Wp/rki/မဟောဂနီပင်

မဟော်ဂနီပင်

မဟော်ဂနီသစ်သား

မဟောဂနီပင်ရေ ရက်ပြတ်စိမ်းနိန်ရေ အပင်ကြီးမျိုးဖြစ်ပနာ အနောက်အိန္ဒိယကျွန်းစုနန့် အမေရိကတိုက် အပူပိုင်းဒေသတိတွင် ပေါက်ရောက်ရေ။ ပုံမှန်ဆိုကေ ပေ ၁ဝဝ ခန့်ထိ မြင့်ကေလည်း ကြီးထွားရာ၌ အလွန်နှေးကွေးရေ။ ပင်စည်လုံးပတ်မှာ တစ်ခါတစ်ရီ ၁၂ ပေထိဟိပနာ တုတ်ခိုင်ကြီးမားရေ။ မြီပြင်ကနီပနာ ပထမဆုံး ထွက်ရေ အကိုင်းကြီးထိ ပေ ၆ဝ ကျော်ကျော်မြင့်ရေ။

မဟောဂနီဧ့ ရုက္ခဗေဒနာမည်မှာ ဆွိုက်တင်းနီးယား(Swietenia macrophylla) မဟောဂနီဖြစ်ပနာ မယ်လီယေစီအီး မျိုးရင်းတွင်ပါဝင်ရေ။ ယင်းအသီးမှရရေ အစေ့တိကို ပုတီးကုံးတိ သီကုံးကတ်ရေ။ မဟောဂနီဆိုရေ နာမည်ကို အခြား မျိုးရင်းဝင် အပင်တိနန့် မဟောဂနီပိုင် အကွက်အကြောနန့် အရောင်ချင်းဆင်တူသည့် သစ်ပင်တိတွင်လည်း အသုံးပြုထားကတ်ရေ။ ရုက္ခဗေဒနာမည်အနိန်နန့် ခယာဆင်နီဂေါလင်ဆစ်ဟု ခေါ်ရေ အာဖရိက မဟောဂနီရေ အာဖရိကမှ အမြောက်အမြား ထွက်ကေလည်း အမျိုးညံ့ပနာ အသားရောင် မကောင်းပါ။ ဩစတြေလျယားတိုက်တွင် ပေါက်ရောက်ရေ ယူကလစ်ပင် (ငှက်ခြီာက်ပင်) တစ်မျိုးနန့် မြောက်အမေရိကတိုက်တွင် ပေါက်ရေ ဆာကိုကာပတ်ခေါ် အပင်မျိုးကိုလည်း မဟောဂနီဟု ခေါ်ကတ်ရေ။

မဟောဂနီရေ ဥရောပတိုက်သို့ ဇာအချိန်က ရောက်ဟိလာရေကို ဇာသူလည်း မသိကတ်ရ။ ၁၅၉၅ ခုနှစ်တွင် အင်္ဂလိပ်လူမျိုး ဆာဝေါ်လတာရောလီဆိုသူ ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးရေ အနောက်အိန္ဒိယ ကျွန်းစုသို့ သင်္ဘောဖြင့် ဆိုက်ရောက်လာရာတွင် သူနန့်အတူ ပါလားရေ သင်္ဘောဗိသုကာရေ မဟောဂနီ သစ်သားကို ဂျမေးကားကျွန်း ၌ တွိ့ဟိအတွက်နန့် သင်္ဘောပြင်ရာတွင် အသုံးပြုခဖူးရေ။ ထိုစဉ်က ယင်းဧ့ တန်ဖိုးကို မသိကတ်သိမ်း။ ၁၈ ရာစု နှစ်ကျမှသာ အင်္ဂလိပ် အိမ်ထောင်ပရိဘောဂ ပြုလုပ်သူတိစော် မဟောဂနီသားကို စတင် အသုံးပြုလာကြရာ အလွန်ကောင်းကြောင်း သိသာလာအတွက်နန့် တဖြည်းဖြည်း ထင်ရှားပနာ လူသုံးများလာရေ။ ၁၇၅၃ ခုနှစ် တစ်နှစ်တည်းတွင် မဟောဂနီသား ကုဗပေပေါင်း ၅ သိန်းကျော်ကျော်ကို အင်္ဂလန်ပြည်သို့တင်ပို့ခရလီရေ။ ဂုအခါ မဟာဂနီသစ်မျိုးမှာ အလွန်ရှားပါး လားရာ။ တောကြီး မျက်မည်းထဲ၌ တစ်ဧကလောက်မှ တစ်ပင်နှစ်ပင်သာ တွိ့ရနိုင်လီရာ။ ခုတ်လှဲရာ၌ အမြစ်မှ နီပနာ ၁၂ ပေအမြင့်ဟိရေ စစ်ကြီးတိမှာ တက်ခုတ်ရအတွက်နန့် အလွန် ဘေးအန္တရာယ်များရေ အသက်မွီးဝမ်းကျောင်းတစ်ရပ် ဖြစ်လီရေ။ ခုတ်လှဲပြီးရေ သစ်လုံးတိကို နွားတိနန့်သော် လည်းကောင်း၊ သစ်ဆွဲစက်တိနန့်သော် လည်းကောင်း အလွန်ကြမ်းတမ်းရေ လမ်းတစ်လျှောက် မြစ်ဆိပ်သို့အရောက် ဆွဲလာရရေ။ မြစ်ဆိပ်တွင်လည်း ရေတက်စောင့်ပနာ လိုရာသင်္ဘောဆိပ်မြို့သို့ ယူဆောင်လားရလီရေ။ ံဒေလောက် ရှားပါးပနာ ခက်ခက်ခဲခဲ ယူဆောင်လာရရေ မဟောဂနီသားရေ တန်ဖိုးတိလှရေကြောင့် အိမ်ထောင်ပရိဘောဂတိ ပြုလုပ်ရာတွင် ယင်းချင့် သက်သက်မသုံးနိုင်ပါ။ ပါးလွှာရေ အချပ် တိဖြစ်အောင် ခွဲစိတ်ပနာ အခြားသစ်အပေါစားတိပေါ်ထပ်ပနာ ထပ်သစ်အဖြစ် အသုံးပြုကြလီရေ။

မဟောဂနီသားရေ ကျစ်လျစ်မာကြောပနာ နှစ်ပေါင်းများစွာ လှပရေ အရွက်အကြောတိ ဟိရေကြောင့် အိမ်ထောင် ပရိဘောဂတိနန့် အခြားအိမ်တွင်းသုံး ပစ္စည်းတိ ပြုလုပ်ရာ၌ များစွာ တန်ဖိုးထားကာ အသုံးပြုကြ လီရေ။ နဂိုအသားရောင်မှာ လှပရေ နီညိုရောင်ဖြစ်ရေကြောင့် အရောင်ဆီတင်ရန်ပင် များစွာ မလိုအပ်ပါ။ ရေစိုခံနိုင်သည့်ပြင် ကျုံ့မဝင်တတ်ရေကြောင့် မဟောဂနီသားကို လှေငယ်တိ ဆောက်လုပ်ရာ၌လည်း အသုံးပြုကြလီရေ။ မဟော်ဂနီအသီးကို သွေးတိုးကျဆီးဖော်စပ်ရာတွင် အသုံးပြုလိ့ဟိရေ။