Wp/ppl/Kwajkwachti Nawakuskatanchanej
Tik ne tejtechan Nawakuskatanchanej, nemi miak kwajkwachti ijikman. Kipia miak influencia ipal ne europachanej ika ne kastiyachanej, franceschanej iwan holandchanej. Nemi influencia ipal ne techan ijikman ika ne mayakwatemalanchanej y influenciachin ipal ne asiaticochanej ika ne chinachanej, namej te directamente. Nemi sujsul influencia ipal ne plajplantacion atutun nusan. Nemi miak diversidad pal kwajkwachti ipal ne tejtechan nawakuskatanchanej. Katka ne najnantzin kipia se tajtajkwil disticta ika ne nawamexikujchanej namej te kipia ini tradicion. Ne kwajkwachti ipal Nawitzalku, Itzalku iwan Panchimalku nemi sujsul famosa. An te nemi miak ikniwan tik kwajkwachti ijikman.
Historiaj
[edit | edit source]Katka ne epoca colonial, siwataket kipia se wipil distinctuj. Te kipia influencia ejkuni iwan te miak itajitachixka. Iwan miak siwatket te italia ne wipil, ne ichichiwal te kipia tajtabu katka ne influencia cristianuj. Ne siwatket nobles kipia acesa ipal miak kwajkwachti iwan tejtexil. Iwipil iwan ikweykweyat kipia miak dejdecoracion iwan itajitachixka. Katka tabu ipal ne siwatket ipia pejpeforador tik iixkalyu iwan ijixpejpeyunwia tik ne kulturaj Nawa.
Influencia Ejkuni
[edit | edit source]Nemi sujsul influencia ejkuni tik ne kwajkwachti Nawakuskatanchanej, ne influencia weyak ipal ne kastiyachanej iwan ne mayakwatemalanchanej. Nemi influencia ipal ne Holandchanej iwan Chinachanej ika ne Mayakwatemalanchanej kipia miak bordado con influencia ika ne tejtextil iwan kwijkwikwilua Holandchanej iwan Chinachanej ika ne epoca colonial. Ne Franceschanej introdujeron cojcodron tik tukwejkweyat iwan tuwijwipil. Romanichanej introdujeron grajgrado tik ikweyjkweyat.
Influencia Plajplantacion Atutun
[edit | edit source]Nemi sujsul influencia ipal ne plajplatancion atutun, ne ikniwan tea weli ikua miak kwajkwachti u tejtextil. Miak plajplantacion kipia ujuniform ipal tejtekitini iwan se afecto kwajkwachti tik miak tejtechan.
Vestida Campesina
[edit | edit source]Ipan ne matanza, miak siwatket italia se vestida que kipia pajpatron xujxuchit itajitachixka iwan cojcodron iwan tajtajkwil, itukay vestida campesina tik kastiyataketzalis. Ipan se forma resistencia ipal ne gobiernuj Maximiliano Hernandez Martinez, kipia itajitachixka iwan xujxuchit ijikman, tik Panchimalku ne siwatket italia ikwajtzin distinctuj.
Ajwechapan
[edit | edit source]Nemi 2 techan ijikman kipia kwajkwachti distinta tik Ajwechapan, ne kwajkwachti tik Ataku iwan Apanejekat te iwansan. Ne kwajkwachti tik Apanejekat kipia influencia mas ipal ne Kastiyachanej iwan Ataku kipia influencia ipal ne Mayakwatemalanchanej. Ne techan Ataku sujsul famosa ipal itejtextil.
Apanejekat
[edit | edit source]Kipia kwajkwachti con influencia europachanej, ikweyat kipia miak itajitachixka namej iwipil istak. Ne wipil kipia vojvolante iwan te bordado. Nemi dejdelantal tik miak itajitachixka iwan bordado con xujxuchit itajitachixka tik ne fondo. Ne delantal ijikman te kipia bojbolsillo.
Ataku
[edit | edit source]Tik Ataku, nemi sujsul influencia Mayakwatemalanchanej tik ikwajkwachti. Kipia se wipil iwan kweyat tik se estiluj iwansan ne mayakwatemalanchanej. Ataku nemi ne techan maya tik Ajwechapan que kipia kwajkwachti con influencia mayakwatemalanchanej. Ne wipil tik Ataku kipia sujsul dejdecoracion desde ne wijwipil tik Sentzunat. nemi dejdelantal namej tik ne estiluj comun tik ne italyu.
Kuskatan Tajku
[edit | edit source]Tik ne tajku, nemi se techan sujsul famosa ipal ikwajkwachti. Panchimalku nemi famosa ipal itejtextil, ne techan maya con iestiluj distinctuj tik ne italyu.
Panchimalku
[edit | edit source]Ne kwajkwachti ipal Panchimalku nemi sujsul famosa, yejemet kipia se ikwajtzin itukay ne Pancha. Ne pancha kipia miak itajitachikpa namej tipicamente miak chiltik ipal ne pijpiyuch u tiltik ipal ne najnantzin. Kipia se wipil tik miak itajitachixka iwan 3 itajkwil itsuntuk. Yejemet kipia miak kwajkwachti como:
- Pancha Istak ne kweyat kipia 2 grada iwan miak se wipil que kipia miak kwejkweluachin. Kipia katka ijikman, se ikwajtzin, se kuskat chiltik iwan escapulariuj.
- Pancha Tiltik ne kweyat itachixka chiltik wan kipia nwai itechchin tiltik. Ne kweyat kipia bojbordado como rajraya tultik u rajraya tultik iwan susul ipal ne pijpiyuch.
Kuskatanchin
[edit | edit source]Kuxultepet
[edit | edit source]Tay se vestidaj ipal ne festival ipal ne uat azucar. Tipicamente itajitachixka kuchiltik, tumin u istak iwan kipia cojcordon istak. Ne kweyat ipal ne vestida kipia miak grajgrada iwan se ikwajtzin chiltik u chiltiknaj.
Sentzunat
[edit | edit source]Ne kwajkwachti tik Sentzunat kipia sujsul influencia ika ne Mayakwatemalanchanej, nemi mijmigracion ika Sentzunat ipal Kwatemalan tik ne xijxiwit 1800. Namej ne wijwipil nemi distinctuj ika ne Mayakwatemalanchanej. Ne tejtechan tik Sentzunat kipiak ikwejkweyat distinctuj katka ne matanza, iwan bojbordado ipal ikwejkweyat comoj xujxuchit, tujtutut u otra tajtakwalmet, kujkuxtalchin iwan kujkulut. An yejemet ikua ikwejkweyat ika Kwatemalan, namej San Antondio del Monte nemi ne techan maya tejiendo iweykweyat ijikman. Itzalku, Nwaitzalku iwan Witzapan kipia ikwajkwachti sujsul famosa tik ne italyu.
Itzalku
[edit | edit source]Itzalku kipia se wipil distinctuj, miak itajitachixka wan kipia xujxuchitchin ajkuik ne bordado tajku. Ikwejkweyat kipia se bordado con xujxuchit ajkuik se pajpatron asesek. Ne kweyjkweyat chikitik ika ne kwejkweyat Kwatemalan. Kipia katka ijikman ian se ikwajtzin miak itajitachixka. Kipia tajtajkwil ka ne itzuntekun iwan se escapulario.
Nawitzalku
[edit | edit source]Nawitzalku kipia se wipil asesek ika Itzalku, te kipia bojbordado namej miak itajitachixka. Ikwejkeyat kipia miak itech weyakchin namej te kipia se bordado ika Italku. Ikwajtzin kipia miak itajitachixka iwan itajtajkwil ka ne itzuntekun.
Nawilinku
[edit | edit source]Nawilinku kipia se wipil bordado con 6 xujxuchit iwan ikwejkweyat kipia itech weyakchin miak itajitachixka. Kipia itajtajkwil ka ne itzuntekun iwan kipia se ikwajtzin miak itajitachixka.
San Antonio del Monte
[edit | edit source]San Antonio del Monte kipia ikwejkweyat distinctuj, ikejkweyat kipia itech weyakchin iwan itech weyak miak itajitachixka. Te kipia bojbordado namej iwijwipil iwansan ika Nawitzalku. Itajitajkwil ka ne itzuntekun iwan kipia se ikwajtzin itajitachixka.
Witzapan
[edit | edit source]Ne kwajkwachti Witzapanchanej kipia miak ejestiluj ika ne tejtechan Sentzunat.
- Kwajkwachti ipal kisa ne wipil te kipia bojbordado namej kipia miak itajitachixka. Ne kwejkweyat Kipia itech weyakchin iwan katka ijikman. Itajtajkwil ka ne itzuntekun iwan ikwajtzin miak itajitachixka.
- Kwajkwachti ipal ne lijlilix Iwipil weyak kipia se patron ika xujxuchit tik miak itajitachixka, ikwajkwachti kipia itech weyakchichin miak itajitachixka ika se kusamalut. Kipia katka ijikman iwan ikwajtzin itajitachixka. Itajtajkwil ka ne itzuntekun.
- Kwajkwachti ipal ne kal Iwipil weyak itachixka istak iwan bordado con 3 u 6 xujxuchit. Ne kwejkweyat kipia itech weyakchin namej tik menos itajitachixka. Te kipia se ikwajtzin.
Siwatewakan
[edit | edit source]Tik Siwatewakan, nemi 3 tejtechan ijikman namej 2 kipia kwajkwachti distinctuj. Tik ne epoca moderna, ne kwajkwachti se usa ipal fejfestival u tik ikniwan como ne najnantzin. Ne kwajkwachti tik Chalchiwapan iwan Teksistepet kipia sijsimilitude ipal ihisturiaj iwansan con ne plajplatacion atutun.
Chalchiwapan
[edit | edit source]Nemi sujsul influencia ipal ne kastiyachanej iwan ne plajplantacion atutun. Ne kweyat kipia pajpatron como se plaid, iwan kipia miak itajitachixka. ne wipil itachixka istak iwan bordado. Kipia kujkuskat chalchiwit iwan katka ijikman. Kipia tajtajkwil ka ne itzuntekun.
Teksistepek
[edit | edit source]Nusan nemi sujsul influencia kastiyachanej iwan Mayakwatemalanchanej. Ne kweyat itajitachixka chiltik iwan kipia se wipil istak bordado con xujxuchit u tajtakwalmet. Ne wipil kipia se collar weyak con cojcordon. Ikwajtzin itajitachixka tiltik iwan te kipia pajpatron. Ne pijpiyuch iwan najnantzin kipia tajtajkwil weyak.
Kwajkwachti An
[edit | edit source]Te nemi miak ikniwan tik kwajkwachti ijikman namej tay se movmiento xuchikisa tik tejtechan ijikman ipal italia kwajkwachti ijikman. nemi miak grujgrupo folklor italia kwajkwachti ijikman wan nemi se festival sujsul famosa itukay ne pajpalma iwan ne xujxuchit ika Panchimalkuchanej italia ikwajkwachti ijikman. Nemi miak pijpiltzin kipata ikwajkwachti pal uktejtexil u kujkuskat wey ipatiw.
-
Se siwat ipal Panchimalku, kwikwiluani itukay Jose Mejia Vides
-
Feliciano Ama tik kwajkwachti ijikman
-
Se imiakwan tik Itzalku tik kwajkwachti ijikman, katka ne siwatket te italia se wipil.
-
Sijsiwatket tik kwajkwachti ijikman, Sentzunat
-
Sijsiwatket tik kwajkwachti Witzapan
-
Sijsiwatket tik vestida campesina iwan kwajkwachti Panchimalku