Wp/mos/Timkat

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | mos
Wp > mos > Timkat
Timkat
party
Country of originEthiopia Tekre
Intangible cultural heritage statusRepresentative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity Tekre
Described at URLhttps://ich.unesco.org/en/RL/01491, https://ich.unesco.org/fr/RL/01491, https://ich.unesco.org/es/RL/01491 Tekre

Timket (Ge'ez: ጥምቀት T"imk'et) yaa Ethiopian Orthodox Tewahedo Tigeng la Eritrean Orthodox Tewaheda Tigeng sẽn maand a Epiphany wã kibsã. B maanda-a-la yʋʋmd 1 kiuug rasem 19 (sẽn yaa yʋʋm-soabg rasem 20), sẽn zemsa ne a 11 soabã, a Terr kiuugã, Ge'ez kalendɛɛrã pʋgẽ.

Timkat wã maanda a Zezi lisgã Zʋrdẽ kʋɩlgã pʋgẽ. Rãam-kãngã yaa sẽn yɩɩd fãa, a sẽn maand lisgã kibay yĩnga (a wõnd kiris-neb wʋsg sẽn maand a woto Zĩ-sõngã pʋgẽ b sã n wa kẽng Zʋrdẽ wã).

Tʋʋm-kãsems nins sẽn be Timkatã sasa, b sẽn boond tɩ Tabot wã, sẽn yaa kãabg koglgã makrã, sẽn be Etiopi tẽn-kugrã fãa zugu (a wõnd tẽn-kugr kug-zẽngã), b pakda a Zeova ne fut sẽn tar pãng n gãneg-a wã, la b zãad-a-la maan-kʋʋdã zugã. Tabotã, sẽn yaa bũmb ning nebã sẽn pa mi n yɩɩd pĩndã, makda a Zezi sẽn wa n na n deeg lisgã, a sẽn wa Zʋrdẽ wã wã, a sẽn yɩ Mesi wã.[1] B maanda Wẽnnaam liturgie wã rũnna rʋʋnde (saas a 2 sẽn kolg) ko-kãsengã bɩ koom koglg pʋga. Rẽ poore, b ningda koomã sẽn be be wã bark sã n wa vẽege, n ningd-b koomã, tɩ kẽer kẽ koomẽ n sig b mens n lebg n lebg koom-koglg pʋlem dãmba. La yɩɩlã ka bas be ye; a Donald N. Levine wilgame tɩ yaa yʋʋmd 1960 wã sɩngrẽ wã kibs n kɩt tɩ b maand woto:

Tʋʋl-kãng wĩntoogã, a Timqat daarã, neb wʋsg tigma taab n na n tɩ zĩnd tigisgã zĩigẽ. Neb nins sẽn da kẽng b roogẽ n tɩ gãeeg n tɩ gãneg n lebg n wa wã kɩtame tɩ b tall ko-kãsengã n lebs-a wẽnd-doogẽ wã. Ra-kʋʋdbã sẽn da zãad fu-wõnda la b sẽn zãad b sam-biis ne b sam-bɛdã, b yɩɩnda yɩɩl la b yɩɩl n maand yɩɩl la kãsem dãmbã sẽn maand woto wã, b sẽn yãagdẽ wã, b kẽnga ne nin-vɩɩs sẽn tar yʋʋm sẽn ta pĩnda n yɩɩl yɩɩl la yɩɩl sẽn yaa kãn-kãe ne b sẽn datã, la kambã zoees n kẽnd n kẽndẽb sẽn tʋmd ne tʋʋm-kãsemse, la b tõe n kẽes b toog tʋʋm-kãemã pʋgẽ. Pagbã sẽn yeelg b sẽn yaa sõma n yɩɩd wã, b sẽn maand b sẽn tõe fãa n paam b lohormã daarã, b gomda ne sũ-noogo. Bi-bɩɩsã sẽn yaa sodaasã wã ra na n yɩɩnda ne sũ-noogo, n leb n ket n kelgd yɩɩl sẽn yaa sõma. B sẽn maand kibs-kãngã wã, UNESCO me wilgame tɩ yaa bõn-paal sẽn pa tar yõod ne nebã. B sã n wa lebs koglgã a sẽn da be zĩig ningã, ned fãa lebda a yiri n tɩ rɩ. Yaa kibs-kãngã n yaa kibs-kãsems a ye, sã n pa kibs-kãsengã ye.[2]

UNESCO sẽn kẽes a Timkat yʋʋmd 2019 wã pʋgẽ, a paama b sẽn na n wilg tɩ yaa tẽng nin-buiidã sẽn tar bũmb nins sẽn pa tar yõodã.[3]

Sebtiise[edit | edit source]

  1. https://books.google.com/books?id=llmCOvtWcUcC
  2. https://books.google.com/books?id=uP16oAEACAAJ
  3. https://ich.unesco.org/en/lists

Zems-n-taase[edit | edit source]

  • "Timket" (PDF). Yʋʋmd 2004 zĩ-likr rasem 13. Archivée à partir de l'original (PDF) le 6 février 2012. A paama-a 2014-10-04.
  • "Ethiopian Rift Valley Safaris - Timket - Epiphany in Ethiopia". ethiopianriftvalleysafaris.com. Archived from the original on 2014-09-29. A sẽn yi n wa be wã. A paama-a 2014-10-04.
  • "meskelsquare.com". meskelsquare.com. Archived from the original on 2012-02-07. A paama-a 2014-10-04.
  • Timkat kibsã Lalibela
  • v
  • t
  • e

Epiphany

Calendar
  • Epiphany
    • Epiphany season
      • Ordinary Time
  • Week of Prayer for Christian Unity
  • Presentation of Jesus at the Temple
  • Great Blessing of Waters at Theophany (Eastern Orthodox)
  • Epiphany feast days (East Syriac Rite)
  • Timkat (Ethiopian Orthodox Church)
  • Little Christmas (Julian Calendar)
  • Feast of the Transfiguration (Certain Protestants)
Topics
  • Herod the Great
  • Flight into Egypt
  • Star of Bethlehem
  • Biblical Magi
    • Adoration of the Magi
    • Balthazar
      • San Baltasar
    • Caspar
    • Melchior
  • Baptism of the Lord
  • Marriage at Cana
Traditions
  • King cake
  • Epiphany Eve
    • Cavalcade of Magi
  • Chalking the door
  • Pilgrimage to Al-Maghtas
  • Badalisc
  • La Befana
  • Moravian star
  • Saint Knut's Day
  • Star singers
Hymns

and carols

  • As with Gladness Men of Old
  • Brightest and Best
  • Stern über Bethlehem (Star above Bethlehem)
  • The Three Kings
  • We Three Kings of Orient Are
  • Wie schön leuchtet der Morgenstern (How Lovely Shines the Morning Star)
Noted works
  • Church cantatas for the Feast of Epiphany (and following)
  • Orgelbüchlein § Epiphany BWV 616–617
  • Category