Wp/lki/ترکه میر

نامش ترکه آزادبخت ملقب به ترکه میر بوده است . در سال 1326ه.ق مصادف با 1284ه.ش وفات نموده است.شاعری بسیار بزرگ و دراری روحی بلند و اندیشه ای سترگ بوده است .گفته اند که وی دارای نیروی طی طریق بوده است (الله اعلم)محمد تقی موموند شاعر بزرگ لک سال در گذشت وی را اینچنین بیان نموده است.ایسا وی تاریخ الف گذشته/ سنه و دویست و سی و شش گشته ---اسم عامش لحم لوئیل برشته /شهرش و سوم صفر نوشته--- پایه ی بی شر طیش ژه نو بنا کرد/ترکه میر ژه ی دهر دنیا فنا کرد

کله باد (نسیم آزادی)

کله باد در اصطلاح مردم لک زبان به بادی موسمی گفته می شود که در بهمن و اسفند ماه وزیدن می گیرد

این باد پیام آور بهار و باران و هزیمت زمستان و یخ بندان است. کله باد خرمنهای برف را از هم می پراکند و قندیلهای یخین را بر زمین می ریزد .

در آن هنگام که تن عریان مردم لک در سرمای سوزناک زمستان کبود می گشت و در انبار خانه خوراکی برای کودکان یافت نمی شد لالایی های فریبنده ی مادر سرود کله باد سر می داد تا پلکهای کودک فرو بیفتد و در عالم رویا گرسنگی را از یاد ببرد. هنگامی که دشت سرتاسر رخت سفید برتن و زوزه ی گرگها تنها ملودی آن بود مرد لک هیچ توشه ای در چنته نداشت و تنها آرزویش روز شما رسیدن کله باد بود .آن هنگام که( زمگه) تنها ماوابود و مژ و مخل تنها گرما همه داستان آمدن کله باد بود.

و ناگهان قندیلهای یخ می لرزید و خرمنهای برف پراکنده می گشت زنان لک کل می زدند و (تلیفه ی تیژاو) می غرید

آری کله باد آمده نویدبخش بهاران و جانشین (وشت) بی رحم ، <lrt>

• باد بهاران! هانای کله باد باد بهاران ****** ولیعهد وشت وکیل واران

• شکوفه سر چِل شکر چه داران*****گلپاش ، گلریز، بذر گل کاران

یخ پاچ یخ بن ، بلاغ باخان ***** شنیار خرمان ثلچ سر داخان

قدیم قراول ایلچی نو رٌی دشت ***** برد العجوز کر و اردیبهشت

قبله مشتاقان مایه برکت ***** ژه کٌه قبله وه باز کر حرکت

له دشت و دامان کویان و گلگشت***** بدمن شمیم خاک نجف رشت

رخ مال ومعجر روی روضه ی حرم ***** واو ضریح بو مشک شای صاحب کرم

ژاو دیار ورگرد وی ولاته وه ***** وی کاو کویان خُم خلاته وه

دم بدم وه بان برزی بایران ***** جولانگه و جیگه ی وحشی وایران

سرتا سر زمین ، دشتان وشتان ***** تار عنکبوت باف تافته روی کتان

کوره گلالان کولیده حوردان ***** صاف بیَن ژه دس مغیلان زردان

تلیفه ی تیژاو تافه ی دروه نان***** میل بستَن چوی مِل موینا گردنان

مانو وه سرای سرنی تو زه ری ***** مر جلای جرار جنگجو جوهری

تخت پا چمن پاک طلا کاری ***** چمن چوی لرزان ماک مرواری

ملان وه مقام موسیقار ماتن ***** موران همته زار گشت چمه راتن

یه چه فکری ون در نظر داری***** زار زمینن بی تو نه خواری

مر سابق سالان ژه یادت چیه ن ***** کله باد ایمسال فریادت نیه ن

بور وه حاجتی قبله گای حاجات ***** وختی وارد بین وه ر ژه مناجات

پیاپی پاچه ی پههردان طی کر ***** ظهور ژه قوم زمستان پی کر

هم بیاوه وه چوی هرده جاران ***** وه امداد موج مطر وهاران

کاوان کول حسرت توشان هانه دل***** شاید وردارن سر ژه خاک و گل

نوروز گل هیمان غلطان وه خاکن***** ژه ی جهت جامه ی جرگش چاک چاکن

جای سوسن هویچ جا دیاری نیه ن ***** وه تخته ی یخ بن حصاری بیه ن

اسرینه ی نسرین نسرین نحورده***** رایحه ریحان شونم پرورده

سوز سرچیمان غزال تی چرده ***** صحن کافوری پوشان چوی پرده

بال به رَضا چتر چویران ***** سمسا ، مفرا ، مرتع سویران

شوق شقایق زردی زنبق گل ***** گلریزان گل چهچهه ی بلبل

گردی گلالان بو چوی قرنفل ***** تمامی تاسه ی توشان هانه دل

تا کی مجاور ملک دامانی ***** خفته ی خاک پاک جای ایمامانی؟

ژاو وخته که باد خزان خیز خیزا ***** په ی عزم خارت خزان وریزا

شش ماهه مردم وه شه ش در ماتن ***** ژه جور دیجور گشتان کشماتن

دی صد رنگ جوشن جویای جنگ ره نه ن *****سبق ژه سکین سوهان سا، سه نه ن

چن سیف سرنی سوهانی آودار ***** الماسه ی آو دار ژهرآلوده ی ژار

پریشه ی پرشنگ شیر میو میوه ***** شمس خاور شوق هوربین لیوه

نخل نمایان نو خیزان نو ***** بقاء الشجر کشمیری ناژو

نارنج ، ناربن ، رمان ، رطب ***** دوحة الرطب ، زینت الحطب

گیز و گل ارجن ، گویج واو گزو ***** توی و توی دره ، رمله و رضو

خلیف و خیمه، غزاله خوش بو ***** علف اروان ، ارغوان رو

بال و شفتالو ، شنگ و دن و داخ ***** ژه جور ظهور زمهریر در ساق

بی وه میوه دار،ثمر چوین خاصه ***** چنگ وه سته ن ژه دس ریزه الماسه

هفت روژ منه نهن هور چو ده برج حوت ***** بردالعجوز کین وه یانه ی یاقوت

ژه جهد جرنگ جهد ثلچ سرد ***** یم کرده ن وه یاس ،یم بوان ویه رد

مرخ زرین بال هانه برج قوس ***** قوس برده ن وه گیان جانوران توس

ها برج آخر انتهای قوسه ***** ای روژه ظهور ژه قومه ی پوسه

هفت روژ منه ن چو وه برج ماهی ***** آو، له کهساران راهی بو راهی

وحش و طیر وجن ،مل و مار و مور ***** بالدار و بی بال ،زوردار و بی زور

چم دار و بی چم چمه رای راته ن ***** عالم منتظر نفخه ی نجاته ن

کله باد هه رچه ن تو حقی داری ***** نزدیک او کعبه ی پروردگاری

دل ژه خاک پاک کعبه نمه نی ***** بلی امانت باو جاری هنی

چوی باد شرطه ی کشتی کیش یم ***** زورق نشینان در آری ژه غم

شمال بخش او شاه شاهان نجات در ***** رازق المرزوق محبوب البشر

اسدالله عرش ار عالم غالب ***** ظاهر په یش ماچان بن ابی طالب

حق او داماد احمد مختار ***** حارس سری ر اوج افتخار

کله باد هانای باو بده ر او کاو ***** تویله درختان بیدار که ژه خاو

هم وه زوج زلف زهرای بنت او ***** قمر ژه شوقش مدرخشو وه شو

وه دو گوشواره ی هفتم عرشه ***** چوار گوشه ی گردون ژیشان نوربخشه

وه حق پنج تن آل عبائین ***** ائمه ی عظام بوعشر اثنین

ژه ملک دامان با ز هم آخی ز کر ***** جنگ یخ بنان الماسه ریز کر

برقع کافوری کویان پاره کر ***** تخته ی یخ نه روی یم آواره کر

واو هی هی بزن حلاته نورد ***** واو خرشت رعد هژبران زرد

واو تیوم ته م تلیفه ی توفت ***** واو شونه ی شونم شجر شکوفت

شو چپاول خان دیجور نه خواوکر ***** ظرف ظروفات موینا چپاو کر

ایسه خان دی نه خافل خاوه ***** کله باد هانای وخت چپاوه

وخت سرنا کوس ،وه نقاروه ***** هم وه رعد و برق آتش پاره وه

دی نه روی دنیا صد هزار سنگر ***** وه سر کلاوان ساخته ن لنگر

سنگر وه سنگر سامانش سا کر ***** جیگه ی سنگرش وه سوسن جاکر

شوه خوان وینه ی سردار ری کر ***** خیمه ی خزوش وبان نی کر

خیمه ابیضیش کول بی قیمت کر ***** سنگر وه سنگر ثلچ هزیمت در

صحراو سرزمین وه یکجا صاف کر ***** کویان وکاوان گشت خضرا باف کر

صو صدات بیو و سر کلاوان ***** آژیر کر آشوی کمند کاوان

توزو تئم یکسر ژه زمین بارکر ***** بار غم ژه قلب غمداران تار کر

هم روح ربیع ژه نو تازه کر ***** سوزی سرچیمان بی انازه کر

بلبلان ژه شوق گلان شیدا کر ***** گلان ژه دله ی گل هویدا کر

شمال ترکه میر دخیلن وه تو ***** رو مراجعت باز بکین ژه نو <lrt>

==

درخواست آمرزش

یارب باز وه حق یاران یکرنگ ***** وختی عزرائیل گیان لیم مه که ی تنگ

نفس تنگ مه یو وه چال تینیم ***** رو منطق نه چاه تنگنا بینیم

وختی سکرات مرگ هانه کار ***** ماچان گیان کنن تلخه وه اجبار

تلخی سکرات ،هم فشار گور ***** تنگی،تاریکی ،هم فشار گور

هول  قیامت،نفخه بانگ  صور  *****   روژ وانفسا ،له یوم النشور

سئوال و جواو نکرن چنم ***** فیضی ژه فضلت احسان کر ونم

آسان کر عزاو یه شوه قورم ***** منکر پی سئوال بکری صورم

نکیر نه که ری نکته گیری لیم ***** و حرف اعراب تشخیص ندی پیم

رد نویس رد بو ژه انتقامم ***** مالک دوزخ فرموش کی نامم

پاکا و حرمت خاک پای پاکان ***** خاک پای پاکان اولیای خاکان

شا لله شراره دوزخ نوینم ***** رهرو بو بهشت بیو وه بینم

ترکه میر نه ترک و نه عرو لفظم ***** کرد کم سواد حافظالحفظم

ژه جور آفات زمانه محوم ***** هم خط ناقابل هم سخن سهوم

یه استدعامن هر کس بخوانو ***** پی سهو و خطام ژه ویش نرانو

هرکس بخوانو نقصی ژه فردم ***** سهو و خطا وه م نکه رن مردم

بِنچةک

وبلاگ برخی اشعار ترکه میر