Wp/rki/ဆီးကြိတ်ကင်ဆာ
ဆီးကျိတ်ဂလင်းရေ အမျိုးသားတိတွင် မျိုးပွားမှုနန့် ဆီးစနစ်အတွက် အရီကြီးရေ အင်္ဂါတစ်ခုဖြစ်ရေ။ သုက်ရည်တွင် သုတ်ရည်တိထုတ်လုပ်ရန် တာဝန်ဟိရေ။ အဆိုပါဂလင်းရေဆီးအိမ်ဧအခြီစိုက်စခန်းတွင်တည်ဟိရေ; အောက်ဖော်ပြပါအတိုင်း အလယ်ဗဟိုတွင် ဆီးလမ်းကြောင်းနန့် အမြှေးနှစ်ခု ခွဲခြားထားရေ။
ဆီးကျိတ်ကင်ဆာရေ အမျိုးသားတိတွင် အဖြစ်တိဆုံးကင်ဆာဖြစ်ရေ။ 2014 တွင် ဆီးကျိတ်ကင်ဆာဖြစ်ပွားမှုအသစ် 233,000 ပိုတိလာဖို့ဟု အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဧ စာရင်းအင်းတိအရ သိရရေ။ ယင်းရေ ကင်ဆာအားလုံးဧ 24% ဖြစ်လီဖို့။ အဆုတ်ကင်ဆာပြီးရင် သေဆုံးရတဲ့ အဓိကအကြောင်းရင်းတစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါရေ။ 2014 ခုနှစ်တွင် ဆီးကျိတ်ကင်ဆာကြောင့် သေဆုံးသူ 29,480 ဦးဟိခကြောင်း နောက်ဆုံးစာရင်းတိအရ သိရရေ။ ဆီးကျိတ်ကင်ဆာရေ ပြန့်ပွားမှု နှေးကွေးရေ ကင်ဆာဖြစ်ရေကြောင့် စောစီးစွာ သိဟိနိုင်ခြင်းရေ ကုသမှု အောင်မြင်စီရန် တိစွာ အထောက်အကူ ဖြစ်စေပါရေ။
ဆီးကျိတ်ကင်ဆာရေ ပျမ်းမျှအသက် 70 နှစ်တွင် အမျိုးသားတိတွင် အဖြစ်အတိဆုံးဖြစ်ရေ။ လူနာတိရေ ဆီးလားရန်ခက်ခဲခြင်း၊ ဆီးမလားနိုင်ခြင်းနန့် ဆီး သို့မဟုတ် သုတ်ရည်တွင်သွေးပါခြင်းစသည့် လက္ခဏာတိဖြစ်သည့် ဆီးလားခြင်းစသည့် လက္ခဏာတိဖြင့် ဆရာဝန်ထံ လားရောက်ဖို့ဖြစ်ရေ။ လက်ဟိတွင် ထိရောက်ရေရောဂါယှာဖွီရီးနည်းလမ်းမှာ ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ရေ ဆီးကျိတ်ဟိ ဖို့သည့်အဖုအထစ်တိ သို့မဟုတ် မာကြောရေနီရာတိအတွက်မဆို ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ရေ ဆီးကျိတ်ပေါ်ဟိ အဖုအထစ်တိ သို့မဟုတ် မာကြောရေနီရာတိကို ခံစားရစီရန် လက်စွပ်၊ ချောဆီလက်ချောင်းကို စအိုထဲသို့ ထည့်သွင်းပီးသည့် ဒစ်ဂျစ်ရေ စတုရန်းစစ်ဆီးမှု (DRE) ဖြစ်ရေ။ အခြားထိရောက်ရေနည်းလမ်းမှာ ရောဂါလက္ခဏာမပြဘဲ အမျိုးသားတိတွင် ဆီးကျိတ်ကင်ဆာကို စောစီးစွာယှာဖွီရန် အဓိကအားဖြင့်အသုံးပြုရေ ဆီးကျိတ်-တိကျရေအန်တီဂျင် (PSA) သွေးစစ်ခြင်းဖြစ်ရေ။ ဒါပေမယ့် ဆီးကျိတ်ကင်ဆာကြောင့်ဖြစ်နိုင်တဲ့ လက္ခဏာတိဟိတဲ့ အမျိုးသားတိမှာ ပထမဆုံးစမ်းသပ်မှုတစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါရေ။ ဆီးကျိတ်ကင်ဆာ ရာဇဝင်ဟိသူတိ၊ အသက် ၄၅ နှစ်မှ ၅၀ နှစ်ကြား အမျိုးသားတိအတွက် အကြံပြုထားရေ။
စအိုလမ်းကြောင်း စစ်ဆီးခြင်း
[edit | edit source]ဆီးကျိတ်ကို အသားစယူစစ်ဆီးခြင်းရေ ထိရောက်ရေရောဂါယှာဖွီခြင်းနန့် ကုသရီးနည်းလမ်းတစ်ခုလည်းဖြစ်ရေ။ ဆီးကျိတ်ဟိ ကင်ဆာဆဲလ်တိဧ 95% ရေ Adenocarcinoma ဖြစ်ရေ ။ ရောဂါယှာဖွီခြင်း၊ မိသားစုရာဇဝင်ကိုခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခြင်းနန့်ကျန်းမာရီးစစ်ဆီးခြင်းပြီးနောက်၊ ကင်ဆာပြန့်ပွားခြင်းဟိမဟိဆုံးဖြတ်ရန်အခြားစစ်ဆီးမှုတိပြုလုပ်ရန်လည်းအရီကြီးပါရေ။ လူနာမှပြသရေလက္ခဏာတိအလိုက် MRI၊ အရိုးစကင်န်၊ X-ray သို့မဟုတ် PSA မှတဆင့်လုပ်ဆောင်နိုင်ရေ။
ကုသမှု
[edit | edit source]ဆီးကျိတ်ကင်ဆာအတွက် ကုသမှုတွင် ခွဲစိတ်မှု၊ ဓာတ်ရောင်ခြည် ကုထုံး၊ ဟော်မုန်းကုထုံးနန့် ဓာတုကုထုံးတိ ပါဝင်ရေ။ ကုသမှုရွီးချယ်မှုရေ ကင်ဆာအဆင့်နန့် အခြားအန္တရာယ်အချက်တိပေါ် မူတည်ပါရေ။ ဖြစ်နိုင်ခြေနည်းရေအုပ်စုဟိ လူနာတိရေ ပြင်ပရောင်ခြည်ဖြာထွက်ခြင်း သို့မဟုတ် brachytherapy အပါအဝင် အစွန်းရောက်ဆီးကျိတ်ခွဲစိတ်ခြင်းပိုင်ရေ ဒေသဆိုင်ရာကုသမှုကို လိုအပ်ဖို့ဖြစ်ရေ။ မြင့်မားရေအန္တရာယ်အချက်တိဟိသည့်လူနာတိရေ အလယ်အလတ်အန္တရာယ်အုပ်စု သို့မဟုတ် အန္တရာယ်မြင့်မားရေအုပ်စုတွင်ပါဝင်ပါရေ။ ၎င်းရို့ရေ ဒေသဆိုင်ရာ ကုသခြင်း (သို့) စနစ်ကျရေ ကုသမှုဟု ခေါ်ဆိုရေအရာကို လိုအပ်နိုင်ရေ။ ကုသမှုတွင် ဥပမာ တင်ပါးဆုံတွင်း lymph node ခွဲထုတ်ခြင်း သို့မဟုတ် တင်ပါးဆုံတွင်း lymph node ဓာတ်ရောင်ခြည်ပီးခြင်း ဝန်းကျင်ဒေသတိ ပါဝင်ပါဖို့။ စနစ်ကျရေ ကုသမှုတိတွင် အန်ဒရိုဂျင် ဖယ်ထုတ်ခြင်း ကုထုံးနန့် ဓာတုကုထုံးတိ ပါဝင်ရေ။[1]