Wp/lus/Gilles de Rais-a

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | lus
Wp > lus > Gilles de Rais-a
Gilles de Rais-a

A tunhma nun[edit | edit source]

Kum 1904, sahmulphah thla ni 10-ah Guy de Montmorency-Laval-a leh Marie de Craon-i te inkara fanau malsawmna ni turin Machecoul-ah a lo piang a. Naupang fing tak leh lehkha thiam thei tak a ni a, Latin tawng phei chu a pianpui tawng tluk hialin a thiam a ni. Kum 1415-a a nu leh pain an thihsan hnu chuan a nau Rene de La Zuse-a nen a pi Jean de Craon-in a enkawl seilian a. Jean de Craon-i chuan Gilles-a (Gilles de Rais) kum 14 mi tan kum 4 mi lek Jeanne Paynel-i, Normandy-a mi hausa tak fanu chu nupuiah neihtir a tum a, mahse an pamtul a. Chumi hnuah Beatrice de Rohan-i, Britanny Duke vahnu chu neihtir a tum leh a, chu pawh chu an thulh leh ta a. A vawi thumna atan Catherine de Thouars-i, La Vendee leh Poitou fanu chu a neihtir ta nge nge a ni.


Mi tawrawt[edit | edit source]

Kum 1427-1435 chhung khan Britain Royal Army-ah commander hna a thawk a. Kum 1429-ah Joan of Arc-in England leh Burgundian leh an thawhpuite a beih lai khan a thachhang dawltu ber a ni. He inbeihnaah hian a chet that em avangin ngaihsan a hlawh a, ram hruaitute duhsak a hlawh a, Lords 4 an thlan chhuah zingah tel vein, July 17, 1429-a Charles VII France ram lal ni tura an nemngheh niah khan ‘Marshal of France’ nihna title pek a ni nghe nghe.

Kum 1435-ah Gilles-a chu sipai atanga bangin a sum leh pai chenin intihhlimna lamah nasa takin a tlan a. A sum leh pai a khawhral zo va, a thil neih a hralh zo va, a nupui leh a in pahnih Anjou leh Champtoce-sur-Loire-a mi chiah a hralh lo a ni. Hetia rethei taka a awm lai hian Francesco Prelati-a a tawng ta hlauh mai a, ani chuan Gilles-a chu a puih theih thu leh a lo hausak leh theihnâ’n dawi lampang zir turin thu a râwn ta a. Chu thurawn tha lo tak avang chuan tun thleng pawha naupang thattu tia hriat lar Gilles-a chuan nun kawng tha lo tak a lo zawh phah ta a ni.

Tualthahna[edit | edit source]

A lo hausak leh theihnâ’n ramhuai Barron an tih mai hnenah nasa takin a tawngtai thin a, malsawmna pe a, hausakna a chan leh theihna’n nasa takin a bei thin. Vawi tam tak Barron hnenah tawngtaia, nasa taka a beih hnu pawh chuan chhanna reng a la tawng si lo. Barron chu a lungawi lo ang a, naupang thisen ngei a ngiat a ni ang tih rindan nghet tak a neih phah taa, chuti ang chuan a che chho ta a ni.

Gilles de Rais-a chuan a inpuannaah hetiang hian a sawi a. Kum 1432-1433 inkar atang khan naupang rukbo hna a thawk tan a, an thisenin a inthawi thin. Naupang a thah hmasak ber chu Champtoce-sur-Loire hmunah a ni a, nimahsela, a beisei angin eng malsawmna mah a tawng chuang lo. Chumi hnuah chuan Machecoul hmunah insawnin a nundan a bawraw tulh tulh a, ramhuai hnena inthawi ngawt pawh duh tawk tawh lovin naupang te chu a pawngsuala, duh tawk a ngah hnuah a that ta thin a ni. Kum 1437 khan Machecoul hmunah hian Gilles-a thah naupang ruang 40 lai hmuhchhuah a ni nghe nghe.

Naupang thah thubuai an siamsak hmasak ber chu mipa naupang kum 12 mi Jeudon-a thah chungchangah a ni. Jeudon-a hi sahmula sumdawn zir tan mek a ni a, Gilles-a cousins leh thawhpui Gilles de Sille-a leh Roger de Briqueville-a te chuan naupang chu Machecoul-a Gilles-a hnena thuchah keng turin an thlem tlu ta a. Gilles-a hnen a lo thlen chuan tlai lam zanriah kil hun a ni tawh a, inchung lam, Gilles-a leh a thurualpui lawk zual deuh deuhte awmna thin room-ah chuan naupang chu a hruai chho a. Naupang chu hruiin a khai kang a, a tah rik lohna’n a hmui chu a tawn tlat bawk a, chuti chuan a tisa chakna chu naupang dul leh malpuiahte chuan a titla ta thin a ni. Chumi hnuah chuan naupang chu a la thla leh a, tawng thlamuanin a thlem a, infiampui a duh mai mai niin a sawi thin. Chumi hnuah chuan Gilles-a emaw, a cousin Gilles de Sille-a emaw, Poitou-a emaw, a chhiahhlawh Henriet-a ten an that ta thin a ni. Naupang an thahdan tlangpui chu an lu tanchhumin emaw, an hrawka zaiin emaw, an ringruh vaw tliakin emaw, an chan sawm thin. Ngunhnam tahtawna hriam, tawi te, chhah tha tak ‘braquemard’ an tih chu naupang thatna’n an hmang thin. Gilles-a hian a nihna takah chuan a tisa chakna puitlin turin midang serh/mawngkua hi a hmusit em em a, a hmang ngai miah lo zuk nia!

Gilles-a hian a naupang sawisak thi tawh hnute hi fawpin, kut leh ke duhawm tak tak neite chu a duhin a lawm bik em em a, rawng taka tan chhumsakin nuam a ti thei em em a ni. Naupang thi mai tur chungah chuan thuin an thih sualte chu hmuhnawm thlirin a thlir thin a, a nuih vak vak mai thin a ni.

Naupang taksa chu Gilles-a room-a meichhemnaah an hal ral thin a. An thawmhnaw te chu miin a rim an hriat lohna’n tlem te tein meiah an rawh bawk thin. An vab chu tuichhe luan kawr, dil, khuarkhurum emaw, thuhrukna remchang lai apiangah an paih mai thin a ni.

Thiam loh chantirna[edit | edit source]

Jean de Ferron-a thubuai avangin September ni kum 1940, mimkut thla ni 15-ah Gilles de Rais-a leh a thuihhruai Poitou-a leh Henriet-a te chu man an ni a, an inpuanna atangin mi thah, pawngsual leh sakhaw kal sualah thiam loh chantir an ni. Naupang an thah te hi an hal ral zel avangin a zat chiah hriat theih a ni lo va. 80-200 vel bawr niin an ngai; thenkhat phei chuan 600 vel lai niin an ring bawk. A tlangpuiin naupang an thahte hi hmeichhia leh mipa kum 6-18 inkar an ni.

Kum 1440, khuangchawi thla ni 23-ah chuan Poitou-a leh Henriat-a inpuanna chu Court-in a ngaithla a, thi turin an chungthu a rel ta a, Gilles-a chu October ni 25-ah thi turin a chungthu an rel leh a ni. Gilles-a’n Notre-Dame des Carmes, Nantes hmuna phum a dilna chu phalsak a ni bawk. Khuangchawi thla ni 26, nilaini zing lam dar 9 a lo nih chuan mipuite chu an phawklekin tualah chuan an inhawr khawm luih luih a, chu chu eng dang vang ni lovin Gilles-a leh a thiante pahnih chu an thihna hmun tur Ile de Biesse, Nantes an panpui mek vang a ni. Dar 11 a inkhawn rik meuh chuan Gilles-a nghawng leh hruihrual chu mar taka inkhaiin, a hnuaiah chuan mei alh nasa taka tuah a ni bawk a. Nimahsela, a ruang chu phum tura a dil anga phalsak a nih avangin meiin a kan ral hmain lakchhuah a ni leh ta a ni. Chuti ang chiah chuan a thuihhruaite pahnih Poitou-a leh Henriet-a te pawh chu tih ve niin, anni erawh chu mei alh chuan a duh tawk a ngah hma chu laksawn an ni ve lo va, chu mei alh nasa tak chuan an taksa chu a kang ral ta a ni. Hei hi Marshal ropui leh hausa, naupang pawngsuala that thintu Gilles de Rais-a khawvel tawp dan chu a ni.

Hriat tùr[edit | edit source]

Original Bluebeard an tihna chhan bulpui ber chu 1697 kuma Charles Perrault-a thawnthu ‘Bluebeard’ tih aṭanga lak a ni a. Mi hausa, zahawm leh nihna sang tak nei (nobleman), mahse mahni nupuite rawng taka thah ching chanchin inziahna a ni a, he thawnthu hi Gilles de Rais-a sawina’n an hmang ṭhin a, ‘Original Bluebeard’ an tih phah hial a ni.

Thulâkna[edit | edit source]

  • Khiangte, Awmtea, Gilles de Rais - The Original Bluebird (Marshal & Monster), misual.com thuziak[[1]]