Wp/prg/Izwanginewīngi kīrsnas kērmens

bārwi be temp. en K

Skaīstas gelzas temperatūri mazzi būtwei mattautan palīginatei spektran izlaīstas gelzas swāikstan.

Izlaīstas spārtas sendelīsnas per šlaitawīdans temperatūrins. lāukagalimba līnija waidinna distibuciōnin ēntin iz klassiskan fizīkin

Izwanginewīngi kīrsnas kērmens - ideāls kērmens (niekzistīnts en izarwismu swītan), kawīds endest pastippan radiaciōnin krūjantin na tennan, niperlānku ezze radiaciōnis krūsnas lunkin be spektran.

Radiaciōnis sendelisnā

Spārtas sendelisnā en deznes dōmenei ast ebpeisātan pra fōrmulin:

$I(\nu )={\frac {2h\nu ^{3}}{c^{2}}}{\frac {1}{e^{\frac {h\nu }{kT}}-1}}$

Gīrbis $-1$ en bilītaju ast swarewīngi. Šlāit tennan per īnsans bāngans funkciōni ēit en bewangibin, adder spārtan integrītan pa pastippan deznes dōmenin turri būtwei wangīntan. Klassiska fizīki ni dāst šin gīrbin. Tikrōma fōrmuli bēi gaūtan pra Maxan Planckan en 1900 mettan, kas ast pagruntinuns kāi energīja mazzi būtwei izlaīstan tēr en dōźamans, bilitāmans per kwāntans, sen energījan prōporciōnalin prei deznin: $E=h\nu$. Šin mettan be šin dīlin ast laikātan per kwāntiskas mekānikis pagaūsenin.

Seisnā sirzdau bārwin be temperatūrin

Mazīngi gīrbautun, kwēi sendelīsnas funkciōni turri maksimum:

$\lambda _{max}={\frac {0,29K}{T}}[cm]$.

Ku tappjaisin kērmens ast, stu maksimum ast en īnsaisimans bāngans. Per temperatūrins zūrgi 300 K šin maksimum ast en pōwurmiskwai. Per temperatūrins aūktaisins nikāi 2000 K (zūrgi 1700 °C) maksimum pagaūne būtwei en wīdaminu swāikstan. Stesmu dīnkun mazīngi mattautun temperatūrin stēisan substāncins, kawīdas ast per garawīngi kāi mattaulai dins kitawīdai (p. skāista gelzā).