Wp/rki/တိရစ္ဆာန်စရိုက်
တိရစ္ဆာန်ရို့ဧ စရိုက်ကို ဆင်ခြင်ကြည့်ကေ၊ တိရစ္ဆာန် ရို့ရေ လူရို့ပြုမူကျင့်ကြံကတ်သကဲ့သို့ ပြုမူကျင့်ကြံကတ်လီ သလောဟူ၍ တွေးထင်စရာအကြောင်းတိကို တွိ့ရဧ။ တိရစ္ဆာန်ရို့ရေ နောင်ရီးကို မြော်တတ်သည့် လက္ခဏာဟိ ရေ။ ယင်းရို့အဖို့ သက်သာရာ သက်သာကြောင်းကို ရှာ တတ်ကတ်ရေ။ သတိဟိကတ်ရေ။ အစုအဝီးနန့်နီကေ အင် အားဟိရေကို သိကတ်ရေ။ မိုးဥတုအတွက်အစာကို သိုလှောင် ထားတတ်ကတ်ရေ။ အချိန်မလင့်မီ အပျက်ကို ပြုပြင်တတ်ကတ် ရေ။ အရာခပ်သိမ်းရေ ကာလံဒေသံအလိုက် ဖြစ်ပျက်တတ် သည့် သဘောကိုလည်း နားလည်ကတ်ဟန်တူရေ။
အရိုးဆုံး တိရစ္ဆာန်ဖြစ်သည့် ပင့်ကူကိုကြည့်ပါ။ ပင့်ကူ ရေ အင်ဂျင်နီယာကဲ့သို့ ပင့်ကူအိမ်ကို ဖွဲ့တတ်ရေ။ လား ရန်လမ်းကို တစ်မျိုးလုပ်၍၊ ပိုးကောင်ဖမ်းရန် ထောင်ချောက် နီရာကို တစ်မျိုးလုပ်တတ်ရေ။ ပရွက်ဆိတ်ကို ကြည့်ပါဦး။ ပရွက်ဆိတ်ရို့ရေ နှင်းဆီပင်ကိုစားသည့် ပျကောင်တိကို ဖမ်းဆီးကတ်ရေ။ ထိုပျကောင်တိကို မွေးမြူထားပြီးကေ၊ ယင်းရို့မှရရေ နို့ရေကို မှီဝဲကတ်ရေ။ ပျဥတိကို မျိုးပွား အောင် ကာကွယ်ပီးကတ်ရေ။ ပျကောင်ချေတိပေါက်လာ ရေအခါ၊ ထိုပျကောင်ချေတိကို အစာဟိရာသို့ခေါ်ဆောင် လားကတ်ရေ။ အစာဝကတ်ရေအခါ ပြန်ခေါ်လာ၍ထိန်းကျောင်း ထားကတ်ပြန်ရေ။
လူရို့၌ တာတမံဖို့ရေ ဓလိမပေါ်ပေါက်သိမ်းမီ ရှေး ပဝေဏီကပင် ဗီဗာဖျံရို့ရေ တာတမံဆောက် လုပ်ခကတ်ရေ။ ဗီဗာဖျံရို့ရေ ချောင်းတိကိုဖြတ်၍ တမံဆည်ကာ ရေတံခါး ငယ်တိကိုပြုလုပ်ခကတ်ရေ။ ထိုတမံ၌ ခိုအောင်းနီထိုင်ရန် အိမ်ကိုလည်းကောင်း၊ ဆောင်းဥတုအတွင်း အစာတိသိုလှောင်ရန်ကျီကို လည်းကာင်းဆောက်လုပ်ထားကတ်ရေ။ ရေခဲရေအခါ အစာယူသွင်း နိုင်ရန် ရေတံခါးပေါက်ကိုလည်း ဖောက်လုပ်ထားကတ်ရေ။
ပျားရို့ရေ အံ့ဖွယ်ကောင်းလောက်အောင် စည်းရုံးမှုဟိကတ် ရေ။ လုံ့လကြီးစွာနန့် အသိုက်အအုံ တည်ဆောက်ကတ်ဧ။ အစာသိုလှောင်ကတ်ဧ။ စည်းကမ်းကို လိုက်နာကတ်၍၊ စည်းကမ်း ပျက်သူတိအား အပြစ်ဒဏ်ပီးကတ်ဧ။ အသိုက်အအုံကို ချစ်ခင် ရေ စိတ်ရေ လူရို့မျှော်မှန်း၍ မရနိုင်လောက်အောင်ပင် ပျားရို့၌ ဟိလီရေ။
ဒေအံ့ဩဖွယ် တိရစ္ဆာန်စရိုက်ကို ဇာတိစိတ်ဟုခေါ်ရေ။ ခွေးရေ တော၌ လမ်းပျောက်ရေအခါ၊ ဇာတိစိတ်ကိုသုံး လျက်၊ ခရီးဝီးကွာရာမှ အိမ်သို့ပြန်လာနိုင်ရေ။ ပင့်ကူ၊ ပရွက်ဆိတ်၊ ဗီဗာဖျံ၊ ပျားနန့် ခွေးရို့ရေ လူသားတိနန့် မတူဘဲ၊ ကျိုးကြောင်းဆင်ခြင်တတ်ပုံ မရပေ။ ယကေလည်းရေ ယင်း ရို့ဧ အတွိ့အကြုံ အားဖြင့်ကေလည်းကောင်း၊ ရိုးရာ အတွိ့အကြုံ အားဖြင့်ကေလည်းကောင်း ယင်းရို့အား အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေမည့်အချက် ရို့ကို ဇာတိစိတ်ဖြင့် သိကတ်ရေ။
ဥမှပေါက်လာရေ မိကျောင်းရေ ချောင်းကိုရှာ၍ ဆင်း ရေ။ ဖားကိုရေမှဖမ်းယူ၍ ဝီးရာ၌လွှတ်လိုက်ကေ ရေထဲသို့ ပင်ပြန်လာရေ။ ပင်လယ်၌ မကြီးနိုင်ရေ ငါးရှည့်ငယ်ရေ ဒီထရေချောင်းကို စွန့်၍ မြစ်ညာသို့ဆန်တက်ဧ။ ဥအုရန် အချိန်တန်ရေအခါမှာမှ ပင်လယ်သို့ဆင်းလာရေ။ ခွံမာသတ္တဝါဖြစ်ရေ ခရင်းကောင်၌ မျက်စိမဟိပေ။
သို့ရာတွင် ခရင်းကောင်ရေ ကျောက်တွင်ဟိရေ မိမိနီရာကို မှတ်မိဧ။ ရေပြည့်ရေအခါ ထွက်၍အစာရှာဧ။ ထိုနောက် နီရာရင်းသို့ပြန်လာတတ်ရေ။ အင်္ဂလန်ပြည်ဟိ တောင်ထိပ် တစ်ခု၌ ပေါက်ပွားရေ နိုက်တင်းဂေးငှက်ရေ အာဖရိက တိုက်သို့ရောက်အောင် ပျံလားတတ်ကေလည်း၊ အချိန်တန်ကေ ထိုငှက်ရေ မူလနီရာမှန်သို့ ပြန်လာနိုင်ရေမှာ ဇာတိစိတ် ကြောင့်ပင်ဖြစ်ပေမည်။ ခိုတစ်ကောင်ရေ ရောမမြို့မှ အဂင်္လန် ပြည်ဟိ နီရင်းအရပ်သို့အရောက် ခရီးမိုင်ပေါင်း ၁ဝဝဝ ကို တစ်လကြာမျှ ပျံသန်းခဘူးဧ။ လမ်းခရီးတွင် တောင်တန်း တစ်တန်းနန့် မိုင် ၂ဝ ဟိရေ ပင်လယ်ကိုကျော်ဖြတ်ခရလီရေ။ မြင်းရေ မျက်စိလည်လမ်းမှားရေ သခင်ကို ညအချိန် ၌ အိမ်သို့ပြန်ပို့နိုင်ဧ။ မြင်းရေ သခင်ဧအလောင်းကို သယ် ဆောင်လျက် အလားအလာရှုပ်ရေ မြို့ကြီးကိုဖြတ်ကာ အရောက်ပြန်လာနိုင်ဧ။ ကြောင်ကို သေတ္တာတွင်ထည့်ယူလား ၍၊ မိုင် ၁ဝဝ ခရီး၌ လွှတ်လိုက်ကေ၊ ထိုကြောင်ရေ နီရပ် ဟောင်းသို့ ပြန်လာတတ်ရေ။ စိန်ဗားနတ်ခွေးမျိုးရေ နှင်း ထဲတွင်နစ်နီရေ ခရီးရေကို ဖော်ယူပြီးကေ အကူအညီကို ခေါ်ပီးတတ်ရေ။
နယူးဇီလန်ကျွန်းဟိ ဘေးအန္တရာယ်တိရေ ပင်လိုရပ် ရေလက်ကြားရှည်တွင် လင်းပိုင်တစ်ကောင်ရေ သင်္ဘောတိ ကို အနှစ် ၂ဝ ကြာမျှ လမ်းပြခဘူးရေ။ ရေလက်ကြားရှည် အတွင်းသို့ သင်္ဘောဝင်လာကေ ထိုလင်းပိုင်ရေ ခိုအောင်း နီရာမှ ရုတ်ခြည်းထွက်လာရေ။ ထိုနောက် သင်္ဘောရှေ့မှ နီ၍ မှန်မှန်ကူးကာ လမ်းပြလားဧ။ ဘေးကင်းရေ နီရာ သို့ရောက်မှ ရေအောက်တွင် ပျောက်လားတော့ရေ။
ပါမောက္ခ ရိုမန်နီ၌ အမည်ကို ခေါ်လိုက်ကေ ထူးတတ် ရေ ဖားတစ်ကောင်ဟိခဘူးရေ။ ဆာဂျိုးဇက်ဗင့်ရေ ခေါင်း လောင်းထိုးရေအခါ၊ ထိုခေါင်းလောင်း ထိုးရာသို့လာကတ်ရေ ငါးတိလည်းဟိရေ။ အင်္ဂလန်ပြည် ဆဲလဗုန်းမြို့အနီး၌ လိပ် တစ်ကောင်ရေ အစာကျွေးသည့် မိန်းမကြီးထံ နံနက်တိုင်း လားတတ်ရေ။ ကြောင်ကိုချစ်ခင်ရေ မိကျောင်းလည်းဟိ ရေ။ မြွေတစ်ကောင်ရေ သခင်နန့်ခွဲနီရရေအခါ နွမ်း နီတတ်ပြီးကေ သခင်ပြန်လာရေအခါ မြူးတူးနီတတ် ကြောင်း အမှတ်အသားတိဟိရေ။ မြင်းနန့်ခွေးရို့ ချစ်ကျွမ်း ဝင်ပုံကိုပင် ကြားသိဘူးကတ်ပေလိမ့်မည်။
တောင်အာဖရိကတိုက် မက်တာဗီလီလန်နယ်ဟိ ကျွဲတိ ရေ မူလက နီ့တွင်သာ အစာရှာခကတ်ရေ။ တခါကေ ထိုကျွဲမျိုး၌ ပလိပ်ရောဂါ ကျရောက်ခဧ။ ထိုအချိန်မှစ၍ ထိုကျွဲရို့ရေ နဂိုဓလိကိုပြောင်းလိုက် ကတ်ပြီး၊ နိ့အခါတွင် အစာမရှာဘဲ၊ ညအခါ၌သာ အစာရှာကတ်ဧ။ ဒေရေကို ထောက်ရှုကေ၊ ယင်းကျွဲရို့ရေ ပလိပ်ရောဂါပိုးကို သယ် ဆောင်ရေ စက်စီယင်ရို့ဧ နိ့အခါပျံသန်းတတ်၍ ညအခါ မပျံတတ်ပုံကို သိလီသလောဟု တွေးတောဖွယ်ဖြစ်ဧ။
အချို့တိရစ္ဆာန်ရို့ရေ နောင်ရီးအတွက် ပူပန်၍ အစာ ကို သိုလှောင်ထားတတ်ကတ်ရေ။ ငှက်ဘီလူးရေ အစာဖြစ် ရေ သားကောင်ကို ဆူးတော၌ထား၍၊ စားလိုသည့်အခါမှ လာ၍ စားတတ်ရေ။ ရှည့်၊ ဗွတ်ကုလားနန့် သစ်တောက်ငှက် ရို့ရေလည်း နောင်ရီးအတွက် အစာကို သိုလှောင်တတ်ကတ် ရေ။ အမေရိကန်ဟိ မြီသံပီးမြွေတိရေ သင်းဖွဲ့၍ ထွေး နွေးစွာ ဆောင်းခိုတတ်ကတ်ရေ။ ယကေလည်းရေ အစာရှာဖွေချိန် ကျ ရောက်ရေအခါ သင်းခွဲလိုက်တတ်ရေ။ သင်းဖွဲ့၍နီက အစာမလုံလောက်မည်ကို စိုးရေကြောင့် သင်းခွဲလိုက်ဟန်တူ ရေ။
တိရစ္ဆာန်လောကတွင် အချို့တိရစ္ဆာန်ရို့ သားငယ်တိကို စောင့်ရှောက်ပုံမှာ စိတ်ဝင်စားစရာ ကောင်းပေရေ။ မိကျောင်း ရေ ဥတိကို သဲပူတွင် မြုပ်ထားခပြီးနောက်၊ မိကျောင်း ချေတိ ပေါက်ချိန်တွင် သဲတိကို ယက်၍သားငယ်တိကို ဖော်ပီးရေ။ နကျယ်ကောင်ရေ မိမိအုခရေဥမှ သားငယ် တိမပေါက်မီ သေလိဟိရေ။ ယကေလည်းရေ နကျယ်ကောင်ရေ မပေါက်သိမ်းရေ သားငယ်တိအတွက် မိမိ မသေမီ ကိုယ် တိုင်အစာကို သိုလှောင်ထားပီးရေ။ ပင်းဂွင်းငှက်ရေ ညတာရှည်လျားရေ ဒေသတွင် သီတင်းပတ် ပေါင်းတိစွာ ဥတိကို ခြေထောက်ဖြင့်ညပ်လျက် ထွေးနွေးစွာ ထားတတ်ရေ။
သိပ္ပံညာသျှင်ရို့ရေ တိရစ္ဆာန်စရိုက်တိကို စနစ်တကျ လိလာနိုင်ရန် အားထုတ်လျက်ဟိကတ်ရေ။ အနိမ့်တန်းစား သတ္တဝါတိ၌ အလင်း၊ အပူ၊ အတွိ့၊ အထိစရေ ပြင်ပအာရုံ ခံစားလိုစိတ်တိဟိကြောင်းကို လိလာကတ်ဧ။ ပိုးဖလံရို့ရေ မီးရောင်ကို ရွှေတောင်ထင်လျက် တိုးမှားမိရေကြောင့်၊ သေပွဲ ဝင်ကတ်ရကြောင်းကို သိပ္ပံပညာသျှင်ရို့ သိကတ်လီရေ။
ကိုးကား
[edit | edit source]မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ (၃)