Wp/rki/နိခါတကဗေဒ
နိခါတကဗေဒ (Paleontology) ဆိုစွာမှာ သမိုင်းမတင်မီခေတ်က သက်ဟိတိကို လိလာရေပညာရပ်ဖြစ်ပြီး သက်ဟိရို့ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲလာပုံ၊ ၎င်းရို့အချင်းချင်း နန့်သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်နန့်ပတ်သက်ဆက်စပ်နီပုံ ရို့ ပါဝင်ရေ။ သမိုင်းဆိုင်ရာ သိပ္ပံပညာ ဖြစ်ဖြစ်ရေအတွက်နန့် စမ်းသပ်မှုတိ ပြုလုပ်ပနာ အကျိုးသက်ရောက်မှုကို သက်သေပြခြင်းမျိုး မဟုတ်ပဲ ဇာပိုင် ဖြစ်ပျက်ခရေကို သျှင်းပြခြင်း ဖြစ်ရေ။ နိခါတကဗေဒ ဆိုင်ရာ လိလာခြင်းကို ဘီစီ ၅ ရာစုကပင် စတင်ခရေဟု မှတ်တမ်းတိ တွိ့ဟိရရေ။ ထိုသိပ္ပံပညာရေ ၁၈ ရာစု အတွင်း ဂျော့ရှ် ကူဗီရာ ဧ နှိုင်းရခန္ဓာဗေဒ (comparative anatomy) ပညာ ဆိုင်ရာ ဆောင်ရွက်မှုတိကြောင့် ခိုင်မာရေပညာရပ်တစ်ခု ဖြစ်လာခပြီး ၁၉ ရာစု အတွင်းတွင် မြန်ဆန်စွာ တိုးတက်လာခရေ။ ၁၉၉၀ ခုနှစ်တိမှ စပနာ တရုတ်နိုင်ငံတွင် တွိ့ဟိရရေကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်း တိမှ အစောပိုင်း သတ္တဝါရို့ဧ ဆင့်ကဲဖြစ်ပေါ်ပြောင်းလဲမှု၊ အစောပိုင်း ငါးတိ၊ ဒိုင်နိုဆောတိ နန့်ငှက်နန့်နို့တိုက်သတ္တဝါရို့ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲလာခြင်း ရို့အတွက် အထောက်အထား အသစ်တိ ရဟိခရေ။ နိခါတကဗေဒရေ ဇီဝဗေဒ နန့်ဘူမိဗေဒရို့ စည်းခြားထားရာ နီရာတွင် တည်ဟိပြီး ရှေးဟောင်းသုတေသနပညာ နန့်ခွဲခြားရန် ခက်ခဲရေ။ ဂုလက်ဟိ အသုံးပြုနီရေ နည်းလမ်းတိတွင် သိပ္ပံပညာ နယ်ပယ် မျိုးစုံမှ ပါဝင်ပြီး ဇီဝဓာတုဗေဒ၊ သင်္ချာပညာ၊ မနုဿဗေဒ၊ သတ္တဗေဒ၊ ခန္ဓာဗေဒ၊ ဂေဟဗေဒ၊ သတ္တုဗေဒ၊ အဏ္ဏဝါဗေဒ၊ ရုက္ခဗေဒ နန့်အင်ဂျင်နီယာပညာရပ်ရို့ အပါအဝင် ဖြစ်ရေ။
လွန်ခရေနှစ်ပေါင်း ၃.၈ဘီလီယံလောက်က ဖြစ်ပေါ်ခရေသက်ဟိသတ္တဝါရို့နန့်ကမ္ဘာမြီကြီးဧ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်ပြောင်းလဲမှု သဘောတရားကို အလုံးစုံရေနည်းလမ်းတိကို အသုံးပြုပနာ ယှာဖွီလိလာခြင်းပင် ဖြစ်ရေ။ အတတ်ပညာ၊ အသိပညာတိ ခေတ်မီတိုးတက်လာရေနန့်အမျှ ကျောက်ဖြစ် ရုပ်ကြွင်းတိဧ ကွဲပြားခြားနားမှု၊ ဂေဟစနစ်၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နန့်ရှေးခေတ်ရာသီဥတု အခြီအနေရို့ကို အသေးစိတ်လိလာနိုင်ပြီး ဖြစ်ရေ။
ရှေးဟောင်းသက်ဟိတိကို ခွဲခြားလိလာရာ၌ သတ္တဝါတိဧ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်၊ မျိုးရိုးစဉ်ဆက် ဆင်းသက်လာမှုဖြစ်စဉ်တိကို ဖော်ထုတ်ရာတွင် အရင်ကာလတိက အခက်အခဲတိဟိခကေလည်း ၂၀-ရာစုနှောင်းပိုင်းကာလတိ၌ DNA ဖြင့် ခွဲြခြားလာနိုင်အတွက်နန့် အငြင်းပွားဖွယ်ကိစ္စတိကို အနီးစပ်ဆုံး အဖြေပေးနိုင်လာယာဖြစ်ရေ။ ပညာသျှင်တစ်ဦးကလည်း နိခါတကဗေဒပညာကို သမိုင်းသိပ္ပံပညာရပ်ဟူပနာလည်း သတ်မှတ်ခရေ။ သူဧ အဆိုအရ အတိတ်ကာလ ဖြစ်ပျက်ခရေအကြောင်းအရာတိကို အတည်ပြုသတ်မှတ် ဖော်ထုတ်နိုင်ရန်အတွက်သမိုင်းပညာနန့်ခေတ်သစ်သိပ္ပံပညာရပ်တိကို ပေါင်းစပ်ထားခြင်းဖြစ်ရေဟု ဆိုရေ။[1]
ကိုးကား[edit | edit source]
- ↑ မန္တလေးနေ့စဉ်၊ ၁၃.၉.၂၀၁၈၊ စာ-၂၄