Jump to content

Wp/rki/တိုက်ကွမ်ဒို

From Wikimedia Incubator
< Wp | rki
Wp > rki > တိုက်ကွမ်ဒို
တိုက်ကွမ်ဒိုရေ ခေတ်စားလာရေ အားကစားတစ်ရပ်ဖြစ်ရေ။

တိုက်ကွမ်ဒိုရေ လက်နက်ကိရိယာမပါဘဲ ခြီနန့် လက်ကိုအသုံးပြုပြီးကေတစ်ဘက် ရန်သူကို လျှက်တစ်ပြက် တန်ပြန်တိုက်ခိုက်နိုင်‌ရေ ကိုရီးယားရိုးရာ ကိုယ်ခံပညာတစ်ရပ် ဖြစ်ရေ။

တိုက်ကွမ်ဒိုရေ လွန်ခ‌ရေနှစ်‌ပေါင်း ၂၀၀၀ ‌ကျော် ခန့်က ကိုရီးယားရို့ဧ့ညီညွတ်‌ရေ ဘုရင့် သုံးနိုင်ငံ‌ခေတ် (၅ ရာစုဘီစီခန့်)ကပင် စတင်‌ပေါ်‌ပေါက်ခရေ။ ယပြီးနောက် ဆီလာ မင်းဆက်‌ခေတ် (၅ရ ဘီစီ-အေဒီ ၉၃၅)တွင် တစ်နိုင်ငံလုံးသို့ ပြန့်ပွားပနာ အဆင့်ဆင့် တိုးတက်လာခြင်းဖြစ်ရေ။

ကိုဂူယိုနိုင်ငံ‌တော် (၃ရ ဘီစီ-အေဒီ ၆၆၈)ဧ့ မြို့‌တော် ဖြစ်‌ရေဝမ်ဒိုမြို့ (ဂု မန်ချူးရီးယား‌တောင်ပိုင်း ‌တောင်‌ကောင်း ‌ဒေသအနီး)ဟိ ‌ရှေး‌ခေတ် သင်္ချိုင်းဂူနံရံတိမှ နံရံ‌ဆေး‌ရီးပန်းချီ လက်ရာတိတွင် တိုက်ကွမ်ဒိုသမားတိဧ့ တိုက်ကွက်ရို့ကို တွိ့ဟိရရေ။ ယေပြီးနာ ဆီလာမင်းဆက်‌ခေတ်က ပန်းမန် သူရဲ ‌ကောင်းတိ ဟုအဖို့တွင်‌ရေ ဘုရင့်သား‌တော်တိနန့် မှူးကြီး မတ်ရာ၊ စစ်‌သေနာပတိရို့ဧ့ ရင်‌သွေးငယ်တိအား ဓား‌ရီး၊ လှံ ‌ရီး၊ ‌လေးမြားအတတ်အစဟိ‌ရေ ပညာရပ်တိကိုမသင်ကြားမီ တေကယွမ် Taekkyeon ‌ခေါ် လက်နက်မဲ့ ကိုယ်ခံပညာရပ်ကို သင်ကြား‌ပေးခ‌ကြောင်း သမိုင်းအ‌ထောက်အထား တိလည်း ဟိရေ။ တိုက်ကျွမ်းပညာမှ တိုက်ကွမ်ဒို ကိုယ်ခံပညာသို့ ဆင်းသက်လာရေဟု သု‌တေသီရို့က ‌ကောက်ချက်ချရေ။

ကိုယိုမင်းဆက်‌ခေတ် (အေဒီ ၉၁၈-၁၃၉၂)က ‌ရီးသား ခ‌ရေ ကန်ယီဂျီအဖို့ဟိ သိုင်းပညာညွှန့်‌ပေါင်းကျမ်း၌ ထိုစဉ် ကကတ်ဂျာဂမ်‌ဒေသ (ဂုကိုရီးယား အမျိုးသားတက္ကသိုလ်ဝင်း အတွင်း) တွင် တိုက်ကွမ်ဒိုသင်တန်းတိ ဖွင့်လှစ်သင်ကြားဖူး ‌ကြောင်းဖြင့် ‌ဖော်ပြထားရေ။ ချိုဆန်မင်းဆက်‌ခေတ် (၁၃၉၂-၁၉၂၀) က နန်းတွင်း ပိဋိကတ်တိုက်မှူး ယီ‌တောက်မူပြု စုရေ မူယီတို ဘို‌တောင်ဂျီအဖို့ဟိ ရုပ်စုံ ကိုယ်ခံပညာစာအုပ် (၁ရ၉၀) တွင် တိုက်ကွမ်းဒိုဧ့သမိုင်း‌ကြောင်းကို အကျယ်တဝင့် ပြုစုထားရေ။

ယင်းချင့်အပြင် ၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ ထူ‌ထောင်ပြီးကေ‌ရေအခါ တိုက်ကွမ်ဒိုရေ‌ခေတ် မီအားကစား နည်းစနစ်ဖြင့် ဖွံ့ဖြိုးလာရေ။ ၁၉၆၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၆ ရက်နိတွင် ဆိုးလ်မြို့‌တော်၌ ကိုရီးယား တိုက်ကွမ်ဒို အသင်းချုပ်စတင်ဖွဲ့စည်းခရေ။ ၁၉၆၂ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၅ ရက် ‌နေ့တွင် ကိုရီးယား အ‌ပျော်တမ်း အားကစားအဖွဲ့ချုပ်ဧ့ အဖွဲ့ဝင် အဖြစ် တိုက်ကွမ်ဒို အသင်းချုပ်ကို လက်ခံခရေ။ ယပြီးနောက် ၁၉၆၂ ခုနှစ်‌အောက်တိုဘာလအတွင်း၌ ကျင်းပခ‌ရေ ၄၃ ကြိမ် ‌မြောက် အမျိုးသားအားကစား ပြိုင်ပွဲတွင် တိုက်ကွမ်ဒိုကို ပထမ ဦးဆုံး အကြိမ်အဖြစ် ထည့်သွင်းကျင်းပခရေ။ ၁၉၇၂ ခုနှစ် တွင် ဆိုးလ်မြို့‌တော်၌ ခူကီဝန်ဟု အဖို့‌ပေးထား‌ရေ ‌ခေတ်မီတိုက်ကွမ်ဒို အားကစားရုံကြီးကို ဖွင့်လှစ်နိုင်ခရေ။

ထိုအားကစားရုံ၌ပင် ၁၉၇၃ ခုနှစ်‌မေလက ပထမအကြိမ်‌မြောက် ကမ္ဘာ့တိုက်ကွမ်ဒို ဗိုလ်လုပွဲကို ကိုရီးယား တိုက်ကွမ်ဒိုအသင်းမှ ကြီးမှူးပနာကျင်းပ‌ပေးခရေ။ ယင့်ပြိုင်ပွဲသို့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ‌ပေါင်း ၁၉ နိုင်ငံမှ တိုက်ကွမ်ဒို သမား ၂၀၀ ခန့် ဝင်‌ရောက် ယှဉ်ပြိုင် ခရေ။ ၁၉၇၃ ခုနှစ် ‌မေလ ၂၈ ရက်နိတွင်ကမ္ဘာ့တိုက်ကွမ်ဒို အဖွဲ့ချုပ်ကို ဖွဲ့စည်းရေ။

၁၉၇၅ ခုနှစ် ‌အောက်တိုဘာလ ၇ ရက်နိတွင် တိုက်ကွမ်ဒိုကို ကမ္ဘာ့အားကစားအဖွဲ့ချုပ် (ဂျီ‌အေအိုင် အက်စ်အက်ဖ်) ကအသိအမှတ်ပြုခရေ။ ၁၉ရ၆ ခုနှစ်ဧပြီလ ၉ ရက်နိတွင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာစစ်တပ် အားကစား ‌ကောင်စီဧ့ အမှု‌ဆောင် အဖွဲ့က တိုက်ကွမ်ဒိုကို ၂၃ ခု‌မြောက် တပ်လက်စွဲ ကိုယ်ခံပညာ အဖြစ် တရားဝင်အသိအမှတ်ပြုခရေ။ ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်ဇူလိုင်လ ၁၇ ရက်နိတွင် ‌မော်စကိုမြို့၌ကျင်းပခ‌ရေ ၈၃ ကြိမ်‌မြောက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အိုလံပစ်‌ကော်မတီဧ့ အ‌ထွေ‌ထွေညီလာခံ တွင် ကမ္ဘာ့အားကစားနည်းစနစ် တစ်ရပ်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြု ခရေ။ ယင်းချင့်ကြောင့် ၁၉၈၈ ခုနှစ်စက်တင်ဘာလ ၁၇ရက်နိမှ ‌အောက်တိုဘာလ ၂ ရက်နိထိ ကိုရီးယားနိုင်ငံဆိုးလ်မြို့တွင် ကျင်းပခ‌ရေ ၂၄ ကြိမ်‌မြောက် ကမ္ဘာ့အိုလင်းပစ်ပြိုင်ပွဲတွင် တိုက်ကွမ်ဒိုကို သရုပ်ပြအားကစားနည်းအဖြစ် ထည့်သွင်းကျင်းပ ခရေ။

ဂုအခါ ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ တစ်ခုတည်းတွင် တိုက်ကွမ်ဒို အသင်းဝင်‌ပေါင်း ၁၉ သိန်းခန့်ဟိရေ။ ယင်းပြီးကေ နိုင်ငံ‌ပေါင်း ၃၆ နိုင်ငံ၌ တိုက်ကွမ်ဒိုနည်းပြဆရာတိအဖြစ် ‌ဆောင်ရွက်‌နေ‌ရေ ကိုရီးယား အမျိုးသားတိုက်ကွမ်ဒို ပညာသျှင် ‌ပေါင်း ၁,၅၀၀ ‌ကျော်ဟိရေ။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ‌ပေါင်း ၁၀၀ ‌ကျော်၌ တိုက်ကွမ်ဒို အသင်းဝင် ‌ပေါင်း သန်း ၁၀၀ နီးပါးမျှဟိနီရာဖြစ် ရေ။

ကိုးကား

[edit | edit source]

မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)