Wp/liv/Rōda
Rōda, kēmij simbol Fe (latinkielkõks Ferrum, atom nummõr 26) um ikš kēmili element ja metāl.
Rōda um amā lieudtõb ja amā lǟtõ metāl, jennit pūolstõ nēļas element mō-kūors. Rōda um ka mōīlma-rūimšõ laigāld lagtõnd element, nägţõbõks um pǟgiņ roudõ Pǟvaļikīz-sistēm planētõd Merkūr ja Maŗš pǟl. Rōda sugūb tõvāl tǟdõd sizzõl nukleosintēs āigal. Rōda rūostõb jemīņ ku munt metāld. Rōda-oksīd agā rūost um sūrim až rōda, sīe pierāst sadāb ta rōda kilgst mōzõ ja ovātõb rūostõmizõks ūd pīnda. Pūdõz rōda um jo pīemdõ až alumīnij bet piški jag jūspandõkši nemē siž-element mõitiņtõbõd tǟnda väggi višīks. Tǟnda līedõb pǟgiņds minerālis ja kiv-zortõd sizzõl ja mingizkõrd ka nemē vabā metāl, nägţõbõks meteorītõd sizzõl. Rištīng kejā sizzõl um immõr 4.5 grammõ roudõ, pǟažāliztõks viersõ, rōda vȯļ tǟdzi rištīng tīerat pierāst, rōda pūtiz tīeb anēmijõ. Roudõ sizzõl-kāndaji hemoglobīn äbţõb appõm-elementõ rištīng viersūorši jeddõpēḑõn kāndõ. Rūost um rōda-oksīd, rōda oksīdõ kȭlbatõbõd datōr mǟdlõmiz äbţõks-ažā pierāst. Ežmizt rovd, kis mūoštiztõ roudõ kȭlbatõ vȯltõ muinizt Egiptlizt ja Tirkmōl jellõnd hetītõd. Leţmōl kuoŗŗiztõ roudõ īrgandõksõs sūostõ. Īrgandõksõs rištīngd roudõ sulātõ äb sȭitõn. Sīe azmõl palātiztõ siedā lougõ ōjšõ ja tagīztõ vazarõks. Rōda-tīedõ teitõ siepād agā kaļājd.
Vaņ ka[edit | edit source]
| 26 |
1 2 8 14 2 |
| Fe 55,847 |
|
| Rōda |
| ||||||||||||||||||||||||