Jump to content

Wp/rki/တိုပေါ်လော်ဂျီ

From Wikimedia Incubator
< Wp | rki
Wp > rki > တိုပေါ်လော်ဂျီ
ကော်ဖီခွက်မှ မုန့်လက်ကောက်ဖြစ်အောင်၊ ထိုမှတဖန် ကော်ဖီခွက် ပြန်ဖြစ်အောင် ပုံပြောင်းသည့် တဆက်တည်း ပုံပြောင်းခြင်း (continuous deformation)။ ခွက်နန့် မုန့်မှာ အရာဝတ္ထုပုံစံ နှစ်မျိုးဟု မြင်နိုင်ကေလည်း ၎င်းအရာဝတ္ထုနှစ်ခုလုံးတွင် မပြောင်းမလဲ တည်ဟိနီသည့် အမြုတေဂုဏ်သတ္တိအချို့လည်း ဟိရေ။ ဥပမာ - ခွက်နန့်မုန့် နှစ်မျိုးလုံးရေ အပေါက်တစ်ပေါက်ပါ မျက်နှာပြင်တိ (genus-one surfaces) ဖြစ်ကတ်ရေ။ တိုပိုလော်ဂျီတွင် အပေါ်ယံသဏ္ဌာန်ရို့ကို ပယ်၍ မပြောင်းမလဲတည်ဟိနီရေ ဂုဏ်သတ္တိတိကို ရှာဖွေလိလာရေ။

ဂရိဘာသာစကားအရ နီရာ၊ တည်ရာ (place) ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည့် τόπος နန့် လိလာခြင်း (study) ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည့် λόγος ရို့ကို ပေါင်းစပ်၍ အမည်မှည့်ထားရေ တိုပေါ်လော်ဂျီ (topology) ခေါ် သင်္ချာဘာသာရပ်ရေ အရာဝတ္ထုတိ၊ (အထူးသဖြင့် ဂျီဩမေတြီဆိုင်ရာ ဝတ္ထုတိ၊) ပုံပြောင်းလားကေလည်း မပြောင်းမလဲ တသမတ်တည်း ကျန်ဟိနီသည့် ဂုဏ်သတ္တိတိကို လိလာသည့် ဘာသာရပ်ဟု အကြမ်းအားဖြင့် ဆိုနိုင်ရေ။ ဒေနီတွင် ပုံပြောင်းခြင်း ဆိုရာ၌ တဆက်တည်း ပုံပြောင်းခြင်း (continuous deformation) ဆိုသည့် အဓိပ္ပာယ်အတိအကျ သတ်မှတ်ချက်ဟိသည့် သင်္ချာပြောင်းလဲခြင်းမျိုးကို ဆိုလိုရေ။ သာဓကအားဖြင့် ဆွဲဆန့်ခြင်း၊ ချေမွခြင်း၊ ကွေးကောက်ခြင်း အစဟိသည်ရို့မှာ တဆက်တည်း ပုံပြောင်းခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ဖြတ်ညှပ်ခြင်း၊ ကော်ကပ်ခြင်း အစဟိသည်ရို့မှာ တဆက်တည်း ပုံပြောင်းခြင်းမျိုး မဟုတ်ပေ။လက်ဟိစဉ်းစားနီသည့် အရာဝတ္ထုမှာ ပုံသွင်းရန် လွယ်ကူသည့် ရွှံ့စေးဖြင့် ပြုလုပ်ထားသကဲ့သို့ ယူဆပြီး၊ ထိုအရာဝတ္ထုကို ရွှံ့စေးတိ ထုတ်နုတ်ခြင်း၊ ပေါင်းထည့်ခြင်း၊ ခွဲပစ်ခြင်း၊ အရာဝတ္ထုဧ နီရာနှစ်နီရာကို အတင်းဆက်ပစ်ခြင်း စသည်ရို့ မပြုလုပ်ဘဲ ပုံပြောင်းခြင်းမှာ တဆက်တည်း ပုံပြောင်းခြင်းဖြစ်ရေဟု အကြမ်းအားဖြင့် မြင်နိုင်ရေ။