Wp/nit/ఆంధ్రప్రదేశ్
ఆంధ్రప్రదేశ్ భారత దేశేముత్ కలాండ్ శివారుత్త్ ఒక్కో రాష్ట్రం, ఈ రాష్ట్రం 12° 37', 19° 54' పొద్ద్ కురియన పక్కంగ్ అక్షాంశాల నడుమ్, 76°46,' 84° 46' తూర్పు రేఖంశాల నడుము సేత్ అంసాద్. భారత్త్ రేఖ 82°30' తూర్పు రేఖంశాల రాష్ట్రముత్ కాకినాడ నడ్ సెర్స్ ద్.[1]
రాష్ట్రముత్ పక్కంగ్ పొద్ద్ కురియన పక్కంగ్ ఛత్తిస్ గడ్, తెలిఙ్గడ్ పక్కంగ్ కర్ణాటక, తూర్పు బంగాళాఖాతం అన్సవ్. కేంద్ర ప్రభుత్వం రాజ్యం అడుగిపేక భూమి పుదుచ్చేరి తా యానాం రాష్ట్ర శివారుత్ అంసాద్.
162,970 కిలోమీటర్ల (62,920 Sq మీటర్ల) లత్తి ఇద్ ఎనిమిదవ దండి రాష్ట్రం. ఇద్ భారతదేశుత్ గుజరాత్ తర్వాత 974 కిలోమీటర్ల (605) పోడం గంగా డాంగ్త్ త్ కలయ్యుత్ అంసాద్.
కోహినూర్ ఓట్వ్ జాగ్ దునియ త్ పేర్ సేద్దావ్ వజ్రాల్ రాష్ట్రం కొల్లూరు గనిత్ ఫుట్ సవ్. ఇత్తి తొలినిత తెలుగు గోట్టి ఒక్కొద్ అధికారి గొట్టి . తిరుమల తిరుపతి వెంకటేశ్వర గుడి జగ్ దునియా లోప ఎక్కువ మొక్కైకర్ వారేక ఒక్కొద్ గుడి. పంచా రామ గుడిక్ శ్రీశైలం, కోదండ రామాలయం, గుడిక్ ఓట్వ్ అమరావతి స్థూపంత్ ఇంకా అనాయ్ జాగా,బౌద్ద చైత్యాలు, స్థూపాలు, విశాఖపట్నం, సముదుర్ తీర్త్ తి ,అరుకు లోవల్, హార్స్ లీ మెట్లు, కోనసీమ డెల్టా ఓట్వ్ ఎంతోయో ఒలెంగ్ గుల్ సోయ్.
పేర్ వత్తున్[edit | edit source]
సామాన్య్ శక తోలే ( సా. శ. పూ.) 8వ శతాబ్దముత్త్ ఋగ్వేద కృతి ఐతరేయ బ్రాహ్మణ లో ఆంధ్రస్ ఇనేక మనస్కరే మంది. ఇదేకంద్ ఎద్దున్. ఆంధ్రులు ఉత్తర భారతదేశేముత్ యమునా గంగాః డాంజ్ఞతన కలాండ్ తుంత్ భారతదేశుంగ్ వత్తెత్తి కరిల్ సద్. ఈ శివార్ లోప ప్రజా విశ్వామిత్ర కన్ దన్ తర్ ఇసర్ ఇస, అస్సాక జనపదం (సా.శ.పూ. 700-300) కలాండ్ పక్క భారతదేశేముత్ గోదావరి, కృష్ణ గంగాల నడుం అనేక ఆంధ్రులే తొలినిత రాజ్యమిస రామాయణ, మహాభారత పురాణాలడ్ కరిల్ స అంసాద్. ఆంధ్రదేశుంగ్, భారతదేశుంగ్.[2]
తొలేనిత రాజులు ఆంధ్రులు ఇస కుగుసర్. శాతవాహనులుంన్ ఆంధ్ర, ఆంధ్ర జాతీయ, ఆంధ్రభృత్య పురాణాలత్తి ఇనెక్కదుంగ్ వయ్యలాడ్ ఈ శివారుంగ్ పేర్ వత్తేత్తి కరిల్ సద్.
చరిత్ర[edit | edit source]
భారత స్వాతంత్ర్య రాజ్గ్ తోలేనిత చరిత్ర అస్సాకా మహాజనపదం పదహారు హాజర్లు మహాజనపదాలత్తి ఒక్కొద్. ఇదున్ ఆంధ్ర, మహారాష్ట్ర, తెలంగాణల్ అన్సవ్ సా.శ.పూ. తోలే 5వ శతాబ్దముత్ ప్రతీపాలపురం రాజధాని, కుబేరక ఇనేక రాజు రాజ్యం ఇదారెంగా భట్టిప్రోలు స్తూపం త్రవ్వేకప్పుడు పుట్త్ ఆధారాల్డ్ ఫుట్ తేవ్య్ అమరావతి, ధాన్యకటకం, వడ్డమాను అంటా జగలత్తి పురావస్తు ఆధారాలడ్ ఆంధ్ర శివార్ మౌర్య సామ్రాజ్యంముంత్ భాగమిస ఇడ్ స అంశావ్.
మహావీరుడు, గౌతమ బుద్ధుడు ధాన్యకటకాన్ని ఓల్ తేత్తి ఆధారా ఆన్సవ్. అశోక చక్రవర్తి థిక్త్ సాల్ (సా.శ.పూ. 232) తరువాత, మౌర్య రాజ్యం సా.శ.పూ. 200 శివారుత్ నేయ్యర్ ఎద్దున్.
ఆంధ్ర శివరూత్ అనేక సినం రాజెమ్ల్ ఎద్దేవ్.
శాతవాహనులు సా.శ.పూ. 3 వ శతాబ్దం నుండి సామాన్య్ శకం (సా.శ.) 2 వ శతాబ్దం వరకు దక్కన్ శివారుంగ్ రాజ్యం ఆడిగ్ తెర్. శాతవాహనులు ధరణికోటన్ తామే రాజధాని ఇదర్ తెర్. అవ్వుర్ సామ్రాజ్యామున్. మరాఠా దేశేమ్ బందిన్ దాటుతెర్. బౌద్ధ గ్రంథాల్ ప్రకారం మహాయాన తత్వవేత్త నాగార్జున సా.శ. 2-3 వ శతాబ్దాలత్తి బతుక్ తెర్. తరువాత ఆంధ్ర ఇక్ష్వాకులు, విజయపురి రాజధాని, సా.శ. 2 వ శతాబ్దం వెనుకత్ అర్ధ భాగంమున్ కృష్ణా నది లోవాత్ రాజ్యం అడిగిప్ తెర్. తోలే శాతవాహన రాజుల బుడ్ పని కాలేక పల్లవులు, సా.శ. 2 వ శతాబ్దానికి తోలే గుర్త ఎద్దురే రాజకీయ శక్తి తొద్. సా.శ. 7 వ శతాబ్దం తోలే ముంది నెలలాలత్తి రెండవ పులకేశి పవాడ్ పశ్చిమ చాళుక్యుల లాడెయిత్ గెళ్లేంగ్ చలేతెర్.
గొట్టిక్[edit | edit source]
నవ్యాంధ్రత్త్ గొట్టిక్ (2011) (ఆంధ్రప్రదేశ్ మండత్త్ స్థాయిత్ సమాచార్త్ లెక్క ఇదారేంఙ్గ (ఆంధ్రప్రదేశుంగ్ బదిలి ఎద్ద మండలాలు నవ్యాంధ్రత్ లెక్క్ తవ)) (2011) తెలుగు ఆంధ్రప్రదేశ్ ముడెక గొట్టి . ఇద్ 90% జనాభాగ్ అయ్యేనే గొట్టి 2008 సాల్త్ తెలుగున్ తొలినిత గొట్టి ఇస ఇడ్ తెర్.
ఉర్దూ సంఖ్యాకుల గొట్టి మేర శివారుత్ తమిళం, కన్నడ, ఒడియా మూడ్ సర్. లంబాడి, కోయా, సవారా, కొండా, గడాబా ఓట దుష్రు గొట్టిక్ రాష్ట్రంముత్ మూడ్ సర్.
మతహః[edit | edit source]
నవ్యాంధ్ర మతహః ఆంధ్రప్రదేశ్ ఎక్కువ మంది ప్రజ హిందువులు , ముస్లింలు ఎక్కువ ఆన్సర్.
2011 జనాభా లెక్కల ప్రకార్, రాష్ట్రముత్ మత గుంపుల్ హిందువులు (90.87%), తుర్ఖ (7.32%), క్రైస్తవులు (1.38%). కమ్మి బౌద్ధులు, సిక్కులు, జైనులు, తమ మతమూన్ ఇండెంగ్ వెన్క్ సేసర్.
జనాభాతా విషయా[edit | edit source]
2011 భారత జనాభాత లెక్కల ప్రకార్, రాష్ట్రముత జనాభా 4,93,86,799, జనాభా నెరయ్యత్ 308/km2 (800/sq mi). పోలవరం ఆర్డినెన్స్ బిల్లు 2014 ప్రకార్, తెలంగాణ రాష్ట్రముత్ ఖమ్మం జిల్లాత్ 7 మండలాః ఆంధ్రప్రదేశుత్ కలయ్యుత్ జనాభా 2,47,515 పెరిగ్తున్. ఈనాయి 2014 సలుత్ 2011 జనాభా లెక్కలు ఆధార్న్ డ్ జనాభా 4,96,34,314, జనాభా నెరయ్యు త్ 304.5/km2 (789/sq mi). కాకేసియన్ (Caucasian), మంగోలాయిడ్ (mongoloid), ఆస్ట్రాలో మెలనేసియన్ (వెడ్డాయిడ్) జాతులే ప్రజలత్తి ఆంధ్రప్రదేశ్ కన్ కిల్ సర్.
పుర జనాభాత్ ఉరా జనాభా 70.4% ఇనెంగా 3,47,76,389, పట్నం జనాభా 29.6% ఇనెంగా 1,46,10,410 గా నమోదెదున్. 0–6 సాల్క్ ల ఉమర్త్ పొరకేర్ 52,22,384 పురా జనాభా 10.6% ఆన్సర్. ఔరత్తి 26,86,453 మంది పొరకేర్, 25,35,931 మంది పిల్లక్ ఆన్సర్ విశాఖపట్నం జిల్లాత్ పట్ణమ్ జనాభా 47.5%, శ్రీకాకుళం జిల్లాత్ ఉరా జనాభా 83.8% అంసాద్ రాష్ట్రముత్ మొత్తం జనాభా షెడ్యూల్డ్ కులంత జనాభా 17.1%, షెడ్యూల్డ్ తెగ జనాభా 5.3%.
2,47,38,068 పడిసిల్ 2,46,48,731 పిల్లక్ అనేంగ్గా, లింగ నిష్పత్తిత్ 1,000 మంది పడిసిల్ 996 పిల్లక్ ఆన్సర్. ఇద్ జాతీయ సగటు 1,000 క్ 926 ఇంతే ఎక్కువ. పురా ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రమూత సాడ 67.41%. 2021 సాల్గ్ నవ్యాంధ్ర రాష్ట్ర సాడ 91.1% గదీయ్యేంగ్ వంద్.
జిల్లాలుంన్ ఓల్త్ కలాండ్ గోదావరి జిల్లాత్ ఎక్కువ సాడ 74.6%, విజయనగరముంత్ కమ్మి సాడ 58.9% నమోదెద్దీన్.
2010 సాల్క్ పురా ఆంధ్రప్రదేశ్ మనక్ కేర్ సూచికత్ విలువ 0.416 త్ భారతీయ రాష్ట్రాలత్తి పదవ స్తానముత్ అంసాద్ .
జిల్లాల్లా[edit | edit source]
| వ.సంఖ్య | జిల్లా | ప్రధాన
కార్యాలయం |
రెవిన్యూ డివిజన్లు | మండలాలు
సంఖ్య ( 2022 లో ) |
వైశాల్యం
(కి.మీ2) |
జనాభా
(2011 ) లక్షలలో |
జనసాంద్రత
(/కి.మీ2) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| అనకాపల్లి | అనకాపల్లి | 2 | 24 | 4,292 | 17.270 | 402 | |
| అనంతపురం | అనంతపురం | 3 | 31 | 10,205 | 22.411 | 220 | |
| అన్నమయ్య | రాయచోటి | 3 | 30 | 7,954 | 16.973 | 213 | |
| అల్లూరి సీతారామరాజు | పాడేరు | 2 | 22 | 12,251 | 9.54 | 78 | |
| ఎన్టీఆర్ | విజయవాడ | 3 | 20 | 3,316 | 22.19 | 669 | |
| ఏలూరు | ఏలూరు | 3 | 28 | 6,679 | 20.717 | 310 | |
| కర్నూలు | కర్నూలు | 3 | 26 | 7,980 | 22.717 | 285 | |
| కాకినాడ | కాకినాడ | 2 | 21 | 3,019 | 20.923 | 693 | |
| కృష్ణా | మచిలీపట్నం | 4 | 25 | 3,775 | 17.35 | 460 | |
| గుంటూరు | గుంటూరు | 2 | 18 | 2,443 | 20.91 | 856 | |
| చిత్తూరు | చిత్తూరు | 4 | 31 | 6,855 | 18.730 | 273 | |
| కోనసీమ | అమలాపురం | 3 | 22 | 2,083 | 17.191 | 825 | |
| తిరుపతి | తిరుపతి | 4 | 34 | 8,231 | 21.970 | 267 | |
| తూర్పు గోదావరి | రాజమహేంద్రవరం | 2 | 19 | 2,561 | 18.323 | 715 | |
| నంద్యాల | నంద్యాల | 3 | 29 | 9,682 | 17.818 | 184 | |
| పల్నాడు | నరసరావుపేట | 3 | 28 | 7,298 | 20.42 | 280 | |
| పశ్చిమ గోదావరి | భీమవరం | 2 | 19 | 2,178 | 17.80 | 817 | |
| పార్వతీపురం మన్యం | పార్వతీపురం | 2 | 15 | 3,659 | 9.253 | 253 | |
| ప్రకాశం | ఒంగోలు | 3 | 38 | 14,322 | 22.88 | 160 | |
| బాపట్ల | బాపట్ల | 3 | 25 | 3,829 | 15.87 | 414 | |
| విజయనగరం | విజయనగరం | 3 | 27 | 4,122 | 19.308 | 468 | |
| విశాఖపట్నం | విశాఖపట్నం | 2 | 11 | 1,048 | 19.595 | 1870 | |
| వైఎస్ఆర్ | కడప | 4 | 36 | 11,228 | 20.607 | 184 | |
| శ్రీకాకుళం | శ్రీకాకుళం | 3 | 30 | 4,591 | 21.914 | 477 | |
| శ్రీ పొట్టి శ్రీరాములు నెల్లూరు | నెల్లూరు | 4 | 38 | 10,441 | 24.697 | 237 | |
| శ్రీ సత్యసాయి | పుట్టపర్తి | 3 | 32 | 8,925 | 18.400 | 206 |