Wp/qwh/Luzuriaga wamani
Lusuriaqa wamani (kastilla shimichaw: Provincia de Mariscal Luzuriaga) nishqanqa Ankash suyuchawmi, hatun llaqta Piruwchaw. Yurishqa 1956 watachaw, Qhapaq raymi killachaw, 12 quya. Piruwpa hatun pushaqnin, Manuel A. Odría, hinchi qillqarqan 12541 Apushimita. Kay wamani sharirqan pitsqa distrituwan: Pishqupanpa, Llunpa, Llamaq, Kachka, tsay-yaq Pwaqpanpa wamanichaw hatirayarqan; Yawyata hanchayamurqan Wari wamanipita.
Pushana hinchi rakiy
[edit | edit source]Kay wamanipa distrinkunaqam puwaq kayan:
Pishqupanpa
[edit | edit source]Kay distritu Piruwan paqta yurirqan 1821 watachaw.
Uma marka / Piqa marka
[edit | edit source]Mariskal Lusuriaqa wamanipa uma markanqa: Pishqupanpa. Unay qullanan marka, Inkakuna ñawpan. Kaykunan chayarqan maqakur, awqar. Tsaynawpan intuyaran kunchukukuna, waraskunawan.Wallka watalla qosqokuna tsarayaran. Qipanta shaprasha runakuna yuriyamurqan.Irnando Pisarru Pishqupanpamam charan 1533 watachaw, ayriwa killa, 5 quya, Kalkuchimaqta hanchashqa; Hawhapa tikramurqan.
Tinkuykuna
[edit | edit source]Antipa tinkun Wanuku suyuwan; Uripa, Karlus Fermin Fitskarral wamaniwan; Quntipa, Puwaqpanpa wamaniwan, Yunkay wamanikunawan; Chinchapa, Puwaqpanpa wamaniwan.
Patsa tupuy, ayka tákuq
[edit | edit source]730 km² patsatupun.2007 lanu nin: 23 292 takúqkuna, warmikaqkuna, 11 876,[1] 2005 lanuta walkasha kay wamanichu yachaqkuna. Runata yupar tapuyanaq 21 645, tsaykunapita 19 687 rimayan kichwa shimita; tsaynuykarqa pachakñipi yarqun 90,95%;[1] yachaywasi wamrakuna, 5pita 14 watayuq, 6 191 rimayan kichwa shimita, pachakñipi: 28,60%.
Rayanpita, Yawya ayllu, rimayamun radyupa kichwa shimichu.Qawaytili kanmi, Intirnit (Tikrayaway)pis kallanmi, imanu karpis pishimampalla kuyun.