Wp/mos/Shirley Ayorkor Botchway

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | mos
Wp > mos > Shirley Ayorkor Botchway

Sõngr sẽn yaa zaalem n yit Wikipedia pʋgẽ

Shirley Ayorkor Botchway
human
Sex or genderfemale Tekre
Country of citizenshipGhana Tekre
Name in native languageShirley Ayorkor Botchway Tekre
Given nameShirley Tekre
Family nameBotchway Tekre
Date of birth8 February 1963 Tekre
Place of birthAccra Tekre
Languages spoken, written or signedEnglish Tekre
Occupationpolitician, office administrator, director Tekre
Position heldMinister for Foreign Affairs, Member of the 7th Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 6th Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 4th Parliament of the 4th Republic of Ghana Tekre
Academic degreebachelor's degree, master's degree, diploma, Executive Master of Business Administration Tekre
Work locationGhana Tekre
Affiliation stringMinister of Foreign Affairs and Regional Integration of Ghana Tekre
Member of political partyNew Patriotic Party Tekre
Candidacy in election2012 Ghanaian general election, 2004 Ghanaian general election, 2008 Ghanaian general election, 2016 Ghanaian general election Tekre
Religion or worldviewChristianity Tekre
Participant inWorld Economic Forum Annual Meeting 2020 Tekre
Official websitehttps://ayorkorbotchwey.com/ Tekre

A Shirley Ayorkor Botchwey (tõnd sẽn dog yʋʋmd 1963 tʋʋlg kiuug rasem 8 wã) yaa Ghana politik soab sẽn yaa Ghana minisr sẽn get yɛl nins sẽn be bãensã la naaneg integratã wɛɛngẽ. A yaa Ghana tẽnga taoor soab a Nana Akufo-Addo sẽn yãk-a t'a yɩ ministɛɛr ning sẽn geta tʋʋm toor-toor yelle yʋʋm 2017 yʋʋmdã yʋʋmdã 1 rasem 10 soabã.[1][2] A yɩɩ tẽnga taoor soab n zĩnd Anyaa-Sowutuom tẽnga pʋga yʋʋmd 2013 n tãag yʋʋm 2021.[3].A da an yaa minisr tẽn-soaba sẽn geta tʋʋm-naandsã wɛɛngẽ la a yaa minisr sẽn tʋmd tẽnga pʋga[4], sẽn tũud ne a John Kufuor.[5][6] A yaa "Parti wã" ning sẽn boond tɩ New Patriotic Party.

Bi-bɩɩgã la zam'sgu[edit | edit source]

A Shirley Ayorkor Botchwey rogame a Accra yʋʋmd 1963 tʋʋl-nif kiuug rasem nii.[7] A paama a pipi lekollã St. Mary's Girls' Senior High School Korle-Gonno. A yaa Ghana karẽn-biis karen-biis (UGBS), Ghana zʋrnallã sull (GIJ), Ghana karẽn -biis la zãmaanã sull (GIMPA), Pitman Central College, London karẽn-bibã la Westminster karẽn-bitubã sẽn be United Kingdom wã ned sẽn pa tõe n bãng ye.[8] Minisɛɛrã tara tʋʋm-teedã MBA (Tõndg tʋʋm yel-bũndã), MA sẽn kẽed ne nin-buiidã sõssgo, Law Degree (LLB), Diploma sẽn kẽed n ne nin-bãmba la sɛb la sɛb wɛɛngẽ, la sɛb sẽn kẽed tɩ b bãngd sɛb sẽn be sɛb wɛɛngẽ.

Politiki vɩɩmã[edit | edit source]

A John Agyekum Kufuor sẽn yaa tẽnga taoor soaba, a Ayorkor Botchwey sẽn wa n yaa tẽnga taoor soab sẽn yaa tẽnga naab sẽn da yaa tẽnga taoor soabã, a yaa tẽnga taoor-soaba sẽn geta tʋʋm-kãsemsã yelle. A yaa naan-soab sẽn yaa naan-saamb n yaa tẽnga taoor soaba, n yɩ tẽnga taoor soab n zĩnd yʋʋm a yiib tɩ b yaool n yãk-a. A yaa a yiib-n-soabã sasa, a sẽn yaa Anyaa/Sowutuom neba taoor soaba. [9]A pa na n leb n yãk a meng n na n yɩ politikã taoor lʋɩtba yʋʋm 2020 wã pʋgẽ ye.[10] A sẽn yaa politikã taoor soaba, a yaa politikã naaba. Wakat kãng menga, a yɩɩ tẽnga taoor lʋɩtb sull sẽn geta yɛl nins sẽn be goosneerã pʋgẽ wã taoor soaba, la sẽn wa n yɩ to-to wã, a yaa tẽnga taoor lʋɩta sull sẽn geta b tʋʋm nins sẽn be be goosneemã pʋgẽ wã. A Shirley Ayorkor Botchwey sẽn yaa ECOWAS tẽnga taoor lʋɩtb yʋʋm 2013-2017 wã, a sõnga a tʋmd-n-taasã n sõng b tẽnga taoor lʋɩtəbã tɩ b ges tẽns nins sẽn kẽed ne tẽngrã yell sẽn yaa sõma, sẽn yɩɩd fãa, sẽn kẽed n yaa ninsaalb la b sẽn tar b mensã lohorem wɛɛngẽ, la b kõ ECOWAS nin-buiidã la b siglsã sagls. Minisɛɛrã yɩɩ NEPAD la APRM sullã taoor-soaba. A yaa Kom-biis nins sẽn get sõssã yell la b get b kambã yell n get b sẽn segd n maan to-to wã wɛɛngẽ. Sẽn na yɩl n tõog n tõog n maan bũmb ning fãa, a Zeova yãka a sẽn dat n maan to-to wã taoor soaba.[11]

Karẽn-bi-pugl[edit | edit source]

Nand t'a kẽ politikã pʋgẽ, a Shirley zãmsa raag sẽn tʋmd tɩ b boond tɩ Marketing and Communications Company. A ra yaa Dynacom Limited taoor soaba me.[12] A sẽn yaa taoor soaba, a tʋma ne sigls toor-toor wala Worldspace Ghana, a sẽn yiisd ligd n yiisd a tʋʋmdã, a Glaxo Group Research la a Hodge Recruitment.[13] A Shirley yaa ECOWAS ministɛɛr-rãmbã saglgã taoor soaba, la a yaa Ghana maan-kʋʋrã la b tigsg zĩiga ministɛɛrã.B sẽn yã wã.[14]

B vɩɩmã[edit | edit source]

A Shirley Ayorkor Botchwey yaa pʋg-kõor la a tara kamb a yiibu.[15][16] A yaa kiris-ned sẽn yaa Anglican ne a tũudmã.

Sebtiise[edit | edit source]

  1. https://dailyguidenetwork.com/chinese-ambassador-pays-farewell-visit-to-foreign-minister/
  2. http://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Ayorkor-Botchway-is-Foreign-Affairs-Minister-Designate-499631
  3. https://www.parliament.gh/mps?mp=44
  4. https://ghana.peacefmonline.com/ghana/ministries/moworks/#:~:text=The%20Ministry%20of%20Water%20Resources,Supply%20and%20Sanitation%20and%20Hydrology.
  5. https://web.archive.org/web/20161108163129/http://www.parliament.gh/parliamentarians/69
  6. https://web.archive.org/web/20160916050446/http://www.accrafm.com/1.9507220
  7. https://www.parliament.gh/mps?mp=41
  8. https://mfa.gov.gh/index.php/minister/
  9. https://mfa.gov.gh/index.php/minister/
  10. https://theindependentghana.com/2020/02/shirley-ayorkor-botchwey-pulls-out-of-anyaa-sowutuom-npp-primaries/
  11. https://www.myjoyonline.com/akufo-addo-presents-first-list-of-ministers-for-his-second-term-to-parliament/
  12. http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5457
  13. https://www.ghanaweb.com/person/Shirley-Ayorkor-Botchwey-2425
  14. https://citinewsroom.com/2021/09/guinea-coup-alpha-conde-still-in-shock-ayorkor-botchwey/
  15. https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/I-am-a-grandmother-and-single-Shirley-Ayorkor-Botchwey-1177615
  16. https://web.archive.org/web/20190513161914/http://www.ghana.gov.gh/index.php/governance/60-ministers/3411-shirley-ayorkor-botchwey-foreign-affairs