Jump to content

Wp/lki/هند

From Wikimedia Incubator
< Wp | lki
Wp > lki > هند

Template:Infobox country

هند یا هندوستان با ناو رسمی جمهوری هندوستان (زوان هندی: भारत गणराज्य؛ تلفظ: بْهَارَتْ گَنَرَاجْیَه) وڵاتی له جنوب آسیایه که پایتخت او دهلی نویه. هند ژ شمال غربی با پاکستان؛ ژ شمال با چین، بوتان، نپال و تبت؛ و ژ شمال شرقی با برمه و بنگلادش همسایه‌یه. همچنین هند ژ باختر با دریای عرب، ژ خاور با خلیج بنگال، و ژ جنوب نیز با اقیانوس هند مرز آبی داره.

عراضی هند ۳٬۴۰۲٬۸۷۳ کیلومتر مربع (هفتم له جهان و ۲ برابر ایران)ه. بیشتر سرزمین هند پست و همواره و رشته‌کو هیمالیا که له شمال وڵات قرار داره باعث بوویه که رطوبت و أورەل (ابرها) واران‌زا به شمال آسیا نفوذ نەکە(نکند) و له نتیجه هند وڵات پرواران و مرطوب و دارای خاک بسیار حاصلخیزه. ای موضوع باعث بوویه که ای وڵات بتونه جمعیّت بسیاری را له خۆ جای دهه.

جمعیت هند ۱٬۲۱۰٬۱۹۳٬۴۲۲ نفره که دومین وڵات پر جمعیت دنیا پس ژ چین به شمار می‌آ. بندر بمبئی (مومبائی) با جمعیتی نزیک به ۱۴ میلیون تن، پرجمعیت‌ترین شهر هنده. هند بیش ژ سی و پنج شهر گەوره با جمعیت بالای یک میلیون تن داره. بمبئی، دهلی، کلکته، مدرس، بنگلور، حیدرآباد، اگرا، میسور، جی‌پور، گوا، پونا، بوپال، تریواندروم، سورات و کانپور ژ شهرەل مهم ای وڵات وسیع‌ان. هند دارای تاریخ و فرهنگ بسیار کۆن و پربارییه که به ۳۰۰۰ سال پێش ژ میلاد مەرسه. هند سرزمین نژادەل، زوانەل، آیینەل، و فرهنگەل فراوان و گوناگون مەباشه. له هند صدەل زوان و هزاران گویش و لهجه وجود داره. علاوه بر دو زوان هندی و انگلیسی که له قانون اساسی ای وڵات زوان رسمی اعلام بوو، ۲۲ زوان دیگر له یک یا چند ایالت موقعیت زوان رسمی را دارن.

طی ۸۰۰ سال تسلط فارسی‌زوانەل یا ایرانیان بر هند، ای وڵات ژ فرهنگ ایران و زوان فارسی تأثیر بسیاری پذیرفته‌یه. زوان فارسی له دورهٔ غزنویان به هند رێ/راه یافت و با فرمانروایی دودمان گورکانیان هند زوان رسمی بوو. زوان فارسی هند شاعران گەورەیی همچون بیدل دهلوی، و امیر خسرو دهلوی و دستگاه شعری سبک هندی را له خۆ پرورأن. زوان فارسی تأثیر فراوانی بر زوانەل هند به‌وێژه زوان اردو گذاشته‌. زوان فارسی پێش ژ آنکه هند مستعمره انگلستان بوو (سده ۱۹ میلادی)، دومین زوان رسمی ای وڵات و زوان فرهنگی و علمی به‌شمار مەرفت.