Wp/nit/బీహార్
బీహార్ భారతదేశుత్ పోద్ కురిన పక్కతా ఒకొ రాష్ట్రం.రాజధాని పాట్నా. బీహార్‌గ్ మడ్క పక్క నేపాల్ దేమ్త్ శివార్ అంసాద్. పోద్ పడ్న ఉత్తర ప్రదేశ్, తెల్లఙడం పక్క ఝార్ఖండ్, దెయ్యాల మూల పక్కగ్ పశ్చిమ బెంగాల్ రాష్ట్రా ఆన్సవ్. బీహార్ రాష్ట్రముత్ హిందీ మూడెకర్ ఆన్సర్. సోయ్త్ గంగా దర్డీ గయ్యద బీహార్ నెరయ్యుత్ అంసాద్.
చరిత్ర
[edit | edit source]- తోలేనిత చరిత్ర
బీహారు చరిత్ర తొలినితద్ ఇద్ మగధ శివార్. ఇండి అనేక పాట్నా అప్పుడితా పాటలీపుత్రనగరం. మౌర్యసామ్రాజ్యాముంగ్ రాజధాని. అప్పుడుతన రాజకీయ, కానున్ కయ్యేదాతా, విద్యా జాగా ఎద్దున్. నలందా, విక్రమశీల విశ్వవిద్యాలయాల్ జాగ్ దునియంగ్ పేర్ సెద్దేవ్. 'విహారం' ఇనేక సంస్కృతతా గొట్టి తన 'బీహార్' ఇస పేర్ వత్తిన్
- మతాలూంగ్ జన్మతా భూమి
బౌద్ధ, జైన మతాలూంగ్ బీహార్ జన్మమాత భూమి . బోధ్‌గయత్ గౌతమబుద్ధుడు జ్ఙానోదయం ఎద్, ధర్మ బోధన ఇదర్తెర్ . జైనమత ప్రవక్త మహావీరుడు బీహారుత్ వైశాలిత్ పుట్తెంద్.
- మధ్యయుగప్త్ చరిత్ర
దుష్రు దేశాలే దండ యాత్రలడ్ బీహార్ కూబ్ నుస్క్న్ ఎద్దున్ . 12వ శతాబ్దముత్ మహమ్మదు ఘోరీ సైన్యం కేయూత్ ఎద్దున్.నడుమ్ ససరాం తన వత్హ్ షేర్‌ షా సూరి ఆరేళ్ళు రాజ్య అడీప్ తెర్. బీహార్ కొత్త లోకమున్ ఓల్తిన్.
కలకత్తా తన పెషావర్ (పాకిస్తాన్) గయ్యద గ్రాండ్‌ట్రంక్ పావ్ ఆ కాలంముంత్ తప్ తెర్.1557-1576 నడుంకాలంముంత్ అక్బర్ చక్రవర్తి బీహార్, బెంగాల్‌లున్ బెంగాల్ లూత్ కలప్ తెందు. ముఘల్ సామ్రాజ్య తీర్తప్పుడు బీహార్ నెయ్యర్ నేయ్యర్ బెంగాల్ నవాబుల కెయ్యుత్ సేద్దున్.
- ఇండిత చరిత్ర
1765 బక్సార్ యుద్ధం తన బ్రిటిష్ ఈస్టిండియా కంపెనీగ్ బీహార్, బెంగాల్, ఒడిషాల పోదే దివానీ (టెక్స) అధికార్ వత్తున్.అప్పుడ్ తన 1912 గయ్యద బీహార్ శివార్ బ్రిటిష్ బెంగాల్ ప్రెసిడెన్సీత్ భాగం ఎద్దున్. 1912త్ బీహార్‌న్ పయ్యేకద్ ఎద్దున్. 1935 బీహారు కొన్నింగ్ భాగముంన్ ఒడిషా ఇస ఇదర్ తెర్ . 2000 బీహారున్ 18 జిల్లాలన్ వెగ్రే ఇదర్ స ఝార్ఖండ్ రాష్ట్రామున్ ఇదర్ తెర్. 1857 తోలేత స్వాతంత్ర్య లాడేయ్త్ ససరాంతా బాబు కున్వర్ సింగ్,I బీహార్ తర్ లాడెయి ఇదర్త్ర్ తరువాత స్వాతంత్ర్య లాడెయిత్ బీహారు తర్ ఇదర్ తెర్. బీహారుతర్ చంపారణ్ నీలి సత్యాగ్రహము త్ భారతదేశంముత్ మహాత్మా గాంధీ నాయకత్వం వత్తున్. అప్పుడ్ సత్యాగ్రహాముత్ బాబూ రాజేంద్రప్రసాద్ తరువాత తొలే భారత రాష్ట్రపతి ఎద్దేన్.
కాలం
[edit | edit source]●560-480 BCE: బుద్ధుడు
●Before 325 BCE: మగధత్ నందుల రాజ్యం, వైశాలిత్ లిచ్ఛవిరాజ్యం
●325-185 BCE: మౌర్య వంశం
●250 BCE: 3వ బౌద్ధ సంఘము
● 185 BCE-80 CE: శుంగ వంశం
● 80 - 240: శివార్ రాజ్యాలు
●240 - 600: గుప్త వంశం
● 600 - 650: హర్ష వర్ధనుడు
●750 - 1200: పాల వంశం
●1200: ముహమ్మద్ ఘోరీ సైన్యం చేత నలంద, విక్రమశిల విద్యాలయాల్ నుశ్కన్
● 1200-1250:బౌద్ధ మతం నుశ్కన్
●1250-1526: ఢిల్లీ సుల్తానుల్లే రాజేం - టర్క్, తుఘ్లక్, సయ్యిద్, లోడీ సుల్తాన్
●1526-1540: బాబర్చేత ఢిల్లీ సుల్తానులే గేల్లేతెర్, ముఘల్ వంశముl షూరువు
● 1540-1555: ముఘల్ రాజ్యామున్ సూరి వంశము కెయ్యుత్ ఇడేకద్ షేర్‌షా సూరి కన్ దన్తర్
●1526-1757: మళ్ళీ ముఘల్ రాజేం షూరువు
● 1757-1857: బ్రిటిష్ ఈస్టిండియా కంపెనీ రాజేం
● 1857: సైనిక తిరుగుబాటు
●1857-1947: బ్రిటిష్ రాజ్యం రాజేం
● 1912: బెంగాల్ తన బీహర్, ఒడిషాల విభజన
●1935: బీహార్ తన ఒడిషా పయ్యేకద్
● 1947: భారత స్వాతంత్ర్యము, బీహారు రాష్ట్రం
●2000: దక్షిణ బీహారు పయ్యుట్ ఝార్ఖండ్ రాష్ట్రం ఇదరేకద్.
రాష్ట్రత లెక్క
[edit | edit source]● రాష్ట్రం ఎద్దున్: 1912 మార్చి 22
● వెల్ప:94,163 చ.కి.మీ
● జనసంఖ్య. 103,804,637
● పిల్లక్ .49,619,290
● పడిసిల్. 54,185,347
● నిష్పత్ . 916
● జిల్లాల సంఖ్య .38
● ఊర్లు. 39,015
●పట్న్.130
గొట్టిక్ : హింది, ఉర్దూ, ఆంగిక, బొజ్ పురి, మఘధి, మిథిలి ప్రధాన మతం.హిందు, ఇస్లాం, బౌద్ధం, క్రీస్తు.
జిల్లాల్
[edit | edit source]బీహార్ రాష్ట్రంముత్ 2023 సాల్ లుంగ్ 38 జిల్లాలు అన్సవ్.[1]
| వ.సంఖ్య
|
కోడ్ | జిల్లా | జిల్లా ప్రధాన కార్యాలయం | జనాభా (2011) | విస్తీర్ణం (చ.కి.మీ.లు) | జనసాంద్రత
(చ.కి.మీ.1కి) (2011) |
పటంలో జిల్లా స్థానం |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | AR | అరారియా | అరారియా | 2,811,569 | 2,829 | 751 | center|150x150px |
| 2 | AW | అర్వాల్ | అర్వాల్ | 699,000 | 637 | 918 | center|150x150px |
| 3 | AU | ఔరంగాబాద్ | ఔరంగాబాద్ | 2,540,073 | 3,303 | 607 | center|150x150px |
| 4 | BA | బంకా | బంకా | 2,034,763 | 3,018 | 533 | center|150x150px |
| 5 | BE | బేగుసరాయ్ | బేగుసరాయ్ | 2,970,541 | 1,917 | 1,222 | center|150x150px |
| 6 | BG | భాగల్‌పూర్ | భాగల్‌పూర్ | 3,037,766 | 2,569 | 946 | center|150x150px |
| 7 | BJ | భోజ్‌పూర్ | ఆరా | 2,728,407 | 2,473 | 903 | center|150x150px |
| 8 | BU | బక్సర్ | బక్సర్ | 1,706,352 | 1,624 | 864 | center|150x150px |
| 9 | DA | దర్భంగా | దర్భంగా | 3,937,385 | 2,278 | 1,442 | center|150x150px |
| 10 | EC | ఈస్ట్ చంపారణ్ | మోతీహారి | 5,099,371 | 3,969 | 991 | center|150x150px |
| 11 | GA | గయ | గయ | 4,391,418 | 4,978 | 696 | center|150x150px |
| 12 | GO | గోపాల్‌గంజ్ | గోపాల్‌గంజ్ | 2,562,012 | 2,033 | 1,057 | center|150x150px |
| 13 | JA | జమాయి | జమూయి | 1,760,405 | 3,099 | 451 | center|150x150px |
| 14 | JE | జహానాబాద్ | జహానాబాద్ | 1,125,313 | 1,569 | 963 | center|150x150px |
| 15 | KH | ఖగరియా | ఖగరియా | 1,666,886 | 1,486 | 859 | |
| 16 | KI | కిషన్‌గంజ్ | కిషన్‌గంజ్ | 1,690,400 | 1,884 | 687 | center|150x150px |
| 17 | KM | కైమూర్ | భబువా | 1,626,384 | 3,363 | 382 | center|150x150px |
| 18 | KT | కటిహార్ | కటిహార్ | 3,071,029 | 3,056 | 782 | center|150x150px |
| 19 | LA | లఖిసరాయ్ | లఖిసరాయ్ | 1,000,912 | 1,229 | 652 | center|150x150px |
| 20 | MB | మధుబని | మధుబని జిల్లా | 4,487,379 | 3,501 | 1,020 | center|150x150px |
| 21 | MG | ముంగేర్ | ముంగేర్ | 1,367,765 | 1,419 | 800 | center|150x150px |
| 22 | MP | మాధేపురా | మాధేపురా | 2,001,762 | 1,787 | 853 | center|150x150px |
| 23 | MZ | ముజఫర్‌పూర్ | ముజఫర్‌పూర్ | 4,801,062 | 3,173 | 1,180 | center|150x150px |
| 24 | NL | నలంద | బీహార్ షరీఫ్ | 2,877,653 | 2,354 | 1,006 | center|150x150px |
| 25 | NW | నవాదా | నవాదా | 2,219,146 | 2,492 | 726 | center|150x150px |
| 26 | PA | పాట్నా | పాట్నా | 5,838,465 | 3,202 | 1,471 | center|150x150px |
| 27 | PU | పూర్ణియా | పూర్ణియా | 3,264,619 | 3,228 | 787 | center|150x150px |
| 28 | RO | రోహ్‌తాస్ | సాసారామ్ | 2,959,918 | 3,850 | 636 | center|150x150px |
| 29 | SH | సహర్సా | సహర్సా | 1,900,661 | 1,702 | 885 | center|150x150px |
| 30 | SM | సమస్తిపూర్ | సమస్తిపూర్ | 4,261,566 | 2,905 | 1,175 | center|150x150px |
| 31 | SO | శివ్‌హర్ | శివ్‌హర్ | 656,916 | 443 | 1,161 | center|150x150px |
| 32 | SP | షేక్‌పురా | షేఖ్‌పురా | 634,927 | 689 | 762 | center|150x150px |
| 33 | SR | సారణ్ | ఛప్రా | 3,951,862 | 2,641 | 1,231 | center|150x150px |
| 34 | ST | సీతామఢీ | దుమ్రా | 3,423,574 | 2,199 | 1,214 | center|150x150px |
| 35 | SU | సుపౌల్ | సుపౌల్ | 2,229,076 | 2,410 | 724 | center|150x150px |
| 36 | SW | సివాన్ | సివాన్ | 3,330,464 | 2,219 | 1,221 | center|150x150px |
| 37 | VA | వైశాలి | హాజీపూర్ | 3,495,021 | 2,036 | 1,332 | center|150x150px |
| 38 | WC | వెస్ట్ చంపారణ్ | బేతియా | 3,935,042 | 5,229 | 582 | center|150x150px |
