Wp/rki/ဆီးပညာ ဇီဝနည်းပညာ
ဇီဝနည်းပညာရေ စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် အကျိုးပြုရေ ထုတ်ကုန်တိ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စီရန် သက်ဟိသက်ဟိတိကို အသုံးချခြင်းဆိုင်ရာ ကျယ်ပြန့်ရေ နယ်ပယ်တစ်ခုဖြစ်ရေ။ ၎င်းရေ ဆဲလ်လူလာနန့် မော်လီကျူး လုပ်ငန်းစဉ်တိကို အသုံးချပြီး ကမ္ဘာပေါ်ဟိ လူသားတိဧ အသက်ကို ပိုပြီးကေကောင်းမွန်စီမည့် ထုတ်ကုန်တိနန့် နည်းပညာတိ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စီရန် ပေါင်းစပ်ထားရေ။ ၎င်းတွင် လူသားတိဧ ကောင်းကျိုးချမ်းသာကို အာရုံစိုက်သည့် အသုံးချပရိုဂရမ် အမျိုးမျိုးဟိရေ။
ဇီဝနည်းပညာအသုံးချမှုတိ[edit | edit source]
ဇီဝနည်းပညာကို ဆီးဝါး၊ စိုက်ပျိုးရီး၊ အစားအစာ ပြုပြင်ထုတ်လုပ်ခြင်းစသည့် နယ်ပယ်အသီးသီးတွင် လူသားအကျိုးပြု ထုတ်ကုန်တိ ထုတ်လုပ်ရန် ကျယ်ပြန့်စွာ အသုံးပြုကတ်ရေ။
ဇီဝနည်းပညာရေ ဆီးပညာနယ်ပယ်တွင် အသုံးချမှုအမျိုးမျိုးဟိရေ။ ဆီးပညာတွင် ဇီဝနည်းပညာဆိုင်ရာ အသုံးချမှုအချို့တွင် အောက်ပါရို့ ပါဝင်ရေ-
ပြန်ပေါင်းအင်ဆူလင်[edit | edit source]
သွီးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ဖယ်ရှားရန်အတွက် ဆီးချိုဝေဒနာသျှင်တိက အင်ဆူလင် လိုအပ်ရေ။ ဆီးချိုဝေဒနာသျှင်တိရေ အင်ဆူလင်ပမာဏ အလွန်နည်းရေ သို့မဟုတ် ခန္ဓာကိုယ်မှထုတ်လုပ်ရေ အင်ဆူလင်မဟိပေ။ ယင်းချင့်ကြောင့် ၎င်းရို့ရေ သွီးတွင်းဂလူးကို့စ်ပမာဏကို ထိန်းချုပ်ရန် ပြင်ပအင်ဆူလင် လိုအပ်ရေ။
နောက်ပိုင်းတွင် ဝက်တိဧ ပန်ကရိယမှထုတ်ရေ အင်ဆူလင်ကို လူသားတိက အသုံးပြုနိုင်ကြောင်း တွိ့ဟိခရေ။ ယကေလည်း လိုအပ်ရေ အင်ဆူလင်ပမာဏကို ဖြည့်ဆည်းရန် ဝက်တိ လုံလောက်မှု မဟိခပါ။ ယင်းကြောင့် လူ့အင်ဆူလင် မျိုးရိုးဗီဇကို ပွားစီခရေ။
လူသားအင်ဆူလင်အတွက် ကုဒ်နံပါတ်တိ ကို E.coli ဘက်တီးရီးယား တွင် ထည့်သွင်းပီးသည့် တိကျရေ gene sequence မျိုးဗီဇအစီအစဉ်ရေ E.coli ဆဲလ် တိဧ မျိုးရိုးဗီဇဖွဲ့စည်းမှုကို ပြောင်းလဲစီရေ ။ 24 နာရီအတွင်း လူသားအင်ဆူလင်ဗီဇကို ပြန်လည်ပေါင်းစပ်ပါဝင်ရေ E.coli ဘက်တီးရီးယား အတိအပြားကို ထုတ်ပီးခရေ။ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းထားရေ လူသားအင်ဆူလင်ကို E.coli ဆဲလ်တိမှ ခွဲထုတ်ထားရေ ။
မျိုးဗီဇကုထုံး[edit | edit source]
Gene Therapy ရေ မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာရောဂါတိပြဿနာအတွက် အလားအလာအဟိဆုံးအဖြေဖြစ်ရေ။ မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ ကုထုံးကို ပုံမှန်မျိုးရိုးဗီဇ သို့မဟုတ် ချို့ယွင်းနီရေ သို့မဟုတ် မလှုပ်ရှားနိုင်ရေ ဗီဇအတွက် မှန်ကန်ရေဗီဇကို ထည့်သွင်းခြင်းဖြင့် အများအားဖြင့် မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ ချို့ယွင်းချက်တိကို ကုသရာတွင် အသုံးပြုပြီး တစ်ဦးချင်းစီသို့ ချွတ်ယွင်းနီရေ သို့မဟုတ် မလှုပ်ရှားနိုင်ရေ ဗီဇတိဖြစ်သည့် retrovirus၊ adenovirus နန့် herpes simplex virus ပိုင်ရေ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးတိဧ အကူအညီဖြင့် အသုံးပြု ရေ ။
ပုံမှန် gene ရေ ချို့ယွင်းနီရေ သို့မဟုတ် မလှုပ်ရှားနိုင်ရေ မျိုးဗီဇကို အစားထိုးပြီး ၎င်းဧ လုပ်ငန်းဆောင်တာတိကို လုပ်ဆောင်ရေ။ ကုထုံးရေ အသက်ဧ အစီာဆုံးအဆင့်တိတွင် မိတ်ဆက်ပါက အမြဲတမ်း ကုသရန် အခွင့်အလမ်း အမြင့်ဆုံးဖြစ်ရေ။
Molecular Diagnosis[edit | edit source]
ဆီးဘက်ဆိုင်ရာရောဂါရှာဖွီခြင်းရေ ကျန်းမာရီးကဏ္ဍတွင် ဇီဝနည်းပညာဧ နီာက်ထပ်အသုံးချမှုတစ်ခုဖြစ်ရေ။ ရောဂါရှာဖွီတွိ့ဟိချိန်တွင် ရောဂါပိုးမွှားတိ အာရုံစူးစိုက်မှု အဆတိစွာ တိုးလာရေ။ ယင်းချင့်ကြောင့် စီာစီးစွာ ရောဂါရှာဖွီခြင်းနန့် ဇီဝကမ္မဗေဒဆိုင်ရာ အသိပညာတိရေ ထိရောက်ရေ ကုသခြင်းအတွက် မဟိမဖြစ် လိုအပ်ပါရေ။ Recombinant DNA Technology၊ Polymerase Chain Reaction (PCR) နန့် Enzyme-Linked Immunosorbent Assay (ELISA) ပိုင်ရေ နည်းစနစ်တိဧ အကူအညီဖြင့် ၎င်းကို အောင်မြင်နိုင်ရေ။
ဆီးဝါးဇီဝဗေဒ[edit | edit source]
Pharmacogenomics ရေ လူတစ်ဦးချင်းစီဧ မျိုးရိုးဗီဇနန့် အသင့်တော်ဆုံးရေ ဆီးဝါးတိ ထုတ်လုပ်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စီခရေ။ ကင်ဆာ၊ စိတ်ကျရောဂါ၊ အိပ်ချ်အိုင်ဗွီ၊ ပန်းနာရင်ကျပ် အစဟိတဲ့ ရောဂါတွေမှာ အသုံးချနိုင်ပါတယ်။
စားသုံးနိုင်ရေ ကာကွယ်ဆီးတိ
ကာကွယ်ဆီးတိကို တိရစ္ဆာန်တိနန့် ဆဲလ်ယဉ်ကျေးမှုတိမှ ရဟိကတ်ရေ။ ဒေကာကွယ်ဆီးတိတွင် အသက်မဝင်ရေ ရောဂါပိုးတိ ပါဝင်ပါရေ။
မျိုးရိုးဗီဇအပင်တိရေ စားသုံးနိုင်ရေ ကာကွယ်ဆီးတိအဖြစ် အသုံးပြုနိုင်ရေ အန်တီဂျင်တိကို ထုတ်လုပ်နိုင်ရေ။ ခရမ်းချဉ်သီးနန့် ငှက်ပျောသီးပိုင်ရေ အပင်တိတွင် ရောဂါပိုးတိစွာမှ Antigenic ပရိုတင်းတိကို ဖော်ပြနိုင်ရေ။ Transgenic သကြား beet ရေ တိရစ္ဆာန်တိဧ ခြေနန့်ခံတွင်းရောဂါကို ကုသပီးနိုင်ပြီး transgenic ငှက်ပျောသီးနန့် ခရမ်းချဉ်သီးရေ ကာလဝမ်းနန့် အရီးရောင်အသားဝါ B ပိုင်ရေ ရောဂါတိကို ပျောက်ကင်းစီနိုင်ရေ။
အခြားဇီဝနည်းပညာအသုံးချမှုတိ[edit | edit source]
ကစီဖောက်ခြင်းရေ ဇီဝနည်းပညာဧ ရှေးကျရေ တီထွင်မှုတစ်ခုဖြစ်ရေ။ တဆီးပိုင်ရေ သိမ်းငယ်ရေဇီဝသက်ဟိတိဧအကူအညီဖြင့် အရက်နန့် ပေါင်မုန့်ကို ခေတ်အဆက်ဆက်ကတည်းက ထုတ်လုပ်လာကတ်ရေ။ ယနီ့ခေတ်အခြီအနီတွင်၊ အရည်အသွီးမြင့် စားရေက်ကုန်တိ ထုတ်လုပ်ရန် ယဉ်ကျေးမှုတိကို သန့်စင်ပြီး မျိုးဗီဇအရ သန့်စင်ထားရေ။
- လိုချင်ရေ စရိုက်လက္ခဏာတိဖြင့် အပင်မျိုးပွားခြင်းကို ဖြတ်ကျော်ခြင်းဖြင့် သီးနှံတိုးတက်ခြင်းရေ စိုက်ပျိုးရီးကဏ္ဍတွင် ဇီဝနည်းပညာဧ နီာက်ထပ်အသုံးချမှုတစ်ခုဖြစ်ရေ။
- မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲထားရေအပင်တိရေ လိုချင်ရေသွင်ပြင်လက္ခဏာတိဟိရေအပင်တိကိုထုတ်လုပ်ရန် မျိုးဗီဇဆိုင်ရာ အင်ဂျင်နီယာတိဖန်တီးထားရေ။
- တစ်ရှူးယဉ်ကျေးမှုရေ အပင်အမြောက်အတိထုတ်လုပ်ရန် ဇီဝနည်းပညာဧနီာက်ထပ်အသုံးချမှုတစ်ခုဖြစ်ရေ။ မျိုးသုဉ်းလုနီးပါးမျိုးစိတ်တိ တိုးပွားလာစီရန်လည်း ကူညီပီးရေ။
- ရာဇဝတ်ကောင်တိကို ဖော်ထုတ်ရန်အတွက် သို့မဟုတ် ဖခင်ဧအငြင်းပွားမှုတိတွင် မှုခင်းဆီးပညာတွင်လည်း အထောက်အကူဖြစ်ရေ။
ဇီဝနည်းပညာနယ်ပယ်[edit | edit source]
ဇီဝနည်းပညာကို အစားအရေက်၊ ဆီးဝါး၊ ဆီးဝါး၊ စိုက်ပျိုးရီးစရေဖြင့် နယ်ပယ်အသီးသီးတွင် အသုံးချရေ။ သုတေသနနန့် အင်ဂျင်နီယာ နယ်ပယ်နှစ်ခုစလုံးတွင် ၎င်းဧနယ်ပယ်ဟိရေ။
မျိုးရိုးဗီဇအင်ဂျင်နီယာရေ ကုထုံးပရိုတင်းတိအပြင် ဇီဝသက်ဟိတိ ထုတ်လုပ်မှုတွင် ကူညီပီးရေ။ ဇီဝနည်းပညာရေ မော်လီကျူး ဇီဝဗေဒနန့် စက်မှုဇီဝနည်းပညာတွင် ကြီးမားရေ တိုးတက်မှုကို ပြုလုပ်ခရေ။
ဇီဝနည်းပညာဧ နယ်ပယ်ကို ဇီဝဗေဒ နယ်ပယ်အသီးသီးတွင် တိုးချဲ့ထားရေ။ ယင်းရို့အနက် အချို့မှာ တစ်သျှူးယဉ်ကျေးမှု၊ မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲထားရေ အပင်တိနန့် တိရစ္ဆာန်တိ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၊ ပဋိပစ္စည်းတိ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုစရေဖြင့် ပါဝင်ရေ။ USA ကိုယ်တိုင်က Biogen၊ Cetus၊ Hybritech အစဟိသည့် ကုမ္ပဏီပေါင်း 200 ကျော်ကို တည်ထောင်ထားရေ။