Wp/rki/မာတင်လူသာကင်း ဂျူနီယာ

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | rki
Wp > rki > မာတင်လူသာကင်း ဂျူနီယာ

မာတင်လူသာကင်း ဂျူနီယာ (Martin Luther King Jr) ( January 15,1929-April 4,1968) ရေ အာဖရိကန်-အမေရိကန် သင်းအုပ်ဆရာ တစ်ယောက်ဖြစ်ပြီး အမေရိကန် လူ့အခွင့်ရီး လှုပ်ယှားသူတိထဲတွင် တက်ကြွထင်ယှားရေ သူတစ်ယောက်ဖြစ်ရေ။ သူဧ့ ထင်ယှားခရေ ဂုဏ်ရည်မှာ အမေရိကန် လူ့အခွင့်အရီးကို ပိုပြီးကေထိရောက်ရေ အဆင့်အဖြစ်သို့ ပို့ဆောင်ပီးနိုင် ခခြင်းဖြစ်ရေ။ မာတင်လူသာကင်းအား ဂနိတိုင်ပင် လူ့အခွင့်အရီး သင်္ကေတ တစ်ခုအဖြစ် မကြာမကြာ ရည်ညွှန်း ပြောဆိုလေ့ဟိကတ်ရေ။

ကင်းရေ သင်းအုပ်ဆရာတော် ဖြစ်လာပြီးနောက် လူ့အခွင့်အရီး လှုပ်ယှားမှုတိတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက် လာလီရေ။ သူရေ မောင်ဂိုမာရီ ဘတ်(စ)ကားလိုင်းအား သပိတ်မှောက်မူ့တွင် ဦးဆောင်ခပြီး၊ တောင်ပိုင်း ခရစ်ယာန် ခေါင်းဆောင်မှု ညီလာခံနန့် သားဖွားဆရာမ သင်တန်းသူတိဧ့ အကြမ်းမဖက်ရီး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ကော်မတီ စရေရို့ကို ဖွဲ့စည်းပီးခရေ။

၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် ကင်းရေ အယ်လဘားမားပြည်နယ် ဘာမင်ဟန်မြို့သို့ချီတက်ကာ I Have a Dream (ကျွန်တော် အိပ်မက်မက်တယ်) ဆိုရေ မိန့်ခွန်းကို ဟောပြောခရေ။ ထိုနီရာတွင် သူရေ လူထုဧ့ လူ့အခွင့်အရီး အမြင်တိအား နိုးကြားစေခကာ သူကိုယ်တိုင်ရေလည်း အမေရိကန် သမိုင်းတွင် စည်းရုံးဟောပြောခြင်း အကောင်းဆုံးသူတိထဲမှ တစ်ယောက်ဖြစ်လာရေ။ သူဧ့ အကြမ်းမဖက်ရီး လှုပ်ယှားမှုတိကြောင့် ၁၉၆၄ ခုနှစ်တွင် ငြိမ်းချမ်းရီး နိုဘယ်ဆုကို ရဟိခရေ။ သူသေမည့် ၁၉၆၈ ခုနှစ်ထဲတွင် သူဧ့ ဆင်းရဲမွဲတေမှု လျော့ချခြင်းနန့် ဗီယက်နမ် စစ်ပွဲအား ဆန့်ကျင်သည့် အချက်အား ဘာသာရီး ရှုထောင့် မှနေပနာပြန်လည်သုံးသပ်ခရေ။

ကင်းရေ ၁၉၆၈ ခုနှစ် ဧပြီ ၄ ရက်နိတွင် တန်နက်စီပြည်နယ်၊ မင်းဖစ်မြို့တွင် လုပ်ကြံခံခရရေ။ သူသေဆုံးပြီးနောက်လည်း သူ့အားဂုဏ်ပြုကာ ဆုတံဆိပ်များစွာ ချီးမြှင့်ခကတ်ရေ။ ၁၉၇၇ တွင် Presidential Medal of Freedom ဆုကိုလည်းကောင်း၊ ၂၀၀၄ ခုနှစ်တွင် Congressional Gold Medal ဆုတံဆိပ်ကိုလည်းကောင်း ဂုဏ်ပြုချီးမြှင့်ခကတ်ရေ။ ၁၉၈၆ ခုနှစ်တွင် မာတင်လူသာကင်းနေ့ ဟူပနာအမေရိကန်တစ်နိုင်ငံလုံး အားလပ်ရက်အဖြစ် ဂုဏ်ပြုသတ်မှတ်ခကတ်ရေ။

ငယ်စဉ်ဘဝ[edit | edit source]

မာတင်လူသာကင်းအား ဂျော်ဂျီယာပြည်နယ်၊ အတ္တလန်တာမြို့တွင် ၁၉၂၉၊ ဇန်နဝါရီ ၁၅ ရက်နိတွင်မွေးဖွားခရေ။ သူဧ့ မိဘတိမှာ မာတင်လူသာကင်း စီနီယာနန့် အယ်လဘာတာဝီလျံကင်းရို့ဖြစ်ကတ်ရေ။ သူဧ့ ဖခင်မှာ သားနှစ်ယောက်အား မိုက်ကယ်ကင်းနန့် မိုက်ကယ်ကင်း ဂျူနီယာဟု နာမည်ပီးခကေလည်း ၁၉၃၄ ခုနှစ်တွင် ဂျာမနီသို့လားရောက် လည်ပတ်ပြီးရေတွင် ခရစ်ယာန်ဝါဒပြုပြင်ရီး လုပ်ခသူ ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးအားဂုဏ်ပြုသည့် အနိန်နန့် သားနှစ်ယောက်လုံးအား မာတင်ဟု နာမည်ပြောင်းခရေ။ မာတင်ဆိုရေနာမည်မှာ ထိုခရစ်ယာန်ဝါဒပြုပြင်ရီး လုပ်ခသူ ဂျာမနီပရိုတက်စတင့် ဂိုဏ်းဝင် မာတင်လူသာ ဧ့ နာမည်ဖြစ်ရေ။

အတ္တလန်တာ မြို့တွင် ကြီးပြင်းခစဉ်ကာလအတွင်း မာတင်လူသာကင်းရေ ဘွတ်ကာတီဝါသျှင်တန် အထက်တန်းကျောင်း တွင် ပညာသင်ကြားခရေ။ သူရေ ကိုးတန်း နန့် ဆယ့်နှစ် တန်းအဆင့်တိအား အဆင့်ကျော်အောင်မြင်နိုင်ခပြီး ၁၅ နှစ်သားအရွယ်တွင် အတ္တလန်တာဟိ မိုးဟောက်စ် လူမည်းကောလိပ်တွင် ပညာဆက်လက်သင်ကြားခရေ။ မိုးဟောက်စ် ကျောင်းမှ လူမှုရီးဖီလိုဆိုဖီ (sociology) ဘာသာဖြင့် ဘွဲ့ရခပြီးနောက် ပင်ဆယ်လ်ဗေးနီးယားပြည်နယ်၊ ချက်စတာမြို့ဟိ ခရိုဇာ သီအိုလိုဂျီကယ် ဆီမင်နရီ ကျောင်းတွင် ပညာဆက်သင်ခရေ။ ထိုကျောင်းမှ ဘာသာရီးဆိုင်ရာ ဘွဲ့ကိုရဟိခရေ။ ယပြီးကေနောက် ၁၉၅၅ ခုနှစ်တွင် ဘာသာရီးအတွေးအခေါ် ဖြင့် ဒေါက်တာဘွဲ့ကို ရယူခရေ။

ကင်းရေ ကော်ရက်တာစကော့ဆိုသူအမျိုးသမီးနန့် ၁၉၅၃ ဂျွန်၊ ၁၈ ရက်နိတွင်လက်ထပ်ခရေ။ ကင်းနန့် စကော့ရို့ရေ သားသမီး လေးယောက်ထွန်းကားခရေ။ ၁၉၅၄ ခုနှစ် ကင်း အသက် ၂၅ နှစ်အရွယ်တွင် အယ်လဘားမား ပြည်နယ်၊ မောင့်ဂိုမာရီမြို့တွင် သင်းအုပ်ဆရာတော်အဖြစ် စတင်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခလီရေ။

မောင့်ဂိုမာရီ ဘတ်စ်လိုင်းအား သပိတ်မှောက်မှု[edit | edit source]

၁၉၅၅ ခုနှစ် မတ်လတွင် အသက် ၁၅ နှစ်အရွယ်ကျောင်းသူလေး တစ်ယောက်ရေ သူဧ့ အနီးဟိ လူဖြူအမျိုးသား တစ်ယောက်အား ထိုင်ခုံပီးရန် ငြင်းဆန်ခရေကြောင့် ဥပဒေအရ အရီးယူခံခရလီရေ။ ဘာမင်ဂမ် အာဖရိကန်-အမေရိကန် ကော်မတီဝင်ဖြစ်ရေ ကင်းက ထိုကိစ္စကို အရီးယူဖြေသျှင်းချင်ကေလည်း၊ အက်ဂါနစ်ဆန်(Edgar Nixon) နန့် ကလစ်ဖို့ဂျား Clifford Durr ရို့က ပိုပြီးကေကောင်းမွန်ရေ အချက်ကြုံမှဖြေသျှင်းရန် တားမြစ်ခကတ်ရေ။ ၁၉၅၅ ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်နိတွင် လူမည်းအမျိုးသမီး တစ်ယောက်ဖြစ်ရေ ရိုဆာပတ်(Rosa Parks) ရေ လူဖြူအမျိုးသားတစ်ယောက်အား ထိုင်ခုံပီးရန်ငြင်းဆန်မှုဖြင့် အဖမ်းခံခရလီရေ။

ထိုကိစ္စအား လူမည်းတိက မကျေနပ်ရေကြောင့် ဘတ်စ်ကားလိုင်းအား သပိတ်မှောက်ခရာ နစ်ဆန်က အဓိက အကြံဉာဏ်နန့် အစီအစဉ်တိ ချမှတ်ပနာကင်း ကဦးဆောင်ခရေ။ ရက်ပေါင်း ၃၈၅ ရက်မျှ သပိတ်မှောက် ခပြီး လူမည်းတိက တရားရုံးချုပ်အထိ လျှောက်လဲခကတ်ရေ။ ဆန္ဒပြကာလအတွင်း တင်းမာမူ့တိဖြစ်လာခပြီး ကင်းဧ့ အိမ်ရေလည်း လက်ပစ်ဗုံးဖြင့် တိုက်ခိုက်ခြင်းခံခရရေ။

ထိုလှုပ်ယှားမှုအတွင်းတွင် ကင်း ရေလည်း ဖမ်းဆီးခံခရရေ။ နောက်ဆုံးတွင် မောင်ဂိုမာရီရေ ဘတ်စ်ကားလိုင်းရေ နီဂရိုး အစည်းအရုံးကို အလျှော့ပီးခရပြီး အမေရိကန်တရားရုံးချုပ်ကလည်း မောင်ဂိုမာရီဟိ လူထုဘတ်စ်ကားတိပေါ်တွင် လူဖြူ၊ လူမည်းခွဲခြားခြင်းကို ပယ်ဖျက်ရန်ဆုံးဖြတ်ချက်ချခရေ။ မောင်ဂိုမာရီ အရီးတော်ပုံတွင် အောင်ပွဲ စတင်ရဟိလိုက်ရေကြောင့် ကင်းဧ့ဖီလိုဆိုဖီကို မှတ်ကျောက်တင်လိုက်သကဲ့သို့ ဖြစ်လားခရေ။ ထိုနှစ်ကာလတိအတွင်းတွင် ကင်းဧ့ စည်းရုံးလှုံ့ဆော်မှုဖြင့် ထိုင်သပိတ်တိ မှောက်ကတ်ပြီး လူမည်း လွတ်လပ်ရီးအတွက် တိုက်ပွဲဝင်ခကတ်ရေ။

တောင်ပိုင်း ခရစ်ယာန် ခေါင်းဆောင်မှု ညီလာခံ[edit | edit source]

ကင်း၊ Ralph Abernathy နန့် အခြား လူမှုအခွင့်အရီး လှုပ်ယှားသူတိရေ ၁၉၅၇ ခုနှစ်တွင် တောင်ပိုင်း ခရစ်ယာန် ခေါင်းဆောင်မှု ညီလာခံ(Southern Christian Leadership Conference,SCLC) ကို တည်ထောင်ခရေ။ ထိုအုပ်စုရေ လူမည်းဘုရားကျောင်း တိဧ့ သာသနာရီးအာဏာကို စုစည်းအသုံးပြုကာ မြို့ပြလူမှုအခွင့်အရီး လှုပ်ယှားဆန္ဒပြသူတိအတွက် အကြမ်းမဖက်ရီး လမ်းစဉ်ကို အသုံးပြုရန် ဖန်တီးလှုံ့ဆော်ခကတ်ရေ။ ကင်းရေ သူသေဆုံးရေအထိ SCLC အဖွဲ့အား ဦးဆောင်မှုပီးခရေ။ ၁၉၅၈ ခုနှစ်တွင် သူဧ့ စာအုပ်ဖြစ်ရေ Strive Toward Freedom အား Harlem ကုန်တိုက်စတိုးတွင် လက်မှတ်ရီးထိုးပီးခိုက် စိတ်မနှံ့သူ လူမည်း အမျိုးသမီးတစ်ဦးမှ ဓားဖြင့်ထိုးခရာ နှလုံးနန့် အနီးဆုံးနီရာကို ထိလားခဖူးရေ။ အလွန်ကံကောင်းအတွက်ကြောင့် ကင်းရေ သီဘေးမှ လွတ်မြောက်ခရခြင်းဖြစ်ရေ။

ဂန္ဒီဧ့ အကြမ်းမဖက်ရီး လှုပ်ယှားမူ့တိရေ ကင်းအပေါ်တွင် များစွာလွှမ်းမိုးခပြီး၊ ထိုနည်းလမ်းတိရေ အယ်လဘားမား ပြည်နယ်ဟိ လူ့အခွင့်အရီး လှုပ်ယှားမှုတိအား မှန်ကန်ရေလမ်းကြောင်းပေါ်သို့ ပို့ဆောင်ပီးနိုင်ခရေ။ SCLC မှ စုစည်းပီးရေ ဆန္ဒပြသူတိအား ကင်းရေ အကြမ်းမဖက်ရီးဝါဒတိကို ဟောပြောပို့ချပီးခရေ။ ၁၉၅၉ ခုနှစ်တွင် သူရေ The Measure of A Man ဆိုရေစာအုပ်ကို ရီးသားခပြီး ထိုစာအုပ်အား What is Man ဆိုရေ စာအုပ်မှ ရီးသားခခြင်းဖြစ်ရေ။ ယင်းစာအုပ် The Measure of A Man တွင်လူ့အဖွဲ့အစည်းဧ့ နိုင်ငံရီး၊ လူမှုရီး၊ စီးပွားရီး အဆောက်အဦးတိဧ့ အခက်အခဲရုန်းကန်ရမှုတိကို ခြယ်မှုန်းရီးသားခရေ။

ပြည်ထောင်စု ထောက်လှမ်းရီး ဗျူရို(FBI) မှလည်း ကင်းအား ၁၉၆၃ ခုနှစ်မှစတင်ကာ တယ်လီဖုန်းကြားဖြတ် နားထောင်ကာ စုံစမ်းခရေ။ ညွှန်ကြားရီးမှူးချုပ် ဂျေအဂ္ဂါဟူးဗားရေ လူ့အခွင့်အရီး လှုပ်ယှားမှုတိတွင် ကွန်မြူနစ်တိက စိမ့်ဝင်ထိုးဖေါက်လာမည်ကို ကြောက်ရွံ့ခရေ။ ယင်းချင့်ကြောင့် စုံစမ်းမှုတိလုပ်ခကေလည်း မည်သည့်အထောက်အထားမှ မဟိခအနိန်နန့် တယ်လီဖုန်းလိုင်းတစ်ခုမှ မတော်တဆဖမ်းယူခရေ ကင်းဧ့ ပုဂ္ဂလိက အကြောင်းအား တိပ်ဖြင့်ဖမ်းကာ ကင်းအား ထင်ယှားရေ ခေါင်းဆောင်အဖြစ်မှ နုတ်ထွက်ရန် ဖိအားပီး ခြိမ်းခြီာက်ခရေ။

ကင်းရေ လူမည်းတိအား စုစည်းကာ ဦးဆောင်မှုပီးနိုင်ခပြီး လူမည်းတိမဲပီးခွင့်၊ လူဖြူလူမည်း တန်းတူအခွင့်အရီး ရဟိမှု၊ အလုပ်သမား အခွင့်အရီးနန့် အခြားအခြီခံ လူ့အခွင့်အရီးတိအား တောင်းဆိုခရေ။ ထိုတောင်းဆိုချက်တိထဲမှ အတိအပြားမှာ အောင်မြင်မှုတိရဟိခပြီး အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု ဥပဒေတိထဲတွင် ၁၉၆၄ လူမှုအခွင့်အရီး ဥပဒေနန့် ၁၉၆၅ မဲပီးခွင့်ဥပဒေတိအဖြစ် ထည့်သွင်းအသက်ဝင်စေခရေ။

ကင်းနန့် SCLC ရို့ရေ အကြမ်းမဖက်ရီး ဆန္ဒပြမှု စည်းမျဉ်းတိအား ချမှတ်နိုင်ခပြီး ကြီးမားရေ အောင်မြင်မှုတိလည်း ရဟိခရေ။ အောင်မြင်ရရေ အကြောင်းရင်းတိတွင် ဆန္ဒပြမှု နည်းလမ်းတိနန့် ဆန္ဒပြရမည့် နီရာတိအား မှန်ကန်စွာ ရွီးချယ်နိုင်ခခြင်းရို့ကြောင့်လည်းဖြစ်ရေ။ အာဏာပိုင်တိမှ မကြာမကြာဆိုပိုင်ပင် ပုံမှန်နှိပ်ကွပ်မှုတိနန့်လည်း ဆန္ဒပြသူတိ ကြုံခရရေ။ တစ်ခါတစ်ရံတွင် ထိုနှိမ်နင်းမှုတိရေ အကြမ်းဖက်ပွဲတိဆီသို့ ဦးတည်လားတတ်လီရေ။

ဘာမင်ဟန် တိုက်ပွဲ[edit | edit source]

ဘာမင်ဟမ် ဆန္ဒပြပွဲရေ အာဖရိကန်-အမေရိကန် တိဧ့ လူမှုအခွင့်အရီးတိ ပိုပြီးကေရဟိစီရန်အတွက် SCLC ဧ့ မဟာဗျူဟာ မြောက်ရေ စီစဉ်မှုတစ်ရပ်လည်းဖြစ်ရေ။ ထိုဆန္ဒပြပွဲရေ နှစ်လမျှကြာမြင့်ခပြီး နောက်ဆုံးတွင် အောင်မြင်မှုရဟိခရေ။ ထိုစဉ်က အရီးအခင်းအား ပြည်သူ့လုံခြုံရီး ဌာန မင်းကြီး သီအိုဖီးလ်စ်(ဘူးလ်) ကွန်နာ က ကိုင်တွယ်ခရေ။ ဆန္ဒပြသူအတိအပြားအားလည်း ထောင်သွင်း အကျဉ်းချခကတ်ရေ။ ထိုအထဲတွင် ယောက်ျား၊ မိန်းမ၊ ကလေးသူငယ်တိပင် ပါဝင်လီရေ။

ရဲတိရေ ဆန္ဒပြသူတိအား တုတ်ဖြင့်ရိုက်ခြင်း၊ သံချပ်ကာ ကားဖြင့် ဝင်တိုက်ခြင်းတိ ပြုလုပ်ခကတ်ပြီး၊ ထိုအဖြစ်အပျက်တိအား မြင်တွေ့ရရေ လူဖြူတိပင်လျင် လူမှုအခွင့်အရီး လှုပ်ယှားမူ့အတွင်း ပါဝင်လာကတ်ရေဟု ဆိုရေ။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ အကျပ်အတည်း တစ်ရပ်အား မာတင်လူသာကင်းရေ ဖန်တီးနိုင်ခလီရေ။ ထိုအကျပ် အတည်းမှ တဆင့် လိုချင်ရေ ဆန္ဒတိအား အကြမ်းမဖက်ရီး နည်းလမ်းကို အသုံးပြုကာ တောင်းယူခကတ်ရေ။ ဆန္ဒပြပွဲကြီး ပြီးဆုံးလားပြီးနောက် ကွန်နာရေ အလုပ်ပြုတ်လားပြီး ကင်းမှာ ပိုပြီးကေနာမည်ကျော်ကြားလာလီရေ။ အကျိုးဆက်အားဖြင့် အတိပြည်သူဆိုင်ရာနီရာ အတိစုရေ လူမည်းတိအတွက်လည်း အကျုံးဝင်လာလီရေ။

လုပ်ကြံခံရခြင်း[edit | edit source]

ကင်းလုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခံခရရေ လော်ရိန်း တည်းခိုခန်းအာ ဂုအခါ နိုင်ငံတော်လူမှုအခွင့်အရီး ပြတိုက်အဖြစ်ပြောင်း လဲထားရေ။

၁၉၆၈ ခုနှစ်နွေဦးတွင် သာမန်အလုပ်သမား ပြဿနာလေးတစ်ခုအား ဖြေသျှင်းရန် မင်းဖစ်မြို့သို့ ကင်းရောက်ဟိခရေ။ မင်းဖစ်မြို့တွင် တံမြက်လှည်း၊ မြောင်းဖော်၊ အညစ်အကြေး ဆီးကြောသန့်သျှင်းရသည့် အလုပ်သမား ၁၃၀၀ ခန့်ဟိရေ။ ထိုအလုပ်သမားအားလုံးမှာ လူမည်းတိဖြစ်ကတ်ပြီး လုပ်ခလစာ အလွန်နည်းပါးသည့် အတွက် လစာတိုးပီးရန် သပိတ်မှောက်ကတ်ရေ။ ပထမဆုံး ဆန္ဒပြချီတက်ပွဲမှာပင် လူမည်းတိက အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုတိ ပြုလုပ်ခအနိန်နန့် ကင်းစိတ်ပျက်လား ခရေ။ သူဧ့ အကြမ်းမဖက်ရီး ဝါဒမှာ သဲထဲရေသွန်သကဲ့သို့ ဖြစ်လားရေဟု ခံစားမိကာ မင်းဖစ်မြို့မှ ကင်းလှည့် ပြန်ခရေ။ ယကေလည်း လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တိက ဝိုင်းပနာတိုက်တွန်းကြသည့်အတွက် နောက်ဆုံတွင် မင်းဖစ်သို့ ပြန်လားရန် သဘောတူခရေ။

လူမည်းတစ်ယောက်ပိုင်ဆိုင်သည့် လော်ရိန်းနာမည်ဟိတည်းခိုခန်းတွင် တည်းခိုခရေ။ ဧပြီလ ၄ ရက်နိညနေတွင် သူတည်းခိုသည့် အခန်း နံပါတ် ၃၀၆ မှနေပနာအပြင်ဘက်ထွက်လာကာ လေညင်းခံရန်အတွက် လသာဆောင်တွင် ထွက်ရပ်ရေ။ ယင့်ချိန်ခါ လမ်းတစ်ဖက် မျက်နှာခြင်းဆိုင်အိမ်အပေါ်ထပ်မှ နေပနာလူသတ်သမားက သေနတ်ဖြင့် ချောင်းမြောင်းပစ်ခတ်လိုက်ရေ။ ကျည်ဆန်ရေ ကင်းဧ့ လည်ပင်းကိုဖေါက်ထွက်လားရေ။ သေနတ်ပစ်ခံရပြီး တစ်နာရီအကြာ ည ရ နာရီ ၅ မိနစ်တွင် စိန့်ဂျိုးဆက် ဆီးရုံတွင် ကွယ်လွန်ခရေ။ သူကွယ်လွန်ချိန်တွင် အသက် ၃၉ နှစ်သာ ဟိသိမ်းရေ။

မာတင်လူသာကင်းအား လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်သူမှာ လူဖြူကြီးစိုးရီး ဝါဒီ အစွန်းရောက်တစ်ဦး ဖြစ်သည့် ဂျိမ်းစ်အားလ်ရီး ဆိုသူ ဖြစ်ရေ။ သူ့ကို ဖမ်းဆီးမိပြီးနောက် ထောင်ဒဏ် ၉၉ နှစ်ချမှတ်ခရေ။[1]

အကိုးအကား[edit | edit source]

  1. အင်္ဂလိပ်ဝီကီ နန့် ၂၀ ရာစုအကြီးကျယ်ဆုံးပုဂ္ဂိုလ်တိ၊ ရာပြည့်စာတည်းအဖွဲ့၊