Wp/rki/ကမ္ဘာဦး တိရစ္ဆာန်တိ

အံ့ဩဖွယ်ရာ ကမ္ဘာဦး တိရစ္ဆာန်ကြီး ဂုတိုးတက်လျက်ဟိရေခေတ်တွင် နိုင်ငံသမိုင်းဆရာ ရို့ရေ ကမ္ဘာဦးအခါက မည်သို့အခြေအနီမျိုးဟိရေ မည်သို့မည်ပုံတိုးတက်ပြောင်းလဲလာရေ စရေပြဿနာ ရပ်တိကို စူးစမ်းရှာဖွေလေ့လာခကတ်ရာ၌ သမိုင်းမတင်မီ ခေတ်က တိရစ္ဆာန်ကြီးတိအကြောင်းကို သိဟိလာခကတ်ရေ ငါးခေတ်တိမ်ကောလားပြိးနောက် တွားသွာကောင်တိခေတ်သို့ ရောက်လာရေအခါ ပဌမဆုံးတွားလားကောင်ရို့မှာ ကုန်းပေါ်၌၎င်း၊ ရေပေါ်၌၎င်း ကျက်စားရေသတ္တဝါတိဖြစ်ရေ။ တွားလားကောင်တိအနက် ပုံတွင် မြင်ရသည့် ဒိုင်နိုဆောကောင်ကြီးမျိုးမှာ အလွန် ကြီးမားကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်း၍ ဥမှပေါက်ပွားကတ်ရေ။

နယူးယော့မြို့ သဘာဝသမိုင်းပြတိုက်တွင်းဟိ ရှေးဟောင်းဆင် မိသားစုရို့ဧပုံကို ကောင်းစွာ မြင်နိုင်လီရေ။ တွားလားကောင်တိနန့် တခေတ်တည်းပေါ်ပေါက်လာကေလည်း နို့တိုက်သတ္တဝါမျိုးဖြစ်ရေ။ နို့တိုက်သတ္တဝါ တိမှာ သွေးနွေးသတ္တဝါတိဖြစ်၍ အချေ မွေးပြီးကေပြုစုတတ်ရေ။

ကျွန်ုပ်ရို့ မှီတင်းနီထိုင်ရေ ကမ္ဘာကြီးဧ သက်တမ်းရေ မည်ရွှေ့မည်မျှ ဟိခပြီဟု မည်သူ မျှ မခန့်နိုင်သိမ်းချေ။ သို့ရာတွင် ကမ္ဘာတည်လာရေမှာ နှစ်ပေါင်း သိန်း၊ သန်းမက ကြာရှည်လာပြီ ဖြစ်ကြောင်းကား ထင်ရှားပေရေ။ ဂနိအခြေအနီမျိုးသို့ရောက်ဟိအောင် နှစ်ပေါင်းမည်မျှ၊ ခေတ်ပေါင်းမည်မျှ သဘာဝတရားက ဖန်တီး ပြုပြင်ပီးခရရေကို မှန်းဆ၍သာ ကျေနပ်ရလီရေ။ ဂုခေတ်တွင် တိုးတက်နီရေခေတ်ဖြစ်၍ လူတိ ရေလည်း အစစအရာရာတွင် တိုးတက်နီကတ်သည့်အလျောက် ရှေးက မသိဘူးရေအရာတိကို သိဟိနိုင်ကတ်ဧ။ အတတ်ပညာ အမျိုးမျိုးကို သိဟိနိုင်ကတ်ဧ။ အတတ်ပညာ အမျိုးမျိုး ထွန်းကားနီသဖြင့်လည်း အစစအရာရာ၌ လက်တွိ့စုံစမ်း ရှာဖွေကတ်ဧ။ သို့ဖြစ်လီရာ မိမိရို့နီထိုင်ကတ်ရေ ကမ္ဘာကြီး ဧ နောက်ကြောင်းကိုလည်း ပြန်လည်သုံးသပ်ကတ်ဧ။ ကမ္ဘာဦး အခါက လူတိမည်ကဲ့သို့ နီထိုင်ကတ်ရေ၊ ကမ္ဘာပေါ်တွင် မည်ကဲ့သို့သော အခြေအနီမျိုး ဖြစ်ပေါ်ရေ၊ မည်သို့မည်ပုံ တိုးတက်ပြောင်းလဲလာရေ စရေ ပြဿနာရပ်တိကို အဖြေ ရှာကတ်ဧ။ အထူးသဖြင့် နိုင်ငံသမိုင်းဆရာရို့ရေ အကြောင်း အကျိုး အမျိုးမျိုးကို တွေးတောဆင်ခြင်၍၎င်း၊ မြေကြီးတိကို တူးဖော်၍၎င်း၊ ရှေးဟောင်းပစ္စည်းတိကို ဆက်စပ်၍၎င်း၊ ကမ္ဘာနောက်ကြောင်း အခြေခံသမိုင်းကို ဆက်စပ်ကြည့်ကတ်ဧ။ ခေတ်မီနိုင်ငံတိ၌မူကား နိုင်ငံအစိုးရကိုယ်တိုင်ကပင် ငွေကြေး မြောက်မြားစွာ အကုန်အကျခံပြီးကေ ရှေးဟောင်းပစ္စည်းတိကို တူးဖော်စေရေ။ တူးဖော်ရဟိရေ ဝတ္တုပစ္စည်းတိကိုလည်း ပျောက်ပျက်မလားစေရန် ပြတိုက်ကြီးတိ၌ ကောင်းစွာ ထိန်းသိမ်းထားလီရေ။ လန်ဒန်မြို့ဟိ ပြတိုက်ကြီး၊ နယူးယော့ မြို့ဟိ သဘာဝသမိုင်းပြတိုက်ကြီးတိတွင် မြေအောက်မှ တူးဖော်ရဟိရေ ကျောက်တိမှ ထွင်းယူရဟိရေ အရာဝတ္တု ပစ္စည်းတိကို ပကတိ အနီအထားဖြစ်အောင် ပုံသွန်း၍ ထားသဖြင့် ကျွန်ုပ်ရို့ တွိ့ဟိနိုင်ရေ။ မြေကြီးတိကို တူးဖော် ရာ၌၎င်း၊ ကျောက်တိကို ထွင်းရေအခါ၌၎င်း၊ ရှေးဦးကမ္ဘာ တွင် ကျက်စားခသည့် သတ္တဝါတိဧ အရိုးတိ၊ အရိုးစုတိကို တွိ့ဟိရပေရေ။ ထိုအရိုးတိကို ဆက်ကြည့်ရေအခါ ထို ခေတ်က တိရစ္ဆာန်တိဧ ပုံပန်းသဏ္ဌာန်ကို အကြမ်းအားဖြင့် တွိ့ဟိနိုင်ရေ။

လွန်ခရေ နှစ်ပေါင်း သိန်း၊ သန်းမကသည့် အခါက ကမ္ဘာပေါ်တွင် လူဟူ၍ မဟိသိမ်းချေ။ ထိုခေတ်ကို ကမ္ဘာဦး ခေတ် (ဝါ) သမိုင်းမတင်မီခေတ်ဟု ခေါ်ဆိုကတ်ဧ။ လူမပေါ် ပေါက်သိမ်းသည့်ကမ္ဘာ၌ တိရစ္ဆာန်တိသာ ရှေးဦးစွာ နီထိုင် ကျက်စားခကြောင်းကို စူးစမ်းရှာဖွေကတ်ရာမှ ခိုင်လုံရေ အထောက်အထားတိကို တွိ့ဟိရလီရေ။

ကမ္ဘာမြေပေါ်ဟိ ကျောက်အမျိုးမျိုးကို ထုခွဲကြည့်ရှုခြင်းဖြင့် ဘူမိဗေဒဆရာတိရေ ကမ္ဘာပေါ်၌ ခေတ်အသီးသီးတွင် ကျက်စားခရေ သတ္တဝါတိအကြောင်းကို သရုပ်နန့်တကွ ဖော်ထုတ်နိုင်ခပေရေ။ သို့ရာတွင် အတိအကျ မှန်ကန်ရေ ဟု မပြောနိုင်ဘဲ အမှန်းအဆမျှသာ ဖြစ်ပေရေ။ ဇာ ကြောင့်ဆိုကေ ရှေးခေတ် တိရစ္ဆာန်တိုင်းဧ အစအနတိကို ကျောက်တိ၌ မတွိ့ရဘဲ အချို့အဝက်သာ တွိ့ရရေကြောင့် ဖြစ်ပေရေ။ ထိုသို့ ကျောက်တိ၌ ကျန်ရစ်ခရေ အရိုး အဆစ်အပိုင်းတိကို ပုံသွန်းဆက်စပ်ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် ရှေးခေတ် တိရစ္ဆာန်တိဧ သဏ္ဌာန်ကို သရုပ်ဖော်ရလီရေ။ ကမ္ဘာပေါ်၌ ပထမဆုံးနီထိုင်ရေဟု ယုံကြည်ရရေ သက်ဟိသတ္တဝါတိမှာ အသက်ဟိသည့်သာမန် အင်္ဂါစု ကလေး တိသာ ဖြစ်ကတ်၍ ထူးဆန်းရေဟု မဆိုသာချေ။ နှစ်ပေါင်း တိစွာတိုင်အောင် ထိုအင်္ဂါစုကလေးတိရေ ကမ္ဘာပေါ်တွင် နီထိုင်ကတ်ပြီးနောက် တိမ်ကောလားကတ်ဧ။ ထိုအခါ ကျောရိုးဟိ သတ္တဝါတိ၊ နို့တိုက်သတ္တဝါတိလည်း မဟိသိမ်းချေ။ ထိုအခါက ဟိခရေ သတ္တဝါတိမှာ ကျောရိုးမဲ့သတ္တဝါတိသာ ဖြစ်လီရေ။

ထိုကျောရိုးမဲ့သတ္တဝါတိရေ ကုန်းပေါ်၌မနီကတ်ဘဲ ရေ၌သာ ကျက်စားကတ်ဧ။ သို့ရာတွင် ယင်းရို့အား ငါးဟု လည်း မခေါ်ဆိုနိုင်ချေ။ ထူးဆန်းရေ ပုံသဏ္ဌာန်အမျိုးမျိုးဖြင့် ရေထဲ၌ ကျက်စားကတ်ဧ။ ထိုသတ္တဝါ တဖြည်းဖြည်း တိမ်ကော ပပျောက်လားရေအခါ ကျောရိုးဟိစပြုရေ သတ္တဝါတိ ပေါ် လာရေ။ ပိုးမွှားတိလည်း ဖြစ်ပေါ်လာရေ။့

ထိုနောက် နှစ်ပေါင်းတိစွာကြာရေအခါ ငါးခေတ်သို့ ရောက်လာလီရေ။ အင်္ဂလန်ပြည်၊ ဒက်ဗွန်ရှိုင်ယာနယ်ဟိ ကျောက်တိရေ ထိုခေတ်က ငါးတိအကြောင်းကို ဖော်ပြပေ ရေ။ ငါးခေတ်တိမ်ကောပြီးနောက် နှစ်ပေါင်းတိစွာ ကြာ ရေအခါ တွားလားကောင်ခေတ်သို့ ရောက်လာရေ။ ပထမဆုံးတွားလားကောင်တိရေ ကုန်းပေါ်၌၎င်း၊ ရေပေါ် ၌၎င်း၊ ကျက်စားရေသတ္တဝါတိ ဖြစ်ဧ။ ဂုခေတ် တွိ့ဟိ ရရေ မိကျောင်းခေါင်းတိုနန့် ဖွတ်ပုတတ်မျိုးရို့ရေ ထိုခေတ်က တွားလားကောင်တိနန့် သဏ္ဌာန်တူရေ။

နောက်တခေတ်တွင်ကား ကမ္ဘာပေါ်၌ အလွန်ကြီးမားရေ တွားလားကောင်တိ ကြီးစိုးလာရေကို တွိ့ရရေ။ အထူး သဖြင့် ဒိုင်နိုဆောကောင်ကြီးတိ ပေါတိလီရေ။ အချို့မှာ အသားစား၍ အချို့မှာ အသီးအရွက်တိကိုသာ စားရေ။ ယင်းသို့အားလုံးပင် ဂုခေတ်တွားလားကောင်တိကဲ့သို့ သွေးအေးသတ္တဝါတိဖြစ်၍ ဥမှ ပေါက်ပွားကတ်ရေ။ ထိုခေတ်က တွားလားကောင်တိရေ ကိုယ်လုံးကိုယ်ထည် ကြောက်မက်ဖွယ်ရာကြီးမားလှရေ။ အချို့မှာ အလျားပေ ၈ဝ ကျော်လီရေ။ သို့ရာတွင် အရွယ်ကြီးသလောက် ဦးနှောက် သေးငယ်၍ ဉာဏ်မဟိကတ်ချေ။ ထိုခေတ်အတွင်းမှာပင် တွားလား ကောင်တိမှ တဖြည်းဖြည်း ငှက်တိပေါ်လာရေကို တွိ့ရ ရေ။ ပထမဦးဆုံးရေ ငှက်တိ၌ လားတိ ဟိရေကို တွိ့ရရေ။ ထိုခေတ်မှာပပင် နို့တိုက်သတ္တဝါတိလည်း ပေါ်ပေါက်လာလီရေ။ နို့တိုက်သတ္တဝါတိရေ သွေးနွေး သတ္တဝါတိဖြစ်၍ အချေမွေးပြီးကေ ပြုစုတတ်ရေ။ တွားလားကောင်တိထက် ဉာဏ်ကောင်း၍ လျင်မြန်စွာ ပြန့်ပွား လီရေ။ ထိုအခါ ဒိုင်နိုဆောကောင်တိ တိမ်ကော၍ မျိုးပြုတ်လားလီရေ။ တစ်ခြားယူဆချက် တစ်မျိုးမှာ လွန်ခတဲ့ ၆၅သန်းခန့်က ဥက္ကာခဲကြီး တစ်ခု ကမ္ဘာ ဝင်တိုက်ခရာမှ ဒိုင်နိုဆောတိ အဆိပ်သင့် မီးလောင် မျိုးသုန်းခကြောင်း ဂုလေ့လာတွိ့ဟိရေ မှတ်တမ်းတိအရ သိနိူင်ရေ။

ထိုခေတ်တွင် ငှက်တိ၊ ပိုးမွှားတိ၊ အပင်တိလည်း ပေါ်လာ၍ ဂနိထက် တိုင် တွိ့ဟိရလီရေ။ ကမ္ဘာ့ဥတု ရာသီပြောင်းလဲ၍ နောက်ဆုံးအဆင့်တွင်ကား မျောက်တိနန့် ကမ္ဘာလူဦးတိ ပေါ်ပေါက်လာဧ။

ဒေပိုင် သက်ဟိသတ္တဝါရို့ ဆင့်ကဲဖြစ်ပေါ်နီကတ်သည့် အချိန်တွင် ကမ္ဘာမြေပြင်၊ ရေပြင်ရို့ရေလည်း အမျိုးမျိုး ဖြစ် ပေါ်ပြောင်းလဲခရေ။ ဆိုခရေ သတ္တဝါတိဧ ခေတ်အခါက ကမ္ဘာ့ပထဝီနန့် ဂုခေတ် ကမ္ဘာ့ပထဝီရို့ရေ မတူတော့ချေ။ ရေပြင်၊ မြေပြင်အသစ်ရို့ရေ ဖြစ်ပေါ်၍ အချို့ရေပြင်၊ မြေပြင်တိ ပျောက်ကွယ်ခရေတိလည်း ဟိရေ။ သို့ရာတွင် အရွယ်အစား အကျယ်အဝန်းရို့တွင် ပြောင်းလဲလားကေလည်း ကမ္ဘာတည်စအခါမှ ဂုထက်တိုင် တည်ဟိနီရေ အရပ်ဒေသ တိလည်း ဟိပေသိမ်းရေ။ ထိုကဲ့သို့သောဒေသတိမှ ဖော်ပြခ ရေ ကမ္ဘာဦးတိရစ္ဆာန်ကြီးတိမှာ နှစ်ပေါင်းသန်းနန့်ချီ၍ မြေအောက်တွင် နစ်မြုပ်နီခရေကြောင့် ကျောက်တိ ဖြစ်နီ ကတ်လီရေ။