Wp/mos/Jamdani

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | mos
Wp > mos > Jamdani
jamdani
Subclass ofweaving Tekre
CountryBangladesh Tekre
Country of originBangladesh Tekre
Made from materialcotton Tekre
Product or material produced or service providedjamdani Tekre
Intangible cultural heritage statusRepresentative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity Tekre
Described at URLhttps://ich.unesco.org/en/RL/00879, https://ich.unesco.org/fr/RL/00879, https://ich.unesco.org/es/RL/00879 Tekre
Usesweft patterning Tekre

Jamdani (Bengali: জামদানি) yaa mooslin sẽn yaa sõma (b sẽn maand ne taab sẽn yaa toor-toore) sẽn maand yʋʋm kobs-gĩnd dãmb sẽn loogã, sẽn be Bangladesh tẽnga Narayanganj zĩiga, sẽn be Shitalakhwa kʋɩlgã pʋga.

Yaa Mogol rĩmã sẽn kõ noor tɩ b yiis jamdani wã. A Britãni wã soolmẽ wã, b sẽn da naan naan naan naan b sẽn naan b teedã n tall n tall n tɩ kẽes b soolmẽ wã wã, b ra pa le maandẽ ye. Yʋʋm a wãn pʋgẽ, Bangladesh tẽnga pʋgẽ, b sẽn naan ne jamdani wã paama pãng n paase. B sã n da tar bũmbu, b sã n da maand a woto, b na n maana a woto.[1]

Yʋʋmd 2013 wã, b wilgame tɩ b tara yamdani wã sẽn yaa nin-buiidã nin-buiidã sẽn pa mi bũmb nins UNESCO sẽn maandã.[2][3]

Yʋʋmd 2016 wã, Bangladesh paama Jamdani Sari wã geograafik sõdg-n-taase (GI) status.[4]

Etymology[edit | edit source]

A Jamdani ra yaa tẽng sẽn boond tɩ Dhaka (Daccai) sẽn boond tɩ a Dhaka (daka), sẽn yaa pĩnd wẽndẽ textile wã sẽn da yaa zĩig a ye Bengal soolmẽ wã.[5] A Moogl soolmẽ wã, b ra boond-a lame tɩ Jamdani, tɩ yaa Moogl rãmbã noor goama. Jamdanis wã yaa Dhakai Jamdani, wall Dhakai. Yaa Bangladesh tẽnga Dhaka la b gomd a jamdani ne a sẽn yɩ industri wã yell pipi.

Sɩngré[edit | edit source]

B sẽn gom muslin sẽn yi India wã yell pĩnd wẽndẽ wã, b yãa-a Erythrae wã sebr ning sẽn boond tɩ Periplus wã pʋgẽ, la Arab rãmbã, Sɩnaab rãmbã la Itali nebã sẽn da maand zãmbã la b raagdã sebrẽ.

Yaa b sẽn da boond tɩ jamdani wã. Yaa Bengali buudẽ la b sẽn boond tɩ Jamdani wã. Yaa tʋʋm sẽn tar sẽk n yɩɩd ne tʋʋm wʋsg n tʋmd ne nugã, la b get-a tɩ yaa muslin buud toor-toorã la a ye, la yaa Bangladesh tʋʋma taoor dãmb sẽn tar minim n tʋmd ne b tʋʋmã. [6]B sẽn da naan n naan n naan wa Dhaka wã, la b naan-a ne b sẽn naan n naan tɩ b naan wa b sẽn naan wa b naan n naan b naan wa a Zamdani wã, a tara bõn-naands wʋsgo. Yʋʋm kobs 19 soabã saabẽ, a T. N. Mukharji yeelame tɩ yaa jamdani muslin la a boond a woto.

Dẽn-kãnga[edit | edit source]

Traditional way of weaving jamdani

Yaa b sẽn naan bɩ b sẽn maan tɩ b zẽkd b tɩɩsã, tɩ b boond tɩ jamdani wã yaa b sẽn maan ne b sẽn maan bũmbu. Yaa b sẽn da maand ne b sẽn da pa maand ne b taabã, n paas b sẽn da get ne b sẽn pa maand ne taab n maand ne b toor-toorã. B sẽn da maand a taab n paasd a taab n tar to-to wã, b paasda a taab n paase. B sã n da tar b sẽn da yaa b sẽn da tar b to wã, b sã n da tara b sẽn da pa tar b sẽn tõe n maan bũmb ninsã, b sãn da tar b n da-kãnga, b sãnda b sẽn da maand bũmb ninsã, a pa tõe n maan woto ye. Rẽ kɩtame tɩ b lebg n naag taab n maan bũmb toor-toor sẽn wõnd b lebgd n lebgd tẽngã zugu. B pa maand bũmb ning b sẽn da yeelã wall b sẽn wilg-a wã ye, b gʋlsda a zug ne seb-bil n ning-a. Yaa bũmb sẽn yaa sõma sẽn yaa muslin sẽn yaa ne bũmb ning b sẽn maand ne a sẽn yaa wa b sẽn maand n maand ne a sãnem la pemsem. Naoor wʋsgo, b ra tũnugda ne sãnem la b sẽn da tar bĩngã .

Jamdani tʋʋm buud toor-toor[edit | edit source]

Baa ne a sẽn da yaa sarisã, a Jamdani me n be n dat n maan tãnsãs la nug-kẽengã. B tẽedame tɩ Jamdani yaa Bengal sẽn da maand bũmb nins sẽn tar yʋʋm 2000 n maandẽ wã ne Bengal muslin nins sẽn da maandẽ yʋʋmd 14 soabã tɛka. Jamdani yaa Dhaka wã raopã sẽn tar ligd wʋsgo, bala, yaa tʋʋm sẽn kaoosd la b sẽn tʋmd wʋsg n yɩɩd fãa wã n baoodame.

B yeelame tɩ Jamdani wã yaa bõn-naands la tɩɩs la tɩɩs sẽn yaa toor-toorã la b naan sɩng yʋʋm tus la kobs la kobs sẽn looge. Sẽn yaa tɩlae ne b sẽn da maand b sẽn yaa sõma wã yĩnga, yaa nin-kãsems la rĩm-dãmbã bal n da tõe n paam ligd n paam n paam arzɛk a woto.

Vẽngr sẽn loogd ne wakatã[edit | edit source]

Tõnd pa mi wakat ning sẽn yɩ sõma tɩ b maneg a Jamdani ne b sẽn maan a to wã ne a sãnem-rãmba. La yaa vẽeneg tɩ Moogli wakatẽ, sẽn yaa a Akbar (1556-1605) bɩ a Jahangir (1605-1627) naamã sasa, b pʋdga muslinã tɩ jamdani.[7] A John Forbes Watson sẽn gʋls a sebr ning sẽn boond tɩ India nebã sẽn maand teedã la b sẽn maand futã pʋgẽ yeelame tɩ b ra getame tɩ b sẽn da maand bũmb nins sẽn yaa toogo wã yĩnga, b ra get-b lame tɩ yaa bãmb n da getẽ tɩ yaa bãmb la b ra maand bũmb nins fãa sẽn tar yõod n yɩɩd Dhaka wã pʋgẽ. Yʋʋmd 1776 wã, b ra ket n getame tɩ b ra tara ligd sẽn yaa livre 56 ye.[8]

Dũniyã sẽn pa le tar yõodã[edit | edit source]

Yʋʋmd 1800 wã sʋka, a Zeova Kaset rãmbã ra pa le tar pãng ye. Bũmb wʋsg n kɩt tɩ b boog b sẽn da maandã. Sẽn paase, b sẽn da wa n talld bĩng sẽn yaa sõma n yɩɩd b sẽn da wat n yiisd bĩndã n yi Eropã, la b ra pa tar ligd wʋsg n wat n yiisdã, kɩtame tɩ b pa le tar ligd ye. Sẽn yɩɩd fãa, Moogl pãn-tõogã sẽn wa n boog n be Ɛndɩ wã kɩtame tɩ Jamdani wã naanã rãmb paam b sẽn da tar pãng n yɩɩd b taabã. Tẽns wala Madhurapur la Jangalbari (b yiibã fãa sẽn be Kisoreganj soolmẽ wã), sẽn da yaa neb sẽn da nong b tʋʋmdã, b yĩmdame bilf-bilfu.

Zu-loees nins sẽn be rũndã-rũndã[edit | edit source]
Jamdani Sari for sale in Sonargaon, Bangladesh

Sã n yaa ne tẽng daarã, "tãntɩ" bɩ "ostad" sẽn yaa kãsem soaba paamda Tk 2,500 n ta Tk 3,000 kiuug fãa. B sẽn da maand bõn-naandsã ra paamda ligd sẽn ka ta Tk 1600 ye. Rẽ n so tɩ neb wʋsg sẽn yaa tʋbd pa rat tɩ b kambã kẽed tʋʋm-kãngã ye.

Goosneema wã ne sigls a taab sẽn maand b sẽn tõe fãa n leoke Dhakai Jamdani ziirã. B sẽn dat n zãag b mens ne nin-kãensã, b modgdame n na n paam n sõs ne nin-kãens. B lugla Jamdani Palli Dhaka pʋga. Yaa Bangladesh tẽng sẽn da yaa tẽng sẽn pa tol n tar kamb n tʋmdẽ wã. Yaa neb nins sẽn get b sẽn tõe n maan bõn-naandsã la b sẽn tõe ne b sẽn tõe fãa n maan b sẽn tõe to-to wã n sõng-b tɩ b tõog n maan bõn -naandsã.

A Jamdani yaa burkĩna naam makda. Yʋʋm wʋsg pʋgẽ, sẽn na yɩl n paam tɩ b ra tar sor n dɩt-b tɩ b ra tõe n dɩt n dɩt ye, b baooda tɩ b ra paam n dɩt a Zeova waoogr ye.

Koɛɛg sẽn be zĩig ning[edit | edit source]

Yʋʋmd 2016 soabã pʋgẽ, Bangladesh paama Jamdani Sari wã sẽn yaa tẽng zug yɛl sẽn wilgd a zĩigã. Yaa pipi sẽn paam tɩ b kõ Bangladesh nebã sorã.

Sẽn pa kaoos, b sẽn dat n vʋʋg-b n wa vʋʋge[edit | edit source]

La yaa yel-wẽn-maandb sẽn maand ne b sẽn pa tar bũmbu, la b sẽn pa paam ligd wʋsg n na n paam futã. La rũndã-rũndã, b yãa bũmb kẽer sẽn kengd raoodo.

Wala makre, Indi goosneema wã kõo Biren Kumar Basak sẽn yaa Jamdani saris wã tʋb sẽn yaa West Bengal soabã, a Padma Shri waoogr sẽn yaa tẽn-kãng naas-n-soaba.[9] A Biren Kumar Basak me pẽga a PM Modi sẽn kõ-a kũunã la a sẽn deeg a tʋʋmdã wã, n yeel tɩ yaa bõn-sõng sẽn na n sõng Jamdani neb sẽn be Bengal beoog-daare.

B sẽn maan n wilg tɩ b ra tõe n maana tʋʋm-no-kãsems n kõ ned sẽn tõe n maan a sẽn datã, b maana yɩɩr a ye. A Chandra Shekhar Shaha sẽn get a Zandra Shaha wã sẽn yaa a Zandraa Shaha wã, a maana yɩɩr yʋʋmd 2023 wã, Bangladesh tẽnga tʋʋm-noog ning sẽn get b sẽn tõe n tʋm ne a nugẽ wã.[10]

Sẽn paase, b sẽn maand bũmb nins sẽn yaa wa Tarina Sen sẽn naan n naan tarina wã, b modgd n na n kogl jamdani tʋʋm-teedã ne b sẽn naan to-to. B sẽn boond tɩ TARINA wã sẽn maand b sẽn tõe fãa n sõng b sẽn maand yel-bũndã sẽn yaa nin-buiidã sẽn yaa nin - kẽembã, sẽn yaa nin sẽn yaa ninsaambã, n sõngd nin-buiidã tɩ b tõog n kẽed zĩis a taaba.

File:Mike Pompeo with Sheikh Hasina in New York - 2018 (44057292035).jpg| Prime Minister of Bangladesh Sheikh Hasina in an Ivory gold jamdani sari File:Manmohan Singh and the Chairperson, National Advisory Council, Smt. Sonia Gandhi at the Foundation Stone laying ceremony of Ghani Khan Choudhury Institute of Engineering & Technology (GKCIET), in Malda, West Bengal.jpg|Indian National Congress Chairperson Sonia Gandhi in a green Dhakai jamdani sari File:The Vice President, Shri M. Hamid Ansari giving away the Lokmat Parliamentary Award 2017 to the Member of Parliament (RS), Smt. Jaya Bachchan, in New Delhi (1).jpg|Bollywood actress and politician Jaya Bachchan in an off white color jamdani File:Bangladeshi bride in Jamdani sari.jpg|Bangladeshi bride in jamdani sari File:Nusrat Faria003.jpg| Bangladeshi actress Nusraat Faria in a red jamdani

Sebtiisi[edit | edit source]

  1. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/299805/jamdani
  2. http://www.thedailystar.net/beta2/news/jamdani-recognised-as-intangible-cultural-heritage-by-unesco/
  3. http://www.unesco.org/culture/ich/index.php?lg=en&pg=00011&RL=00879
  4. https://www.thedailystar.net/country/jamdani-sari-gets-gi-registration-certificate-1316203
  5. https://web.archive.org/web/20210608090248/http://archive.thedailystar.net/lifestyle/2009/04/04/centre.htm
  6. https://en.m.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9789385059698
  7. https://www.worldcat.org/oclc/930683574
  8. https://books.google.com/books?id=KAxCAQAAMAAJ&q=Textile+Manufactures+and+Costumes+of+the+people+of+India
  9. https://indianexpress.com/article/lifestyle/art-and-culture/ache-din-jamdani-community-weaver-biren-kumar-basak-modi-sari-gift-padma-shri-7621080/
  10. https://www.thedailystar.net/news/bangladesh/news/jamdani-exposition-the-city-3376891

Zems-n-taase[edit | edit source]