Wp/nit/జార్ఖండ్
జార్ఖండ్ (ఝార్ఖండ్) (Jharkhand), భారతదేశేమ్త్ ఒకొ రాష్ట్రం. ఇదుఙ మడ్క్ పక్కఙ బీహార్, పోద్ పడ్న్ పక్కఙ ఉత్తర ప్రదేశ్, ఛత్తీస్గఢ్, పోద్ కురిన, పక్కంఙ పశ్చిమ బెంగాల్, తెల్లఙదం పక్కఙ ఒడిషా రాష్ట్రా ఆన్సవ్. ఝార్ఖండ్ రాష్ట్రాముఙ రాజధాని రాంచి. ఇంకా జంషెడ్పూర్, బొకారో, ధన్బాద్ మస్తో పరిశ్రమల నగుర్. 2000 కొండ్క దివాలా 15న బీహార్ రాష్ట్రం తన తెల్లఙడం శివారున్ పయ్యుత్ ,ఝార్ఖండ్ రాష్ట్రం ఇదర్ తెర్. శాంతినడ్, జరగత లాడెయిత్న్ రాష్ట్రం ఎద్దున్.జీబ్ అడవిక్ ఎక్కువ అనేఙ ఝార్ఖండ్న్ "వనాంచల్" ఇసర్. అడవిక్ దన్ ద్వలత్ అనేక ఝార్ఖండ్ రాష్ట్రముఙ . భారత రాష్ట్రపతి ఎ.పి.జె.అబ్దుల్ కలామ్ తన్ వాయు త్ "Ignited Minds"ఇనేక పుస్తకముత్ వి ఖనిజాల నిలయం మిస ఝార్ఖండ్ నున్ ఇత్తెద్.
చరిత్ర
[edit | edit source]బీహారు తెల్లఙడం శివారున్ వేగ్రీ ఇదర్త్ ఝార్ఖండ్ రాష్ట్రామూన్ ఇదారేఙ ఇస లాడెయి 1900 దశకం ఆదిత్ మొదల్ ఎద్దున్. ఆక్స్ఫర్డ్ విశ్వవిద్యాలయముంత్ సడ కరప్తా జైపాల్ సింగ్ ఇనేక హాకీ ఆడేకన్ద్ (1928త్ ఒలింపిక్ జట్టుఙ కెప్టెన్, స్వర్ణపతక గేల్త్ తెందు.ఈ నినాదాముఙ ఆద్యుడు ఇస ఇండెఙ వంద్ . తరువాత ఏదో ఒక రూపమడ్ ఈ లాడెయి 2000 పొర నెల 2న భారత పార్లమెంటుత్ "బీహారు పునర్వవస్థీకరణ బిల్లు" (Bihar Reorganization Bill) ఆమోదమిదర్ తెర్. ఝార్ఖండ్ రాష్ట్రం ఎదున్. తెల్లఙడ్ బీహారుత్ 18 జిల్లాల వేగ్రీ ఇదారేఙ 2000 కొండ్క్ దివాలా 15న ఝార్ఖండ్ రాష్ట్రా ఎద్దున్ . ఇద్ భారతదేశముత్ 28వ రాష్ట్రం. కాని సాంస్కృతిక్, భౌగోళికఙ, రాజకీయమడ్ ఝార్ఖండ్ తోలేనితద్..మగధ సామ్రాజ్యంకాలం తన అంసాద్. 13వ శతాబ్దముత్ ఒడిషాతా "రాజా జైసింగ్" తన్ ఝార్ఖండ్ రాజు ఇస ఇత్తెద్ . ముఘల్ సామ్రాజ్యంకాలంముత్ ఝార్ఖండ్న్ "కుకర" శివార్ ఇత్తెర్ బ్రిటిష్ రాజ్యం కాలముత్ ఎత్తుబిగడా మెట్లు, అడవిక్, నిండుత్ అసద్. ఇస ఝార్ఖండ్ ఇనేక పేర్ ఈ శివారుంఙ ఎద్దున్ ("ఝరీ" - ఇంతే అంటే తుట్టి). చోటానాగపూర్ పీఠభూమి, సంథాల్ పరగణాలుత్ నెరయ్య త్ అంసాద్. ఈ రాష్ట్రం జీబ్ అడవికి క్, డిగా బోగడా, మెట్లు, , తుకేక ఈర్లు, జలపాతాలు, నదీక్, సెలమాలడ్ ఒలెఙ సోయ్.
స్వాతంత్ర్య లాడెయిత్ ఝార్ఖండ్
[edit | edit source]● బ్రిటిష్ ఈస్టిండియా కంపెనీ పోదే ఝార్ఖండ్ ఆదివాసులే తిరుగుబాటు 1857 సళ్ళుఙ తోలే స్వాతంత్ర్య లాడెయిఙ తొలిని షూరువు ఎద్దున్
● 1772-1780 పహారియా తిరుగుబాటు
● 1780-1785 తిల్కా మంజీ నాయకత్వముత్ ఆదివాసుక్ బ్రిటిష్ సైనికాధికారిన్ ఓయ్ గత్తెర్. 1785త్ భగల్పూర్త్ తిల్కా మంజీని ఉరే వెలిప్ తెర్.
● 1795-1800 తమర్ తిరుగుబాటు
● 1795-1800 విష్ణు మనాకి నాయకత్వముత్ "ముండా"లే తిరుగుబాటు.
● 1800-1802 తామర్ఙ దుఖాన్ మనాకి నాయకత్వముత్ ముండాల తిరుగుబాటు.
● 1819-1820 భుకన్ సింగ్ నాయకత్వముత్ ముండాల తిరుగుబాటు
● 1832-1833 భగీరధ్, దుబాయ్ గోసాయి, పటేల్ సింగ్ల నాయకత్వముత్ ఖేవార్ తిరుగుబాటు.
● 1833-1834 బీర్భమ్త్ గంగా నారాయణ్ నాయకత్వముత్ భూమ్జీ తిరుగుబాటు
● 1855 లార్డ్ కారన్వాలిస్ రాచరిక పద్ధతిక్ పోదే సంథాల్ల లాడెయి.
● 1856-1857 మార్టియర్ షహీద్ లాల్, విశ్వనాధ సహదేవ్, షేక్ భిఖారి, గణపతిరాయ్, బుద్ధువీర్- ఇనేక యోధుల్ 1857త్ తోలే స్వాతంత్ర్య లాడెయి తొదా సిపాయి తిరుగుబాటు కాలముత్ బ్రిటిష్ మల్లబట్న్ లాడెయి అడీప్ తెర్.
● 1874 భగీరథి మంజీ నాయకత్వముత్ ఖేర్వార్ లాడెయి
◆ 1895-1900 బిర్సా ముండా (జన్మ్ : 1875 కొండక దివాలా 15) ఇనేక పొరక్నే నాయకత్వముత్ లాడెయి . తరువాత బిర్సాముండా రాంచీ జైలుత్ కలరా బేమరి నడ్ (1900 బుడ్ బవేయిత్ 9) తిక్ తెందు.
జనాభా
[edit | edit source]ఝార్ఖండ్ జనాభా 2కోట్ల 69 లక్షలు. పడిసిల్ 1కోటి 39 లక్షలు. పిల్లక్ 1కోటి 30 లక్షలు. (పడిసిల్:పిల్లక్ నిష్పత్తి 941:1000) జనాభాత్ 28% ఆదివాసీక్, 12% షెడ్యూల్డ్ కులాలవారు. 60% సకం సదరు. కి.మీ.ఙ 274 మంది జనాభా. (గుమ్లా జిల్లా జన సాంద్రత 148, ధన్బాద్ జిల్లా జనసాంద్రత: 1167)
ఎన్నోగోళ్ళుతన ఆదివాసులున్ ఝార్ఖండ్ అనేక జాగా లగ్ వత్తున్ కొన్నిగ్ జిల్లాలత్తి ఆదివాసిక్ లే జనాభా మెజారిటీ అంసాద్. మొత్తం ఝార్ఖండ్త్ 32 ప్రధాన ఆదివాసి జాతిక్ ఆన్సవ్. జఅదవ్ అసుర్, బైగా, బంజారా, బతుడీ, బెడియా, బింఝియా, బిర్హోర్, బిర్జియా, చెరో, చిక్-బరైక్, గోడ్, గొరైత్, హో, కర్మాలి, ఖర్వార్, ఖోండ్, కిసన్, కొరా, కోర్వా, లోహ్రా, మహిలి, మల్-పహారియా, ముండా, ఒరావొన్, పర్హైయా, సంతల్, సౌరియా-పహారియా, సవర్, భుమిజ్, కోల్, కన్వర్ జాతిక్.
హిందూ మతం, ఇస్లాం, క్రైస్తవం - ఇవి ఝార్ఖండ్ జాతిక్ ఆన్సవ్.