Wp/rki/ဆိုလွန်
ဆိုလွန်(ဘီစီ ၆၃၈-၅၅၈)
[edit | edit source]ဆိုလွန်ရေ အေသင်မြို့သား တိုင်းပြည်ပြုပုဂ္ဂိုလ်ကြီး တစ်ဦးဖြစ်ခလီရေ။ အေသင်ရို့ပိုင်ရေ ဆလမစ်ကျွန်းမှာ မက်ဂရာရို့လက်အောက် ကျရောက်နီယေအတွက်နန့်ထိုကျွန်းကို အက်သင်းမြို့သားရို့ ပြန်ပနာတိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ဖို့၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်ရေအရူးဟန်ဆောင်ပနာ တေးသီချင်းတိ ရီးစပ်ကာလှုံ့ဆော်တိုက်တွန်းခရေ။
ဒေသို့ဟန်ဆောင်နီရခြင်းအကြောင်းမှာ အေသင်မြို့သား ရို့ရေ ထိုကျွန်းကို အကြိမ်ကြိမ်တိုက်ခိုက်ခဘူးရာ အရှုံးသာအဖတ်တင်ယေအတွက်နန့် နောက်နီာင်ထိုကျွန်းကို တိုက်ဖို့အားပေးလှုံ့ဆော်သူဟိက သေဒဏ်ပေးဖို့ဟု ကြေညာထားရေကြောင့်ဖြစ်ရေ။ ဆိုလွန်ဧ့လှုံ့ဆော်မှု ကြောင့်လူထုမှာစိတ်အားထက်သန်လာပြီးကေလျှင် အားသစ် လောင်းပနာ ဆလမစ်ကျွန်းကိုတစ်ဖန်ပြန်ပနာ တိုက်ခိုက်ကြ ရေတွင် အောင်မြင်ယေအတွက်နန့်၊ဆလမစ်ကျွန်းကို ပြန်ရလီ ရေ။ ထိုအခါမှစပနာ ဆိုလွန်အား သူရဲကောင်းတစ်ဦးဟု အေသင်မြို့သားရို့က အမှတ်ထားကာ အားကိုးယုံ ကြည်ကြလီရေ။
မကြာမီအက်သင်းမြို့တွင် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရီး ဖွံ့ဖြိုးပနာ
စီးပွားတိုးတက်လာဧ့။ ယကေလည်းလည်း ဆင်းရဲသားလူထုမှာ
အကျိုးမခံစားရယေအတွက်နန့် မကျေနပ်မှုတိပေါ်ပေါက်ပနာဆူပူလှုပ်ရှား
လာရာ၊ ဘီစီ ၅၉၄ ခုနှစ်ခန့်တွင်၊ လူတန်းစားအားလုံးရို့က
ဆိုလွန်အား အာကွန်ခေါ် အာဏာပိုင်တစ်ဦးအဖြစ်တင်မြှောက်ကြလီရေ။ ဒေသို့ဖြင့် ဆိုလွန်မှာ ဥပဒေတိကိုပြုလုပ်နိုင်
ခွင့်ရဟိလီရာ၊ ဆင်းရဲသားရို့ သက်သာချောင်ချိပနာအထက်
တန်းစား သူဌေးသူကြွယ်ရို့ဧ့ ဩဇာအာဏာလွှမ်းမိုးမှုကိုပယ်
ဖျောက်စီရေ ဥပဒေတိကို ပြုလုပ်လီရေ။ ထိုဥပဒေတိ
မှာ အေသင်ဒီမိုကရေစီဧ့ အခြီခံဥပဒေတိဖြစ်ဧ့။
ထိုဥပဒေတိမှာ အမှုတစ်စုံတစ်ခုဖြစ်ပွားပနာ ရုံးတရုံးဧ့ စီရင်ချက်ကို မကျေနပ်က၊ ဂျူရီလူကြီးတိအဖွဲ့သို့ လူတိုင်း တက်ရောက်ပနာ အယူခံနိုင်ခြင်း၊ ဖို့သူမဆို အလှည့်ကျဂျူရီလူ ကြီးဖြစ်နိုင်ပနာ၊ တရားသူကြီးတိကို ရွေးချယ်ရာ၌ ပါဝင်အကြံ ပေးနိုင်ခွင့်ဟိခြင်း၊ လူတစ်ဦးတစ်ယောက်ရေ မြေဧကဖို့မျှ သာ ပိုင်ဆိုင်ရဖို့ဟု ကန့်သတ်ထားခြင်း၊ ဆင်းရဲသားတိ တွင်ဟိရေ ကြွေးတိကိုလျှော်ပစ်စီခြင်း၊ ကြွေးကြောင့် ကျွန်ခံ နီရာမှ လွတ်စီခြင်း စရေဥပဒေတိဖြစ်ရေ။
ထိုဥပဒေတိကို မင်းဆွေစိုးမျိုးနန့် သူဌေးတိထဲတွင် သဘောမတူပနာ မနှစ်သက်သူတိ ဟိကြယေအတွက်နန့် အများုက်အခံပြုမှု တိ ဖြစ်ပွားတော့ဖို့ကို သိမြင်ရေဆိုလွန်ရေ အေသင်မြို့မှ တိမ်းရှောင်လားလီရေ။ ၁ဝ နှစ်မျှ အီဂျစ်နန့်ဆိုက်ပရပ် ကျွန်းသို့ လားရောက်လှည့်ပတ်နီပြီးကေမှ အေသင်မြို့သို့ ပြန်လာခဧ့။ ဆိုလွန်ပြန်ရောက်လာလျှင် လွန်ခရေဖို့စဟောင်း တိပြန်ကြွကာ၊ ဆင်းရဲသားနန့် အထက်တန်းစားရို့ဧ့ လူ တန်းစားတိုက်ပွဲတိ ပြန်ပနာဖြစ်ပွားလီရေ။ နောက်ဆုံးတွင် ဆိုလွန်နန့်ရင်းနှီးရေ မိတ်ဆွေသူကောင်းမျိုး ပိုင်ဆစ်ထရက်တပ်ရေ အာဏာပိုင်တစ်ဦးအဖြစ် တက်ရောက်အုပ်ချုပ်လီဧ့။ သို့လင့်ကစား ဆိုလွန်ဧ့ အခြီခံဒီမိုကရေစီဝါဒမှာ အက်သင်းသမိုင်းတွင် အကျိုးသက်ရောက်ပနာ နောက်ပေါ်ပေါက် ကတ်ရေ ဒီမိုကရေစီဝါဒတိတွင်လည်း အကျုံးဝင်လီရေ။
ဆိုလွန်ရေ ဘီစီ ၅၅၈ ခုနှစ်ခန့်တွင် ကွယ်လွန်လီရေ။ ဆိုလွန်မှာ ရှေးဂရိပညာသျှင်ကြီး ခုနစ်ဦးတွင် တစ်ဦး ဆိုပနာ မော်ကွန်းတွင်လီရေ။[1]
ကိုးကား
[edit | edit source]- ↑ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၄)