မော၊ အတ္တနီာမတိ၊ မိမိအြုကိုက်ကိုသာ အဘိဇ္ဈာမတရားဖြင့် သူတစ်ပါး ဥစ္စာကိုလိုချင်ခြင်း၊ ဗျာပါဒတရား ဖြင့် သူတစ်ပါးကို ြုငိုငြင်ပျက်စီးအောင်ကြံဆောင်ခြင်း၊ မိစ ္ဆာဒိဌိတရားဖြင့် အမှားအလွန် ဖောက်ပြန်ယွင်းချွတ် နှလုံးသွင်းစေခြင်း၊ တစ်ကြောင်းတုံလည်း သမ္မာသူတော်ကောင်း ရို့နန့် ခေတ္တပေါင်းဖေါ်ခဘူးရေ စကြာရမန္ဓာတ်မင်းရေ မိစ ္ဆာဉာဏ်ဖြစ်ပွား၍ သကြား မင်းစည်းစိမ်အလုံးကို သိမ်းကျုံးထင်မှားချေ၍ ဘဝမခြား ဒိဌဓမ္မပျက်စီးရလီကြောင်း နန့် မန္ဓာကုဇာတ် ကျမ်းဂန်လာချေရေ။ သီရိဓမ္မာရေကမင်းမူလည်း ဇဗ္ဗူဒီပါတစ် ကျွန်းလုံးကို အစိုးရရေမင်းဖြစ်တော်မူလျက် ထိုမင်းကံစဲချိန်နီးတွင် အမှားကိုအမှန် ထင်၍ တိရစ ္ဆာန်ဘဝရောက်ရလီကြောင်းနန့် အဌကထာစကား ရာဇဝင်တိ၌ ပညာရှိ ရို့ သက်သေပြဆိုခကြလီရေ။ ဒေရေ့ ကျမ်းဂန်အဌကထာတိကိုနှလုံးသွင်း၍ အကြည်ကေလည်း မင်းမည်ကာမဟုတ်၊ အလာကောင်းလျက် အပြန်မစောင်းစေရ၊ ကိုယ်ကမကွာ၊ သမ္မာ၊ ရှစ်ထပ်၊ စစ်ကွပ်လိမ္မာ၊ ပညာလက်နက်၊ ပိုးပရွတ်သို့၊ စစ်တက် လာကြ၊ လောဘသူပုန်၊ ကုန်အောင်သတ်ဖြတ်၊ အခွါတတ်မှ၊ မြတ်ရာသို့ရောက်ကြမည့် အကြောင်းကြားရောက်လိုက်ရေ - အကြည်တော်။

ဒေရာဇသံစာသဝဏ်လွှာကို ရွှေပေတွင်ရေး၍ အမတ်ဥဿလင်းစားကို စေလွှတ်၄၈ တော်မူလိုက်ရေ။ ဥဿလင်းစားလည်း၊ အင်းဝမင်းနရပတိထံသို့ ရောက်လီကေ ရာဇသံသဝဏ်ကို ဆက်လီဧ။ အင်းဝမင်းကလည်း တောင်တွင်းစားလကျာ်စည်သူကို သံဆက်ခန့်၍ ရခိုင်မင်းထံပီးလိုက်ရေ ရာဇသံသဝဏ်မူကား- သင်္ခါရ၊ ဝိကာရ၊ လက္ခဏ၊ နိဗ္ဗန်၊ ပညက်တည်းဟူရေ ေဥယျဓံ တရားငါးပါးရို့ ကို မသိမမြင်စေတတ်ရေ အဝိဇ္ဇာဖုံးလွှမ်းခြင်းကြောင့် သတ္တဝါရို့နစ်ြုမုပ်လျက်ရှိရေ ကို ကယ်တင်လိုရေ သမာဓိအသိအမှန်လုံ့လ အကျင့်အကြံတော်အားထုတ်ရေ သတ္တိ ကြောင့်၊ ကင်းရာဖြစ်ရေ အသင်္ခတဓါတ်အမြဲတည်ရာ နိဗ္ဗာန်ဆိပ်ဦးသို့ ငါကူးမြောက် ပြီ။ ပုနပုန္နံ တစ်ဖန် ငါ့ကို သင်ရို့နှိပ်စက်ခြင်းမြုပုရာပြီ။ ပထမဗုဒ္ခစန စကားတော်၊ အနီ ကဇာတိသံသာရံဂါထာကို ဥဒါန်းကျူးတော်မူပြီးမှ လူသုံးပါးရို့အား။ ကုသလာဓမ္မာ အကု သလာဓမ္မာ ထိုနှစ်ပါးရေ တရားတော်ဟောတော်မူရေ ကောင်းကျိုး၊ မကောင်းကျိုးဟု လွတ်အစဉ်အားဖြင့် ဉာဏ်နည်းသူရို့ သိလွယ်စွာ။ ထိုမှ မသူတော်ရို့ဆက်ဆံခြင်းမြုပု ရေ မဇ္ဈိမပဋိပဒါ သူတော်ကောင်းလက်နက်ဖြစ်ရေ အဗျာကတတရားတော်နန့်အညီ နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း ကောင်းရေလုံ့လကိုသာ နှလုံးသွင်းလျက်ဝေနီယျရို့အား စောင့်လေ့ရှိရေ ရတနာပုရ၊ အင်းဝရွြှေုမို့တော်ကြီးအရှင် ကြားရောက်လိုက်ရေ မြောက် ဦးရွြှေုမို့တော်ကြီးအရှင် အကြည်တော်။

သတ္တဝါရို့တွင် သမ္မာဒိဌိ၊ မိစ ္ဆာဒိဌိ နှစ်ပါးရှိရေ၌ မိစ ္ဆာရို့ဓလေ့မှာ သံသရာ မကုန်စက်ဝဋ်တရား မပြတ်ရေအမှုတိကြောင့် ဇာတိဖြစ်လျက်၊ ရမ္မက်မကွာ၊ ခန္ဓာ ရုပ်နာမ်၊ အဖန်တလဲလဲမြဲတတ်ရေ သတ္တိခိုင်ခန့်ခြင်း။ သမ္မာပညာ-သူတော်ကောင်း ရို့ကေကား။ တယောဘဝေစရေ ဝဋ်သုံးဘုံကိုမြင်သဖြင့် တဒင်္ဂပဟာန်တရားနန့် တပ်ရေ တဏှာသမုဒယသစ္စာစွဲရာ ကုသိုလ်၊အကုသိုလ် ထိုနှစ်ပါးကိုကင်းစေ၍ - ကာယသုခ၊ စိတ္တသုခကိုသာခံစားနီရေ ပုဂ္ဂိုလ်မြတ်ထံသန့်ရှင်းရေ ပစ္စည်းလေးပါး ပီးလှူခဘူးရေ အကျိုးထောက်ပံ့လီရာ လောကီစည်းစိမ်နီရိပ်ပမာ စင်ကြည်လျက်၊ အကောင်းထင်မှား တရားလွတ်ချေလျှင်၊ အလာအပြန်မိစ ္ဆာဉာဏ် မကင်း၊ အလင်း သို့မရောက်၊ ဝဲအောက်တွင်သာ လူးလာပနက်၊ ကျိန်စာရွတ်သို့၊ မပျက်ခန္ဓာသံသရာ၌၊ မိစ ္ဆာသို့ အယူမြဲကြောင်း၊ သူတော်ကောင်းဆိုခရေ ကျမ်းဂန်ကိုသိ၍ ရက္ခပူရတိုင်း မြောက်ဦးြုမို့ပြည်သူရို့ရေ အမျိုးဇာတ်တူ၊ အယူမခြား၊ တရားညီကြလျက် မသမ္မာ ရေအမှု၊ မြုပုမကျင့်အပ်ရေအရာကို ကျင့်ကြံကြလီကြောင်းကြားသိရ၍၊ သာသနာ တော်မယွင်းမှားသင့်၊ ပြသဆုံးမမည်လာခရာအကြည်တော်လည်း မင်းသမ္မာရို့တရား နန့် မြဲမြံစွာ သတ္တဝါအပေါင်းကို စောင့်ထိန်းကြောင်း အမတ်ဥဿလင်းစား တင်လျှောက်၄၉ ချက်အတိုင်း သဝဏ်စာတွင်လည်း သူတော်ကောင်းရို့အင်္ဂါ ပြည့်စုံစွာပါလာရေ။ တ ရားလိမ္မာ သာသနာတော်ကို စောင့်ရှောက်တတ်ရေမင်းချင်းဖြစ်၍ ဓမ္မသဝနစည်းဝေး ပြောဆိုကြရလျှင် သာသနာတော် ပွင့်လင်းသတင်းအရှည် စည်ထွန်းမည်အကြောင်းကို ကြားလိုက်ရေ အကြည်တော်။

ဒေစာကိုရွှေပေတွင်ရေး၍ ဥဿလင်းစားနန့်အတူ တောင်တွင်းစား လကျာ် စည်သူကို ထည့်လိုက်လီရေ။

ဒေသို့လျှင် ရခိုင်မင်းနရဒူ အလီခင်နန့်အင်းဝမင်း နရပတိရို့ရေ အချင်းချင်း စာသဝဏ်ဆက်၍ မိတ်ဆွေမျိုးဖွဲ့ကြလီရေ။ နှစ်ဖက်ရေ မင်းရို့ရေ မိဖုရား၊ မှူး မတ်၊ မောင်မမိဿံ၊ သားမယား ရို့စုံညီစွာပါကြလျက် ရခိုင်ရိုးမဖိုးခေါင်တောင်ထက်၌ တွိ့ဆုံကြလီရေ။ တွိ့ဆုံကြရေမှာ မင်းမှာလည်း မင်းချင်း၊မိဖုရားမှာလည်း မိ ဖုရားချင်း၊ သားသမီးချင်း၊ မှူးမတ်ချင်း၊ သားသမီးချင်း၊ မယားကတော်ချင်း-မင်း ဆွေမင်းမျိုးချင်း၊ မောင်းမမိဿံအြွေခအရံချင်း၊ ဒေသို့လျှင်တူရာအချင်းချင်း တွိ့ဆုံကြ ပြီး၊ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံကြလီရေ။ စားဘွယ်ရေက်ဘွယ်တိကို အပြန်အလှန် ကျွေးမွေး စားရေက်ကြလီရေ။

မိတ်သဟာယဖြစ်ကြပြီး ပြောကြဆိုကြဖြင့် လှိုက်လှိုက်လှဲလှဲ ဖက်လှဲတကင်း၊ ပျော်ရွှင်ကြလီရေ။

မင်းနှစ်ပါးတွိ့ဆုံပြောဆိုကြရေမှာလည်း သဘာဝတူသူတော် ကောင်းချင်းဖြစ် ၍ သာယာချေငံ- သမ္မာဝါစာကောင်းရေစကားကိုသာလျှင် ပြောဆိုကြပြီး မိတ်သဟာ ယဖြစ်ကြလီရေ။ မင်းနှစ်ပါးညီညွတ်ကြပြီးလျှင် ရတနာသုံးပါးကိုတိုင်တည်ပြီး မဟာ မိတ်အဖြစ်ခိုင်မြဲကြစေရန် ကတိသစ္စာ ြုပဆိုကြရေ။ ပြီးလျှင် သားမြေးဆက်တိ တိုင်အောင် ချစ်ခင်ကြင်နာတရား ခိုင်မြဲပွားစီးစေကြောင်း မေတ္တာြုပုဆုတောင်းကြလီ ရေ။ ဒေသို့ြုပုကြပြီးကေ အင်းဝမင်းက အဘိုးတစ်သိန်းထိုက်ရေ ပတ္တမြားလက် စွပ်ကို ပီးတော်မူလီရေ။ ရခိုင်အလီခင်မင်းကလည်း တန်ဘိုးတစ်သိန်းထိုက်ရေ ပုလဲသွယ် ပီးတော်မူရေ။ မိဖုရားအချင်းချင်းလည်း လက်စွပ်၊ လက်ကောက်၊ အဝတ် အရုံရို့ကို အပြန်အလှန် ပီးဆက်ဖလှယ်ကြလီရေ။ သားသမီး၊ မှူးမတ်၊ အြွေခအရံ ရို့လည်း အချင်းချင်းသင့်ရာကိုယ်စီ လဲလှယ်၊ ဖလှယ်ခြင်းြုပုကြလီရေ။ ဒေသို့ အချင်းချင်းလဲလှယ်ြုပကြပြီး နီာက်မင်းနှစ်ပါးရေ ညီညွတ်စွာ ညှိနှိုင်း ပြောဆိုကြပြီး၊ နိုင်ငံနယ်မြေအပိုင်းအခြားကို သတ်မှတ်ထားရှိကြလီရေ။ ထားရှိရေ မှာဖိုးခေါင်တောင်ရိုး အရှေ့ဘက်ရေကျကို ရတနာပူရ အင်းဝနိုင်ငံဖြစ်စေ။ ဖိုးခေါင်တောင်ရိုး အနီာက်ဘက်ရေကျကို ဓညဝတီ ရခိုင်နိုင်ငံဖြစ်စေ။ ဟု သတ်မှတ်ပိုင်းခြားတော်မူကြလီရေ။ ဒေသို့ သတ်မှတ်ပိုင်းခြားကြလီကေ သစ် ပင်ရို့ရေ ကိုယ့်ဘက်၌ပေါက်မူ ကိုယ့်ဘက်သို့သာ ညွတ်ကိုင်းကြလီရေ။ အလယ်၌ ပေါက်ရေ မြက်၊ ဝါး၊ သစ်ပင်ရို့ရေ တည့်တည့်မတ်မတ် ပေါက်ကြကုန်ရေ။

မင်းနှစ်ပါးရို့ရေ မင်းခမ်းမင်းနား၊ မင်းသုံးမင်းဆောင်ပစ္စည်းတိကို ထီး ဖြူတော်မှစပြီး အချင်းချင်းလဲလှယ်ကြလီရေ။ ထိုသို့ လဲလှယ်တော်မူပြီးလျှင် သက္က ရာဇ် ၈၁၆ ခု၊ တန်ခူးလဆန်း ၆-ရက်၊ တနင်္လာနီ့တွင် တပ်စဉ်အတိုင်းဆုတ်ကြလျက် နီပြည်တော်သို့ ပြန်ကြလီရေ။ မင်းနှစ်ပါး မိတ်သဟာယဖြစ်ကြလီ၍ နှစ်တိုင်းနှစ်ပြည်တိုင်းနီ ပြည်သူအပေါင်း အေးငြိမ်းသာယာ ရှိကြလီရေ။ ကောင်းစွ၊ ကောင်းစွ၊ သာဓုခေါ်ဘွယ် ဖြစ်ခလီသတည်း။