Wp/rki/စူးရှရေသွီးကင်ဆာ
စူးရှရေသွီးကင်ဆာ(Acute Leukemia) ရေ ရိုးတွင်းခြင်ဆီဟိ lymphocytes ဟုခေါ်ရေ သွီးဖြူဥတိဧ အစောပိုင်းဗားသျှင်းမှ စတင်သည့် ကင်ဆာတစ်မျိုး (သွီးဆဲလ်အသစ်တိ ပြုလုပ်သည့် အရိုးဧပျော့ပျောင်းရေ အတွင်းပိုင်း) ။ Leukemia ဆဲလ်တိရေ တိရေအားဖြင့် သွီးထဲသို့ လျင်မြန်စွာ ပျံ့နှံ့ရောက်ဟိတတ်ရေ။ ယပြီးနောက် ၎င်းရို့ရေ lymph nodes၊ အရီ၊ သရက်ရွက်၊ ဗဟိုအာရုံကြောစနစ် (ဦးနှောက်နန့် ကျောရိုး) နန့် ဝှေးစေ့တိအပါအဝင် ခန္ဓာကိုယ်ဧ အခြားအစိတ်အပိုင်းတိသို့ ပျံ့နှံ့လားနိုင်ရေ။
Acute myeloid leukemia –AML- ရေ myeloid အမျိုးအစားဧ ဆဲလ်တိတွင် မူမမှန်မှုတိကြောင့် ကင်ဆာဖြစ်ရေ။ ၎င်းရေ lymphoblastic leukemia ထက် ပိုပနာ အဖြစ်တိပြီး အသက်အရွယ်မရွေး လူတိတွင် တွိ့ဟိနိုင်ရေ။ ယကေလည်း သက်ကြီးရွယ်အိုတိတွင် အဖြစ်တိဆုံးဖြစ်ရေ။
စူးရှရေ lymphoblastic leukemia – ALL- ရေ lymphoid အမျိုးအစားဧ ဆဲလ်တိတွင် မူမမှန်မှုတိကြောင့် ကင်ဆာဖြစ်ရေ။ ငယ်ရွယ်ရေ သို့မဟုတ် အသက်ကြီးရေ လူနာတိတွင် တွိ့ရတတ်ရေ။ lymphadenopathy ကြောင့်ဖြစ်နိုင်ပြီး ကုသရာတွင် ကောင်းစွာတုံ့ပြန်နိုင်ရေ။
စူးရှရေသွီးကင်ဆာစတင်ခြင်းရေ ရက်တိ သို့မဟုတ် ရက်သတ္တပတ်တိအတွင်း ရုတ်တရက်ပြင်းထန်နိုင်ပြီး သွီးဖြူဥတိ တိုးပွားလာခြင်းကြောင့် တိုက်ရိုက်သက်ရောက်မှုဟိရေ။ လူနာတိရေ လျင်မြန်စွာ ယိုယွင်းပျက်စီးလာတတ်ပြီး ချက်ချင်းကုသမှုခံယူသင့်ရေ။
အကြောင်းတရား
[edit | edit source]လောလောဆယ် တိုက်ရိုက်အကြောင်းရင်းတိကို ဆုံးဖြတ်ထားပြီးဖြစ်ကေလည်း အောက်ဖော်ပြပါတိရေ စူးရှရေသွီးကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်ခြေဟိရေအချက်တိဖြစ်ရေ။
- လူနာရေ ယခင်က ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံး သို့မဟုတ် ဓာတုကုထုံးကို ခံယူဖူးရေ။
- ဓာတ်ရောင်ခြည် ထိတွိ့မှု သမိုင်းကြောင်း ၊ ဆိုလိုစွာမှာ နျူကလီးယား
- Benzene သို့မဟုတ် Formaldehyde လက်ခံရဟိမှုသမိုင်း
- Down Syndrome ပိုင်ရေ မျိုးရိုးဗီဇချို့ယွင်းရေ လူနာတိ
- MDS (Myelodysplastic syndrome) ဟိရေ လူနာတိ၊
- HTLV – 1 ပိုင်ရေ ဗိုင်းရပ်စ်အမျိုးအစားအချို့ကြောင့် ထိခိုက်ခံစားရရေ လူနာတိ
အချို့ရေလူနာတိတွင် အန္တရာယ်အချက်တိမပြဘဲ စူးရှရေသွီးကင်ဆာဟိနိုင်ရေ။
ရောဂါလက္ခဏာတိ
[edit | edit source]- ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ ဖျော့တော့ခြင်း၊ ပုံမှန်မဟုတ်ရေ သွီးထွက်ခြင်း။
- အကြောင်းရင်းမဟိဘဲ အဖျားကျခြင်းနန့် ကိုယ်အလေးချိန်ကျခြင်း။
- lymph node တိတွင်တွိ့ဟိရရေအဖုတိ
- အရီ သို့မဟုတ် သရက်ရွက် ကျယ်ခြင်းကြောင့် ဝမ်းဗိုက် ကြပ်ခြင်း။
- လားဖုံးသွီးထွက်ခြင်း၊ လားဖုံးရောင်ခြင်း၊
- အသက်ရှူရခက်ခဲခြင်း - Hyper leukocytosis
- ရောဂါနာဖို့တပ်ခြင်း။
ရိုးတွင်းခြင်ဆီစစ်ဆီးမှု- ဆဲလ်တိကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခြင်း၊ ကင်ဆာအမျိုးအစားကို ဆုံးဖြတ်ခြင်းနန့် အန္တရာယ်အချက်တိအတွက် ခရိုမိုဇုန်းတိကို အကဲဖြတ်ခြင်း
သွီးစစ်ခြင်း - သွီးနန့် သွီးဥတိကို စစ်ဆီးခြင်းအပြင် အရီ၊ ကျောက်ကပ်စရေရို့ဧ လုပ်ဆောင်ချက်တိကို သိဟိရန်။
ကုသမှု
[edit | edit source]သင့်ကျန်းမာရီးအဖွဲ့ရေ လူနာဧရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာလုပ်ဆောင်မှုနန့် အသက်အရွယ်အပြင် အသင့်လျော်ဆုံးကုသမှုနည်းလမ်းတိကို မရွီးချယ်မီ သွီးကင်ဆာအမျိုးအစားကို အကဲဖြတ်ပါဖို့။ ၎င်းရို့တွင် ပါဝင်နိုင်ရေ-
ဆီးထိုးခြင်း သို့မဟုတ် ပါးစပ်အသုံးပြုမှုပုံစံဖြင့် ဓာတုကုထုံး (တစ်ခါတစ်ရံ နှစ်မျိုးလုံး)။ ဓာတုကုထုံးရေ ကင်ဆာဆဲလ်တိကို ပစ်မှတ်ထားပြီး ဖျက်ဆီးကာ ရိုးတွင်းခြင်ဆီမှ ပုံမှန်သွီးဖြူဥတိ ထုတ်လုပ်နိုင်ဖို့ဖြစ်ရေ။ ကုသမှုခံယူနေစဉ်အတွင်း လူနာအများစုရေ သွီးနန့်သွီးဥတိသွင်းခြင်းအပြင် လိုအပ်ပိုင် ပဋိဇီဝဆီးတိ လိုအပ်ဖို့ဖြစ်ရေ။
Allogeneic ပင်မဆဲလ်အစားထိုးခြင်းရေ ကင်ဆာကို အပြည့်အဝကုသရာတွင် ထိရောက်မှုဟိပါရေ။ အသုံးအတိဆုံးအမျိုးအစား allogeneic အစားထိုးကုသမှုတွင်၊ ပင်မဆဲလ်တိရေ လူနာဧတစ်ရှူးအမျိုးအစားနန့် အနီးစပ်ဆုံးကိုက်ညီရေ တစ်ရှူးအမျိုးအစားကို အလှူသျှင်ထံမှလာပါရေ။ ဒေကုသမှုနည်းလမ်းကို ရွီးချယ်ရန် သင့်ဆရာဝန်မှ အစောပိုင်းတွင် အကြံပြုနိုင်ပါရေ။
Lekaphereis ရေ သွီးနမူနာမှ သွီးဖြူဥတိကို ခွဲထုတ်သည့် လုပ်ငန်းစဉ်ဖြစ်ရေ။ လူနာတိတွင် သွီးဖြူဥအရီအတွက် မြင့်မားခြင်း သို့မဟုတ် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်းနန့် စိတ်ရူပ်ထွီးခြင်းပိုင်ရေ hyperleukoctosis ဧ လက္ခဏာတိ ပြသသည့်ကိစ္စတိတွင် အသုံးပြုရေ။
Intrathecal Chemotherapy ကို ဦးနှောက် သို့မဟုတ် ကျောရိုးဧရိယာသို့ ကင်ဆာပျံ့နှံ့လားသည့်ကိစ္စတိတွင် အသုံးပြုရေ။ ၎င်းကို တိရေအားဖြင့် cerebrospinal fluid (CSF) မှတဆင့် စီမံဆောင်ရွက်ပြီး ကင်ဆာဆဲလ်တိမဟိတော့သည့်တိုင်အောင် ဆက်လက်လုပ်ဆောင်လားဖို့ဖြစ်ရေ။[1]