Jump to content

Wp/lua/Civilization

From Wikimedia Incubator
< Wp | lua
Wp > lua > Civilization

Dishidimuka " tshipungidi " tshidi tshifumina ku muaku wa mu Latin civis,bavua batshienza mu mishindu mishilashilangane mu kupita kua bidimu. Bilondeshila malu a kale ne nsombelu wa bantu lelu eu nsombelu mulenga mmumue ne: ngikadilu yonso idi ileja nsombelu wa bantu kampanda mu malu a biamu a meji, aa tshididi ne a bikadilu, kakuyi dilumbuluisha dia mushinga.

Mu ngumvuilu wa malu a kale ne a nsombelu wa bantu, tshisamba ntshisumbu tshia ngikadilu idi ileja nsombelu wa tshisamba kampanda, ku luseke lua malu a tekiniki, a meji, a tshididi ne a bikadilu, kakuyi dipangadika dia mushinga. Tudi mua kuakula pashishe bua bilele bia bantu mu bungi ne mene bua “bimenga bia kale”, mu ngumvuilu wa tshikondo, kakuyi diumvuija dia dipepeja.

Anu bu miaku ya tshilele, ntendelelu ne nsombelu, muaku wa tshisamba wakapeta bujitu bua tshididi ne bua lungenyi, too ne ku dilua lungenyi lua mushinga mukole anyi “muaku munene” wa kuela meji pa buloba ne malu a kale mu tshikondo tshia butoke.

Mu 1756, mu mukanda wende wa The Friend of Men anyi Treatise on Population, wakafunda ne: “Kakuyi mpata, tshitendelelu ntshintu tshia kumpala ne tshia mushinga mukole tshidi tshikanda bantu: ntshibangidilu tshia kumpala tshia nsombelu wa bantu.  » Bia muomumue, mu 1795, mu mukanda wa Condorcet wa Sketch of a Historical Table of the Progress of the Human Spirit, lungenyi lua tshididi ludi luleja dienda dia kumpala dia bantu mu ditunga kampanda pavuaku mushindu wa kumbuka mu nsombelu wa bu-barbarie kuya mu nsombelu wa tshididi.

dishidimuka