Wp/rki/စိတ်ခွဲခြားစီစစ်ရီးပညာ
လူ့သဘာဝနန့် လူ့ဘဝအတွိ့အကြုံမှ ပေါ်ပေါက်လာရေ ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါ တိဖောက်ပြန်မှု စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်မှု၊ အာရုံကြောတိ ချောက်ချားမှုတိဧ အကြောင်းအရင်းတိကို ခွဲစိတ်ယှာဖွီစိစစ်ပနာ ကုစားပီးရေ ဆီးပညာနည်းကို စိတ်ခွဲ ခြားစိစစ်ရီးပညာဟု ခေါ်လီရေ။ ယင့်ချင့်ကို အင်္ဂလိပ်ဘာသာနန့် 'ဆိုင်ကိုအနာလစ်ဆစ်'ပညာဟု လည်းခေါ်ရေ။ ထို့နာမည်မှာ ဗီယင့်ချင့်နား မြို့သား ဆရာဝန် ဇိဂမွန့် ဖရွိုက်ရေ စိတ်ချောက် ချားရောဂါနန့် အခြားစိတ်ရောဂါတိကို ကုသရာတွင် ရဟိခ ရေ အတွိ့အကြုံ ဗဟုသုတတိကိုမှီးပနာ မှည့်ခေါ်ထားရေ နာဖို့ဖြစ်လီရေ။
ဖရွိုက်ရေ ဗရွိုင်ယာဆိုသူ ဆရာဝန်တစ်ဦးနန့်အတူ စိတ်
ရောဂါစွဲကပ်သူ လူနာ တိကို စိတ်ညိ|ု့ကုသခရာမှစပနာ လူတိ
ဧ 'အသိစိတ်'တွင် မမှတ်မိတော့ရေ အချို့အတွိ့အကြုံ
အဖြစ်အပျက်တိရေ 'မသိစိတ်'တွင် ဆက်လက်ကိန်းအောင်း
နေသိမ်းရေဟူရေ အချက်ကို တစ်စတစ်စ ရိပ်စားမိ လာခ
လီရေ။
ပထမတွင် ဒေတိမ်မြုပ်ဖုံးကွယ် နီရေ အချက်တိကို
အသိစိတ် မှတ်ဉာာဏ်ဟိရာသို့ ပြန်ပြီးကေ ဝင်ရောက်လာအောင်
စိတ်ည|ို့ခြင်း အကူအညီနန့် ဖန်တီးရလီရေ။
ယင့်ချင့်သို့ နဂိုခံစားရရေ အာရုံစွောင်းတိကို နှိုးဆွ
လိုက်ခြင်းကြောင့် အချိန်ကြာမြင့်စွာ အသိစိတ်တွင် မမှတ်မိ
တော့ရေ ခံစားမှုတိရေ ပြန်ပြီးကေပေါ်ပေါက်ခံစားလာရ
ရေအတွက်နိန့် ကိုယ်စိတ်နှစ်ဖြာကို အပန်းဖြေစီနိုင် လီရေ။ ဒေ
နည်းနန့် ဆရာဝန်ကြီးဖရွိုက်ရေ ဝေဒနာသျှင်တိကို ဆက်
လက်ကုသလာခရာတွင် စိတ်ည|ို့ကုသနည်းရေ လုံးဝကျေနပ်
ဖွယ်ကောင်းရေ နည်းမဟုတ်ရေကို ရိပ်စားမိလာပြန်လေ
ရေ။ ဇာကြောင့်ဆိုကေ လူနာအများရေ စိတ်ညိ|ု့မရ
သူတိဖြစ်ရေကို တွိ့ရရေကြောင့်ဖြစ်လီရေ။ ယင့်ချင့်အပြင်
စိတ်ည|ို့လိုက် ပြီးကေနောက် အာရုံစွောင်းတိ ပြန်ပြီးကေပေါ်ပေါက်
လာစဉ်တွင် ယင့်ချင့်တိကို အသိစိတ်၌စွဲမြဲကျန်ရစ်အောင်
ပြုလုပ်ရန် ခက်ခဲရေကို တွိ့ရလီရေ။ ဝေဒနာသျှင်ကလည်း
စုံးစမ်းခွဲစိတ်နီရေ ပြဿနာနန့်ဆိုင်ရေ အခက်အခဲ အချက်
အလက်တိကို မိမိဉာာဏ်နန့် တတ်နိုင်သမျှ ကြိုးစားကာ
'အသိစိတ်'တွင် ပြန်ပြီးကေပေါ်ပေါက်ခံစားမှတ်မိရလေအောင်
ကူညီမှသာကေ ကုသရန် ပိုမို လွယ်ကူရေကို တွိ့ရရေအတွက်နိန့်
ဖရွိုက်ရေ ဆရာဝန်နန့် ဝေဒနာသျှင်တိ ရှေးကထက် ပိုမို
ပူးပေါင်းဖြေသျှင်းကုသရဖို့ဟူရေ စနစ်ကို လိုလားခပြန်လေ
ရေ။ ယင့်ချင့်စော်စနစ်မှာ ပထမစနစ်ထက် နှေးကွေးရေ်
လည်း ပိုမိုအကျိုးသက်ရောက်စေပနာ လူမရွေးအသုံးပြုနိုင်လေ
ရေ။ တိစွာရေ အာရုံစွောင်းတိကို ပြန်ပြီးကေဖော်ထုတ်
ရန်မှာ စိတ်ရှည်လက်ရှည်နန့် ဝေဒနာသျှင်ဧ အတွင်းသဘောကို
နားလည်အောင် ကြိုးစားရန်လိုရေအပြင် ကြာမြင့်စွာက တိမ်
မြုပ်သယောင်ယောင်ဖြစ်နီခရေ အာရုံစွောင်းတိရေ
အလွန်ပြင်းထန်ရေအတွက်နိန့် ယင့်ချင့်တိကိုဖော်ထုတ်ရာ၌
နိုင်နိုင်နင်းနင်း ဟိသင့်ရကား၊ ဆရာဝန်ရေ လူနာကို
အချိန်အမျိုးမျိုးပြောင်းပနာ၊ ပုစ္ဆာအမျိုးမျိုးမေးကာ မကြာခဏ
တွိ့ဆုံရန် လိုလီရေ။
မသိစိတ်[edit | edit source]
စိတ်ကိုခွဲခြားစိစစ်ရာတွင် အရီးကြီးဆုံးမှာ လူတိ၌ဘဝ အတွိ့အကြုံ အဖြစ်အပျက်တိနန့်ဆိုင်ရေတိစွာရေ အာရုံ တိတည်ဟိကိန်းအောင်းရာ 'မသိစိတ်'ဟိရေဟူရေ အချက်ကို လက်ခံယုံကြည်ရန် ဖြစ်လီရေ။ 'မသိစိတ်'တွင် ကိန်းအောင်း နီရေ အာရုံတိရေ အများတ်ကာလ အတွိ့အကြုံအဖြစ် အပျက်တိမှ ပေါ်ပေါက်သိုမှီးထားရေ အာရုံတိဖြစ်ပနာ လူ တစ်ယောက်ဧ အသိ၊ အတွေးအခေါ်၊ မျက်မှောက်ကာလဟိ အလေ့အကျင့်၊ အလုပ်အကိုင်တိကို နောက်ဆွယ်မှ အဆက် မပြတ် ပုံသွန်းနီရေ တန်ခိုးကြီးရေ အာရုံတိဖြစ်လေ ရေ။ 'မသိစိတ်'မှ အာရုံစွောင်းတိကို 'အသိစိတ်'သို့ လိုသ လို ရွေးချယ်စေလွှတ်နိုင်ရန် ကောင်းမွန်စွာ လမ်းဖွင့်ထားဖို့လို လီရေ။ တစ်ဖက်မှလည်း အာရုံဆိုးတိ မဝင်လာအောင် ထိန်းသိမ်းထားရဖို့။ ယင်းချင့်ကြောင့်ပင် မသင့်လျော်ရေ အာရုံ ဆိုးတိမဝင်လာနိုင်အောင် စိတ်ကို ချုပ်တည်း ထိန်းသိမ်း မှုလိုအပ်ဧ။
လူတိဧ 'မသိစိတ်'တွင် ကိန်းအောင်းနီရေ အများတ်
ကာလ အဖြစ်အပျက် အတွိ့အကြုံတိမှ ပေါက်ဖွားလာရေ
အယူအဆတိ၊ အာရုံတိရေ များရေအားဖြင့် အချိုးအစား
မကျ၊ တစ်ခုနန့်တစ်ခု အဆက်အသွယ်မဟိဘဲ တည်နီတတ်ဧ။
အနည်းကို အများထင်ခြင်း၊ အမှားကို အမှန်ထင်ခြင်းစရေနန့်
ဖောက်လှဲဖောက်ပြန်ဖြစ်နီတတ်ဧ။ စိတ်ခွဲခြားစိစစ်ခြင်း ပညာ
အလိုအရဆိုရေ်၊ ဒေပိုင့်ရာရုံတစ်ခုခု လွန်ကဲနေခြင်းရေ
စိတ်နန့်ဆိုင်ရေ ဝေဒနာစွဲကပ်နေခြင်းပင်ဖြစ်လီရေ။ လူ
တစ်ယောက်ရေ ငယ်ရွယ် စဉ်က အာရုံတစ်ခုခုကို ခံစားခရ
ဧ။ မိမိကိုယ်တိုင် ဂရုမမူမိကေလည်း၊ 'မသိစိတ်'ကမူ ထို
အာရုံကို အလွန်အမင်းစွဲလမ်းနီဧ။ ကြီးပြင်းလာရေအခါ
တွင်လည်း ပေါင်းသင်းဆက်ဆံရီးအခြီ့အနီ၊ အမှားအမှန်
ဝေဖန်သိမြင်တတ်ရေဉာာဏ် စရေတိကြောင့် မိမိအာရုံရေ
လူ့အဖွဲ့အစည်း ပတ်ဝန်းကျင်နန့် ဆန့်ကျင်ရေ မသင့်လျော်
ရေ အာရုံဖြစ်မှန်းသိလာဧ။ ယင့်ချင့်ကြောင့် ယင့်ချင့်အာရုံကို ဆက်
လက်ပနာ ချုပ်တည်း ထားဧ။ အလွန်အမင်းချုပ်တည်းထားရ
ရေအတွက်နိန့် စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်ဧ။ ချုပ်တည်းထားရရေ
အာရုံတိကို ပြန်ပြီးကေဖော်ထုတ်ခွင့်၊ သက်သာခွင့်မပီးဘဲ၊
ဆက်လက်ချုပ်တည်းထားကေ တစ်နိတစ်ခြား ဆိုးရွားလာပနာ
စိတ်ကိုဒုက္ခပီးလီရေ။ ယင်းချင့်ကြောင့်ပင် စိတ်ခွဲခြားစိစစ်ရီး၌
တတ်ကျွမ်းသူဆရာရေ ဝေဒနာသျှင်ဧ'မသိစိတ်'တွင် လျှို့ဝှက်
ကိန်းအောင်းနီရေ အာရုံစွောင်းတိကို နားလည်အောင်
အဓိပ္ပာယ် ခွဲခြား ယှာဖွီထုတ်ဖော်ပနာ၊ အချေ၊ လူကြီးအလိုက်
ဆိုင်ရာဆိုင်ရာ ကြီးပြင်းခြင်း၊ တိုးတက်ခြင်း အခြီအနီ၊ ဘဝ
နောက်ကြောင်းအဖြစ်အပျက်တိနန့် ဟပ်ကာလိ့လာရလေ
ရေ။ အာရုံစွောင်းတိကို ယှာဖွီ ထုတ်ဖော်ခြင်း၊ မှန်ကန်စွာ
အမျိုးအစားခွဲခြင်း၊ ပြန်ပြီးကေနေထားတကျဖြစ်အောင်စီစဉ်ပနာ
ပေါင်းသင်း ဆက်ဆံရီး ပတ်ဝန်းကျင်ဧ အမြင်မှန်နန့် ပနာရ
အောင် လူနာရေ စိတ်ခွဲခြားစိစစ်သူ ဆရာဝန်ဧ လမ်းညွှန်မှု
အကူအညီနန့် ကြိုးစားပြုလုပ်ရလီရေ။
အိပ်မက်[edit | edit source]
ညအခါမက်ရေ အိပ်မက်တိကို ကြားနာပနာ 'မသိစိတ်' ကို များရေအားဖြင့် လိ့လာတတ်ကတ်လီရေ။ 'အသိစိတ်' မဟိရေ ညအိပ်ပျော်နီရေအခါတွင် 'မသိစိတ်'ရေ လွတ် လပ်စွာ လှုပ်ရှားပေါ်ပေါက် နီရေဟု စိတ်ခွဲခြားစိစစ်သူ ဆရာတိက ယုံကြည်ကတ်လီရေ။ နိုးလာရေအခါ 'အသိ စိတ်'ရေ ပြန်ပြီးကေနိုးကြားလာပနာ အိပ်မက်ကို အမှတ်ရကေ လည်း၊ ထင်ယောင် ထင်မှားဖြစ်နီတတ်ရေအတွက်နိန့် 'မသိစိတ်'၌ ပေါ်ပေါက်ရေဆန္ဒကို အသေအချာ မမှတ်မိလိုက်ဘဲ ဟိနီ တတ်ရေ။ ယင့်ချင့်ပင်ကေ အိပ်မက်တိကို ဆက်စပ်လေ့ လာရာ၌၊ လူနာနန့် ဆရာဝန် လွတ်လပ်စွာ ဆွီးနွီးမှုရေ စိတ်ခွဲခြားစိစစ်ခြင်း အတတ်တွင် တစိတ်တစ်ဒေသမျှသာဖြစ်ပနာ မပြည့်စုံသိမ်းပေ။ အကြောင်းကတော့ခါ အိပ်မက်တိကို ဖြစ်ပေါ် လာစီရေ ဝေဒနာသျှင်ဧ နောက်ခံစိတ် အခြီအနီကို အကဲ ခတ်မိရန်မှာ ကွင်းဆက်ပမာ တစ်ခုနန့်တစ်ခု ဆက်စပ်နီရေ စိတ်ဧ ဆက်စပ်ပုံကို နားလည်ရန်လိုရေကြောင့်ဖြစ်လီရေ။ စိတ်ခွဲခြား စိစစ်သူဧ အဓိက ကြိုးပမ်းရန်အချက်မှာ အာရုံတိ ကို သေချာစွာ ရေးခံစောင့်ကြည့်နေပနာ ပေါ်ပေါက်လာစဉ်တွင် အတွင်းသဏ္ဌာန်ကို အကဲခတ်မိပနာ အဓိပ္ပာယ်ကွဲပြားစွာ သိဟိ အောင် လုပ်ရန်ဖြစ်လီရေ။ စိတ်ကူးယဉ်ခြင်းတိရေလည်း 'အသိစိတ်'ဧ အုပ်ချုပ်မှု အနည်းငယ်ပါဝင်ရေမှတစ်ပါး၊ အိပ်မက်တိနန့် အတူတူပင် ဖြစ်လီရေ။ မျက်နှာအမူအရာ အပြောင်းအလဲ၊ နီထိုင်ပုံ အပြောင်းအလဲ စကားပြောမှားခြင်း၊ ရုတ်တစ်ရက် မေ့လျော့ခြင်းစရေ အဆက်မပြတ် ပြောင်းလဲ နီရေ စိတ်အာရုံတိရေလည်း အိပ်မက်အာရုံတိနန့် အတူ တူပင်ဖြစ်ဧ။ ဒေအာရုံအားလုံးရေ နက်လှစွာရေ'မသိစိတ်' အတွင်းမှ 'အသိစိတ်' အပေါ်ယံသို့ အမှတ်မထင်ပေါ်ထွက်လာ ရေ အာရုံတိဖြစ်ကတ်ပနာ တိမ်မြုပ်နီရေ အာရုံစွောင်းတိကို နားလည်နိုင်ရန်နန့် ဖော်ထုတ်နိုင်ရန် ယင့်ချင့်တိကို သေချာစွာလိ့လာမှတ်သားထားရလီရေ။
စိတ်ရောဂါကုနည်း[edit | edit source]
စိတ်ခွဲခြားစိစစ်ခြင်းနန့် လူတိဧ စိတ်ရေကဝေဒနာ တိကို ပျောက်ကင်းအောင် ကုသနိုင်ခြင်းရေ အမှန်စင်စစ် အံ့သြစရာမဟုတ်ပါ။ လူတစ်ဦးစီဧ ငယ်ရွယ်စဉ်က အတွိ့ အကြုံ အဖြစ်အပျက်တိကြောင့်ကေလည်းကောင်း၊ မျိုးရိုးအလိုက်ရေ ၎င်း၊ ဖြစ်ပေါ်လာတတ်ရေလူ သူနန့် မဆက်ဆံလိုရေ အလေ့ အထဆန်း၊ အယူအဆဆန်း၊ တိမ်မြုပ်ဖုံးကွယ်နီရေ အာရုံ ဆိုး စရေတိကို ယှာဖွီထုတ်ဖော်ပနာ နားလည်အောင် သျှင်းပြ လိုက်ရုံမျှနန့် အလွယ်တကူ ပျောက်ကင်းနိုင်လီရေ။ အတွင်း သဏ္ဌာန် 'မသိစိတ်'တွင် ကိန်းအောင်းနီရေ အာရုံတိဧ သဘာဝကို အသေအချာ သိဟိရေအခါ၊ တစ်နည်းဆိုရကေ တန်ခိုးပြင်းထန်ရေ အတွင်းခံအာရုံတိဧ သဘောကို ရိပ်စား မိရေအခါတွင် ဝေဒနာသျှင်ဧ ဖောက်လှဲဖောက်ပြန်ဖြစ်နီရေ ဘဝကို ကောင်းမွန်ရေလမ်းစဉ်နန့် တစ်နည်းတစ်ဖုံပြည်လည် တည်ဆောက်ပီးရန်မှာ လွယ်ကူနိုင်လီရေ။ သို့ပင်ဖြစ်လင့် ကစား၊ အတွင်းခံ 'မသိစိတ်'ဧ ရှုပ်ထွီးနက်နန့်မှုကြောင့် အလွယ်တကူကေမြန်စွာ နားလည်ပြင်ဆင်ရန် မဖြစ်နိုင်အောင် ဟိရရေ။ ယင်းချင့်ကြောင့်ပင် စိတ်ခွဲခြားစိစစ်သူ ဆရာဝန်ဧကြီး လေးရေတာဝန်မှာ နက်နန့်ရေ စိတ်ပညာ၊ ဂုခေတ်လူအမျိုး မျိုးတိဧ လက်ဟိဘဝနန့်ဆိုင်ရေ ကျယ်ပြန့်ရေဗဟုသုတ၊ နောက်ကြောင်းအဖြစ်အပျက်နန့် လူမျိုးတိတစ်ဖြည်းဖြည်း ပြောင်းလဲ တိုးတက်လာပုံတိကို နားလည်ထားရန်ဖြစ်လီရေ။ စိတ်တန်ခိုးအာရုံတိနန့် ကာလတစ်လျှောက် ပြောင်းလဲတိုး တက်အောင် ကြိုးပမ်းလာရေ လူ့သမိုင်းနန့် လူဧ ထူးခြား ချက်တိ၊ ပြောင်းလဲချက်တိကို လိ့လာထားရလီရေ။ အကြောင်းမှာမူ၊ အာရုံအားလုံးတိဧ အစအနကို လူတစ်ဦးစီဧ စိတ်တွင်တွိ့ရတတ်ပနာ၊ ထိုတွိ့ရရေ အာရုံတစ်ခုခုရေလည်း စိတ်ရောဂါအကြောင်းအရင်းကို နားလည်အောင်ယှာဖွီရာတွင် တစ်နည်းနည်းနန့် တစ်စုံ တစ်ခုရေ အကူအညီဖြစ်စေတတ် ရေကြောင့်တည်း။
စိတ်ခွဲခြားစိစစ်ခြင်းစနစ်ကို စိတ်အာရုံတိ ချွတ်ယွင်း ရေအခါတွင်သာ အသုံးပြုကတ်ရေ။ ကိုယ်ခန္ဓာချွတ်ယွင်းမှု တိတွင် ဒေပညာကို အသုံးမပြုကြပေ။ သာမန်ဆီးပညာစနစ် တိနန့် အတွင်းစိတ် ဖောက်ပြန် ခြင်းကို မကုစားနိုင်ချေ။ ဆင်ခြင်တုံတရားနန့် အတွင်းအာရုံတိ ပူးပေါင်းပါင်ရေ စိတ်ခွဲခြား စိစစ်ခြင်း ပိုင့်ရေ နည်းနန့်ရာ ကုစားရန် သင့်လျော်ရေ။ စိတ်ခွဲခြား စိစစ်ခြင်းနည်းမှာ လူတစ်ဦးစီဧ အခက် အခဲကို အသေးစိတ် စုံစမ်းခြင်း၊ အခက်အခဲဖောက် လှဲဖောက်ပြန် ဖြစ်နီရေ အချက်တိကို တစ်ခုပြီးကေတစ်ခု ဆင်ခြင်တုံတရားနန့် ကုစားခြင်းစရေနန့် ကုသသူဆရာဝန် နန့် ဝေဒနာသျှင်တိကိုယ်တိုင် ရေးခံကာ စစ်ဆီးပနာ နှစ်ဦး နှစ်ဖက် ပူးပေါင်းဖြေသျှင်းပီးရရေ။
အဂယင့် ဆိုးရွားဖောက်ပြန်ရေ စိတ်ရောဂါကြီးတိကို ခွဲခြားစိစစ်ခြင်းနန့် ထာဝစဉ်မကုစားနိုင်ကေလည်း အများ အပြားကုသနိုင်ရေကို တွိ့ရဧ။ အထူးရေအတွက်နိန့် လူနာ၌ ဆင်ခြင်တုံတရား အနည်း ငယ်ကျန်ဟိသေးရေအတွက်နိန့် ဆရာဝန်နန့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်ရေအခါတိတွင် ကုစားနိုင်ခရေ သာဖြစ်လီရေ။ ဝေဒနာသျှင်ဧ အဓိပ္ပာယ်မဟိရေ အယူအဆ၊ အပြုအမူတိကို အဓိပ္ပာယ်ယှာဖွီခြင်း၊ စိတ်လှုပ်ရှားမှုတိကို လိ့လာခြင်း၊ ချွတ်ယွင်းချက်တိကို နားလည်အောင် ဆင်ခြင် ခြင်းတိနန့် စိတ်ခွဲခြားစိစစ်နည်းရေ အဖိုးမဖြတ်နိုင်ရေ နည်းစနစ်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း သာဓကတိစွာ ဟိလီရေ။ စိတ္တဗေဒ၊ အနာတမီပညာရပ်တိတွင် ကိုယ်နန့် စိတ်တစ်ခုနန့် တစ်ခုအလွန်နီးစပ်ဆက်သွယ်နီရေ အချက်အလက်တိကို အဆက် မပြတ်ယှာဖွီ တွိ့ဟိပနာ၊ ဂုအခါပညာသျှင်တိ မှတ်တမ်းတင်နီကတ်ရာဖြစ်ရေကြောင့်၊ နောင်တစ်ခေတ်တွင် စိတ်ခွဲခြားစိစစ်နည်းကို ကိုယ်ကာယနန့်ဆိုင်ရေ ရောဂါ တိတွင် အသုံးပြုရန် နည်းလမ်းတိ ပေါ်ပေါက်လာပြီဖြစ် ရေ။ အချေသူငယ်တိဧ ကျမ်းမာရီး၊ ကြီးပွားရီး၊ မိမိဧ တိမ်မြုပ်ဖုံးကွယ်နီရေ တန်ခိုးကြီးရေ စိတ်အာရုံ တိကို သျှင်းလင်းစွာနားလည်ရီး စရေတိဧ အရီးကြီးပုံကို စိတ်ခွဲခြားစိစစ်ရီး ပညာရေ ပြသခလီရာ။ အချေတိရေ မိမိတိအသက်သျှင်နီထိုင်ရဖို့ လူ့လောကကြီးနန့် သင့်လျော် ရေ အချက်အလက်တိကို ပိုမိုနားလည်ပနာ လျောက်ပတ်စွာ နီထိုင်တတ်ရန်လိုအပ်ရေ ကိုယ်စိတ်နှစ်ဖြာ ချမ်းသာရီး ညွှန်ကြားချက်တိကို စိတ်ခွဲခြားစိစစ်ရီးပညာဧ အကူအညီ နန့် ပီးဝေဖြန့်ဖြူးနိုင်ဧ။ ယင့်ချင့်ပင် ဒေစနစ်ရေ ဆီး ပညာမှ ပေါက်ဖွားလာကေလည်း၊ အခြားပညာရပ်တိသို့ ပျံ့နှံ့လားရန် အလားအလာဟိရေဟု ဆိုရပေဖို့။ ဆီးပညာ နန့် အခြားပညာရပ်အသီးသီးတိ ဇာပိုင့် ဆက်စပ်ပြီးကေ ဟိရေကို စိတ်ခွဲခြားစိစစ်ရီးပညာရေ ပထမဦးစွာ ဖော်ပြခဧ။
ဆီးပညာ နည်းတစ်နည်းအနိန်နန့် အသုံးပြုရေအခါတွင်လည်း ဝေဒနာ သျှင်ရေ လူတစ်ဦးအနီနန့် ဇာပိုင့်ရေ ပြဿနာတိကို ရင်ဆိုင်ပနာ ဇာပိုင့် စိတ်အာရုံတိ ခံစားရပုံ၊ ဆရာဝန်ရေ လူ့ဘဝပြဿနာတိကို လုံးဝဥဿုံ ဇာပိုင် နားလည်ရန် လိုအပ်ပုံ၊ 'မသိစိတ်'တွင် ဇာပိုင့် ကိန်းအောင်းနီပုံ၊ 'မသိစိတ်' တန်ခိုးကြီးပုံ၊ အနုပညာဖန်တီးမှု၊ ကိုးကွယ်မှု၊ ဘာသာစကား သမိုင်း အမျိုးမျိုးတိကို ထိုးထွင်းတီထွင်တတ်ရေ ဉာာဏ်ရေ လုူတိဧ 'မသိစိတ်'မှပင် ပေါ်ပေါက်လာပုံစရေတိကို အံ့မခန်းဖော်ပြခလီရေ။ အချုပ်အားနန့်ဆိုရေ် လူတိဧ ပြဿနာမှန်သမျှရေ စိတ်ခွဲ ခြားစိစစ်ခြင်းနန့်သာကေ အဓိပ္ပာယ်ပေါ်လာနိုင်ပုံ ကို တန်ဖိုးမဖြတ်နိုင်အောင် ဖော်ပြခလီရေ။
စိတ်ခွဲခြားစိစစ်ရီးပညာရပ်[edit | edit source]
စိတ်ခွဲခြား စိစစ်ရီးပညာသမိုင်းရေ ၁၈၉၃ ခုနှစ် (ဝါ) ၁၉ ရာစုကုန်လောက်တွင် ဆရာဝန်ကြီး ဖရွိုက်လက်ထက်မှ စတင်ခလီရေ။ ဗရွိုင်ယာဆိုသူဆရာဝန်ကြီးတစ်ဦးဧ ယခင် က စိတ်ချောက်ချား ရောဂါကုထုံးကို မိမိကိုယ်ပိုင် ကုသနည်း တိနန့်ပေါင်းကာ ဖရွိုက်ရေ စိတ်ခွဲခြားစိစစ်ရီး ပညာရပ်ကို အစဖော်ခဧ။ စိတ်ရောဂါတိကို စိတ်ခွဲခြားခြင်း အကူအညီနန့် ကုသနိုင်ရေဟု ယုတ္တိတန်ရေ ယုံကြည်ချက်နန့် သူရေ ဒေပညာကို တိတ်တဆိတ်စတင် စမ်းသပ်ခဧ။ သူဧအယူ အဆတိ၊ မျှော်မှန်း ချက်တိရေ ခေတ်ရှေ့ပြေးနေရေအတွက်နိန့် သူ့စနစ်ကို အများုက်အခံလုပ်သူတိ ပေါ်ပေါက်ခဧ။ ယကေလည်း သူရေ တစ်ဦးတည်းကျေနပ်စွာ ကြိုးစားနေပြီးကေ၊ မိမိစနစ် မှန်ကန် အသုံးဝင်ကြောင်း ပြရဖို့အချိန်ကိုသာ စောင့်စားနေခ လီရေ။ တိမကြာမီပင်ကေ ဆရာဝန်တိရေ ဖရွိုက်ဧ စမ်းသပ်ချက်တိကို စိတ်ဝင်စားလာကြပနာ၊ စိတ်ခွဲခြားစိစစ်ခြင်း ကို ဆီးပညာလောကပြင်ပ၌ ကျယ်ပြန့်စွာ အသုံးပြုရန် စိတ် စောလာကတ်ရေ။ ဗလွိုင်လာနန့် ယွန်းတိမှာ ဆရာဝန်ကြီးဖရွိုက် ဧ ပထမဆုံး တပည့်တိဖြစ်ကတ်ဧ။ သူတိ နှစ်ဦးကတစ်ဖန် ဇူးရစ်ဆိုသူအား သင်ပီးကြပြန်ရေအတွက်နိန့် ကမ္ဘာတဝှန်းသို့ ပျံ့နှံ့ခ လီရေ။ ယကေလည်း သူတိနှစ်ဦးဧနည်းရေ ဆရာကြီး ဖရွိုက်ဧ နည်းနန့် အတော်အတန် ကွဲလွဲလီရေ။
အခြားပညာရေတိမှတစ်ဆင့် ဂျာမနီ၊ ရုရှ၊ စွော်လန်၊ ပြင်သစ်၊ အီတလီနန့် ဥရောပဟိ အခြားနိုင်ငံတိသို့ ပျံ့နှံ့ခလေ ရေ။ အင်္ဂလန်ပြည်ကမူ တစ်ဖြည်းဖြည်းမှသာ လက်ခံယုံ ကြည်လာခဧ။ စိတ်ခွဲခြားစိစစ်ခြင်းကို အမေရိကန်ပြည်ထောင် စုနိုင်ငံရေ အမြန်ဆုံးလက်ခံရေ နိုင်ငံဖြစ်ဧ။ ဒေါက်တာ ဗရီးဆိုသူက ဒေပညာကို အမေရိကန်ပြည်သို့ ပထမဆုံး ယူ ဆောင်လာခလီရေ။
၁၉ဝ၈-၁၉ဝ၉ ခုနှစ်လောက်တွင် ဆရာဝန်ကြီး ဖရွိုက် ကိုယ်တိုင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဟိ ကလတ်တက္ကသိုလ်၌ ဒေပညာနန့် စပ်လျဉ်းရေ စွောပြောပွဲတိကိုကျင်းပပနာ ပညာ ဖြန့်ဖြူးခဧ။ ယပြီးနောက် ဆရာဝန်ကြီး စတန်လေစွောက ဒေပညာကို ပိုမိုပျံ့နှံ့စေခပြန်ဧ။ ဒေသို့ကေ စိတ်ခွဲခြားစိစစ် ခြင်းရေ ဆီးပညာလောကတွင် အစပျိုးခပနာ၊ ဆီးပညာ လောကတစ်ခုလုံး တစ်ဖြည်းဖြည်း အသိအမှတ်ပြုကာ လက်ခံ လာကတ်လီရေ။ အမေရိကန်နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ စိတ်ခွဲခြားစိစစ် ရီးပညာအသင်း၊ စိတ်ခွဲခြားစိစစ်ရီး ပညာဂျာနယ်၊ ၃ လ တစ်ကြိမ်ထုတ် စိတ်ခွဲခြားစိစစ်ရီးပညာဆိုင်ရာ မဂ္ဂဇင်းစရေ တိ ပေါ်ပေါက်လာပနာ၊ ယင့်ချင့်ပညာနန့်ဆိုင်ရေ စာပေတိ ကျယ်ပြန့်စွာထွန်းကားလာလီရေ။ ဆရာကြီး ဖရွိုက်ရီးရေ စာအုပ် တိကို ဘာသာပြန်ဆိုကတ်ရေ။ စိတ်ခွဲခြားစိစစ်ခြင်းကို အချို့ရေ ဆရာဝန်တိရေ ဆီးပညာရပ်၌သာ အသုံးပြုကြ ပနာ၊ အချို့ကား အခြားပညာရပ်တိတွင်သုံးရန် ကြိုးစားပြီးကေဟိ ကတ်လီရေ။[1]
ဆက်စပ်ကြည့်ရန်[edit | edit source]
ကိုးကား[edit | edit source]
- ↑ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၄)