Wp/nit/కర్ణాటక

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | nit
Wp > nit > కర్ణాటక
కర్ణాటక

కర్ణాటక (కన్నడ: ಕರ್ನಾಟಕ) భారతదేశముత్ వాన మూల పక్కత శివారుత్ అనేక రాష్ట్రం. వెల్ప ప్రకార్ తెల్లఙడం పక్కఙ భారతదేశం ముత్ గుల్ దండి, భారతదేశం ముత్ ఆరవ దండి రాష్ట్రం. రాష్ట్రాల పునర్వ్యవస్థీకరణ చట్టం ఆమోదముత్ ఇద్ 1956 కొడ్క దివాలా 1త్ ఎద్దున్. కారెయ్య ఇత్తె మైసూర్ రాష్ట్రం మిస తొలే ,1973త్ కర్ణాటక ఇస పేర్ ఇట్టే ర్ ఇద్న్ రాజధాని, గుల్ దండి నగర్ బెంగళూరు.కర్ణాటకఙ పోద్ పడ్న్ పక్కఙ అరేబియా సముద్రం, గాలి మూల పక్కఙ గోవా, మడ్క పక్కఙ మహారాష్ట్ర, దెయ్యాల మూల పక్కఙ తెలంగాణ, మడ్క పక్కఙ ఆంధ్రప్రదేశ్, అగ్ని మూల పక్కఙ తమిళనాడు, తెల్లఙడం పక్కఙ కేరళ శివార్ అంశావ్. మిగ్త్ 4 తెల్లఙడ భారత రాష్ట్రామ్ లద్దడ్ భూమి శివారకు అనేక ఒక్కొద్ తెల్లఙడం రాష్ట్రం ఇద్ 191,791 square kilometres (74,051 sq mi). ఇద్ భారతదేశం మొత్తం భౌగోళిక శివార్ 5.83 శాతం అసద్. 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకార్ 61,130,704 మంది , జనాభా ప్రకార్ ఎనిమిదవ దండి రాష్ట్రం. భారతదేశముత తొలెనిత గొట్టిక్ లత్తి ఒక్కో కన్నడ, రాష్ట్రం ఎక్కువ గొట్టిక్ ముడెక అధికారంత గొట్టి కమ్మి గొట్టి ముడెక గొట్టిక్లత్తి ఉర్దూ, కొంకణి, మరాఠీ, తులు, తమిళం, తెలుగు, మలయాళం, కొడవ, బేరీ అంశావ్ . కర్ణాటకత్ భారతదేశే మ్త్ సంస్కృతం ముడెక కొన్నిఙ ఊర్లు ఆన్సవ్. కర్ణాటక ఇనేక పేర్ కన్నడ గొట్టి లడ్ కరు, తన వత్తున్ కరు ఇంతే "ఎత్" ఇనేక అర్ధం "ఎత్త్ భూమి" ఇస , "కారి" ఇస అర్ధం "కారి" (బయలు సీమ శివార్త్ కన్ కిలేక శివార్ కర్వే కారి దుర్ర ) ఇనేక అర్ధా అన్సవ్. కృష్ణానదిఙ తెల్లఙడ్ పక్కత భారతదేశం ఇంది పక్కఙ అనేక శివారుత్ బ్రిటిష్ రాజ్యం ఆడిగేపక కొన్నిగుసట్ కర్ణాటక్ అనేక పదమూన్ వాడ్ నేర్. తొలేనిత పాతరాతియుగంత చరిత్రత్ కర్నాటక శివారుంన్ మధ్యయుగత భారతదేశంత సామ్రాజ్యా రాజుల్ రాజ్యం అడిప్ తెర్ ఈ సామ్రాజ్యాలత్తి తత్వవేత్తలు, సామాజిక-మత, సాహిత్య లాడెయి షూరువు ఎద్దేవ్ . ఇండి గినా . కర్ణాటక, హిందూస్థానీ సంప్రదాయాల్ భారతీయ శాస్త్రీయ సంగీతాముఙ కర్ణాటక పేర్ సెద్ధున్. రాష్ట్రముత్ ఉత్పత్తి ₹16.99 ట్రిలియన్ , రాష్ట్ర ఉత్పత్తి ₹ 231,000 కర్ణాటక భారతదేశుత్ నాల్గవ దండి రాష్ట్రం. మానవ అభివృద్ధి సూచికత్ భారత రాష్ట్రాల్ పంతొమ్మిదవ స్థానముత్ అంసాద్.రాష్ట్రంత్ నగుర్ల్ మైసూరు, మంగుళూరు, హుబ్లీ, ధార్వాడ్, బళ్ళారి , బెల్గాం


చరిత్ర[edit | edit source]

కర్ణాటక చరిత్ర తొలినిత కాలంతద్. రామాయణముత్ వాలి, సుగ్రీవుడు , 'వానర సేననే రాజధాని ఇండి బళ్లారి జిల్లాత్ హంపి ఇసర్. మహాభారతముత్ పాండవు తమే అయ్యే కుంతి వనవాసం సెరేక కాలంముత్ భీమునద్దడ్ అల్కగ్త్ రాకశి హిడింబాసురుడు ఇండి చిత్రదుర్గ జిల్లాతా శివార్త్ అండేద్. ఇస ఒకో కత అంసాద్. అశోకుని కాలముత్ గుడ్లత్తి వయ్యతవ్ ఇత్తి తొలినిత ఆధారా పుట్టేతెవ్. సా.శ.పూ. 4వ శతాబ్దముత్ శాతవాహనుల్ ఈ శివారుత్ ఆ ధికారాముత్ వత్న్ 300 సాల్క్ రాజ్యము అన్డున్. ఈ కన్ద్న్ తీర్తున్ మడ్క్ పక్కఙ కాదంబులు, తెల్లఙడ్ గాంగులు అధికారముత్ వత్తెర్. గోమటేశ్వరుని ఒక్కొది గుడ్ విగ్రహం గాంగుల కాలముత్ కట్టకద్ ఎద్దున్. బాదామి చాళుక్యులు (500 - 735) వరకు నర్మదా నదీ డర్డ్త్ కావేరీ నది గయ్యద నెరయ్యుత్ అనేక శివార్ రెండవ పులకేశి కాలం (609 - 642) తన రాజ్యం అడీగిప్తెర్. రెండవ పులకేశి కనౌజ్ ఙ , హర్షవర్ధనున్ని ఓడింప్ తెందు. బాధామీ చాళుక్యులు బాదామి, ఐహోల్ , పట్టడకళ్లో గుడ్ లడ్ కట్టేకద్ ఎద్దున్. ఐహోల్ దేశముత్ గుడితా శిల్పకళఙ భూములత్తి ఒక్కొద్ ఇసర్. తరువాత 753 తన 973 గయ్యద ఈ సివరుంన్ రాజ్యం అడిగిప్ మల్ఖేడ్ తా రాష్ట్రకూటులు కనౌజ్ రాజు పోదే టెక్స్ తప్తెర్.ఈ కాలముత్ కన్నడ సాహిత్యం వత్తున్ చెందింది. జైన పండితు ఎతోయో మంది ఆస్థానంముత్ అండేర్. 973 తన 1183 గయ్యద కళ్యాణీ చాళుక్యులు , ఇవర్ సామంతులైన హళేబీడు హొయసలులు ఇంనేకర్ర్ గుడిక్ కటుత్ క సాహిత్యం విద్దే ఇదర్ తెర్ . మితాక్షర గ్రంథం వ్యయుత విజ్ఞేశ్వర కళ్యాణీత్ అండేర్. వీరశైవ మతగురువు బసవేశ్వర కళ్యాణీత్ మంత్రి అండేర్ . విజయనగర సామ్రాజ్యముంగ్ పెద్దపీట ఇదర్త్ మతం, సంస్కృత, కన్నడ, తెలుగు , తమిళ భాషలలో సాహిత్యంను వాడుతెర్.. దేశాలత్తి వాణిజ్యం గుల్బర్గా బహుమనీ సుల్తానులు , బీజాపూరు ఆదిల్‌షాహీ సుల్తానులు ఇండో-సార్సెనిక్ శైలిలో ఇనేక గుడిక్ కట్టతెర్ , ఉర్దూ, పర్షియన్ సాహిత్యాలున్ ఈడ్ తెర్. మరాఠా పీష్వా , టిప్పూ సుల్తాన్ల తీర్తప్పుడు మైసూరు రాజ్యం (కర్ణాటక) బ్రిటీషు పాలన వత్తున్. మైసూరు ప్యాలెస్ భారత స్వాతంత్ర్యానం తర్వాత మైసూరు ఒడియార్ మహారాజు తనే రాజ్యామున్ భారతదేశంముత్ కలప్ తెందు. 1950 త్, మైసూరు రాష్ట్రం ఎద్దున్. తొలే మహారాజు కొత్త ఎద్ద రాష్ట్రాముఙ రాజప్రముఖ్ తొదా గవర్నరు ఇదర్ తెర్ . కలప్ తప్పుడు ఒడియార్ కుటుంబముఙ ప్రభుత్వం 1975 వరకు జీతం సితెందు. ఈ కుటుంబ ఇత్తి మైసూరుత్ తమే వంశముతరుణ్ ప్యాలెస్ అండేర్. 1956 కొండ్క్ దివాలా 1 త్ కూర్గ్ రాజ్యామున్, చుట్ అనేక మద్రాసు, హైదరాబాదు , బొంబాయి లత్ కన్నడ ముడెక గొట్టిక్ కలపుత్ మైసూరు రాష్ట్రం నెరయ్యుత్ ఇండి రూపమొద్దున్ ఆ దినం రాజ్యోత్సవ దినం ఇసర్ . 1973 కొడ్క్ దివాల 1 త్ రాష్ట్రం పేర్ కర్ణాటక ఇస మార్చే కద్ ఎద్దున్.

గొట్టిక్[edit | edit source]

తెలుగు, తమిళం, కొడవ, తులు,

కొత్త జిల్లా ల్
తేదీ కొత్త జిల్లా గతంలో భాగంగా పరిపాలన
1986 ఆగష్టు 15 బెంగళూరు అర్బన్ బెంగళూరు రామకృష్ణ హెగ్డే మంత్రివర్గం
బెంగళూరు రూరల్
1997 ఆగష్టు 25 చామరాజనగర మైసూరు జెఎచ్ పటేల్ మంత్రివర్గం
దావణగెరె చిత్రదుర్గ, బళ్లారి, శివమొగ్గ
బాగలకోటే విజయపుర
గడగ హవేరి, ధార్వాడ్
ఉడిపి దక్షిణ కన్నడ
కొప్పల రాయచూరు
2007 జూన్ 21 రామనగర బెంగళూరు రూరల్ హెచ్‌డి కుమారస్వామి మంత్రివర్గం [1]
చిక్కబళ్లాపుర కోలార్
2009 డిసెంబరు 30 యాదగిరి [2] కలబురగి బి.ఎస్ యడ్యూరప్ప రెండో మంత్రివర్గం
2020 నవంబరు 18 విజయనగరం [3] బళ్లారి బి.ఎస్ యడ్యూరప్ప నాలుగో మంత్రివర్గం

పరిపాలనా ఇదరేక జాగా[edit | edit source]

బెలగావి డివిజను బెంగళూరు డివిజను కలబురగి డివిజను మైసూర్ డివిజను

జిల్లాల్[edit | edit source]

కోడ్[4] జిల్లా ప్రధాన కార్యాలయం[5] స్థాపన[6] జనాభా[7](2011 నాటి) విస్తీర్ణం[5] జనసాంద్రత[7](2011 నాటి) స్థితిని సూచించే పటం
BK బాగల్‌కోట్ జిల్లా బాగల్‌కోట్ 1997 ఆగష్టు 15[8] 1,889,752 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
BN బెంగళూరు అర్బన్ జిల్లా బెంగళూరు 1956 నవంబరు 1 9,621,551 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
BR బెంగళూరు గ్రామీణ జిల్లా బెంగళూరు 1986 ఆగష్టు 15 [9] 990,923 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
BG బెల్గాం జిల్లా బెల్గాం 1956 నవంబరు 1 4,779,661 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
BL బళ్లారి జిల్లా బళ్లారి 1956 నవంబరు 1 1,400,970 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
BD బీదర్ జిల్లా బీదర్ 1956 నవంబరు 1 1,703,300 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
BJ విజయపుర జిల్లా విజయపుర 1956 నవంబరు 1 2,177,331 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
CJ చామరాజనగర్ జిల్లా చామరాజనగర్ 1997 ఆగష్టు 15 [8] 1,020,791 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
CB చిక్కబళ్ళాపూర్ జిల్లా చిక్కబళ్లాపూర్ 2007 సెప్టెంబరు 10[8] 1,255,104 Template:Wp/nit/Convert[10] Template:Wp/nit/Convert 106x106px
CK చిక్కమగళూరు జిల్లా చిక్కమగళూరు 1956 నవంబరు 1 1,137,961 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
CT చిత్రదుర్గ్ చిత్రదుర్గ 1956 నవంబరు 1 1,659,456 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
DK దక్షిణ కన్నడ జిల్లా మంగళూరు 1956 నవంబరు 1 2,089,649 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
DA దావణగెరె జిల్లా దావణగెరె 1997 ఆగష్టు 15 [8] 1,643,494 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
DH ధార్వాడ్ జిల్లా ధార్వాడ్ 1956 నవంబరు 1 1,847,023 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
GA గదగ్ జిల్లా గదగ్ 1997 ఆగష్టు 15 [8] 1,064,570 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
GU కలబురగి జిల్లా కలబురగి 1956 నవంబరు 1 2,566,326 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
HS హసన్ జిల్లా హసన్ 1956 నవంబరు 1 1,776,421 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
HV హవేరీ జిల్లా హవేరీ 1997 ఆగష్టు 24[8] 1,597,668 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
KD కొడగు జిల్లా మడికేరి 1956 నవంబరు 1 554,519 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
KL కోలారు జిల్లా కోలార్ 1956 నవంబరు 1 1,536,401 Template:Wp/nit/Convert[11] Template:Wp/nit/Convert 106x106px
KP కొప్పళ జిల్లా కొప్పల్ 1997 ఆగష్టు 24 [8] 1,389,920 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
MA మాండ్య జిల్లా మాండ్య 1956 నవంబరు 1 [12] 1,805,769 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
MY మైసూరు జిల్లా మైసూరు 1956 నవంబరు 1 3,001,127 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
RA రాయచూర్ జిల్లా రాయచూర్ 1956 నవంబరు 1 1,928,812 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
RM రామనగర జిల్లా రామనగర 2007 సెప్టెంబరు 10[8] 1,082,636 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
SH శివమొగ్గ జిల్లా శివమొగ్గ 1956 నవంబరు 1 1,752,753 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
TU తుమకూరు జిల్లా తుమకూరు 1956 నవంబరు 1 2,678,980 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
UD ఉడిపి జిల్లా ఉడిపి 1997ఆగష్టు 25 [8] 1,177,361 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
UK ఉత్తర కన్నడ జిల్లా కార్వార్ 1 November 1956 1,437,169 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
VN విజయనగర జిల్లా హోస్పేట్ 2020 నవంబరు 18 1,353,628 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
YD యాద్గిరి జిల్లా యాద్గిరి 2009 డిసెంబరు 30 1,174,271 Template:Wp/nit/Convert Template:Wp/nit/Convert 106x106px
  1. ↑ Template:Wp/nit/Cite news
  2. ↑ Template:Wp/nit/Cite news
  3. ↑ Template:Wp/nit/Cite news
  4. ↑ Template:Wb/nit/Citation/core
  5. ↑ 5.0 5.1 Template:Wb/nit/Citation/core
  6. ↑ Template:Wb/nit/Citation/core
  7. ↑ 7.0 7.1 Template:Wb/nit/Citation/core
  8. ↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 8.8 Template:Wb/nit/Citation/core
  9. ↑ Template:Wb/nit/Citation/core
  10. ↑ Template:Wb/nit/Citation/core
  11. ↑ Template:Wb/nit/Citation/core
  12. ↑ Template:Wb/nit/Citation/core
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wp/nit/కర్ణాటక&oldid=6270845"