Wp/rki/ရက်ကန်းစင်

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | rki
Wp > rki > ရက်ကန်းစင်
ဂျက္ကတ်ရက်ကန်းစင်, 1849

၁၉ ရာစု ဆန်းစလောက်အထိ လူရို့ရေ ရိုးရိုးအဆင်တိ ကို ရက်ကန်းစင်တိနန့်ရာ ရက်လုပ် နိုင်ခကတ်ရေ။ အဆင် ဆန်းတိကို ရက်လိုရေအခါ ရက်ကန်းစင် တစ်စင်ကေ လူ ၃ ယောက်ကျစီ အလုပ်လုပ်ကတ်ရရေ။ ဒေ ၃ ယောက်တွင် ပထမလူရေ အဆင်ပုံစံကို ကြည့်ပနာ ဒုတိယလူအား ဇာပိုင် နှတ်ကို နင်းပီးရဖို့ကို၎င်း၊ တတိယလူအား လိုရေအရောင် ရဟိအောင် ဇာပိုင်လွန်းကို အသုံးပြုရဖို့ကို၎င်း ရက်ပြတ် ညွှန်ကြားပီးနီရလီရေ။ ခရစ် ၁၈ဝ၄ ခုနှစ်တွင် ဂျိုးဇက်မာရီဂျက္ကတ်ဆိုသူ ပြင်သစ် ရက်ကန်းသမားတစ်ဦးရေ ရက်ကန်းတစ်မျိုးကို တီထွင်လိုက် ရေ။ ထိုရက်ကန်းစင်မှာ ဂျက္ကတ်ရက်ကန်းစင်ဟုတွင်ပနာ များစွာ တိုးတက်လာခရေ။ ယပိုင် ရက်ကန်းစင်မျိုးနန့် အဆင်ဆန်း တိကို လူတစ်ယောက်တည်းနန့် ရက်လုပ်နိုင်ရေ။ ဂျက္ကတ် လက်ထက်မတိုင်ခင်က အခြားပြင်သစ်လူမျိုးတစ်ဦး ဖြစ်သူ ဇက်ဒါဗိုကန်ဆန်ရေလည်း လိုသည့်အဆင်မျိုးရအောင် ဒလိမ့် တုံး၌ အပေါက်ငယ်တိ စီတန်းပနာ ဖောက်လုပ်ထားသည့် အထိန်းကရိယာတစ်မျိုးကို တီထွင်ခရေ။ ဗိုကန်ဆန်ရေ တိုင်ခြည်တိုင်း၌ ယင်းရို့ကို မြှင့်တင်ပီးရန် (မြှင့်ကြိုး) တစ်ပင်စီ ချည်ပနာ ထိုကြိုးစတိကို ဘောင်တစ်ခုသို့ ဆက် ထားရေ။ ဘောင်တွင် ဒလိမ့်တုံး မျက်နှာပြင်ပေါ်သို့ စပရင် နန့် ဖိပီးသည့်အပ်တိ တပ်ဆင်ထားရေ။ ဒလိမ့်တုံးပတ် လည်၌ အဆင်ပုံစံအလိုက် ပေါက်ဖောက်ထားရေ စက္ကူ ကပ်ပြားတစ်ခု ဟိလီရေ။ အပ်များရေ စက္ကူကပ်ပြားဟိ အပေါက်တိကနိန်တဆင့် ဒလိမ်တုံးဟိ ဆိုင်ရာ အပေါက်တိထဲသို့ ဝင်လားရေ။ ယင့်ချင့်ခါ မြှင့်ကြိုးက တိုင်ခြည်ကို အထက်သို့ ဆွဲတင်ပီးရေ။ ဗိုကန်ဆန်ဧ့ကရိယာရေ ဂျက္ကတ်ရက်ကန်းစင် ဖြစ်မြောက် အောင်မြင်ရန် လမ်းခင်းပီးခရေ။ ဗိုကန်ဆန်ဧ့ ကရိယာကို အသုံးပြုရာတွင် ရက်လုပ်ရေ ဒီဇိုင်းပုံတစ်ခုလုံးကကို ဒလိမ့် တုံးပေါ်ဟိ ကပ်ပြား၌ ဖော်ပီးရန်လိုရေ။ ယပိုင်လိုရေ ကရိယာနန့် အထည်ငယ်တိကိုရာ ရက်လုပ် နိုင်ရေ။ ယင်းချင့်အပြင် ဒလိမ့်တုံးကိုလည်း စက်မှု အခက်အခဲတိ ကြောင့် ကြီးကြီးမားမား မပြုလုပ်နိုင်လီခ။ ဂျက္ကတ်ရေ ဗိုကန် ဆန်ဧ့ ကရိယာကို အတုယူပနာ တစ်မျိုးတစ်ဖုံ တိုးချဲ့ပြုပြင် လိုက်ရေ။ သူပြုလုပ်ရေ ကရိယာတွင် ဒလိမ့်တုံး လုံးဝ မပါရာ။ ဂျက္ကတ်ရက်ကန်းစင်တွင် ဒလိမ့်တုံး အစား အပေါက်ဖောက်ထားရေ လေးထောင့်ကပ်ပြားတိကိုရာ အသုံးပြုထားလီရေ။

Sjöllingstad IMG 3286 Jacquard german 1939 Sachsische Webstuhlfabrik (Louis Schönherr) Chemnitz

ဂျက္ကတ်ရက်ကန်းစင်ရေ ပုံဖော်ရက်ကန်းအတတ်ကို တစ်ခါတည်း ခေတ်မီပြောင်းလဲလားစီရေ။ နောင်ကေ အပေါက်ဖောက်ထားရေ ကပ်ပြားနန့် အလိုအလျောက် ထိန်းပီးရေ ကရိယာမျိုးကို ခေတ်မီရက်ကန်းစင်တိတွင် သာမက ဂဏန်းတွက်စက်၊ စန္ဒရား၊ ဇာထိုးစက် အစဟိရေ စက်တိတွင်လည်း အနှံ့အပြား တပ်ဆင်အသုံးပြုလာကတ်ရေ။ [1]

ကိုးကား[edit | edit source]

  1. မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၃)