Wp/mos/Dutar

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | mos
Wp > mos > Dutar
dutar
Subclass oflute Tekre
Country of originIran Tekre
Intangible cultural heritage statusRepresentative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity Tekre
Described at URLhttps://ich.unesco.org/en/RL/01492, https://ich.unesco.org/fr/RL/01492, https://ich.unesco.org/es/RL/01492 Tekre
Hornbostel-Sachs classification321.322 Tekre

Dutar (dotaar me: dotar; Persian: دوتار, Romanized: dutâr; Russian: Дутар; Tajik: Дутор; Uzbek: Дутор); Uyghur: دۇتار, Romanize: Dutar; Tsãna wã sẽn yaa nana: 都塔尔; Tsãnay sẽn yaa toor-toore: 都塔爾; Pinyin: Dū tǎ ěr; Dungan: Дутар) yaa Irãan buud-goam sẽn tar pʋ-bõon-bi-bi-bõone sẽn be Irã ne Azi tẽn-kɩdgã pʋgẽ. A yʋʋr yita Pɛrs gom-biig ning sẽn dat n yeel tɩ "kẽmb a yiib", a dotar do tār (< du do "kẽmba", a tar tār "kẽm"), baa ne Afgãsmaan tẽnga Herati dutar sẽn tar ketri piig la a naas. Dutar tara nebã wʋsg Tajikistan la Iran soolmẽ wã. B sã n wa yɩɩl, yaa Kiblã sẽn be Zapõ wã Uygur rãmbã n na n wẽed yɩɩl-kãnga, la yaa Tajik rãmbã, Turkmen rãmbã, la Uzbeeks rãmbã n na ne b yɩɩl-bã. B sẽn boond tɩ dombra wã yaa bũmb a taab sẽn be Kazakhstan soolmẽ wã. Dutarã yaa tʋʋm-kãseng sẽn tar yõod wʋsg ne Kɔɔrda rãmbã sẽn be Khorasan wã sʋka. Kùrd nebã sẽn gomd dutar wã, b boond-a lame tɩ bakci (bakhshi), la Azeri wã, b yetame tɩ ashiq. B sẽn da tar b sẽn da segd n maan bũmb ninsã, b ra segd n maana bũmb nins sẽn pa tar yõod ne nebã.

A Dutar sẽn sɩng yʋʋm 15 soabã pʋgẽ, a yɩɩlã ra yaa b sẽn maan ne b yĩn-kãnga. La Silk Road sẽn wa n yikã poore, b ra rɩkda silk sẽn yi Sɩna wã n yiisd silk-n-tɩrse. Sẽn ta rũndã-rũndã, instrument kẽer ket n tara silk string, la baa ne rẽ, nylon stringã me yaa b sẽn tũnugd ne wã.[1][2][3][4]

A sẽn gomd a to wã yaa sũ-bʋgsem la a sẽn nongã. [Kʋʋn-gʋlsda sẽn dat n togs tɩ ] Pʋʋr-pʋʋr instrumentã sẽn yaa kãseng yaa mitr a yembr bɩ mitr a yiib.

Naoor wʋsgo, b nong n dengda a La Re bɩ a A D, la a bee zĩiga zug me.

UNESCO sẽn gʋlsd bũmb nins sẽn pa tar yõod ne nin-buiidã[edit | edit source]

Dutar (right) with tanbur in the Horniman museum, London, UK.

Dutar sẽn maand tʋʋm-no-kãsemse la mizik siglgã sẽn naag ne yɩɩl sẽn yit yʋʋm 2021 wã, a paama UNESCO nin-buiidã sẽn pa tar bũmb ning b sẽn tar n kõ wã. mos_Latn ne a ye.[5][6]

Neb nins sẽn yaa neb sẽn tar yõod wʋsg[edit | edit source]

  • Front and back views of Dutar
    Haj Ghorban Soleimani
  • Haj Ghorban Soleimani (1920–2008)
  • Turgun Alimatov (1922–2008)
  • Abdurahim Hamidov (1952–2013)
  • Abdurehim Heyit (Uyghur) (1962–)
  • Sanubar Tursun (1971–)
  • Alireza Soleimani (Aliabad, Khorasan)
  • Sultan Reza Bakci (Geliani) (Khorasani)
  • Haj Mohammad Hossein Yeganeh (Khorasani)
  • Abdolghader Afzali(Khorasan, Iran)
  • Aziz Tanha (Korasan, Iran)
  • Saied Tehranizadeh
  • Abd Allah Amini (Khorasani)
  • Zolfaghar Askarian (Khorasani)
  • Gholam Ali Poor Ataa (Khorasani)
  • Aliia Gholi Yeganeh (Turkmen)
  • Osman Mohammadparast (Khaf, Iran)
  • Abdollah Alijani Ardeshir (Tehran, Iran)

Ges-y me[edit | edit source]

Sebtiise[edit | edit source]

  1. https://shahnameh.netlify.app/dutar.htm
  2. https://instrumap.netlify.app/asia.html
  3. https://stringedinstrumentdatabase.aornis.com/d.htm
  4. https://atlasofpluckedinstruments.com/central_asia.htm
  5. https://ich.unesco.org/en/RL/dutar-making-craftsmanship-and-traditional-music-performing-art-combined-with-singing-01565
  6. https://turkmenportal.com/blog/43855/turkmenistan-poluchil-oficialnoe-podtverzhdenie-yunesko-o-priznanii-obshchechelovecheskoi-cennosti-dutara

Zems-n-taase[edit | edit source]