Wp/mos/Collins Dauda

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | mos
Wp > mos > Collins Dauda

Sõngr sẽn yaa zaalem n yit W ikipedia pʋgẽ

Alhaji Collins Dauda (rog wao-fugdg kiuugu rasem pii-la tâ yʋʋm1957 pugã)[1]

Collins Dauda
human
Sex or gendermale Tekre
Country of citizenshipGhana Tekre
Name in native languageCollins Dauda Tekre
Given nameDauda Tekre
Family nameCollins Tekre
Date of birth13 February 1957 Tekre
Place of birthAhafo Region Tekre
Languages spoken, written or signedEnglish Tekre
Occupationpolitician, teacher, civil servant Tekre
Educated atMim Senior High School Tekre
Work locationAhafo Region Tekre
Member of political partyNational Democratic Congress Tekre
Candidacy in election2020 Ghanaian parliamentary election, 1992 Ghanaian parliamentary election, 1996 Ghanaian general election, 2004 Ghanaian general election, 2008 Ghanaian general election Tekre
Religion or worldviewIslam Tekre

yaa karen-saamba, politik soaba, Ghana minisr kʋdgo sén da yaa ning sẽn geta tẽnga la tẽnga arzɛk yelle.[2]

A yel-manesem sɩngre[edit | edit source]

B roga a Collins Dauda yʋʋm 1957 Sigr Kiuug rasem piig la ataab daare, Ghana Ahafo soolmẽ wã.[3][4][1] A yita Mehame sẽn be Brong-Ahafo tẽnga.[2]A roagdbã yaa a Issaka Naaba ne a Mariama Issah. A karengã yɩɩ Mim Senior High School pʋgẽ. A paama GCE Ordinary Level la GCE Advanced Level yʋʋm 1973 la 1981.[5]

Tʋʋmde[edit | edit source]

A Dauda zãmsda Kukuom Tʋʋmdã Sekõor sẽn yaa kãsenga yʋʋmd 1985 wã.[6] Yʋʋmd 1986 wã, a kẽnga Ahafoman Senior High School sẽn zãmsd nebã lekollẽ, n tãag yʋʋmd 1992[6]. A sẽn yɩ sull ning sẽn get b yellã yellã, a tʋma b tʋʋmdã pʋgẽ. A yaa Afirik a naas soabã, a yaa Afirik Kibar taoor soab n zĩnd parlamẽ wã. Sẽn deng a sẽn wa n lebg koomã, tʋʋmã la roogã ministɛɛrã, a yɩɩ tẽnga la b ra-kãnga ministɛɛr yʋʋmd 2009 yʋʋm-vʋʋr kiuugã.[7]

Politiki[edit | edit source]

A Dauda lebga Asutifi soolmẽ wã tigsg sull ned 1978 n tãag 1981.[8] A ra yaa sull ning sẽn get ninsabls tẽnsa yelle,[8] sẽn naan maan Ghana tẽng noora yʋʋm 1991 la 1992. B reng n tũnuga ne-a n yãk-a tɩ yɩ tẽnga taoor soab yʋʋm 1992 wã, a sẽn da yaa tẽnga taoor soab a naan yɩ pipi sull taoor soab a naan yɩ Asutifi tẽnga taoor soab yʋʋmde. A paama naam a yiib-n-soab yʋʋmd 1996 parlamentẽ wã. La a wa n kongame a zĩiga yʋʋmd 2000 parlament yãkrẽ wã, b sẽn da yet t'a tũnuga ne yam-yood n kʋ a politikã naab a prof. A Gyan-Amoah ra ket n yaa daar a ye bal ne tẽnga taoor dãmb yãkrã.[9] A kell n talla a zĩiga 4 n tãag a 7 wã.[10] Yʋʋmd 2002 la yʋʋmd 2004 wã, a sẽn da wa n ka be siglgã pʋgẽ wã, a yɩɩ Burkĩna Faso Demokraatik Kongrã (NDC) tẽnga taoor soab Brong Ahafo soolmẽ wã. Yʋʋmd 2009 sigr kiuug n tãag yʋʋmd 2016, a Collins Dauda paama naam n yɩ tẽnga la tẽn-gãonga minisr n yaool n lebg koom, tʋʋm la roogã minisr. A yɩɩ tẽnga la we-rũmsa sull sull taoor soab yʋʋmd 1994 n tãag 1996. Rẽ poore, a lebga sull kãng taoor soab yʋʋmd 1997 n tãag yʋʋmd 2000 wã, la a yɩɩ ligd la kom-bɩɩsã, la kʋdemdã la tẽn-gãongã sullã ned me.[11]

Politikã naam wakato[edit | edit source]

A Dauda yaa naoor a tãab n yɩ tẽnga taoor soab sẽn be Asutifi Kibar pʋga, Brong Ahafo tẽnga pʋga, yʋʋmd 2004 Ghana tẽnga pʋga. A sẽn maan woto wã, a yaa Ghana 4 soabã republikã 4 soabã parlamentã pʋgẽ. A paama a naamã ne a sẽn da yaa a National Democratic Congress soab wã.[12] A sẽn yãkã ra yaa pʋga sẽn be pʋga 10 wã pʋga sẽn kẽed ne pʋga 24 sẽn kẽed n kẽed ne tẽnga demokrɩtã kongre wã sẽn yãkã sẽn kẽed tɩ b yã n yã Brong Ahafo tẽngẽ wã.[13][14] A Asutifi Kiblã pʋɩtb sullã yãame tɩ b yãkda "vɩt-n-taase" n yãk n yãk n na n yɩ tẽnga taoor soab sẽn yaa a John Kufour sẽn yaa politikã taoor soab sẽn boond tɩ New Patriotic Party wã.[12] National Democratic Congress wã paama pʋɩ-n-taar a 94 ne pʋɩ-tẽngã pʋɩ-sʋk 230 pʋgẽ.[14] A Dauda paama vot 9668 n yãk n yãk n kõ a sẽn zems n kõ a soabã. A yaa a Thomas Broni sẽn yaa a New Patriotic Party wã, a Nana Nsiah Ababio Williams Cosmus sẽn yaa a People's National Convention wã, la a Adu Adjei Augustine sẽn yaa a Convention People's Party wã. B paama vot sẽn tar yõod wʋsg n yɩɩg 46.90%, 1.20% la 0.30% tɩ zems.[12][15] Yʋʋmd 2008 Ghana tẽnga pʋga, b yãka a Dauda tɩ yɩ tẽnga taoor soab a naas soaba. A ket n yaa Gana 4nd republikã 5th parliament wã pʋga. A tõoga NDC wã tigisẽ. A sẽn da yãk-a wã ra yaa pʋ-tẽnga, n yaa pʋ-tʋʋmd taoor dãmb sẽn da yãk n na n yãk pʋ-tẽngã. A Dauda paama vot 10,984 ne vot 22,032 sẽn yaa sõma, sẽn yaa 49.85% n zems ne vot nins sẽn yaa sõma wã.[12][15] A yaa a Yiadom Boakye sẽn yaa a New Patriotic Party wã la a Okyere George sẽn yaa a Demokraat People's Party wã taoor soaba.[16] B paama vot sẽn tar yõod wʋsg sẽn zems 49.79% la 0.35% sẽn pʋɩta taaba.[16] A sẽn yãk a nin-buiidã n na n yɩ a nin-soab yʋʋm 2020 wã, a sẽn na n yɩ Ghana naan-soab a naas-n-soabã parlament a nii soabã pʋga.

Komite rãmb[edit | edit source]

A Dauda yaa ligd sullã ned a ye, la tẽnga la logtoɛɛmb sullã ned a ye, la sull ning sẽn get tẽnga zãab yellã ned a ye.[4]

Etnocentric comment[edit | edit source]

Yʋʋmd 2016 tʋʋlg kiuugã pʋgẽ, a Dauda sẽn da wa n gom ne a sull poorẽ dãmb Koforidua wã, a yeelame tɩ sẽn da yaa kɩɩm-n-taar sull ning sẽn boond tɩ New Patriotic Party wã tara pĩnd n zãgsda Zongo nebã, la t'a "Bɩ d wilg-b tɩ d pa ne-ba ye".[17]

A Yel-manesem[edit | edit source]

A Dauda kẽe kãadem, n tar pagb a yiib la kamb piig la a ye. A yaa Moslem.[3]

Sebtiise[edit | edit source]

  1. 1.0 1.1 https://web.archive.org/web/20160506155019/http://ghanamps.gov.gh/mps/details.php?id=258
  2. 2.0 2.1 https://web.archive.org/web/20101125145707/http://ghana.gov.gh/index.php?option=com_content&view=article&id=369:minister-for-lands-and-natural-resources&catid=81:ministers&Itemid=228
  3. 3.0 3.1 "Ghana MPs - MP Details - Dauda, Collins". 25 April 2016. Archived from the original on 25 April 2016. Retrieved 2 August 2020.
  4. 4.0 4.1 https://www.parliament.gh/mps?mp=59
  5. https://web.archive.org/web/20101125145707/http://ghana.gov.gh/index.php?option=com_content&view=article&id=369:minister-for-lands-and-natural-resources&catid=81:ministers&Itemid=228
  6. 6.0 6.1 https://web.archive.org/web/20160506155019/http://ghanamps.gov.gh/mps/details.php?id=258
  7. https://mobile.ghanaweb.com/person/Collins-Dauda-2596
  8. 8.0 8.1 https://web.archive.org/web/20160506155019/http://ghanamps.gov.gh/mps/details.php?id=258
  9. http://allafrica.com/stories/200204300658.html
  10. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/brongahafo/43/index.php
  11. https://web.archive.org/web/20190904231014/https://mobile.ghanaweb.com/GhanaHomePage/people/person.php?ID=1161
  12. 12.0 12.1 12.2 12.3 http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/brongahafo/43/index.php
  13. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/brongahafo/index.php
  14. 14.0 14.1 https://www.fact-checkghana.com/statistics-presidential-parliamentary-election-results/
  15. 15.0 15.1 Elections 2004; Ghana's Parliamentary and Presidential Elections. Accra: Electoral Commission of Ghana; Friedrich Ebert Stiftung. 2005. p. 132.
  16. 16.0 16.1 Ghana Elections 2008. Ghana: Friedrich Ebert Stiftung. 2010. p. 69.
  17. http://citifmonline.com/2016/08/11/npp-has-never-liked-zongo-communities-collins-dauda/