Wp/mos/Yaw Afful

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | mos
Wp > mos > Yaw Afful

Sõngr sẽn yaa zaalem n yit Wikipedia pʋgẽ

Yaw Afful
human
Sex or gendermale Tekre
Country of citizenshipGhana Tekre
Date of birth10 June 1959 Tekre
Languages spoken, written or signedEnglish Tekre
Occupationpolitician, businessperson Tekre
Position heldMember of the 7th Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 6th Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana Tekre
Educated atKennesaw State University Tekre
Member of political partyNew Patriotic Party Tekre
Religion or worldviewChristianity Tekre

Yaw Maama Afful [1] (sẽn dog sigr kiuug rasem piig yʋʋm 1959) yaa Ghana politikã. A yaa nin-sabls sull a nu la a yopoe soabã sull a ye sẽn be Ghana, sẽn yaa sull ning sẽn geta Jaman goabg sull ning sẽn be Brong-Ahafo tẽnga pʋgẽ, sẽn tũud ne sull ning sẽn boond tɩ New Patriotic Party wã.[2]

A yãadmẽ la a karengã[edit | edit source]

A Afful roga sigr kiuug rasem piig yʋʋm tus a yi la pis-naas la a yoobe.[3] A yita Mpuasu, sẽn yaa tẽng sẽn be Brong Ahafo sẽn be Ghana.[4] A kẽe Kennesaw State University, Atlanta, USA la a paama a Bachelor of Arts degree ne International Affairs la Political Science yʋʋmd 1997.[5]

Karẽ-rãmbã[edit | edit source]

A Afful ra yaa CEO, Kids Heaven Learning Centre sẽn be Aworth, Atlanta sẽn be US wã taoor soaba.[6] A yaa nin-tʋʋmd soaba.[7]

Politikã[edit | edit source]

A Afful yaa New Patriotic Party (NPP) nin-buiida. Yʋʋmd 2008, a yɩɩ sull ning sẽn boond tɩ New Patriotic Party (NPP) sull ning sẽn geta Jaman South sullã yell la a yɩ sull ning sẽn geta sullã yell. A ra yaa sull ning sẽn da get b yell sẽn yaa Parliament wã sull a 5 soabã sẽn yaa Ghana Republic a 4 soabã.[8]

Yʋʋmd 2008 politikã naam yakre[edit | edit source]

A Yaw Afful sẽn yaa naaba, a lʋɩɩsa Jaman Sud tẽnga pʋga, a sẽn da yaa New Patriotic Party wã n na n maan yʋʋm 2008 Ghanian general election tẽnga pʋga la paama vote 16,878 sẽn yi vote 30,266 sẽn yaa sõma wã sʋka, sẽn zems ne 55.77% sẽn yaa sõma wã fãa.[9] A tõoga a Ofori Aikins sẽn yaa People's National Convention, a Peter Kwabena Ankomah sẽn yaa National Democratic Congress, a Jacob Oteng-Ahyemang sẽn yaa Convention People's Party la a Kwadwo Boakye Djan sẽn yaa nin-tɩrga. [10] Yaa bãmb n paam 0.75%, 34.27%, 0.44% la 8.77% fãa.[11] A leb n kẽnga Jaman South North sullã pʋga n na n yɩ NPP taoor soab n na n paam sull ning sẽn boond tɩ Parliament nin-sabls sullã a yoob soabã sullã pʋga, la a tõoga.[12]

Yʋʋmd 2012 politikã naam yakre[edit | edit source]

A Yaw Afful paama pʋɩt-n-taar n lebg n yãk a Zĩ-Manɩ tẽnga pʋɩt sẽn be Ghana tẽnga pʋɩta pʋɩtẽ wã, a New Patriotic Party wã pʋɩtgã pʋgẽ, yʋʋm 2012 Ghanian general election, a paam n yãk neb 22 835 sẽn tar n yãk b pʋɩtbã pʋɩtbẽ wã, sẽn yaa neb 57,81% n yãk b sõtbã. A Kojo Boakye Djan sẽn yaa Demokraatã siglgã taoor lʋɩtb sull n paam n deeg n deeg n yãk n yãk a soab yaa neb 16,123 sẽn deeg n deeg b mens n deeg n kõ kõ kõ kõ-a, yaa 40.82%, la a PPP wã taoor lʋɩt Kyere Diabour Amankona paam n deeg b rãmba 403 sẽn kõ kõ-b n kõ kõ-ba, yaa 1.02%, a PNC taoor lʋɩt Ofori Emmanuel Aikins paam n kõ-b lame n kõ kõ a soab a soab a soabã, a soab a yembr n kõ-a a soab a soaba, a soab sẽn deeg n kõ-ba.[13][14]

Yʋʋmd 2016 politikã naam yakre[edit | edit source]

A Yaw Afful me paamame n lebg tẽnga taoor soab sẽn be Jaman South (Ghana parliament constituency) Ghana tẽnga pʋga 2016 Ghanian general election, n paam n yãk b rãmba 24,616, sẽn yaa b rãmba 64.86%. A tõoga koɛɛgã Kojo Boakye Djan sẽn yaa NDC, a Joyce Asare Bediako sẽn yaa NDP, a David Awupori Vugushe sẽn yaa PPP, a Osei Kyereme Emmanuel sẽn yaa Convention People's Party la a Addai Daniel sẽn yaa PNC.B paama vot 12, 777, 197, 189 la 95 la 72 sẽn pʋɩta.Yaa b sẽn yãkd b toorẽ sõorã sẽn yaa 33,67%, 0,52%, 0,50%, 0,25% la 0,19% n zems.[15]

Yʋʋmd 2020 politikã naam yakre[edit | edit source]

Yaa Aful sẽn yaa waoogd n pa paam n zĩnd Ghanɩ tẽnga taoor dãmb taoor n yãk a Jaman Sud wã n na n lʋɩ a Williams Okofo- Dateh sẽn yaa NDC taoor soaba wã taoore.[16][17][18]

Ned vɩɩm[edit | edit source]

A Afful yaa kiris-ned (Presbyterian). A kẽe kãadem n tar kamb a tãabo.[19]

Sebtiise[edit | edit source]

  1. https://library.fes.de/pdf-files/bueros/ghana/10489.pdf
  2. https://www.parliament.gh/mps?mp=131
  3. http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5514
  4. http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5514
  5. http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5514
  6. http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5514
  7. http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5514
  8. https://library.fes.de/pdf-files/bueros/ghana/10489.pdf
  9. https://library.fes.de/pdf-files/bueros/ghana/10489.pdf
  10. https://library.fes.de/pdf-files/bueros/ghana/10489.pdf
  11. https://library.fes.de/pdf-files/bueros/ghana/10489.pdf
  12. http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5514
  13. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2012/bono/jaman_south/
  14. https://web.archive.org/web/20231216173724/https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/election2012/elections.results.php
  15. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2016/bono/jaman_south/
  16. https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/elections.constituency.results.php?mode=parliamentary&ID=59
  17. https://www.myjoyonline.com/election-2020-at-least-113-current-mps-are-not-returning-to-parliament/
  18. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2020/bono/jaman_south/
  19. http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5514