Jump to content

Wp/lua/Dibaka

From Wikimedia Incubator
< Wp | lua
Wp > lua > Dibaka

Dibaka,nsangilu wa mulume ne mukaji bwa tshikondo tshile katshiyi tshijaadika. Dibaka didi diikala dikubibwe kudi mikenji ya ditunga ne ya bitendeleelu. Dibaka didi kabidi tshibilu tshia kubanjija badi baselangangane. Didi nansha dishilangana bilondeshilea bienzedi ne gikadilu wa banyu ,wa bisa ne wa matunga. Kudi biibidilu bidi bianyisha dibaka dia mulume ne mulume, nyi mukaji ne mukaji.

Mishindu idi ishilangane bilondeshile tshisumbu ne tshikuabu, ne imue misangu mu tshisumbu tshimue. Mabaka adi mashilangane mu malu adi afumina ku dilaya dia dibaka (malu adi bena dibaka ne bua kuenza, mêyi a dijikija dia dibaka, buobumue bua mabanza, ne bikuabu), bilondeshile malu adibu ne bua kukumbaja kudi bena dibaka bua kuikalabu mua kuselangana (mushindu anyi kayi mua kuikala ne dibaka dia bantu badi baselangane, dibaka dia bantu ba mishindu yonso, dibaka dia kabidi, dibaka dia mulume ne mukaji anyi dibaka didi kadiyi dianyishibue kudi mikenji) s (mushindu wa kuangata muana, kuimanyika bumuntu bua mikenji bua umue wa ku bena dibaka). Pa bidi bitangila bilele, bidi bishilangane ku diunzulula dia tshilele tshia kusekelela dibaka anyi dipanga diadi, ku tshimanyishilu tshidi tshipetangana ne dilaya dia dibaka (dia tshitendelelu anyi dia bena tshididi, dibaka dia dinanga, dibaka dilongolola anyi dibaka dia dishima, ne bikuabu), ku malu adi atangila nsombelu wa dibaka (malu adi pankatshi pa mêku) anyi ku dishilangana ne ngikadilu wende wa dibaka udi muimanyine pa nkayawu (tshilele tshia muntu nkayende).

Mushinga wa dibaka udi kabidi mushilangane pankatshi pa bantu, nangananga bilondeshile dikalaku anyi dipanga dia mishindu mikuabu ya dibaka (disangisha dia mikenji ya bantu bonso, disomba pamue, dibaka dia bena ditunga), mishindu ya dibaka edi ne bungi bua dianyisha dia nsombelu eyi idi kayiyi mimanyike kudi bantu.